2. Gün Belirli Enfeksiyon v e Parazit er Hastalıklar , Neoplaziler ve DM

1. 2. GünBelirli Enfeksiyon ve Paraziter Hastalıklar, Neoplaziler ve DM Dr. Cevher CESUR S.B.Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü PYKG Daire Başkanlığı TİG Şubesi

2. BelirliEnfeksiyonve ParaziterHastalıklar (A00-B99) • Bu bölümdeenfeksiyonveparaziterhastalıklarınbüyükbirbölümüyeralmaktadır. • Hastalıkyadahastalıklara /durumlaranedenolanorganizmalaragöredüzenlenmiştir. • Sistemde hastalığınetyolojisinibelirleyen(yıldızlısimgesi)uyarılar bulunmaktadır. Enfeksiyonetkeninibelirlemekiçinekkodkullanın.

3. Tanı: Escheria coli (E.Coli) üriner kanal enfeksiyonu Kodlar: N39.0 üriner kanal enfeksiyonu,bölge tanımlanmamış Enfeksiyon ajanını belirlemek için (B95-97)den ek kod atayın B96.2 E coli ,başka yerde sınıflanmış hastalığın sebebi olarak Genitoüriner bölümünde üriner kanal enfeksiyonuna bakıldığında enfeksiyona neden olan organizma biliniyorsa enfeksiyon hastalıkları bölümünden (Bölüm I) bir kod kullanılması gerektiği açıklaması yer alır.

4. HIV/AIDS (0102) R75 İnsan immun yetmezlik virusunun (HIV) laboratuar kanıtı Z21Asemptomatik insan immun yetmezlik virüsü(HIV) enfeksiyonu durumu B23.0 Akut HIV enfeksiyonu sendromu B20-24 HIV hastalığı HIV ile ilgili ek tanı kriterleri yerine getirilmese bile dokümante edildiğinde her zaman kodlanmalıdır.

5. R75, Z21, B23.0 kodları ile B20-B24 bloğu birbirini dışlar ve aynı bakım epizodunda birlikte listelenmemelidir.

6. HIV’in laboratuvar kanıtı – R75 • Bu kod, HIV antikor testlerinin sonuçları kesin olmayan hasta grupları için atanmalıdır. Bu genellikle HIV tarama testi pozitif ancak, doğrulama testinin sonucu ya negatif ya da belirsiz olduğunda ortaya çıkar. • R75hastada ilk yapılan HIV testinin pozitif çıkması fakat ikinci testin negatif veya belirsiz olması durumunda kullanılır. • R75HIV testinin sonuçsuz olması durumunda kullanılır. • R75Annede HIV pozitif fakat bebekte bu tanı doğrulanmadığı durumlarda kullanılır.

7. Asemptomatik HIV – Z21 • HIV antikoru pozitif olarak teşhis edilen ancak, HIV enfeksiyonuna bağlanamayacak bir durum sebebiyle hastaneye yatırılan hastalar için atanmalıdır. • Bu kod, hastada herhangi bir HIV bulgusuna rastlandığı zaman kullanılmayacaktır. • Z21 kodu, asemptomatik olan ve ilgisiz bir durumun tedavisi için hastaneye yatırılan hastalarla ilgili olduğundan ana tanı olarak kodlanmamalıdır.

9. Akut HIV enfeksiyonu sendromu – B23.0 • Akut HIV enfeksiyonu sendromunun (veya primer HIV enfeksiyonu) teşhisi genellikle hasta HIV’e karşı antikor geliştirinceye kadar yapılmaz. • Kayıtlarda akut HIV enfeksiyonu sendromu ifadesi yer aldığında bu kod kullanılır. • Akut HIV enfeksiyonu sendromu kodu (B23.0), hasta primer hastalıktan kurtulduktan sonra yeniden kullanılmamalıdır.

10. HIV hastalığı – B20, B21, B22, B23.8, B24 • Hastada HIV bağlı bir komplikasyon ya da bulgu görüldüğünde bu bloktan bir kod atanması gereklidir. Bu bloktan bir kod atandıktan sonra R75 ya da Z21 kodları atanamaz. • Bir hasta HIV enfeksiyonu ile ilgili olmayan bir durum sebebiyle hastaneye başvurursa ve hastanın mevcut HIV durumuna ilişkin net bir dokümantasyon yoksa, hastalığın uygun evresini belirlemek ve enfeksiyonun varlığını göstermek amacıyla uygun HIV kodunu (Z21 veya B20-B24) kullanmak için durum hekim ile birlikte kontrol edilir.

11. Bu vakalarda, HIV kodu ana tanı olmayacaktır. • Ana tanı hastanın hastaneye yatırılma nedenine göre değişir. • Yıldız simgesi (*) bulunan bulgular, HIV/AIDS’te hiçbir zaman ana tanı olarak atanamaz (ACS 102)

12. HIV hastalığı için geçerli olan kodlar şöyledir: • B20İnsan immün yetmezlik virus [HIV] hastalığı, enfeksiyöz ve paraziter hastalıklar ile sonuçlanan • B21Habis neoplazmalar ile sonuçlanan insan immün yetmezlik virus [HIV] hastalığı • B22Diğer tanımlanmış hastalıklar ile sonuçlanan insan immün yetmezlik virus [HIV] hastalığı • B23.8Diğer tanımlanmış durumlar ile sonuçlanan insan immün yetmezlik virus [HIV] hastalığı • B24Tanımlanmamış insan immün yetmezlik virus [HIV] hastalığı

13. Hasta, B20-B24’teki iki veya daha fazla kategori kapsamında sınıflandırılabilecek birden fazla bulgu gösteriyorsa, epizot için yalnızca ana tanı ile ilgili olan HIV kodu atanmalıdır. • Bu HIV kodu, doğrudan ana tanı kodundan sonra girilmelidir. B20-B24 bloğundan birden fazla kodun, bu şekildeki bir ayrıntı düzeyini gerektirebilecek hastaneler için atanması kabul edilebilir bir durumdur ve bunların sırası, ilgili oldukları bulgu kodundan sonra gelecek şekilde olmalıdır.

14. Örnek : AIDS’li bir hasta deride kaposi sarkomu ana tanısı ve kaşeksi sendromu ve CMV retinit ek tanılarıyla hastaneye yatırılmıştır. 1) Kaposi sarkomuC46.0Deride kaposi sarkomu 2) HIV hastalığı B21 Habis neoplazmalar ile sonuçlanan insan immün yetmezlik virus [HIV] hastalığı 3) CMV retinit H30.9Koryoretinal inflamasyon, tanımlanmamış B25.9Sitomegalovirus hastalığı, tanımlanmamış 4) Kaşeksi send R64Kaşeksi

16. Kaposi sarkomu • Kaposi sarkomu her zaman bir primer neoplazmadır. • Bu nedenle, tanımlanmış bütün bölgeler için C46.- Kaposi sarkomu kategorisinden bir kod atanmalıdır. • Morfoloji kodu M9140/3’tür. • Kaposi sarkomu ilk tanıyı takip eden sonraki her bakım epizodu için kodlanmalıdır. • Etiyolojik etken olan İnsan Herpes Virus (HHV-8) ) bir nedensel etken olarak listelenebilir.

17. Viral Hepatit (ACS 104) • Viral hepatit, karaciğer hücrelerinin bir inflamatuvar ve nekrotik hastalığıdır. • A, B, C, D ve Evirusleriakutviral hepatit ile sonuçlanabilmektedir. • B, C ve D viruslu akut viral hepatit enfeksiyonları, kronik viral hepatite dönüşebilmektedir. • Altı aydan uzun süren viral hepatit genellikle ‘kronik’ olarak tanımlanır. Kronik viral hepatitin teşhisi yalnızca karaciğer biyopsisi ile yapılabilmektedir.

18. Ek tanı kriterleri yerine getirilmese bile viral hepatit veya hepatit taşıyıcılığı durumu dokümante edilmişse mutlaka kodlanmalıdır. • Viral Hepatit ve hepatit taşıyıcılığı hastalığın tipine, görülme şekline ve komplikasyon durumlarına göre farklı kodlama standartlarını içermektedir.

20. Hepatit A • Hepatit A, oldukça bulaşıcı olan ve enterik yolla bulaşan (fekal-oral yolla) bir hastalıktır. • Gelişmekte olan ülkelerde, içme suyunun fekal kirliliği enfeksiyonun olağan kaynağını oluşturmaktadır. • HAV hiçbir zaman bir kronik enfeksiyon değildir. • Bilinen herhangi bir taşıyıcılık durumu bulunmamaktadır

21. Hepatit B • Hepatit B, bir akut hastalık olarak kendini gösterebilir ve bir kronik enfeksiyona dönüşebilir. • Hepatit B virusu (HBV) kan ve kan ürünleri, nakledilmiş doku, tükrük, idrar, semen ve servikal salgılar gibi enfekte olan vücut salgıları ile bulaşır. • Çoğu yetişkinde tam iyileşme görülür ve bu kişiler yaşamları boyunca bu viruse karşı bağışıklık kazanırlar. Ancak, vakaların %10’u, HBV’nin asemptomatik taşıyıcıları olacak veya kronik aktif viral hepatit (%5) geliştirecektir. • Z22.51 Viral hepatit B taşıyıcısı

22. Hepatit C • Hepatit C, bir akut hastalık olarak kendini gösterebilir ve bir kronik enfeksiyona dönüşebilir. • HCV paranteral yolla bulaşır (transfüzyonlar, enjeksiyon ilaç kötüye kullanımı, kan ve kan ürünlerine mesleki maruz kalma) • Hepatit C virusu (HCV) enfeksiyonunu yenme oranları, hepatit B virusu enfeksiyonuna göre çok daha düşüktür. • Genellikle, bu enfeksiyonun %90’a kadar çıkan bir oranda bir kronik enfeksiyona dönüşeceği bilinmektedir

23. Hepatit D • Hepatit D virusu (HDV) yalnızca HBV ile birlikte oluşabilir, hiçbir zaman tek başına oluşmaz. • Bu virus ya akut hepatit B ile birlikte bir ko-enfeksiyon ya da yerleşik kronik hepatit B’de bir süper enfeksiyon biçiminde oluşur. • HDV, çoğunlukla paranteral yolla yayılır (örneğin, iğneler ve kan).

24. Hepatit E • Hepatit E virusu (HEV) enterik yolla bulaşır (fekal-oral yolla). • Enfeksiyonun normal seyri, akut ve gebelik dışında görece selim bir hastalıkmış gibi gözükmektedir. • HEV hiçbir zaman bir kronik enfeksiyon değildir. • Bilinen herhangi bir taşıyıcılık durumu bulunmamaktadır

25. Nötropeni (0109) • Nötropeni, dolaşım halindeki kanda bulunan nötrofil granüler lökositlerdeki azalmadır. • Nötropeni ile birlikte ateş görülebilir. • Bir nötropeni hastasında görülen sepsis/ septisemi, klinik kayıtlarda belirtilirse kodlanmalıdır. • Sepsis varsa: sepsis kodu, nötropeni kodundan önce olmalıdır. • Sepsis yoksa: D70 Agranülositoz (nötropeni) ve varlığı kaydedilen bir R50.- Nedeni bilinmeyen ateş’ (ateş) ek tanı olarak kodlanır. • İlaca bağlı nötropeni durumlarında bir dış neden kodu atanmalıdır.

26. Sepsis/Septisemi(0110) • Belli bir organizmanın neden olduğu enfeksiyon hastalıkları ile sistemik enfeksiyon hastalıkları birbirinden ayrılmıştır. • Septisemi ya da sepsis durumuna ilişkin dokümantasyon yorumlanırken dikkatli olması gerekir. Sepsis, enfeksiyona karşı bir sistemik inflamatuvar yanıt olarak tanımlanır. Sepsis, lokalize enfeksiyon anlamında kullanılabildiğinden, kodlamada dikkatli olunmalıdır. Septisemi mikroorganizma ya da onun toksinlerinin kan yoluyla vücudun tümünü etkileyen enfeksiyon durumudur.

27. Sepsis’e ilişkin dokümantasyon yorumlanırken özen gösterilmelidir. • Sepsis, enfeksiyondan kaynaklanan SIRS anlamında kullanılabilmekte veya bir lokalize enfeksiyonu (örneğin, yara sepsisi) ifade edebilmektedir. Hekimden detaylı bilgi istendikten sonra, sepsisin lokalize enfeksiyonu ifade etmek için kullanıldığı doğrulanırsa, dizinde Sepsis girişinden ziyade Enfeksiyon girişine bakın!!!

28. İlaca Dirençli Mikroorganizmalar ile Enfeksiyon (ACS 112) Eğer hastanın klinik sürecinde enfeksiyona neden olan organizmaların ilaca dirençli olduğu tanımlanırsa, o zaman üç kod atanır • Enfeksiyon için bir kod • Organizma tipi için bir kod • Spesifik ilaç direncini belirtmek için bir kod

29. Atanan kodlar: • 1)L89.1Evre II basınç ülseri • 2)B95.6 Diğer bölümlere sınıflanan hastalık nedeni olarak Stafilokoküs aureus • 3)Z06.32 Metisiline dirençli ajan • Bir bakteriyel ajanın dirençli olduğu antibiyotiği belirtmek için Z06.- Antibiyotiklere dirençli bakteriyel ajanlar kategorisinden bir kodu ek kod olarak atanır. • Z06.- hiçbir zaman ana tanı olarak kodlanmamalıdır. • Vaka: Basınç alanı ülserinde çoklu-dirençli MRSA bulunan hasta, evre 2

30. MRSA(Metisilinrezistanstafilokokkusaureus) B95.6 Diğer bölümlere sınıflanan hastalıkların sebebi olarak Stafilokokkusaureus Z06.32 Metisiline dirençli ajan VRE(VankomisinRezistanEnterokok) B95.2 Streptokok, D grubu, diğer bölümlere sınıflanan hastalıkların sebebi olarak Z06.41 Vankomisin ve ilişkili antibiyotiklere dirençli ajan, Vankomisine dirençli ajan

31. NEOPLAZİLER (C00-D48) • ICD-10-AM’de, neoplaziler dört açıdan sınıflanmaktadır: • 1) Neoplazinin davranışı (malign, benign, in situ, belirsiz) • 2) Neoplazinin anatomik yeri (akciğer, göğüs, kolon vs.) • 3) Malign neoplaziler için primer ve/veya sekonder(metastaz) yer • 4) Neoplazinin morfolojisi (histoloji ya da hücre yapısı)

32. 1) Neoplazilerin Davranışı: \0 : Benign (selim) \1 : Belirsiz malign (habis) veya benign (selim) \2 : Karsinoma in-situ (intraepitelyal, noninfiltratif, noninvazif) \3 : Malign, primer yerde \6 : Malign, sekonder yerde

33. Malign: Malignneoplaziler genellikle ‘kanser’ olarak ifade edilir. • Malignneoplazinin ana karakteristikleri invazif olması, büyüyebilmesi ve çevre dokuları tehdit edebilmesi; vücut içerisindeki farklı yerlerdeki dokulara sıçrayabilmesi ya da metastaz yapabilmesidir. Bunların vücuttaki diğer organlara yayılması ve tehdit etmeye devam etmesi önlenemez ise yaşamı tehdit eder.

34. Benign: Benignneoplazilerbir noktada büyürler ve etraftaki dokuları tehdit etmezler, vücudun farklı bölgelerine yayılmazlar.Benignneoplaziler genellikle lokalize edilirse ya da alınırsa yaşamı tehdit etmezler fakat büyümeleri veya diğer yapılar üzerinde baskı oluştururlarsa ciddi problemlere neden olabilirler. (Örn: benign beyin tümörü alanı kaplayabilir ve diğer beyin dokularına baskı yapabilir)

35. İn situ (= yerinde) Malign değişiklikleri devam eden fakat normal dokuların çevresini tehdit etmeyen neoplaziler in situ olarak tanımlanmaktadır. Bu neoplaziler halen ortaya çıktıkları noktadadır. Pre-invazif, non-invazif, non-infiltratif olarak da tanımlanabilir. Buna en iyi örnek serviks uteri karsinoma in situsu verilebilir.

36. Belirsiz (Uncertain) halen neoplazinin davranışının malign olarak tanımlanmadığını fakat diğer insanların geçmişlerinde malign olarak geliştiği bilinen durumlar için kullanılır. • Örn: Dev pigmente nevüs, malign melanom olarak değişebilir. • Tanımlanmamış (unspesified) davranışı bilinmemektedir. Kayıtlarda neoplazinin davranışı veya morfolojisi hakkında hiçbir şey bulunmadığı durumlarda kullanılır.

37. 2) Anatomik Bölge Tümörün tutunduğu yeri mümkün olduğunca açık ve detaylı olarak tanımlamak için kullanılırlar. Tanımlanmamış kodları kesinlikle bilgi elde edilemediği durumlar dışında kullanılmamalıdır. Örn: Göğüste malign neoplazi C50.0 Meme başı ve areolanın habis neoplazması C50.1 Memenin merkezi kısmının habis neoplazması C50.2 Memenin üst-iç kadranının habis neopazması Özellikle primer malign neoplazilerde bölge açıkça belirtilmeli ve kodlanmalıdır. Sekonder neoplazilerde bölgeler daha az spesifiktir.

38. Metastatik Bölgeler (0234) Primer bölge biliniyor ise: Yayılma bilinen bir primer bölgeden komşu organ veya bölgeye doğru ise (örneğin, barsaktan mesaneye veya jejunumdan ileuma doğru), yalnızca primer bölgeyi kodlayın. Komşu bölgedeki yayılma, bu bölgede ne primer ne de sekonderdir ve kodlanmaz.

40. Primer bölge bilinmiyor ise: Üç karakterli kategoride iki veya daha fazla alt kategorinin sınırlarında üst üste gelen ve çıkış yeri belirlenemeyen bir primer malignite, için dördüncü hanedeki alt kategori ‘8’ kapsamında sınıflandırılır. ICD-10-AM’de, çıkış yeri belirlenemeyen ve tanımlanan yerleri iki veya daha fazla üç karakterli kategoride üst üste gelen belirli habis neoplazmalarla ilgili olarak kodlamaları şu şekilde olmaktadır:

41. Örnek: Sigmoid ve inen kolonun malignitesi. C18.8 Kolonun üst üste binen habis lezyonu Bu örnekte orijinle ilgili bir bilgi yoktur. Desending ya da sigmoid kolon da olabilir. Bu bir overlapping durum olduğu ve iki bölgeyi de içerdiği için üç kategoride C18 olarak kodlanır ardından overlapping neoplazi olduğunu belirtmek için C18.8 kodu atanır.

42. Overlapping Lezyon C02.8 Dilin overlapping lezyonu C08.8 Majör tükrük bezlerinin overlapping lezyonu C14.8 Dudak, oral kavite ve farinksin overlapping lezyonu C21.8 Rektum, anüs ve anal kanalın overlapping lezyonu C24.8 Safra yollarının overlapping lezyonu C26.8 Sindirim sisteminin overlapping lezyonu C39.8 Solunum organları ve intratorasik organların overlapping lezyonu C41.8 Kemik ve eklem kıkırdağının overlapping lezyonu C49.8 Bağ dokusu ve yumuşak dokunun overlapping lezyonu C57.8 Kadın genital organlarının overlapping lezyonu C68.8 Üriner organların overlapping lezyonu C72.8 Beynin ve merkezi sinir sisteminin diğer kısımlarının overlapping lezyonu

43. Belirsiz bölgeler Bulaşkan bölgelerin (üst üste gelen sınırlar) çıkış yeri belirlenemeyen, başka yerde sınıflanmamış bir habis neoplazması C76.- Diğer ve yetersiz tanımlanmış bölgelerde habis neoplazma kapsamında kodlanmalıdır. Açıklama: Bu kategorinin kullanımına yalnızca neoplazmanın (örneğin, göğüsün habis neoplazması) niteliği ile ilgili spesifik olmayan bilgiler varsa izin verilecektir

44. Malignitenin Rekürensi (0237) Daha önce yok edilmiş olan primer malignite yinelemişse, C00-C75’ten uygun kodu kullanarak ilk primer bölgeyi kodlayın. Belirtilen sekonder bölgeleri de kodlayın. Örnek : Hastaya 1996’da karsinoma sebebiyle bir sigmoid kolektomi yapılmıştır; bugün, karsinoma rektumda yinelemektedir. Kodlar: C18.7 Sigmoid kolonun habis neoplazması M8010/3 Karsinoma NOS + rektumdaki karsinoma da ek tanı olarak kodlanacak

45. 3) Metastazlar (Sekonder Yerler)(ACS 0239) Primer malign neoplazinin yayıldığı yerdir. Sekonder yerler için kodlar geneldir, örneğin, vücudun tüm kemikleri için C79 .5 Kemik ve kemik iliğinin sekonder malign neoplazileri kullanılmaktadır Eğer tanı neoplazinin primer mi sekonder mi olduğunu tanımlamıyorsa, bunu primer yere kodlayın

47. Tanıda iki veya daha fazla bölge belirtilir, bunların tamamı metastatik olarak tanımlanır ve hiçbiri primer olarak tanımlanmazsa, kodlamayı ‘primer bölge bilinmiyor’da olduğu gibi yapın ve belirtilen bölgeleri, bu bölgelerin sekonder neoplazmaları olarak kodlayın.

48. 4) Neoplazilerin Morfolojisi(ACS 0233) Morfoloji, neoplastik hücrelerin histopatolojisi veya yapısı anlamına gelmektedir Morfoloji Davranışı Hücre tipi Carcinoma Malign Epitel hücresi Adenoma Benign Glandular epitel hücres Morfoloji kodları önek ve beş kırılımdan oluşur. Önek histoloji davranışı M 8140 /3 8140 adenokarsinoma olduğunu 3 davranış kodunu gösterir.

49. Morfoloji Davranış Kodları / 0 benign / 1 benign veya malignant olduğu belirsiz / 2 Carcinoma in situ / 3 Malign primer / 6 Malign metastatik

50. Eğer karma morfoloji bulunuyorsa, daha yüksek rakam atanmalıdır Bir morfoloji kodu asla Pdx olmamalıdır Morfoloji kodu, uygulandığı neoplazi kodunun hemen arkasına konulmalıdır Tanı: Omurgada sekonder olan, ana bronşun yulaf hücreli karsinomu (akciğer) Kodlar: C34.0 Ana bronşun malign neoplazisi M8042/3 Yulaf hücrelikarsinom C79.5 Kemik ve kemik iliğinin sekonder malign neoplazisi M8042/6 Yulaf hücrelikarsinom, metastatik