İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri

1. İstanbulUzman İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri

2. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ

3. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ MADDE 48-22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 2 nci maddesinin üçüncü fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir. "Bu Kanunun uygulanması bakımından; • İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görev yapmak üzere Bakanlıkça belgelendirilmiş hekimler, işyeri hekimini; mühendis, mimar ve teknik elemanlar ise iş güvenliği uzmanını, b) İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini vermek üzere, gerekli donanım ve personele sahip olan Bakanlıkça yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşları ile Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre faaliyet gösteren şirketlerce kurulan ve işletilen müesseseler ortak sağlık ve güvenlik birimini, c) İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görev yapacak işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarının eğitimlerini vermek üzere Bakanlıkça yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre faaliyet gösteren şirketlerce kurulan ve işletilen müesseseler Eğitim Kurumu’nuifade eder."

4. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ MADDE 49 - 4857 sayılı İş Kanununun 81 inci maddesinin üçüncü fıkrası yürürlükten kaldırılmış, ikinci fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkralar eklenmiştir: "İşyeri sağlık ve güvenlik birimleri ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerinin nitelikleri, ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alınmasına ilişkin hususlar, bu birimlerde bulunması gereken araç, gereç ve teçhizat ile görevlendirilecek işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin nitelikleri, sayısı, işe alınmaları, görev, yetki ve sorumlulukları, çalışma şartları, görevlerini nasıl yürütecekleri, eğitimleri ve belgelendirilmeleri ile eğitim kurumlarının yetkilendirilmeleri, işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı eğitim programlarının ve bu programlarda görev alacak eğiticilerin niteliklerinin belirlenmesi ve belgelendirilmeleri ile eğitimlerin sonunda yapılacak sınavlar ilgili tarafların görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

5. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ MADDE 50-Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 12 nci maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki (m) bendi eklenmiş, takip eden bent buna göre teselsül ettirilmiştir: "m) İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı, diğer teknik ve sağlık personel ile işçilere eğitim vermek için kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre faaliyet gösteren şirketler ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerini yetkilendirmek, gerektiğinde yetkilerini iptal etmek, hizmetin etkin ve verimli bir şekilde verilip verilmediğinin kontrol ve denetimini sağlamak, işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının eğitimleri sonundaki sınavları yapmak veya yaptırmak, belgelerini vermek."

6. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ

7. İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ Bu Yönetmeliğin amacı; iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek üzere kurulacak işyeri sağlık ve güvenlik birimlerinin kuruluşu ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerinin belgelendirilmeleri, yetki belgelerinin iptali, görev, yetki ve sorumluluklarını düzenlemek! 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında yer alan ve devamlı olarak en az 50 işçi çalıştırılan işyerlerini kapsar!

8. İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ • İşyeri sağlık ve güvenlik birimi (İSGB): İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek üzere işyerinde kurulan, gerekli donanım ve personele sahip olan birim. • Ortak sağlık ve güvenlik birimi (OSGB): İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sunmak üzere, gerekli donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşları ile Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre faaliyet gösteren şirketlerce kurulan ve işletilen müesseseler. • Tehlike sınıfı: İş sağlığı ve güvenliği açısından, yapılan işin özelliği, işin her safhasında kullanılan veya ortaya çıkan maddeler, iş ekipmanı, üretim yöntem ve şekilleri ile çalışma ortam ve şartlarıyla ilgili diğer hususlar dikkate alınarak az tehlikeli, tehlikeli ve çok tehlikeli olarak belirlenen ve işyerinin yer aldığı tehlike sınıfı.

9. İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ –İşveren Yükümlülükleri • Sağlık ve güvenlik hizmetlerini yürütmek üzere işyerinden personel görevlendirmek veya işletme dışında kurulu Bakanlıkça yetkilendirilen birimlerden hizmet almak suretiyle bu konudaki yetkilerini devreden işverenin iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerine ilişkin yükümlülükleri devam eder! İşveren; • İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile ilgili görevlendirilen personelin etkin bir şekilde çalışması amacıyla gerekli kolaylığı sağlamak ve bu hususta planlama ve düzenleme yapmak, • İşçilerin kişisel sağlık dosyalarını işten ayrılma tarihinden itibaren 10 yıl süreyle saklamak, • İşçinin işyerinden ayrılarak başka bir işyerinde çalışmaya başlaması halinde, yeni işverene işçinin kişisel sağlık dosyasını onaylayarak göndermek zorundadır. • İşyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının; onaylı deftere iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin yazacağı tedbir ve önerilerin yerine getirilmesinden ve defterin imzalanması ve düzenli tutulmasından işveren veya işveren vekili sorumludur. Onaylı defter; seri numaralı ve kendinden kopyalı olur ve Genel Müdürlüğe, işyerinin bağlı olduğu Bakanlığın ilgili bölge müdürlüğüne veya notere her sayfası onaylattırılır. Defterin aslı işveren, suretleri ise işyeri hekimi ve/veya iş güvenliği uzmanı tarafından muhafaza edilir. Bu defterin, istenmesi halinde, iş müfettişlerine gösterilmesi zorunludur. • İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ve eğitimleri işçilere mali yük getirmeyecek şekilde ve dinlenme süreleri dışında düzenlenir. Eğitimlerde geçen süre çalışma süresinden sayılır.

10. İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ –İşveren Yükümlülükleri 6) İşyeri hekimi ve İş güvenliği uzmanının çalışma saatleri, görev, yetki ve sorumlulukları konusunda işçileri veya temsilcilerini bilgilendirmek, 7) İşyeri hekimi ile iş güvenliği uzmanlarının görevlerini yerine getirebilmeleri için, Bakanlıkça belirlenen sürelerden az olmamak kaydı ile yeterli çalışma süresini sağlamak, 8) Başka bir işyerinden kendi işyerine çalışmak üzere gelen işçilerin sağlık bilgilerine İSGB veya hizmet aldığı işletme dışında kurulu Bakanlıkça yetkilendirilen birimlerin ulaşabilmesini sağlamakla yükümlüdür. İşyerlerinde görevlendirilen işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı ile hizmet alınan kurumların İş Kanununa göre geçerli yetki belgesine sahip olmalarından işveren sorumludur.

11. İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ –İşçi Yükümlülükleri İşçiler; • İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı, işveren veya işveren vekili tarafından verilen iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili talimatlara uymakla, • İSGB veya OSGB’lerin yapacağı çalışmalarda işbirliği yapmakla, • İş sağlığı ve güvenliği konularına ilişkin çalışmalara, sağlık muayenelerine, bilgilendirme ve eğitim programlarına katılmakla, • Makine, tesisat ve kişisel koruyucu donanımları verilen talimatlar doğrultusunda ve amacına uygun olarak kullanmakla yükümlüdürler.

12. İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ YÖN. İŞYERİ SAĞLIK GÜVENLİK BİRİMLERİ (İSGB) 50 VE DAHA ÜZERİ ÇALIŞANI OLAN İŞYERLERİNDE; • En az bir işyeri hekimi, • Gereğinde diğer sağlık personeli (Hemşire, sağlık memuru, acil tıp teknisyeni veya çevre sağlık teknisyeni) ve • Sanayiden sayılan işlerin yapıldığı işyerlerinde, tehlike sınıfına uygun en az bir iş güvenliği uzmanı. İSGB; iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesine ve çalışacak personel sayısına yetecek büyüklükte, kolay ulaşılabilir, tercihen giriş katta kurulur. Bu birimlerde 12 m2 den az olmamak üzere en az bir muayene ve ilkyardım odası ile, sanayiden sayılan işyerlerinde 8 m2 den az olmamak üzere bir iş güvenliği uzmanı odası bulunur.

13. İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ YÖN. ORTAK SAĞLIK GÜVENLİK BİRİMLERİ (OSGB) TAM SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİ ile çalışan; • En az bir işyeri hekimi, • En az bir iş güvenliği uzmanı, • En az bir diğer sağlık personeli istihdamı zorunludur. En az 10 m2 muayene, 15 m2 ilkyardım ve acil müdahale, 10 m2 iş güvenliği uzmanı odaları ile 12 m2 bekleme yerinden oluşur. • OSGB Yetki belgelerinin, beş yılda bir vize ettirilmesi zorunludur! • OSGB’lerin yetki aldıkları adresin bulunduğu il sınırları dışında hizmet verebilmesi için o ilde şube açmaları zorunludur. • OSGB’ler, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin tamamını veya bir kısmını başka bir kişi veya kuruma devredemezler.

14. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLIĞI YÖNETMELİĞİ KAPSAM: 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında yer alan ve sanayiden sayılan işlerin yapıldığı ve devamlı olarak en az 50 işçi çalıştırılan işyerleri.

15. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLIĞI YÖNETMELİĞİ • İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI: İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevlendirilmek üzere Bakanlıkça belgelendirilmiş mühendis, mimar veya teknik eleman. • Teknik eleman: Teknik öğretmenler ile üniversitelerin fen veya fen-edebiyat fakültelerinin fizik veya kimya bölümleri veya iş sağlığı ve güvenliği programı mezunları.

16. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLIĞI YÖNETMELİĞİ • A Sınıfı İGU = B Sınıfı İGU (4 Yıllık) B Sınıfı İGU = C Sınıfı İGU (3 Yıllık) • A Sınıfı: 5 yıllık Bakanlık Müfettiş ve Uzmanlarına; İSG Doktorası yapanlara ve 10 yıllık Genel Müdürlük çalışanlarına sınavla; • B Sınıfı: İSG Yüksek Lisansı yapanlara sınavla da verilir. • Çok Tehlikeli Sınıfta ise A Sınıfı Sertifikalı İş Güv. Uzmanları; • Tehlikeli Sınıfta A ve B Sınıfı Sertifikalı İş Güv. Uzmanları; • Az Tehlikeli Sınıfta ise A, B ve C Sınıfı Sertifikalı İş Güv. Uzmanları çalışabilirler.

17. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLIĞI YÖNETMELİĞİ • İş Güvenliği Uzmanları çalışma Süreleri: • Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde; ayda en az 12 saat, ek olarak işçi başına ayda en az 5 dk. • Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde; ayda en az 24 saat, ek olarak işçi başına ayda en az 5 dk. • Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde;ayda en az 36 saat,ek olarak işçi başına ayda en az 10 dk. Az Tehlikeli Sınıfta 1000 çalışan, Tehlikeli Sınıfta 750 çalışan, Çok Tehlikeli Sınıfta 500 çalışan TAM SÜRELİ! Birden fazla işyeri ile kısmi süreli iş sözleşmesi yapıldığı takdirde, bu işyerleri arasında yolda geçen süreler haftalık kanuni çalışma süresinden düşülür.

18. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANININ GÖREVLERİ A) Rehberlik ve danışmanlık, B) Risk Analizi, C) Çalışma Ortamı Gözetimi, Ç) Eğitim, bilgilendirme ve kayıt, D) İlgili birimlerle işbirliği.

19. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANININ GÖREVLERİ A) Rehberlik ve danışmanlık; • İşyerinde yapılan çalışmalar ve yapılacak değişikliklerle ilgili olarak tasarım, makine ve diğer teçhizatın durumu, bakımı, seçimi ve kullanılan maddeler de dâhil olmak üzere işin planlanması, organizasyonu ve uygulanması, kişisel koruyucu donanımların seçimi, temini, kullanımı, bakımı, muhafazası ve test edilmesi konularının, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına ve genel iş güvenliği kurallarına uygun olarak sürdürülmesini sağlamak için işverene tavsiyelerde bulunmak. B) Risk Analizi; • Risk değerlendirmesinin yapılmasını sağlamak; gerekli çalışmaları planlayarak alınacak sağlık ve güvenlik önlemleri konusunda işverene önerilerde bulunmak ve takibini yapmak.

20. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANININ GÖREVLERİ C) Çalışma Ortamı Gözetimi; • Çalışma ortamının gözetimini yapmak, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği yönünden yapılması gereken periyodik bakım, kontrol ve ölçümleri planlamak ve uygulanmasını kontrol etmek, • İşyerinde kaza, yangın veya patlamaların önlenmesi için mevzuata uygun çalışmalar yapmak ve uygulamaları takip etmek; doğal afet, kaza, yangın veya patlama gibi durumlar için acil durum planlarının hazırlanmasını sağlamak, periyodik olarak eğitimleri ve tatbikatları yaptırmak, acil durum planı doğrultusunda hareket edilmesini sağlamak. Ç) Eğitim, bilgilendirme ve kayıt; • İş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini ilgili mevzuata uygun olarak planlamak ve uygulamak, • Çalışma ortamının gözetimi ile ilgili çalışmaları kaydetmek ve yıllık değerlendirme raporunu işyeri hekimi ile işbirliği yaparak hazırlamak.

21. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANININ GÖREVLERİ D) İlgili birimlerle işbirliği; • İşyeri hekimi ile işbirliği yaparak iş kazaları ve meslek hastalıkları ile ilgili değerlendirme yapmak, tehlikeli olayın tekrarlanmaması için inceleme ve araştırma yaparak gerekli önleyici faaliyet planlarını hazırlamak ve uygulamaların takibini yapmak. • İşyeri hekimi ile işbirliği yaparak yıllık çalışma planını hazırlamak.

22. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANININ YETKİLERİ • a) İşyeri bina ve eklentilerinde, çalışma metot ve şekillerinde veya iş ekipmanında çalışanlar açısından yakın ve hayati tehlike oluşturan bir husus tespit ettiğinde işverene bildirmek, gerekli tedbirler işveren tarafından alınmadığı takdirde durumu Bakanlığa raporlamak, • b) İşyerinde belirlediği yakın ve hayati tehlike oluşturan bir hususun acil müdahale gerektirmesi halinde işveren veya işveren vekilinin onayını almak kaydıyla geçici olarak işi durdurmak. • c) Görevi gereği işyerinin bütün bölümlerinde iş sağlığı ve güvenliği konusunda inceleme ve araştırma yapmak, gerekli bilgi ve belgelere ulaşmak ve çalışanlarla görüşmek. • ç) Görevinin gerektirdiği konularda işverenin bilgisi dahilinde ilgili kurum ve kuruluşlarla iletişime geçmek ve işyerinin iç düzenlemelerine uygun olarak işbirliği yapmak. • (2) Tam süreli iş sözleşmesi ile görevlendirilen iş güvenliği uzmanları, çalıştıkları işyeri ile ilgili mesleki gelişmelerini sağlamaya yönelik eğitim, seminer ve panel gibi organizasyonlara katılma hakkına sahiptir. Bu gibi organizasyonlarda geçen sürelerden bir yıl içerisinde toplam beş iş günü kadarı çalışma süresinden sayılır ve bu süreler sebebiyle iş güvenliği uzmanının ücretinden herhangi bir kesinti yapılamaz.

23. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ • MADDE 9 – (1) İş güvenliği uzmanları, bu Yönetmelikte belirtilen görevlerini yaparken, işin normal akışını mümkün olduğu kadar aksatmamak ve verimli bir çalışma ortamının sağlanmasına katkıda bulunmak, işverenin ve işyerinin meslek sırları, ekonomik ve ticari durumları ile ilgili bilgileri gizli tutmakla yükümlüdürler. • (2) İş güvenliği uzmanı, görevlendirildiği işyerinde yapılan çalışmalara ilişkin tespit ve tavsiyelerini onaylı deftere yazmak ve işyeri hekimi ile beraber suretlerini saklamak zorundadır. İşyerinde yapılan denetimlerde, bu zorunluluğu yerine getirmediğinin tespiti halinde; iş güvenliği uzmanı Bakanlıkça yazılı olarak uyarılır. Uyarı gerektiren durumun tekrarı halinde iş güvenliği uzmanlığı belgesinin geçerliliği bir yıl süreyle askıya alınır. Belgesinin geçerliliği askıya alınanlar, Genel Müdürlük internet sayfasında ilan edilir. Bir yıl sonunda iş güvenliği uzmanının tekrar görev alabilmesi için Bakanlığın onayının alınması zorunludur. • (3) İkinci fıkrada belirtilen onaylı defter; iş güvenliği uzmanı ile işveren veya işveren vekilince, gerektiğinde işyeri hekimi ile eş zamanlı olarak imzalanır. Defterin imzalanmaması veya düzenli tutulmamasından işveren veya işveren vekili sorumludur.

24. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ Yıllık Çalışma Planı İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile ilgili yıllık çalışma planı İSGB veya hizmet alınan işletme dışında kurulu Bakanlıkça yetkilendirilen birimler tarafından hazırlanır ve işverene sunulur. Onaylanan plan işyerinde ilan edilir ve bir nüshası işverence muhafaza edilir. Yıllık Değerlendirme Raporu İSGB ve OSGB’ler, çalışma ortamının gözetimi ve sağlık gözetimi ile ilgili çalışmaları kaydeder ve Ek-6’daki örneğine uygun yıllık değerlendirme raporu hazırlayarak işverene, bulunması halinde iş sağlığı ve güvenliği kuruluna ve yazılı ve elektronik ortamda Bakanlığa gönderirler. Bu bilgiler, Bakanlık tarafından Sağlık Bakanlığına elektronik ortamda bildirilir.

25. EK BİLGİLENDİRMELER • İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmeti sunmak üzere • OSGB’lerce görevlendirilen işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı tarafından muhafaza edilmesi gereken onaylı defter suretleri, • OSGB arşivinde tutulur ve • istenmesi halinde denetime yetkili memurlara sunulur. • İşyerinin çalışanı olan iş güvenliği uzmanına, • iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmaları yaptığı süre içinde başka görev verilemez. • Sözleşmelerin feshi halinde, durum hizmet alan tarafından 5 işgünü içinde Bakanlığa bildirilir.

26. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLIĞI EĞİTİCİLERİ • İşyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eğiticileri MADDE 17 – (1) İşyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eğitici belgesi; • a) Pedagojik formasyona veya eğiticilerin eğitimi belgesine ve iş sağlığı ve güvenliği alanında en az beş yıllık mesleki tecrübeye sahip; (A) sınıfı iş güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği, iş sağlığı veya iş güvenliği lisansüstü eğitimine sahip mühendis, mimar veya teknik elemanlar ile Bakanlıkta görevli iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarına, • b) Pedagojik formasyona veya eğiticilerin eğitimi belgesine sahip ve en az beş yıl teftiş yapmış iş müfettişlerine, • c) Pedagojik formasyona veya eğiticilerin eğitimi belgesine ve en az on yıllık uzmanlık tecrübesine sahip, mühendis, mimar veya teknik eleman niteliğini haiz Bakanlıkta görevli çalışma ve sosyal güvenlik eğitim uzmanlarına, • ç) Mühendis, mimar, fizikçi, kimyager ve teknik öğretmenler ile hukuk fakültelerinden mezun olanlardan üniversitelerde Bakanlıkça ilan edilen eğitim programlarına uygun en az dört yarıyıl ders verenlere düzenlenir.

27. MESLEKİ BAĞIMSIZLIK VE ETİK İLKELER İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevlendirilenler; a) Uzmanlık bilgilerini uygularken işveren ve işçilerden mesleki anlamda bağımsız olarak çalışır ve işverenden talimat alamazlar. b) Özellikle sağlık ve güvenlik riskleri konusunda, işveren ve işçilere önerilerde bulunurken hiçbir etki altında kalmazlar. c) Hizmet sundukları kişilerle güven, gizlilik ve eşitliğe dayanan bir ilişki kurar ve ayrım gözetmeksizin tüm işçileri eşit olarak değerlendirirler. ç) Çalışma ortamı ve koşullarının düzenlenmesinde, kendi aralarında, yönetici ve işçilerle iletişime açık ve işbirliği içerisinde hareket ederler.

28. İHTAR PUANLARI • İhtar puanları toplamının 100 puana ulaşması veya • Denetim veya kontrollerde tespit edilen noksanlıkların giderilmesi için verilen en fazla otuz günlük süre sonunda noksanlıkların devam etmesi • durumunda 6 ay süreyle askıya alınır.