1.86k likes | 11.9k Views
ANG PAMUMUHAY NG MGA PILIPINO SA PANAHON NG MGA ESPANYOL. Pangkabuhayan. 1. MONOPOLYO NG TABAKO i tinatag ito ni Jose Basco y Vargas noong ika - 1 ng Nobyembre 1782 Layunin : upang madagdagan ang kita ng pamahalaan at ng di na umaasa pa sa Mexico.
E N D
1. MONOPOLYO NG TABAKO • itinatagitoniJose Basco y Vargas noongika- 1 ngNobyembre 1782 • Layunin: upangmadagdaganangkitangpamahalaan at ng di naumaasa pa sa Mexico
may multaangmgamagsasakanghindimakatupadsaitinakdangaanihin. • saMaynila, dinadalaangmgadahonngtabako • nakilalaangPilipinasnapangunahingtagagawangtabakosaalinmangbansasaSilangan.
mabutingepekto: -angpamahalan ay nakapagpagawangkalsada, gusali, tulay at nakapagpalagayngkaragdagangilawsamgabayan • di mabutingepekto: -bumabaangproduksyonngpagkain • umabotsahariangkatiwaliangbungangmonopolyo kaya ipinatigilito at tuluyangnahintosapanahonniGobernadorPrimode Rivera taong 1882.
2. ANG KALAKALANG GALYON • nakilalangKalakalangMaynila-Acapulco • malakianghalagangkinikitasakalakalansubalithindilahat ay nabigyanngpagkakataonparalumahok.
MgakasalisaKalakalangGalyon: 1. gobernador-heneral 2. mgaprayle 3. miyembrong Royal Audencia 4. mgainulilangmgaKastila 5. mgakaibiganngmgaopisyal • upangsila ay makalahoksakalakalangGalyon, kailangannilangbumilingboleta
boleta- tawagsatiketparamakakuhangpuwestosaloobnggalyonparasakanilangmgakalakal. • magandangepekto: -dahilsakalakalangGalyonumunladangMaynila -malakingkitangpamahalaan ay nakadagdagsapananalapingbansa
hindigaanongmabutingepektongKalakalangGalyon: -napabayaanangpamamahalasamgalalawigan at pagpapaunladngpagsasakaat angiba pang industriya -nakaranasangmgataongkakulangansapagkain
Dahilsakatiwalianat pang-aabusongnaganapsakalakalanggalyon, kaya binuwagitoni Haring Ferdinand VII noong 1813.
3. ANG POLO • pinairalngsapilitanangpatakarang polo y serviciosaPilipinas • pinilitanglahatngmgakalalakihang may gulangna 16 hanggang 60 namaglingkodsapamahalaansaloobna 40 arawsaisangtaon
polista- tawagsamgakalahoksa polo • kailangansilanggumawangmgadaan, gusali, simbahan at tulay • nagtratrabahongwalangtigil at walangpahinga • angmgamaykaya ay hinahayaangmagbayadngfalla o multasahalipnamagtrabaho. • Noonguna, angmgapolista ay inaabotng 40 arawsapaggawasubalitbinabaan at ginawang 15 arawnoong 1884.
hindimagandangepekto: -napabayaanangmgapananimsapagkat -ipinadadalasilasamalalayonglugar paramagtrabaho -napalayosilasakanilangmgamahalsa buhaynaumaasasakanilaupang mabuhay -nagingsanhingpag-aalsangmga Pilipino labansamgaEspanyol
4. ANG BANDALA • sapilitangpagbibilisapamahalaanngmgaproduktopansakahan • upangmadagdaganat lumakiangkitangpamahalaannagtakdaitongkotangproduktongkailangangipagbilingmamamayan
hindimagandangepekto: -binibilingpamahalaanangmgaaning mgamagsasakasamuranghalaga -inuutangpa ngpamahalaanang produktonamadalas ay hindinarin nababayaran
5. ANG TRIBUTO • angmgamamamayan ay kailangangmagbigayngbuwis • sasimula,walongreales o isangpisoanghinihingisabawatpamilya at kalahating real namansawalangasawangunitnasahustongedad
itinaasito at nagingsampungrealesnoongat labindalawangreales. • pinalitanangtributongsedulanoong 1885 at pinagbayadangmga may edad 18 pataas. • mgataongmaaaring di magbayadngtributo: • KastilangditonakatirasaPilipinas • mgaprayle • mgainulilangmgaopisyalesnaKastila • mgacabeza de barangay • Principalia • mgatapatnakatutubongsundalo • mgamatatandang may edadnaanimnapu (60).
angnakukolektangperaay ginagamitsamgaproyektongpamahalaantuladngpagtatayongsimbahan, paaralan, gusali at ibapa • maaaringmabayaranangtributosapamamagitanngsalapi o produkto • ngunitkapagmaramiangani, binababaanngpresyo at pinipilitangmgataonamagbayadngsalapi. Dahilsa di makatarungangpaniningilngbuwis, nag-alsaangmga Pilipino labansamgaKastila
6. OBRAS PIAS • pondongkaloobngmgamayayamangtaosamgarelihiyosongorden • inilalaanparasagawaingpagkakawanggawasamgasumusunod: 1. ospital 2. edukasyon 3. pangangalagasamga may kapansanan, mahihirap at kapuspalad
nagsilbingbangkokomersyalngmganegosyante • ipinautangngmgaprayleangmgasalapi at kumitangmalakinginteres • dumatingangpanahon at naubosangpondo. Di- nakabayadngpagkakautangangmganegosyantedahilsapagkalugisamgalumulubog at nawawalanggalyon.
7. AngReal Compania de Felipinas • Ika-10 ngMarso 1785 nangitatagang Real Compania de Felipinas. • lumabasitosapanunungkulanniGobernador-HeneralBasco. • LayuninngEspanyanamaitaguyodangkalakalannitosaPilipinas at malinanganglikasnayamanngkolonya.
AngKompanya ay nagingkakumpetensyangKalakalangGalyonnanangnagtagal ay nabuwagdin dahilsa di- mabutingpamamalakalsakompanya.
AngPamahalaangSentralisado • Angkapangyarihanngpamahalaan ay nagmumulasapamahalaangpambansa. • Sakopnitoangbuongkapuluan at nasapangangasiwanitoanglalawigan, lungsod, munisipyo at barangay at lahatng may kaugnayansakapakanan at ngbuongkapuluan.
AngGobernadorheneral: • pinakamataasnapinunonahinirangngharingEspanyaupangmamunosakolonya • pangulong Real Audencia o angkataas-taasangHukumanngPilipinas • maaariniyangipagpalibanangpagpapatupadngbatas kung saakalaniya ay di napapanahonparasaPilipinas. Tinatawagitongcumplase
Vice Real Patron-titulo din nggobernadorheneralbilangpinakamataasnakinatawanngharingEspanyana may titulong Real Patron • upangmaiwasanangpagmamalabisnggbernadorheneral, isinasagawaangimbestigasyongtinatawagnaresidencia
visitador-isangopisyalngpamahalaanngEspanyanaipinadadalasakolonyaupangsiyasatinangparaanngpamamahalanito.visitador-isangopisyalngpamahalaanngEspanyanaipinadadalasakolonyaupangsiyasatinangparaanngpamamahalanito. • PamahalaangLokal • Barangay-pinakamaliitnapamahalaanglokal • pinamumunuanngcabeza de barangay
Cabeza de barangay- dating datu o galingsahanayngmga cacique • Tungkulinngcabeza de barangay: • -nangungolektangbuwis • -naghahanapngpolista • -tagapamayapa • -walangsahod, ngunitkapalitngkanyangpaglilingkod ay hindisiyapinagbabayadngbuwis at hindikailangangmagtrabaho
Bayan o pueblo- angpinuno ay anggobernadorcillo • -galingsahanayng cacique • -hinahalalsiyamulasamgaprincipales • -maliitangsahodngunitangkatungkulan ay simbolongmataasnaantassalipunan
Tungkulinnggobernadorcillo: • -naghahandaparasarehistrongmamamayan • -pagkalapngkalalakihanparasa polo • -nagsisilbinghukomsakasongsibil • -tagapamahalangkoreongbayan
AngSistemangPamahalaangPanlalawigan • Encomienda- simulanglalawigansakapuluan • -galingsasalitangEspanyolnaencomendaribigsabihin ay “ipagkatiwala” • -ipinagkatiwalangharisaisangopisyalnatinatawagnaencomienderoanglupaingnasakop at angmgakatutubongnakatiraroon.
Tungkulinngencomiendero: -ituroangkulturangEspanyol -ipaunawa at ituroangKatolisismo -mangulektangbuwis • nagingmapang-abusoangencomiendero kaya binuwagito at pinalitanngalcaldia • Alcaldia o pooknapayapa -pinamumunuanngalcalde mayor
hinihirangnggobernadorheneral • Tungkulin: • -mangolektangbuwis • -magpasyatungkolsamgakaso • -nagpapagawangtulay o kalsada • Corregimientoo lalawigang may nagaganapnakaguluhan o labanan • -pinamumunuanngcorregidor
Ayuntamiento- pamahalaangitinatagparasamgalungsod • -pinamumunuanngcabildo (binubuongalcalde, regidores at iba pa)