MENAXHIMI FINANCIAR NDËRKOMBËTAR

1. MENAXHIMI FINANCIAR NDËRKOMBËTAR Isa Mustafa

2. Kushtet e menaxhimit • Globalizimi i produkteve dhe tregut financiar • Menaxhmenti financiar ndërkombëtar karshi menaxhmentit financiar vendor • Normat e këmbimit dhe faktorët të cilët i influencojnë • Tregtia dhe këmbimi ndërkombëtar • Normat e këmbimit dhe risku i këmbimit • Pariteti ndërmjet normave të interesit, normave të këmbimit dhe inflacionit • Buxhetimi ndërkombëtar i kapitalit- Investimet në tregjet financiare ndërkombëtare

3. Globalizimi dhe menaxhmenti fiananciar ndërkombëtar • Marrëveshja e përgjithshme mbi tarifat dhe tregtinë (GATT) 1947 • FMN – 1947 • Bashkimi Evropian • Marrëveshja e Mastrihtit 1993 • Asociacioni i tregut të lirë evropian (EFTA) • Traktati i tregtisë së lirë të shteteve të amerikës veriore (NAFTA)

4. Pse është i rëndësishëm tregu ndërkombëtar? • Qasja në tregje të reja • Efiçenca e prodhimit • Qasja në resurese të reja • Reduktimi i pengesave politike dhe qeveritare • Diversititeti • Qasja në teknologji • Konsiderata e tatimeve/taksave

5. Kufizimet ndaj qellimit te shoqerive shumekombeshe • Pengesat administrative • Pengesat ne aktit ligjore dhe ato rregullatore • Pengesat etike

6. Teorite e biznesit nderkombetar • Teoria e avantazheve krahasuese (avantazhet ne teknologji: SHBA, Japonia, Gjermania; avantazhet ne kosto: Xhamajka, Meksika, India, Kina) • Teoria e tregjeve te persosura; • Teoria e ciklit te prodhimit

7. Metodat e biznesit nderkombetar • Tregtia nderkombetare; • Liçencimi • Franshizimi • Ndermarrjet e perbashketa • Blerja e operacioneve ekzistuese • Ngritja e filialeve te reja jashte vendit

8. Ekspozimi ndaj rrezikut nderkombetar • Ekspozimi ndaj levizjeve te kurseve te kembimit • Ekspozimi ndaj ekonomive te huaje, • Ekspozimi ndaj rezikut politik

9. Investimet jashtë vendit • Vlerësimi i rrjedhës së pritur të parasë në valutë të jashtme; • Llogaritja e ekvivalencës së valutës vendore me norëm e këmbimit me valutën e jashtme; • Përcaktimi i vlerës aktuale neto në euro, normën e pritur të kthimit, duke llogaritur një rritje apo ulje për një premium të riskut që lidhet me investimet e huaja. • Problemet fiskale të investimeve të huaja • Risku politik i investimeve

10. Sistemi monetar nderkombetar • Sistemi klasik i praktisës së standardit të arit 1821-1914 • Standardi i këmbimit të arit 1925-1931 • Marreveshjet per kurset fikse te kembimit

11. Sistemi monetar ndërkombëtar • Sistemi Betton Woods i themeluar në vitin 1944 • Kurset relativisht të fiksuara të valutës individuale të shprehur në dolarë amerikanë dhekthyeshëmria e dollarit në ar për institucionet e huaja zyrtare • Sisrtemi post Bretton Woods 1971 deri sot – Marrëveshja Smithsonian • OPEC-u dhe kriza e naftës e viteve 1973-1974

12. Transaksionet valutore • Tregu I momentit (spot market) • Transaksionet forward (parashikimi I kurseve te kembimit me te cilat do te blejne apo shesin vlutat) • Kontratat valutore te se ardhmes (percaktojne vellimin standard te nje valute te caktuar qe do te kembehet ne nje date te caktuar)

13. Sistemet alternative te kurseve te kembimit • Kursi i lirë • Kursi i drejtuar • Krijimi i zonës së synuar • Sistemi i kurseve fikse • Sistemi korrent hibrid

14. Bilanci i pagesave dhe lidhjet ekonomike ndërkombëtar • Llogaria korente – regjistron flukset e të mirave, shërbimeve dhe transfertave; • Llogaria e kapitalit – tregon investimet publike dhe private, si dhe aktivet e huadhënies; • Llogaria e rezervës zyrtare – mat ndryshimet në aksionet (certifikatat) e arit dhe valutës së huaj, aktivet e rezervës nga institucionet monetare zyratare.

15. Parashikimi I kurseve te kembimit • Parashikimi teknik (perdorimi I kurseve historike te kembimit per parashikimin e vlerave te ardhshme) • Parashikimi themelor (bazohet ne raportet themelore midis ndryshimoreve ekonomike dhe kurseve te kembimit (psh. Inflacioni dhe rritja e te ardhurave)

16. Si të menaxhohet risku i kursit të këmbimit? Në vendet vlera e valutave të të cilave pritet të bjerë, menaxherët duhet të marrin këto masa: • Të mënjanohen parapagimet për blerjet; • Të mos mbahen para të tepërta, të pa vëna në përdorim; • Të blehen materiale dhe pajisje duk e shtyrë datën e pagesës për më vonë; • Të mënjanojnë dhënien e kredive të tepërta tregtare; • Të marrin hua kur normat e interesit janë më të ulëta.

17. Barazia e fuqisë blerëse Kjo teori sugjeron se lëvizja e kurseve të këmbimit shkaktojnë ndryshimet e normave të inflacionit. • Forma apsolute e BFBsugjeron se çmimet e produkteve të ngjashme në dy vende të ndryshme duhet të jenë njësoj kur kthehen në të njëjtën valutë • Forma relative e BFPshpjegon mundësinë e deformimeve të tregut në drejtime të tilla si kostot e transportit, tarifat dh ekuotat.

18. Origjina e barazisë së fuqisë blerëse Supozojmë se indeksi i çmimit në vendin amë (h) dhe në vendin e huaj (f) janë të barabarta. Nëse pas një kohe, vendi amë pëson një inflacion Ih, ndërsa vendi i huaj If,Indeksi i çmimit me inflacion do të jetë: Ph(1+Ih) Pf (1+If) Nëse me efshënojmë ndryshimin e përqindjes së vlerës së valutës së hauj, atëherë:

19. Origjina e barazisë së fuqisë blerëse Supozojmë se në fillim kursi i këmbimit është në ekuilibër. Më pas valuta e vendit pëson një inflacion prej 5%, ndërsa vendi i huaj pëson një inflacion prej 3%. Sipas BFB, valuta e huaj do të rregullohet si më poshtë: Valuta e huaj do të vlerësohet me 1.94% në përgjigje të rritjes së inflacionit në vendin amë në raport me vendin e huaj.

20. Efekti ndërkombëtar i Fisherit Teoria e Fisherit iu referohet diferencës ndërmjet normave të interesit. Sipas kësaj teoria, normat nominale pa rrezik të intresit përbëjnë normën reale të kthimit dhe inflacionin e pritshëm. Ndryshimet në normat e interesit nga një vend në tjetrin mund të jenë rezultat i ndryshimeve në nivelet që parashikohen për inflacion.

21. Normat e këmbimit

22. Burimet e financimit • Huatë nga bankat tregtare • Financimi me evrodollarë • Financimi me evroobligacione • Emitimi i aksioneve në tregun ndërkombëtar

23. Procedurat e financimit të tregtisë ndërkombëtare • Kambiali ndërkombëtar • Policngarkesa • Letërkredia tregtare

24. Investimet e huaje direkte • Motivet: • Motivet e lidhura me te ardhurat (tregjet e burimeve te reja te kerkdeses; shfrytezimi I tregjeve fitimprurese, reagimi naj kufizimeve tregtare; diversifikimi nderkombetar. • Motivet e lidhura me kostot (perfitimi nga ekonomia e shkalles, perdorimi I faktoreve te huaj te prodhimit, perdorimi I lendeve te para te huaja, perdorimi I teknologjise se huaj, reagimi ndaj kurseve te kembimit. • Diferenca ne tatime dhe takse