T.C. Yükseköğretim Kurulu

1. T.C. Yükseköğretim Kurulu PROGRAM YETERLİLİKLERİ BİLGİLENDİRME YETERİLİKLER BİLGİLENDİRME Prof.Dr.Bülent EKER 26.01.2010 NKÜ

2. BOLOGNA SÜRECİ:ÜlkelerinYükseköğretim sistemlerinin farklılıklarıve Yükseköğretim kurumlarının özerkliğikorunarak;Rekabetçi ve dinamik bilgi tabanlı bir Avrupa ekonomisi hedefi doğrultusunda “Avrupa Yükseköğretim Alanı – AYA (EuropeanHigherEducationArea - EHEA)”oluşturmak için;Bologna sürecine dahil Ülkelerin Eğitim Bakanlarının 19 Haziran 1999 tarihli ortak deklarasyonu ile başlattıkları ve 2010 yılında tamamlanması öngörülen süreçtir. Avrupa ülkeleri yükseköğretim sistemlerinin yeniden yapılanmasıdır.Kaynak:Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı, TYUYÇ Ara Raporu I., Ocak 2009

3. BOLOGNA SÜRECİ (2010 yılına kadar) bilgi temelli bir Avrupa ekonomisi için: • öğrenci, öğretim elemanı ve idari kadro hareketliliği yüksek, • ulusal eğitim alanları birbiri ile karşılaştırılabilir, • ulusötesi eğitim boyutlarını dikkate alan, • eğitim ve araştırma etkinliklerini birbiri ile sıkı ilişkilendirmiş ve • tüm süreci iç ve dış paydaş katılımı ile sürekli denetleyen ve izleyen Avrupa Yüksek Öğrenim Alanı oluşturmak

4. TEMEL KAVRAMLAR-1 Yeterlik:Geçerliliği kabul edilen bir öğretim programının başarıyla tamamlanması sonucu o program için öngörülen öğrenme çıktılarının kazanıldığını onaylayan ve yetkili bir otorite tarafından basılı olarak verilen derece, diploma veya sertifika türü belgedir. Öğrenme Çıktıları:Bir öğrenme sürecinin tamamlanmasınınardından öğrenenin neleri bileceğinin, neleri yapabileceğinin ve nelere yetkin olacağının ifade edilmesidir. Yeterlilikler Çerçevesi:Yeterlikleri, öğrenme çıktılarına göre sınıflandıran ve organize eden yapıdır.

5. TEMEL KAVRAMLAR-2 Ulusal Yeterlikler Çerçevesi:Ulusal düzeyde yükseköğretim yeterlikleri arasındaki ilişkiyi açıklayan, ulusal ve uluslararası paydaşlarca tanınan ve ilişkilendirilebilen, yeterliklerin belirli bir düzen içerisinde yapılandırıldığı bir sistemdir. Bu sistem aracılığla, yükseköğretimde tüm yeterlikler ve diğer öğrenme kazanımları açıklanabilir ve tutarlı bir şekilde birbiri ile ilişkilendirilebilir. Avrupa Yeterlikler Çerçeveleri:Ulusal Yeterlikler Çerçevelerinin ilgi tutulabileceği ve bu sayede farklı ülkelerin yeterliklerini birbirleriyle ilişkilendirilebileceği şemsiye (üst) çerçevelerdir.

6. BOLOGNA SÜRECİNİN HEDEFLERİNE ULAŞMAK İÇİN YETERLİK ? YETERLİK: Bir eğitim - öğretim kademesini (Düzeyini) başarı ile tamamlayan bir öğrencinin neleri bileceği, neleri kavrayabileceği, neleri yapabileceği ve nelere yetkin olacağının tanımıdır. AVRUPA YETERLİKLER ÇERÇEVESİULUSAL YETERLİKLER ÇERÇEVESİ 1) Avrupa Yükseköğretim Alanı Yeterlikler Çerçevesi (The Overarching Framework for Qualifications of AHEA, QF-EHEA) 2)Avrupa Yaşamboyu Öğrenme Yeterlikler Çerçevesi (Europen Qualification Framework for Lifelong Learning, EQF-LLL)

7. Özet olarak Bologna Süreci Yeterlilikler Çerçevesi Kalite Güvencesi Eğitim Planı Tasarlama Öğrenme Çıktıları Öğrenci iş yükü Tanınma Öğrenme çıktıları Öğrenci iş yükü Derecelerin karşılaştırılabilirliği (I, II, III) Öğrenim dönemleri Ortak dereceler APEL Transfer ve Biriktirme için AKTS(ECTS) 7

8. Öğrenme Çıktıları ve Yetkinlikler Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi Sektörel Yeterlilikler Program Yeterlilikleri 8

9. YETERLİKLER ÇERÇEVESİ ANA UNSURLARI YETERLİKLER ÇERÇEVESİ • Düzey • Tanımlayıcıları • Öğrenme Çıktıları • İş Yükü • Krediler(AKTS) • Düzeyler • Profil • Diploma Amaçlar: Şeffaflık, Tanınma, Hareketlilik,... KALİTE GÜVENCESİ

10. AVRUPA YETERLİKLER ÇERÇEVELERİ AKTS EQF Düzey 8 Üçüncü Düzey(Doktora) ??? 90-120 EQF Düzey7 İkinci Düzey(Yüksek Lisans) Yükseköğretim Düzeyleri 180-240 EQF Düzey 6 Birinci Kademe (Lisans) 120 EQF Düzey 5 Kısa Düzey(Önlisans) EQF Düzey 4 EQF Düzey 3 İlk Ve Orta Öğretim Düzeyleri EQF Düzey 2 EQF Düzey 1

11. Bologna Süreci Ülkelerinin Görevi: Kendi ulusal ve sektörel gereksinimlerine göre, ama karşılaştırılabilir ve tanınabilir yeterliliklere sahip yükseköğretim mezunları için Avrupa Yeterlikler Çerçevesi (EQF) ile uyumlu Ulusal Yeterlilikler Çerçeveleri(NQF)oluşturmak NQF 4 NQF 2 NQF 1 NQF 3 …......... NQF 5 NQF 7 NQF 6 NQF 8 EQF

12. ULUSAL YETERİKLER ÇERÇEVESİ NEDİR? • Ülkelerin • toplumsal, • kültürel • ve ekonomik gerçeklerine en yakın tanımları ve yaklaşımları içeren, • Yükseköğretim kurumları tarafından kabul gören ve uygulanabilen, • Ulusal ve Uluslararası paydaşlarca tanınan ve ilişkilendirilebilen • derecelerin verilebileceği bir sistem.

13. UYÇ ÜLKELER VE YÜKSEKÖĞRETİM için neden önemlidir? • Düzeyler arasında öğrenme çıktılarına dayalı açık tanımlamalar ve ilişkiler ile yeterliklerin amaç ve • çıktılarını açık hale getirir, • Farklı yeterlikler arasındaki bütünlüğü ve örtüşmeyi ortaya çıkararak, yeterliklerin bir bütün sistem • içerisinde birbirleri ile ilişkilendirilebilmelerini ve bu sayede düzeyler arasında ilerlemeyi ve geçişi • sağlar, • Paydaşların katılımı ile kabul edilmiş, eğitime rehberlik eden ulusal çağdaş bir çevçeve sunar; • Mevcut yeterliklerin anlaşılması, düzenlenmesi ve geliştirilmesine olanak sağlayan bir yapı oluşturur, • Yeni yeterliklerin tasarlanabilmesi için bir içerik sunar. • Yeterliklerin reformunu kolaylaştırarak, değişen toplumsal ihtiyaçlara uygun yeni yeterliklerin • geliştirilmesine yardımcı olur • Öğrenci ve diğer paydaşlara karşısorumluluklarını yerine getiren (özerk) yükseköğretim kurumlarını • destekler, • Yeterliklerin vatandaşlar, işverenler ve toplumun bütün üyeleri için rollerini ve yararlarını göstererek • bunlara ulaşılmasını teşvik eder; • Yeterlikler ile tanınma ve hareketlilik arasındaki farklı ulusal rolleri ve ilişkileri açıklayarak ulusal • ve uluslararası düzeydevatandaşların ve işverenlerin bilincini yükseltir, • Ülke dışında yükseköğretimin tanınmasını ve cazibesini artırır.

14. UYÇ EĞİTİMCİLER için neden önemlidir? • Öğrencilerine, öğrenim gördükleri programın ve program içersindeki derslerin • amaçlarını ve bunları başarı ile tamamladıklarında kazanacakları yeterlikleri • açıklamalarına yardımcı olur, • Başka bir eğitim kurumunda alınmış olan derslerin tanınmasını, intibakını ve • kredilendirilmesini kolaylaştırır, • Ders programı değişimini ve içerik geliştirilmesini kolaylaştırır, • Derslerin ulusal ve uluslararası düzeyde daha kolay anlaşılmasını ve • tanınmasını sağlar, • Ölçme ve değerlendirme süreçlerinin öğrenme çıktıları ile ilişkilendirilebilmesini • ve bu sayade derslerin başarı ve etkinliğinin geliştirilebilmesine yardımcı olur.

15. UYÇ ÖĞRENCİLERiçin neden önemlidir? • Öğrencilerin eğitim programlarını ve derslerini bilinçli seçmelerine ve bunları başarı ile tamamladıklarında hangi yeterliklere (neleri bileceklerine, uygulayabileceklerine ve hangi sosyal ve iletişim yetkinliklerine) sahip olacaklarını önceden bilmelerine yardımcı olur, • Öğrencilerin öğrenim programları dışındaki aktivitelerinde öğreneceklerinin anlaşılır olmasına yardım eder, • Öğrenci hareketliliği için engelleri azaltır ve yaşam boyu öğrenimi teşvik eder, • Eğitim-Öğretim düzeyleri arasında yatay ve dikey geçişleri anlaşılabilir hale getirir ve kolaylaştır, • Yeterliklere giriş ve çıkış noktalarının belirlenmesi ile yeterliklerin kazanılmasında çeşitli alternatif yollar yaratarak yeterliklere ulaşımı ve sosyal katılımı geliştirir, • Ara yeterlikler dahil bütün yükseköğretim yeterliklerinin ve kredi aralıklarının kapsamlı bir listesini sağlayarak öğrenenlere yardım ederler, onları destekler ve onlara yönelik bütün eğitim fırsatlarını açıklar.

16. UYÇ İŞVERENLERiçin neden önemlidir? • İstihdam edecekleri öğrencilerin mezuniyetleri sonunda neleri bileceğini, bunları hangi ölçüde uygulamaya aktarabileceğini, bilgi ve becerilerinden ne bekleyeceklerini anlamalarına yardım eder, • Eğitim kademeleri arasındaki yeterliliklere dayalı farkı ve bunların, ihtiyaçlara göre istihdamına yönelik daha bilinçli tercih yapmalarına yardımcı olur, • İlgili oldukları alanlarda eğitim-öğretim pragramlarının geliştirilmesine paydaş olarak katılmalarını ve beklentilerini aktarmalarını kolaylaştırır.

17. YÜKSEKÖĞRETİM DÜZEYLERİ VERİLEN DERECELER/YETERLİKLER

18. ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVELERİ • ÖNLİSANS • 1. Genel veya mesleki orta öğretimde kazanılan yeterlilikler üzerine kurulan ve orta öğretim düzeyi üzerindeki dersler ile uygulama araç ve gereçleri ile desteklenen bir alandaki bilgi ve becerilere sahip olmak ve o alandaki temel kavramları kavradığını göstermek. • 2. Alanında tanımı iyi yapılmış problemlerin çözümü için gerekli olan verileri tanımlama, toplama ve kullanmayı etkin bir biçimde yapabilmek; pratik uygulamalarda gereken teorik bilgileri, el ve/veya düşünsel becerileri kullanabildiğini göstermek. • 3. Alanı ile ilgili tasarımları ve uygulamaları çalışma arkadaşlarına, üstlerine ve hizmet verdiği kişi ve gruplara açık bir biçimde anlatabilmek ve takım çalışması yapabilmek. • 4. Alanında bağımsız olarak öğrenmeyi ve öğrendiklerini uygulayabildiğini göstermek. • (Referans:Sakarya Üniversitesi, Prof. Dr. Muzaffer ELMAS, Yükseköğretim Yeterlilikler Komisyonu,2007)

19. ÖNLİSANS 5. Alanı ile ilgili çalışmalarda öngörülmeyen durumlarla ilgili sorunları belirleme ve çözüm arama yeteneğini kazandığını göstermek. 6. Sorumluluğu altında çalışanların performanslarını objektif olarak değerlendirmek ve denetlemek. 7. Alanında yeterli olacak düzeyde yabancı dil bilgisine sahip olmak (“European Language Portfolio Global Scale”, Level A2)‏. 8. Temel bilgisayar kullanımı bilgisi ile birlikte, mesleğinin gerektirdiği yazılım ve donanımı kullanabilmek (“European Computer Driving Licence”, Basic Level)‏. 9. Alanı ile ilgili konularda, sosyal sorumluluk, etik değerler ve sosyal güvenlik hakları bilgisi ve bilincine sahip olmak. 10. Alanı ile ilgili konularda, iş güvenliği, işçi sağlığı ve çevre koruma bilgisi ve bilincine sahip olmak. (Referans:Sakarya Üniversitesi, Prof. Dr. Muzaffer ELMAS,Yükseköğretim Yeterlilikler Komisyonu,2007)

20. 20

21. 21

22. 22

23. PROGRAMLARIN YETERLİKLERi • PROGRAMLARIN YETERLİKLERi ULUSAL YETERLİKLER • Program Yeterliklerin Oluşturulması: • Öncelikle, programın bulunduğu düzeye uygun yeterliklerin incelenmesi, • Ulusal yeterlikler genel olarak yazılmıştır. Pek çok madde “alanında” gibi genel ifadelerle başlamaktadır. Programınıza ilişkin özelleştirme yapmak için “alanında” gibi kelimelerin değiştirilmesi. • Örneğin; “alanında” kelimesi yerine “Makine Mühendisliğinde” gibi ifadenin kullanılması. • 3) Güncellenen programın ulusal yeterlilikler haricinde, içermesi gereken yeterlik ve sektörel yeterlik var mı? Bunun değerlendirilmesi gerekir. İlave edilecek ise yeterliklere yeni madde numarası verilerek yazılması. • 4) Yeterlik sayısı toplamda 8 - 15 arasında düşünülerek Program Yeterliklerin oluşturulması.

24. PROGRAM YETERLİLİKLERİ • Türkiye Yükseköğretim Ulusal yeterlilikler Çerçevesi hazır ( Mayıs 2009). • Sektörel yeterlilikler çalışmaları sürüyor. • Program yeterliliklerimizi (çıktılarımızı) belirlemek veya güncellemek için ne yapabiliriz? Program çıktılarımızı, programı oluşturan modüllerin/derslerin çıktıları ile nasıl ilişkilendirebiliriz? • Biz Bölümde (program) ne yapacağız?

25. MEVCUT GİRDİLER Ulusal yeterlilikler Çerçevesi İç Kalite Güvencesinin Avrupa Standartları ve Temel İlkleri Tuning Projesi (30 genel yetkinlik) SAĞLANABİLİR GİRDİLER Paydaş Görüşleri BELİRLENECEK ÇIKTILAR Programa (mesleğe) özgün çıktılar Genel (jenerik) çıktılar PROGRAM ÇIKTILARININ BELİRLENMESİ (PROGRAMME OUTCOMES) Program Girdileri Program Çıktıları

26. Tuning’de genel yeterlikler 3 ana bölümde toplanmıştır. Bunlar; • Yardımcı yeterlikler • Kişilerarası yeterlikler • Sistematik yeterlikler Prof. Dr. Mehmet A. Kısakürek Ankara Üniversitesi, 2006

27. Yardımcı Yeterlikler (Instrumental Competences): • Bilişsel yetenek: Bu yetenek özellikle fikirleri ve düşünceleri anlama ve üzerinde çalışabilme kapasitesi için gereklidir. • Yöntemsel kapasite: Karar verme, problem çözme, organizasyon yapabilme becerisi için gereklidir. • Teknolojik beceriler • Dil becerileri Prof. Dr. Mehmet A. Kısakürek Ankara Üniversitesi, 2006

28. Kişilerarası Yeterlikler (Interpersonal Competences): Bireyin kendisini ifade edebilmesi ve topluluk içindeki davranışları ile ilişkilidir. Bu yeterlikler Tuning’de şu şekilde sıralanmıştır: • Eleştirel bakabilme ve öze dönük eleştiri yapabilme yeteneği • Grupla çalışma • Kişiler arası iletişim becerisi • Disiplinler arası bir grupla çalışabilme • Diğer alanlardaki uzmanlarla iletişim kurabilme • Çok kültürlülüğü ve farklılığı takdir etme • Uluslararası çalışabilme • Etik olma Prof. Dr. Mehmet A. Kısakürek Ankara Üniversitesi, 2006

29. Sistematik Yeterlikler (Systematic Competences): Bu beceriler tüm sistemi kapsayan becerilerdir. Bunlar Tuning’de şu şekilde sıralanmıştır. • Bilgiyi uygulamaya koyabilme • Araştırma becerileri • Öğrenme becerisi • Yeni durumlara uyum sağlayabilme becerisi • Yeni fikirler üretebilme • Liderlik • Farklı kültürleri ve gelenekleri anlayabilme • Kendi kendine çalışabilme • Proje düzenleme ve yönetme • Girişimci ruha sahip olma • Kalite anlayışına sahip olma • Başarma amacına sahip olma Prof. Dr. Mehmet A. Kısakürek Ankara Üniversitesi, 2006

30. Biz bölümde ne yapacağız? PROGRAM ÇIKTILARININ BELİRLENMESİ (PROGRAMME OUTCOMES) • Örnek Program: A Üniversitesi B Mühendisliği Bölümü • Amaç:Bu bölümden mezun olanların sahip olması beklenen yeterliliklerin • ulusal ve sektörel yeterlilikler doğrultusunda belirlenmesi • (Kurum misyonuna ve akreditasyon ölçütlerine uygun, sürekli iyileştirme • için ölçülüp değerlendirilebilen) • Nasıl bir mezun? • Hangi Yetkinlikler ve Beceriler (Competences and Skills) in kazandırılmış olması bekleniyor?

31. Biz bölümde ne yapacağız? PROGRAM ÇIKTILARININ BELİRLENMESİ (PROGRAMME OUTCOMES) • Program Eğitim Amaçlarının Belirlenmesi • Dış Paydaş Görüşleri (Mezunlar, işverenler, Meslek Odası Temsilcileri, Danışma Kurulu) • İç Paydaş Görüşleri (Öğretim Üye/Elemanları, Bölüm Personeli, Öğrenciler) • Bölüm misyonu ve vizyonu (Üniversite misyonu ve vizyonu dikkate alınarak) • Program Çıktılarının Belirlenmesi Girdiler • Ulusal yeterlilikler Çerçevesi • Sektörel yeterlilikler • Eğitim Amaçları

32. Biz bölümde ne yapacağız? PROGRAM ÇIKTILARININ BELİRLENMESİ (PROGRAMME OUTCOMES) Program Çıktıları Programa Özgün Çıktılar Genel (Jenerik) Program Çıktıları Çıktı (Outcome): Yetkinlik ve beceri seti

33. Biz bölümde ne yapacağız? PROGRAM ÇIKTILARININ BELİRLENMESİ (PROGRAMME OUTCOMES) Örnek: A Üniversitesi B Mühendisliği Bölümü Program Çıktıları PÇ1. Matematik, fen ve mühendislik bilgilerini B mühendisliği problemlerine uygulama becerisi PÇ2. Bmühendisliği ve ilgili alanlarda mühendislik problemlerini tanımlama,modelleme ve çözme becerisi PÇ3. Tanımlanmış bir hedef doğrultusunda bir süreci çözümleme ve tasarlama becerisi PÇ4. Küresel ve toplumsal çerçevede özellikle sağlık, güvenlik ve çevre konularına etkilerinin göz önünde tutularak mühendislik çözümlerininyapılması becerisi PÇ5. Verilerin çözümlenmesi, deney yapma ve tasarlama, sonuçları yorumlama becerisi

34. Biz bölümde ne yapacağız? PROGRAM ÇIKTILARININ BELİRLENMESİ (PROGRAMME OUTCOMES) Örnek: A Üniversitesi B Mühendisliği Bölümü Program Çıktıları PÇ6. Mühendislik uygulamaları için gerekli çağdaş teknikleri ve hesaplama araçlarını kullanabilme becerisi PÇ7. Disiplin içi ve disiplinler arası takım çalışması yapabilme becerisi PÇ8. Bağımsız davranma, inisiyatif kullanma ve yaratıcılık becerisi PÇ9. Yaşam boyu öğrenme davranışını kazanma PÇ10. Sözlü ve yazılı iletişim becerileri PÇ11. Mesleki ve etik sorumluluk anlayışı PÇ12. Ulusal ve uluslararası çağdaş sorunlar hakkında bilgi sahibi olması PÇ13. Kalite konularında bilgi sahibi olması

35. PROGRAM VE DERS ÇIKTILARI YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ TANIMLAMA UYGULAMA DEĞERLENDİRME SÜREKLİ İYİLEŞTİRME VERİ TOPL. ANALİZ

36. Biz bölümde ne yapacağız? ÖĞRETİM PROGRAMININ HAZIRLANMASI / GÖZDEN GEÇİRİLMESİ • Program çıktılarını sağlayacak eğitim planının hazırlanması veya mevcut planın gözden geçirilerek yeniden şekillendirilmesi • Derslerin 4 yıla (8 yarıyıla) yerleştirilmesi 30 AKTS (ECTS)/yarıyıl Dikkat: AKTS ulusal kredi değildir! Dayanak: Öğrenci iş yükü ‘dür.. 60 AKTS(ECTS)/yıl Lisans:Toplam 240 AKTS(ECTS) 4 yıl için

37. Biz bölümde ne yapacağız? ÖĞRETİM PROGRAMININ (EĞİTİM PLANI) HAZIRLANMASI AKTS ? AKTS ? AKTS ? AKTS ? Toplam 30 Toplam30 Toplam 30 Toplam 30 Örnek: A Mühendisliği Bölümü Ders Programı 2. Yarıyıl 1. Yarıyıl Calculus II Physics Chemistry II Computer Programming Chemistry Laboratory Technical Communication Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Türk Dili Calculus I Engineering Mechanics Chemistry I Computer (Basic Skills in Computer) Orientation to Chem.Eng. Strategies in Problem Solving Atatürk İlk. ve İnkılap T. Türk Dili 1.Yıl 1. Yarıyıl 2. Yarıyıl Numerical Analysis Fluid Mechanics Physical Chemistry Chemical Engineering Thermodynamics Materials Science Conceptual Design I Practical Training Differential Equations Chemical Process Calculations Organic Chemistry Molecular Transport Thermodynamic Engineering Graphics Practical Training 2.Yıl

38. Biz bölümde ne yapacağız? ÖĞRETİMPROGRAMININ (EĞİTİM PLANI) HAZIRLANMASI AKTS ? AKTS ? AKTS ? AKTS ? Toplam 30 Toplam 30 Toplam 30 Toplam 30 Örnek: B Mühendisliği Bölümü Ders Programı 2. Yarıyıl 1. Yarıyıl Transfer Processes II Transfer Processes III Chemical Engineering Thermodynamics Instrumental Analysis Operational Research Economics Practical Training Transfer Processes IV Chemical Engineering Economics Process Safety and Hazards Prevention Reaction Engineering Chemical Engineering Laboratory I Electrical Machinery Elective I Nontechnical Elective Practical Training 3.Yıl 2. Yarıyıl 1. Yarıyıl Diploma Project Chemical Engineering Design Process Control Organic Technology Elective IV Elective V Nontechnical Elective Diploma Project Chemical Engineering Design Chemical Engineering Laboratory III Organic TechnologyModelling and Simulation Elective II Elective III Nontechnical Elective 4.Yıl

39. Her bir ders için yapılacak • Dersin Amacı - Öğreten • Dersin hedefleri - Öğreten • Ders çıktıları (kazanımları) – Öğrenci • Öğrenci iş yükü • AKTS kredisi

40. Ben dersimle ilgili ne yapacağım? DERS ÖĞRENME ÇIKTILARI (Öğretenin ne anlattığına değil, öğrenenin ne kazandığına dayanan öğrenme) Program Çıktıları Ders A Ders B Ders C Ders D Öğrenme Çıktıları Öğrenme Çıktıları Öğrenme Çıktıları Öğrenme Çıktıları

41. ÖRNEK DERS • Amaç ve Hedefler (Parantez içindeki sayılar dersin öğrenme çıktılarını göstermektedir) • Öğrencilere kapsamlı bir akışkan bilgisini geniş bir bakış açısı ile kazandırmak(ÖÇ:1,3) • Akışkanlar mekaniği konuları ile ilgili son teknolojik gelişmeleri öğrenmelerini sağlamak(ÖÇ:3) • Öğrencilere denklik kavramını ve özel bir problemin çözümünde denklik kavramlarından hangisini ve/veya hangilerini (mekanik, momentum, kuvvet, kütle) seçmesi gerektiğine karar verebilme kriterlerini kazandırmak(ÖÇ:1,4,5) • Borularda, boru ağlarında ve serbest akımda akım parametrelerinin (sürtünme kayıpları, enerji gereksinimi, akış hızı) bulunabilmesi için gerekli hesaplama tekniklerini öğrenmelerini sağlamak(ÖÇ:6). • Öğrencilere bir süreç vererek borulama sistemi tasarımı yapma yeteneği kazandırmak(ÖÇ:2-8)

42. ÖRNEK DERS • Öğrenme Çıktıları: (Parantez içindeki sayılar program çıktılarını göstermektedir) • Makro ölçekteki akışkanlar mekaniği ile moleküler dinamik arasında bir ilişki kurarak makro ölçekteki olayların temelini kavramayı başaracaklardır (PÇ:1,2,5,6) • Tasarım projelerinde gerekli olan fiziksel özelliklere ait verileri formüle edebileceklerdir (PÇ:1-3) • Teknolojik gelişmeler sonucunda ortaya çıkan polimerler, biyolojik akışkanlar ve emulsiyonlar gibi yeni akışkanların reolojik özelliklerini öğreneceklerdir (PÇ:1,2,5,6) • Genel denklik kavramında başlayarak süreçler için model denklikleri türetmeyi başaracaklardır (PÇ:1-3,5) • Mikro ve makro ölçekte akışkan akımını öğreneceklerdir(PÇ:1,2) • Analitik veya nümerik teknikler kullanarak akım problemlerini çözebileceklerdir(PÇ:1-3,5,6) • Verilen bir sistem için uygun pompayı ve diğer akışkan nakli için gerekli olan cihazları seçebileceklerdir(PÇ:2,4) • Verilen bir süreç için akım sistemini tasarlayabileceklerdir(PÇ:5,6,7,8,10)

43. İŞ YÜKÜ TAHMİNİ Anket: Öğretim Üyeleri Dersinizde hangi program çıktılarını kazandırmayı düşünüyorsunuz? Dersinizin öğrenme çıktıları nelerdir? Dersinizde hangi öğrenim aktiviteleri mevcut? Öğrenme çıktılarını nasıl ölçüp değerlendiriyorsunuz? Bu öğrenme çıktılarını kazandırabilmek için tahmin edilen çalışma süresi nedir?

44. ÖRNEK DERS • Örnek • Ders A: • Öğrenim Aktiviteleri: • Ders anlatma, sınıfta problem çözdürme ve derste aktif katılımı ödüllendirme, haftalık ödev problemler vererek öğrencilerin yalnız başlarına veya grup halinde bu problemleri çözmeleri, akım sistemlerinin tasarımı ile ilgili rapor halinde sunulan bir adet dönem projesi, açık kitap arasınav(1) ve final sınavı • Ölçme ve Değerlendirme: (Parantez içindeki sayılar ders öğrenim çıktılarını işaret etmektedir) • Açık kitap yazılı sınavlar(bir arasınav ve final sınavı) (ÖÇ:1-7) • Bir dönem projesi(ÖÇ:1-8) • 4 quiz(ÖÇ:1-8) • Tahmin Edilen Çalışma Süresi: • 203 saat/yarıyıl

45. AKTS kredisi nasıl hesaplanır? ÖRNEK DERS

46. AKTS/ECTS KREDİLERİNİN BELİRLENMESİ Örnek 2.Yıl, 2.Yarıyıl

47. PROGRAM ÇIKTILARI ve DERS ÖĞRENME ÇIKTILARI

48. PROGRAM ÇIKTILARI ve DERS ÖĞRENME ÇIKTILARI

49. Öğrenme Çıktıları İş Yükü AKTS DS Europass • Tanınma • Hareketlilik • İstihdam • Edilebilirlik SÜRDÜRÜLEBİLİR GELİŞME VE KALİTE KÜLTÜRÜ • Öğrenci Anketleri • İşveren Anketleri • Mezun Anketleri

50. YETERLİLİKLER X meslek unvanını verecek öğretim programı için hangi bilgi, beceri ve yetkinlikler? KALİTE GÜVENCESİ Bu yeterlilikler nasıl saptanacaklar? Yükseköğretimin ilgili öğretim programında nasıl kazandırılacaklar? Ne kadar kazandırıldıkları nasıl ölçülecek? Nasıl sürekli iyileştirilecekler? yeterlilikler ve Kalite Güvencesi İlişkisi Ulusal yeterlilikler Çerçevesinin Sektörel yeterlilikleri İç Kalite Güvencesinin Avrupa Standartları ve Temel İlkeleri