310 likes | 468 Views
Vrijwilligerswerk voor of door ouderen?. Prof. Dr. Anja Declercq Studiedag Actief ouder worden? Vrijwilligen! 5 maart 2012. Inhoud. Ouderen en cijfers: de vergrijzing Beelden van ouderen Veranderende maatschappij Ouderen en vrijwilligerswerk En de toekomst?. 1. Ouderen en cijfers.
E N D
Vrijwilligerswerk voor of door ouderen? Prof. Dr. Anja Declercq Studiedag Actief ouder worden? Vrijwilligen! 5 maart 2012
Inhoud • Ouderen en cijfers: de vergrijzing • Beelden van ouderen • Veranderende maatschappij • Ouderen en vrijwilligerswerk • En de toekomst?
1. Ouderen en cijfers “De veroudering van de bevolking is ongezien en uniek in de wereldgeschiedenis en in de 21ste eeuw zal de veroudering nog sneller zijn dan in de 20ste eeuw.” (www.un.org/esa/population/worldageing19502050)
http://www.un.org/esa/population/publications/worldageing19502050/pdf/8chapteri.pdfhttp://www.un.org/esa/population/publications/worldageing19502050/pdf/8chapteri.pdf
Is de vergrijzing iets dat negatief is? http://www.youtube.com/watch?v=YX1DavTrLS8
De vergrijzing • Negatieve connotatie voor iets dat in de eerste plaats positief is • Veroorzaakt door complex samenspel tussen vooruitgang geneeskunde, hygiëne en nieuwe familiale, sociale, politieke en economische organisatie
Hoe zien we dat? • In sommige landen verdubbelde de levensverwachting tijdens de 20ste eeuw (bvb. Spanje, Oostenrijk, Griekenland) • In andere landen neemt de levensverwachting voor mannen momenteel af, bvb. Rusland • Tussen 1987 en 1994 daalde de levensverwachting voor mannen in Rusland met 7,3 jaar tot 57,6 jaar
Wie zijn die ouderen? • 65 jaar is een arbitraire grens • Binnen de groep 65plussers is er heel wat diversiteit (uiteraard!) • Mensen geboren in 1925 hebben een heel ander leven gekend dan mensen geboren in 1945
Socio-culturele veranderingen Individualisering • Betere materiële levensomstandigheden: lifteffect • Meer levenstijd • Minder arbeidstijd en meer vrije tijd • Hoger arbeidsinkomen Meer kansen tot ontplooiing • Toename van cultureel kapitaal: rol van het onderwijs • (nog) mondiger
Economische veranderingen • Wankelende pijlers van de verzorgingsstaat: • Veronderstelling van volledige tewerkstelling • Traditionele taakverdeling man-vrouw • Meer vrouwen werken • Vaker flexibele arbeid: flexibele uren, flexibele contracten, …
Beeld leeft dat ‘alle’ ouderen zorg nodig hebben? • Niet alleen de levensverwachting stijgt, ook de leeftijd van waarop we zorg nodig hebben verschuift • Ouderen zijn gemiddeld actiever en gezonder dan vorige generaties
Heel wat ouderen geven – vrijwillig - zorg • Aan kleinkinderen • Aan volwassen kinderen • Aan hun partner
Heel wat ouderen doen ook vrijwilligerswerk • LOVO-onderzoek: 1 op 10 ouderen doet regelmatig vrijwilligerswerk • Behoeftenonderzoek VUB (Prof. Verté): meer dan 16% van de 60-plussers doen vrijwilligerswerk • Enquête over eenzaamheid en sociaal isolement bij 65plussers (KBS, nog te verschijnen): 45% is lid van een vereniging
En vaak is dat vrijwilligerswerk voor andere ouderen • Die wel zorg kunnen gebruiken
Age UK • Berekende hoeveel de overheid per jaar spendeert aan de zorg voor 65-plussers: 7,5 miljard pond in 2010 • Uit een bevraging bleek: 8% van de 65-plussers geven minstens 20u zorg per week • 75 jaar en ouder: 15% geeft minstens 20u zorg per week • Als je dat zou omrekenen, tegen een prijs van 6,08 pond per uur, dan kom je tot 6,3 miljard pond vrijwillige, informele zorg (=84% van wat de overheid spendeert) http://ageukblog.org.uk/2012/02/24/social-care-expenditure-in-the-context-of-informal-caring/
Wat zal er misschien/wellicht veranderen? • Hoe en waarom men aan vrijwilligerswerk zal doen • Hoeveel men aan vrijwilligerswerk kan doen • Voor wie men aan vrijwilligerswerk zal doen
(1) De redenen waarom men aan vrijwilligerswerk doet • De redenen waarom ouderen aan vrijwilligerswerk doen en hun soort engagement (bijvoorbeeld religie) • Van ‘vast’ vrijwilligerschap naar meer losse engagementen
(2) Hoeveel men aan vrijwilligerswerk kan doen • Ouderen zullen zelf langer aan het werk zijn • Anderzijds: kinderen wonen verder, ouderen zijn vaker alleen, dus misschien meer tijd?
(3) Voor wie men aan vrijwilligerswerk zal doen • Meer alleenstaande ouderen, met minder kinderen die verder weg wonen en meer aan het (flexibel) werk zijn • Vermaatschappelijking van de zorg: buurtzorg?
Blijft vrijwilligerswerk bestaan? • Hopelijk wel, maar waarschijnlijk in nieuwe vormen • Sociale participatie is bijzonder belangrijk voor iedereen