Ślady Królowej Jadwigi…

1. Ślady Królowej Jadwigi… …w Jarosławiu

2. Tło historyczne • w latach 1382–84 trwa w Polsce bezkrólewie i walka o tron, • Jadwiga zostaje koronowana na króla Polski w 1384 r. (po zerwaniu unii z Węgrami i narzeczeństwa z Wilhelmem Habsburgiem), • Jadwiga zawiera małżeństwo z wielkim księciem litewskim Jagiełłą, • W Krewie w 1385 roku zostaje podpisana unia z Litwą – w Polsce panuje dwóch królów (Jadwiga i Jagiełło), • Jadwiga umiera bezpotomnie w 1399 r., • Zostaje kanonizowana w czerwcu 1997 r. podczas pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Polski.

3. Św. Jadwiga Andegaweńska ( ur. między 3 października 1373 a 18 lutego 1374; zm. 17 lipca 1399 w Krakowie). Dzięki staraniom swej matki otrzymała nadzwyczaj staranne wychowanie i wykształcenie. Jej dzieciństwo zostało naznaczone bolesnymi wydarzeniami: siostra Katarzyna zmarła, gdy Jadwiga miała cztery lata, a dwa lata później odszedł do wieczności Jej ojciec. Została koronowana na króla, jako że polskie prawo nie dawało królowej dziedzicznego tronu.

4. Podczas panowania Ludwika Węgierskiego Polskę i Węgry połączyła unia personalna. Ludwik Węgierski umiera w 1382 r. nie pozostawiając po sobie następcy tronu obu państw. Jego córka, Jadwiga, została koronowana na królową Polski, zrywając jednocześnie unię z Węgrami oraz narzeczeństwo z Wilhelmem Habsburgiem.

5. Splot okoliczności (przedwczesna śmierć przeznaczonej na tron polski Katarzyny i śmierć Ludwika Węgierskiego oraz dążenia polityczne panów małopolskich doprowadziły do przybycia Jadwigi na dwór krakowski w wieku lat dziesięciu i przyjęcia korony polskiej w dniu 16 października 1384 roku. Tu po raz pierwszy szerzej dały się poznać niezwykłe zalety Jej ducha i umysłu. Będąc jeszcze dzieckiem wykazywała ogromną dojrzałość swej osobowości.

6. Pierwsza unia polsko-litewska(unia personalna) w 1385r. - w Krewie W zamian za rękę Królowej Jadwigi i tytuł króla polskiego, wielki książę Jagiełło zobowiązał się: - przyjąć wiarę katolicką, - przyłączyć Księstwo Litewskie do Królestwa Polskiego (unia realna, w praktyce unia personalna), - odzyskać ziemie utracone przez Polskę (Pomorze). Litwa jednak stanowić miała odrębność, a władzę sprawowana była przez brata stryjecznego Jagiełły - Witolda, jako wielkiego księcia Litwy (Witold uznał zwierzchnictwo Jagiełły). - W latach 1409-1411 trwała wielka wojna z Krzyżakami, która przybliżyła Polskę i Litwę. Królowa Jadwiga Książę Jagiełło

7. Jadwiga, mając 12 lat (18 lutego 1386), oddała swą rękę Jagielle. Jej decyzja, choć w tak młodym wieku podjęta, była dojrzała i samodzielna. Stworzyła ze swym mężem doskonale rozumiejący się związek, w którym obie strony uzupełniały się harmonijnie w swoich działaniach. Przez kolejnych trzynaście lat sprawowała z Jagiełłą faktyczne współrządy.

8. W czasie, gdy król brał udział w misji chrystianizacyjnej w 1387 na Litwie, Jadwiga wybrała się do Lwowa, aby zwolnić ze służby osadzonych tam przez Jej ojca starostów węgierskich i ponownie przyłączyć ziemię dawnych Lachów i Grodów Czerwieńskich do korony polskiej. Tu również wszystko dokonało się bez rozlewu krwi. Królową powitały poselstwa w Jarosławiu i Gródku, a rajcy Lwowa oddali się pod Jej panowanie. Ludność wracała chętnie do polskiego królestwa wiedząc, że rządy polskie niosą dobrobyt i tolerancję religijną.

9. Kiedy Władysław Opolczyk ustąpił w roku 1378 z Rusi Czerwonej, król Ludwik oddał ją w zarząd starostów węgierskich, traktując te ziemie jako własność dynastii andegaweńskiej. W roku 1387, w okresie trudności wewnętrznych na Węgrzech, sukcesorka Ludwika - królowa Jadwiga na czele rycerstwa polskiego zajęła Ruś, podporządkowując ją formalnie Koronie Królestwa Polskiego. W czasie tej wyprawy - 18 lutego 1387 r. królowa dotarła do Jarosławia.

10. Według tradycji książę Jarosław założył gród w 1031. Jednak najstarsze źródła pisane znajdujemy dopiero w roku 1152. Zapiski w kronice ruskiej określają miasto już jako gród warowny, należący do księcia halicko-włodzimierskiego. O pierwszym nadaniu praw miejskich mówi się w roku 1323, jeszcze za czasów ruskich lub w połowie XIV w., po przejęciu tych ziem przez Kazimierza Wielkiego. W pełni udokumentowana lokacja miasta na prawie magdeburskim przez Władysława Opolczyka to rok 1375. Następna znana data to rok 1387, w którym królowa Jadwiga podarowała Jarosław Janowi z Tarnowa herbu Leliwa.

11. Jarosław, położony na skrzyżowaniu szlaków handlowych ze Śląska na Ruś i z Gdańska na Węgry a także nad dogodną drogą wodną, jaką był San, miał korzystne warunki rozwoju. Przyczynił się do tego także status miasta prywatnego, którego właściciele zabiegali o prawa i przywileje kupieckie. Znaczącym ośrodkiem handlowym i rzemieślniczym był już na początku XV w.

12. Najstarsi mieszkańcy Jarosławia opowiadają taką legendę: „W miejscu gdzie dzisiaj znajduje się kościół i zespół klasztorny O.O. Dominikanów, wybudowany był kościółek drewniany z cudowną figurą Matki Bożej Bolesnej. W tym kościółku modliła się królowa Jadwiga o powodzenie oręża polskiego, w czasie kiedy pod niedalekim Stubnem trwała bitwa Polaków z wojskami Starosty Węgierskiego. Podczas tej wyprawy oddziałami polskimi dowodzili dwaj bracia stryjeczni z rodu Leliwitów: Spytek z Melsztyna i Jaśko z Tarnowa. Po wyprawie Spytek z Melsztyna otrzymał w dziedziczenie władanie ziemią Samborską, a Jaśko z Tarnowa ziemię jarosławską oraz urząd generalnego starosty na Rusi. Tak zostały wynagrodzone zasługi trzech pokoleń Leliwitów, którym Jadwiga i Jagiełło zawdzięczali polski tron. W ten sposób rozrósł się na Rusi możny ród Leliwitów Tarnowskich, którego jedna z gałęzi - Jarosławscy - przejęła nazwę od nadanego w dziedziczenie posiadania Jarosławia. Od tej pory Jarosław staje się własnością prywatną. Wpłynęło to korzystnie na jego rozwój urbanistyczny i gospodarczy, bo leżało to w interesie nowych właścicieli zabiegających o przywileje królewskie. Przywileje te i dbałość dziedziców o rozwój handlu w mieście przyczyniły się do znacznego rozwoju i świetności Jarosławia"

13. Od razu rozpoczęło się pielgrzymowanie do "polnej kaplicy", w której pielgrzymi zaczęli doświadczać wielu cudów zdziałanych przez wstawiennictwo Matki Bożej. Wśród pierwszych pątników; oddających cześć Pannie Maryi znalazła się królowa Jadwiga. W 1387 roku modliła się u stóp prosząc o zwycięstwo w bitwie pod Stubnem. W czasie tej wyprawy - 18 lutego 1387 r. królowa dotarła do Jarosławia. Odebrała hołd ziemi przemyskiej, potwierdziła dawne przywileje i prawa i przyrzekła, że "tejże ziemi przemyskiej od Korony Królestwa Polskiego nigdy nie odłączy" i starostą nie zostanie nigdy książę z domu panującego. Później , wojska polskie ruszyły dalej, nie napotykając większego oporu.

14. Prezbiterium bazyliki archikatedralnej - widok na pamiątkową tablicę wmontowaną w 1910 roku w 500 rocznicę bitwy pod Grunwaldem (autorstwa prof. Raszki z Krakowa), która kompilując rozmaite chwile historyczne, przedstawia uroczysty wjazd Króla  Władysława Jagiełły i Królowej Jadwigi do miasta. Przed nimi jeden giermek niesie prawo magdeburskie dla miasta , które wręcza burmistrzowi, drugi zaś model katedry. Wita ich , błogosławiąc i święcąc zarazem kamień węgielny,  biskup Eryk Mora , na czele mieszczaństwa. W płaskorzeźbie sportretowano także wybitniejsze osobistości miasta.  Napis biegnący wzdłuż krawędzi tablicy brzmi: ''Królowi Władysławowi Jagielle, za nadanie praw 1389 i 1424 i fundowanie katedry 1412, królowej Jadwidze za przywileje 1387, w 500 rocznicę Grunwaldu miasto Przemyśl 1910 .''   - zdjęcie P. Jaroszczak.

15. Sześć wieków czekała Jadwiga na otoczenie Jej imienia aureolą świętości. Zachował Ją Bóg dla naszego pokolenia. Chciał, by chwała Świętej Władczyni rozbłysła w czasach, w których moce ciemności usiłują oddzielić świat od Boga i politykę od religii. Chciał, by Jej wyniesienie wlało ducha w Jej poniżony Naród, by w poczet świętych zaliczył Ją Papież-Polak, i by ogłosił to całemu światu na polskiej ziemi, w królewskim mieście Krakowie. Święta Jadwigo Królowo prowadź nas!

16. Gimnazjaliści pamiętają…

17. 18.02.2008 - Kościół O.O Dominikanów

18. 18.02.2008 - Kościół O.O Dominikanów

19. Bazylika Matki Bożej Bolesnej

20. Pobyt królowej Jadwigi w Jarosławiu … …oczami młodych artystów.

27. „Twarz miała bardzo piękną, ale piękniejsze były jej obyczaje i cnoty”

28. Prezentację przygotowała: Monika Gwóźdź kl. 3 „d”