VROEGTIJDIGE ZORGPLANNING

1. VROEGTIJDIGE ZORGPLANNING Een praktische toelichting voor elke zorgverlener CONCEPT

2. Sensibilisatie van Vroegtijdige Zorgplanning in regio MWVL • Tweejarig project ingediend vanuit SEL MWVL en goedgekeurd door KBS (2013-2014) • Verschillende doelstellingen en acties • Oa bekendmaking op bestaande overlegmomenten • 30 september 2014: symposium VZP voor alle zorgverleners CONCEPT

3. WAT is Vroegtijdige zorgplanning • Definitie vanuit Koning Boudewijnstichting: vroegtijdige zorgplanning = proces waarbij persoon, in overleg met naasten en zorgverleners, op voorhand doelstellingen en keuzes over manier waarop er voor hem of haar gezorgd wordt, op het moment dat persoon niet voor zichzelf kan zorgen. vb woon- en of verblijfplaats, aanduiden van een vertegenwoordiger, persoonlijke waarden en voorkeuren, het levenseinde... Deze benadering veronderstelt een permanente dialoog tussen de betrokkene, de zorgverleners en de naasten. CONCEPT

4. CONCEPT Enerzijds tegemoet komen aan wensen en verwachtingen van de patiënt en zijn familie mbtzorgbeperking (niet behandel- en niet interventie beslissingen) en Anderzijds tegemoet komen aan wensen en verwachtingen van de patiënt en zijn familie mbtzorguitbreiding en levenskwaliteitverhoging(toename comfortzorg en planning persoonlijk, familiaal en sociaal leven)

5. CONCEPT Meer dan puur fysieke zorg – incl. psychisch, sociaal, spiritueel, praktisch Meer dan levenseindezorg Patiënt/cliënt = autonoom binnen een netwerk VZP = proces

6. Vzp: vroeger versus nu • Oorspronkelijk doel: documenteren van specifieke behandelingskeuze = voorafgaande wilsverklaring (schriftelijke verklaring wat pt. wel of niet meer wil aan zorg en behandeling.) CONCEPT

7. CONCEPT • Verschuiving van doelstelling VZP • Vroeger: documenteren specifieke behandelingskeuzes • Nu: aandacht voor proces van communicatie tussen patiënt, arts en familie • kwaliteit van zorg: optimale verhouding tussen de feitelijk geboden zorg en de verwachtingen (hoe dichter de verwachting liggen bij de feitelijke geboden zorg hoe groter de tevredenheid)

8. Feitelijk doel CONCEPT • 3-voudig: • 1 zorg voor patiënt: • keuze respecteren/ outcomeverbeteren/onrust verminderen • 2 zorg voor familie: • Beslissingslast wegnemen/ relatie pt.- familie verbeteren • 3 zorg voor jezelf: • Relatie pt.- zorgverlener verbeteren / • houvast voor beleid

9. Waarom vzp • ‘Hot item’ • Hogere levensverwachting • Levenskwaliteit • Autonomie – inspraak – samenwerken • Evolutie wettelijk kader • … • Historiek (sinds 2007 in de regio vanuit WZC) • Starten met gesprekken in WZC is te laat  moet vroeger/breder, … CONCEPT

10. CONCEPT • Belang (nadenken over, neerschrijven/noteren, naar teruggrijpen – zeker wanneer je het niet meer zelf kan zeggen) • Zorgt voor: • groter gevoel van controle • meer overeenstemming wensen • gerealiseerde zorg • Hogere Qol door meer begrip,verhoogde openheid, minder angst, versterkt familiebanden

11. Wie kan aan vzp doen? • Iedereen • Specifieke groepen - > 60 Jaar - alle volwassenen ikv preventieve gezondheidszorg - levensbedreigende aandoeningen - chronische aandoeningen - majeureevents - geriatrische patiënten, palliatieve patiënten,degeneratieve aandoeningen CONCEPT

12. Wanneer aan vzp doen? • Zo vroeg mogelijk in de hulpverleningsrelatie • Bij signalen • Proces CONCEPT

13. Wat zijn eventuele signalen ? • Voor huisartsen • Majeure life –events bij patiënt of in zijn omgeving (buur overleden aan kanker, ”dat wil ik nooit meemaken” of “ dat alles maar vlug voorbij is”) • Bij bepaalde groepen patiënten: • Palliatieve patiënten • Geriatrische patiënten • Dementerende patiënten • = meer en meer zorg nodig (verandering zorgomstandigheden) CONCEPT

14. CONCEPT • Voor verpleegkundigen • Patiënten zien de verpleging elke dag • geven makkelijker signalen • non-verbale communicatie • soms heel subtiele signalen: vb • bij rouwbericht kan de pt. zeggen “ hij heeft een mooie dood gehad, ‘kzou het ook zo willen” • de uitspraak “ misschien ben ik hier niet meer” is een veel zeggende uitspraak die verschillende gedachten verbergt • bij rusthuisopname van iemand zegt men soms “ ‘k hoop dat ik daar nooit naartoe moet” • na ziekenhuisopname zegt men dikwijls “ ze moeten mij daar niet meer naartoe brengen”

15. CONCEPT • Voor maatschappelijke assistent • bij veranderingen van de thuissituatie • merkbaar bij aanvraag pensioen dat mensen stilstaan bij later • staan ook heel dicht bij mantelzorgers die soms uiten hoe ze hun levenseinde zien • langdurige begeleiding van zieken en zorgbehoevende ouderen krijg je dikwijls signalen • als maatschappelijk assistent neem je ook dikwijls deel aan gesprekken rond vzp, bij voorkeur in samenwerking met huisarts.

16. Wat doe je met opvangen van signalen ? Rol ? • Stimuleren om er met de huisarts over te spreken • autonomie van de patiënten stimuleren • opvang signalen • kenbaar maken dat je de signalen opgevangen hebt • VZP toelichten • bewustmaking om zijn wensen kenbaar te maken • patiënten voorbereiden op een gesprek • stimuleren om in gesprek te gaan met familie CONCEPT

17. Zijn er barrieres? CONCEPT • Vaak ‘ te laat ‘ om over vzp te spreken • Neiging tot uitstellen • Tijdsdruk • Gebrek aan ervaring • Financieel aspect (geen nomenclatuur-nummer voor artsen) • Erover spreken en documenteren is 1 ding maar wat dan… • Wat als huisarts niet aan vzp doet • storing relatie arts – patiënt • kwaliteitslabel voor hun praktijk ?

18. CONCEPT • wat als de Patiënt niet over vzp wil spreken? • deze wens respecteren • verder informeren (wat bij dementie, verslechtering van je gezondheidstoestand) • sommige mensen willen zich gewoon overgeven …

19. HOE ga je aan de slag? • Procedure (signalen – gesprekken – noteren) • Document(en) CONCEPT

20. Stappenplan • Gesprek • Wat bespreken ? • Wat wil Patiënt niet meer • = Negatieve arm zorgbeperking • Wat wil patiënt wel nog • = Positieve arm zorguitbreiding • Wat besproken is toetsen op haalbaarheid • Wat kan er nog ? • Wat mag er nog ? !!!! Bespreken nu het nog kan, VOOR de problemen optreden !!!! CONCEPT

21. Stappenplan • Gesprek • Vroegtijdige zorgplanning • = continu interactief proces van overleg tussen alle betrokken disciplines • = op een gedocumenteerde en gestructureerde manier • Gevolg : communicatie naar andere zorgsettings mogelijk CONCEPT

22. Stappenplan • Evalueren • toekomstverwachting: • Patiënt informeren over diagnose, zorg en behandeling • doelen laatste levensperiode: • voor en nadelen behandeling misverstanden uitpraten CONCEPT

23. Stappenplan • Documenteren • Ruimte om opties te herzien CONCEPT

24. CONCREET • Hoe ga je in je eigen werking aan de slag? • Wie doet de gesprekken (niet)? • Waar kan je terecht voor meer info/ondersteuning? CONCEPT