KONTRIBUTI I ORGANIZATAVE TE SHOQERISE CIVILE NE ZHVILLIMIN URBAN NE SHQIPERI Tendencat dhe Perspektivat

1. KONTRIBUTI I ORGANIZATAVE TE SHOQERISE CIVILE NE ZHVILLIMIN URBAN NE SHQIPERITendencat dhe Perspektivat Konalsi GJOKA (MSc) Environmental Program Manager MENAXHIMI MJEDISOR, instrumentiinevojshëmdrejtmenaxhimit urban të qëndrueshëm. Bashkëpunimiifrytshëm me autoritetetvendoredhegrupet e interesit nënivellokal e kombëtar Seminar Kombëtar 4 Mars 2010, Tirana International Co-Plan Institute for Habitat Development Rr. “Vaso Pasha” Nr 20 P.O.Box. 2995, Tirana, Albania Tel: +355 (0) 4 2257809/8 ; Fax: +355 (0) 4 2257807 Webpage: http//www.co-plan.org

2. Përmbajtja Bashkëpunimi me pushtetetlokale Prezantimiipraktikëssësukseshme me Bashkinëe Fierit PërpjekjetpërtëzbatuarProgramin e MenaxhimitMjedisornëBashkinëFier Dyfjalepëriniciativën– c’farëparaqetmenaxhimimjedisorpërpushtetinvendor Rolidheangazhimiinjësivetëpushtetit vendor nëkëtëproces Disangarezultatetparaprake Vështirësitë, sfidatdhemësimete nxjerra Këndveshtrimmbirolinqëmundtëluajnë OJF nëprocesin e zhvillimittë qëndrueshëmtëmjedisit urban Nevojatpërkundrejtkapaciteteve Disaprejrrugëvepërkrijimin e partneriteteve OpsionepërnjëpërqasjemëtëintegruartëpunëssëOJF-ve

3. Co – Plan InstitutipërZhvillimin e Habitatit Misioni: Co-PLAN është një organizatë jofitimprurëse që kontribuon në zhvillimin e qëndrueshëm urban dhe rajonal duke mundësuar një qeverisje të mirë, duke zhvilluar shoqërinë civile dhe duke fuqizuar pjesëmarrjen e komuniteteve. • Temat ku fokusohet puna e Co-Plan • Menaxhimi Urban dhe Rajonal • Menaxhimi i Financave Bashkiake • Menaxhimi Mjedisor Bashkiak • Punë kërkimore dhe Politika Publike • Zhvillimi Organizativ Institucional

4. Partneriteti EGUG II - Vazhdim Menaxhimi urban dheqeverisja e mirëvendore EGUG II Krijimi i sistemit të Informacionit • Analiza institucionale dhe propozimet për ndryshime • Zbatimin e praktikës së buxhetimit • Dokumenta dhe udhëzues të procesit • Ngritje e kapaciteteve Buxhetimi me pjesmarrje • Zbërthimin e planit rregullues • Udhëzues për hartimin e studimeve pjesore Plani Rregullues i Qytetit Strategjia e Zhvillimit të Qytetit • Hartimi i metodologjisë për PIK • Ngritja e kapaciteteve për hartimin e PIK

5. Ç’farëparaqetProgramiiMenaxhimitMjedisorpër LGUs Programi i menaxhimit mjedisor ështe një perqasje sistematike për të gjetur rruget praktike për të kursyer burimet natyrore, duke reduktuar në të njëjtën kohe impaktet negative në mjedis. Mundësia për të pasur një program menaxhimi mjedisor është një skeme win-win pasi ajo mund të ndihmojë drejt për së drejti në përfitime monetare, të jep imazhin e leadershipit në mjedis, dhe ruan e mbron burimet natyrore.

6. Ç’farëparaqetProgramiiMenaxhimitMjedisorpër LGUs PërmirësimiiPerformancësMjedisorenëQeverisjenLokale duke përdorurMenaxhimin e Mbetjeve Urbane nëFiersi pilot • Hartimi i raportit fillestar mbi efektet në mjedis të aktivitetit të ndërmarrjes (Initial Environmental Review) • Hartimi i politikës mjedisore për organizatën – Krijimi i sistemit të Menaxhimit Mjedisor • Auditimi Mjedisor i aktivitetit të Ndërmarrjes së Pastrimit (i brëndshëm dhe i jashtëm) • Hartimi i deklaratës mjedisore dhe publikimi i saj

7. Rezultatetparaprake, vështirësitëdhemësimet e nxjerra • Rezultatet • Firmosja e njëMoUdhekrijimiigrupevetëpunësnë • BashkinëFier • Shkëmbimeksperiencash • MonitorimiipunëssëNdërmarrjessëpastrimit • Analizainstitucionaledhe e grupevetëinteresit • Analizafinanciare e ndërmarrjessëpastrimit • StudimifillestarMjedisor (hapi I parëi EMS) • Trainimedheworkshopenëlidhje me EMS nëtëgjitha • nivelet • Hartimiideklaratësmjedisoredhepublikimiisaj • Pergatitja e instrumentavepërAuditiminmjedisortë • bashkisë • Përgatitja e Visionit, objektivavedheopsionevepër • EMS • Vështirësitë • Bashkitë nuk kanë politika për të ofruar shërbime • në harmoni me mjedisin • Edhe në rastet kur ekziston legjislacioni apo rregulloret • e brendshme ato nuk janë të qarta • Mungojne mekanizmat dhe instrumentat për të • garantuar zbatimin e ligjit • (sist. Jo eficent për mbledhjen e taksave dhe gjobave) • Praktika jo efektive dhe efikase në drejtim të ofrimit të • shërbimit (raporti të ardhura/subvencionim) • Kapacitete jo të mjaftueshme teknike • Ndërgjegjësim i ulët mjedisor (brenda dhe jashte • bashkisë) • Nuk janë të qarta detyrat dhe përgjegjësitë e cdo aktori • Nuk ka transparencë në marrjen e vendimeve

8. Roliqëmundtëluajnë OJF nëproçesin e zhvillimittëqëndrueshëmtëmjedisit urban Nevojatperkundrejtkapaciteteve • Lehtësimi i proceseve të ndryshme nëpërmjet fushatave sensibilizuese • (Nevojë e konsiderueshme - mund të jenë më konkrete/adresim dhe mesazh i qartë /ka nevojë per nje platforme të integruar kombëtare për fushata të strukturuara në fusha dhe sektorë të ndryshëm) • Ngritja e kapaciteteve teknike brenda njësive të qeverisjes lokale • (Nevojë e konsiderueshme - kapacitete të kufizuara) • Të monitorojnë cilësinë e kryerjes së shërbimeve dhe të ushtrojnë presion për arritjen e rrezultateve të kënaqshme • (watch dog organisation – Domosdoshmëri / s’kanë mjetet dhe mekanizamat e duhura, informacion) • Të lobojnë dhe krijojnë partneritete me LGUs • – krijimi i platformave të debatit dhe ushqimi here pas here i tyre – kërkon njohuri teknike dhe akses informacioni dhe rrjetezim te mire (politik)

9. Roliqëmundtëluajnë OJF nëprocesin e zhvillimittëqëndrueshëmtëmjedisit urban Rruget e mundshme te krijimit të partneriteteve • Me marveshje bashkëpunimi • Në bazë të praktikave të suksesshme dhe afatgjata • Ndërtimi i skemave win win • Kredibiliteti • Lobimit për cështje të interesit të përbashkët

10. Roliqëmundtëluajnë OJF nëprocesin e zhvillimittëqëndrueshëmtëmjedisit urban Si mund të forcohen organizatat Krijimi i kapaciteteve brenda OJF-ve në të gjitha rastet Mbështetje e orjentuar nga kërkesa e njesive vendore Përqasje “incrementale” shkallët një nga një – krijimi i themeleve të qëndrueshme Njohja me kontekstin aktual – politikat, aktorët dhe zhvillimet mjedisore Vullnetarizmi përkundrejt mbështetjes financiare Bashkëpunimi midis organizatave për të plotësuar pikturën