760 likes | 990 Views
OUAS Tedavisinde; Genel Önlemler ve Medikal Tedavi. Doç. Dr. Banu Eriş Gülbay AÜTF Göğüs Hastalıkları AD. Çıkar çatışması Beyanı. Son 3 yıl içinde Bir ticari kuruluşta çalışma, mal ortaklığı Danışmanlık, danışma kurulu üyeliği, uzman tanıklık
E N D
OUAS Tedavisinde; Genel Önlemler ve Medikal Tedavi Doç. Dr. Banu Eriş Gülbay AÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Çıkar çatışması Beyanı Son 3 yıl içinde Bir ticari kuruluşta çalışma, mal ortaklığı Danışmanlık, danışma kurulu üyeliği, uzman tanıklık Yazarlık, editörlük, moderatörlük, konuşma ücretleri Bağışlar (Araştırma-eğitim-cihaz) Kongre, toplantı sponsorluğu
Sunum Planı 1. Davranışsal Yöntemler 2. Endokrinolojik Uygulamalar 3. Farmakolojik Uygulamalar 4. Mekanik Tedavi Sonuç ... OUAS patogenezindeki rolü Önerilenler Tartışmalı noktalar
Davranışsal Yöntemler 1. Zayıflama 2. Sigara bırakma 3. Uyku hijyeni 4. Vücut pozisyonu 5. Alkol 6. Sedatif, Hipnotik 7. Narkotik & Anestezik 8. Barbitüratlar 9. Diğerleri
Obezite; • Artmış parafaringeal yağ dokusu ÜSY geometrisini ve fonksiyonunu bozar (ÜSY R’ni arttırır) • Velofaringealkollapsibiliteyi arttırır • Trunkalobezitede AC volümünde azalmaya neden olur (farinksindestabilizasyonuna yol açar)
Davranışsal Yöntemler 1. Zayıflama 2. Sigara bırakma 3. Uyku hijyeni 4. Vücut pozisyonu 5. Alkol 6. Sedatif, Hipnotik 7. Narkotik & Anestezik 8. Barbitüratlar 9. Diğerleri
Davranışsal Yöntemler Medikal ya da Cerrahi yöntemler ile zayıflama Hastalık üzerinde (+) etkili: • % 10’luk kilo verme AHİ’de %26’lık düzelme* • Hafif OUAS tedavisinde hayat stilinde yapılan değişiklikler başarılı** *Peppard PE 2000 **TuomilehtoHPI 2009
Ancak • Non-obezOUAS’lu hastalar (+) • Kilo verip fayda görmeyenler (+)
Önerilenler • ObezOUAS’lular, zayıflama yönünde cesaretlendirilmeli • Kilo vermede «Multidispliner bir ekip» oluşturulmalı • Kraniofasiyalanormallikler,
Zayıflama ve OUAS arasında • Zayıflamanın daha ciddi OUAS’lulardaki etkinliği • Kilo dengesi üzerinde CPAP tedavisinin etkisi • OUAS için yeniden bir değerlendirme yapmak için verilmesi gereken kilo miktarı
Bariatrik Cerrahi • Anlamlı zayıflama (+). Ama, • Persistan OUAS (orta&ağır) ve • CPAP ihtiyacı devam ediyor Lettierri CJ 2008 Greenburg 2009 Pannain S 2010 Omana JJ 2010
Bariatrik Cerrahi • Dikkatli bir preoperatif değerlendirme • ≈ %60’lık zayıflama (+) • Obezite ile ilişkili DM & HT tamamen düzeliyor • 30 günlük mortalite < %1, advers olay ≈ %20 Olson EJ 2011
Farmakolojik ajanlar • Sibutramine, ılımlı bir zayıflama (+), OUAS şiddetinde azalma* • OUAS’lu hastalarda sibutramine ve CPAP tdv sonuçları karşılaştırıldığında** *Yee BJ 2007 **Ferland A 2009
Farmakolojik ajanlar • Orlistat; • Gastrik & PankreatikLipazinhibitor • Diyetle alınan yağ absorbsiyonunu azaltır. • Zayıflama & bel çevresinde azalma
Davranışsal Yöntemler 1. Zayıflama 2. Sigara bırakma 3. Uyku hijyeni 4. Vücut pozisyonu 5. Alkol 6. Sedatif, Hipnotik 7. Narkotik & Anestezik 8. Barbitüratlar 9. Diğerleri
Davranışsal Yöntemler Sigara & Uyku • Sigara içicilerinde; • Uykuya dalma ve • Uykuyu sürdürmede güçlük, • GAUH (+) • X 4-5 USB (+) • Nikotin yoksunluğu • Mukozal ödemi ve ÜSY direncini arttırır
Önerilenler • Sigara bırakılmalı (multisistem etkisi) • Nikotin sakızları; AHİ’ni azaltabildiği • Nikotin bantları; klinik anlamlı sonucu yok/ SE, TST, REM süresinde azalma Gothe B 1985 Davila DG 1994
Davranışsal Yöntemler 1. Zayıflama 2. Sigara bırakma 3. Uyku hijyeni & Uyku deprivasyonu 4. Vücut pozisyonu 5. Alkol 6. Sedatif, Hipnotik 7. Narkotik & Anestezik 8. Barbitüratlar 9. Diğerleri
Davranışsal Yöntemler Sonuçta; apne & hipopneleruzar, daha ciddi oksijen desatürasyonu gelişir Tekrarlayan uyku deprivasyonu; • OUAS’nazemin hazırlayabilir ya da • OUAS’nukötüleştirebilir Mekanizması net Ø, Uykufragmantasyonu sonrası; ÜSY kollapsibilitesi artma Hipoksikve hiperkapnikventilatuar yanıtta azalma
Önerilenler Hastalar iyi bir uyku hijyeni konusunda mutlaka uyarılmalı Yetersiz ya da fragmente uyku düzeninin mevcut uyku apneleri üzerine olumsuz etkilerinin olacağı hatırlatılmalı
Davranışsal Yöntemler 1. Zayıflama 2. Sigara bırakma 3. Uyku hijyeni & Uyku deprivasyonu 4. Vücut (Yatış) pozisyonu 5. Alkol 6. Sedatif, Hipnotik 7. Narkotik & Anestezik 8. Barbitüratlar 9. Diğerleri
Supin pozisyonda yatış; Yerçekimi AC volüm azalması 1. Faringealalanazalma 2. Şekil değişikliği (kollabeeğilim)
Önerilenler Başın uyku sırasında 30º yükseltilmesi; ÜSY’nun stabilize olmasında efektif Eğer, …
Davranışsal Yöntemler/ PozisyonelTedavi “Pozisyoneltedavisi”nin amacı; OUAS’luhastaların; sırt üstü yatmalarını engellemek Bu uygulama; Tek başına ya da tamamlayıcı bir tedavi olabilir
Davranışsal Yöntemler/ Pozisyonel Tedavi Pozisyonel tedaviden fayda gören OUAS’lu hastalar; Daha az ciddi OUAS’lu Daza az obez Daha genç olma eğilimindedir Tüm hastaların AHI’leri; postürde yapılan değişiklik sonrası düzelmeyebilir OUAS’lu hastaların «Pozisyon tedavisi ile AHI’lerinindüzeldiği» belgelenmelidir. Kushida CA 2006
Davranışsal Yöntemler 1. Zayıflama 2. Sigara bırakma 3. Uyku hijyeni 4. Vücut pozisyonu 5. Alkol 6. Sedatif, Hipnotik 7. Narkotik & Anestezik 8. Barbitüratlar 9. Diğerleri Sadece horlayan bireylerde, Obstrüktifapneleri çağırır OUAS’lulardaapne sıklığını & süresini arttırır OUAS’lularda uyanıklığı azaltır
Önerilenler Tedavili & Tedavisiz OUAS’lu Alkolden uzak dursun
Önerilenler Tedavili & Tedavisiz OUAS’lu Alkolden uzak dursun Sınırlandırsın
Önerilenler Tedavili & Tedavisiz OUAS’lu Alkolden uzak dursun Sınırlandırsın Hiç değilse yatmadan önce almasın (~ 2 sa)
Davranışsal Yöntemler • Flurezepam; • OUA’yikötüleştirebilir • Temazepam/ Triazolam; • AHİ’de & 02desaturasyonunda anlamlı artış Ø • BDZ’lerin güvenilirliği ? 1. Zayıflama 2. Sigara bırakma 3. Uyku hijyeni 4. Vücut pozisyonu 5. Alkol 6. Sedatif, Hipnotik 7. Narkotik & Anestezik 8. Barbitüratlar 9. Diğerleri • Mutat hipnotik dozları; • Normal kişilerde OUA’ne neden olmaz. Ancak, • OUAS’lularda ya da bu riski taşıyanlarda kullanılmamalı
Davranışsal Yöntemler • Narkotikler; • Düşük dozlarda, normal kişilerde, uykuda solunumsal değişikliklere neden olmuyor • Yüksek dozlarda, OUAS’lularda ya da bu riski taşıyanlarda klinik durumları göz önünde tutulmalı 1. Zayıflama 2. Sigara bırakma 3. Uyku hijyeni 4. Vücut pozisyonu 5. Alkol 6. Sedatif, Hipnotik 7. Narkotik & Anestezik 8. Barbitüratlar 9. Diğerleri • Eğer, analjezi uygulanması gerekli ise; • Ağrı kontrolünde, nonnarkotik ya da nonventilatuardepresan ajanlar kullanılmalı • Narkotikler min doz /dikkatli gözlem, • CPAP
Davranışsal Yöntemler 1. Zayıflama 2. Sigara bırakma 3. Uyku hijyeni 4. Vücut pozisyonu 5. Alkol 6. Sedatif, Hipnotik 7. Narkotik & Anestezik 8. Barbitüratlar 9. Diğerleri • Selektif olarak hipoglossal sinir üzerinden nöraloutputu azaltır • OUAS’lular ya da bu riski taşıyanlarda kullanılmamalı
Davranışsal Yöntemler • Fosfodiesteraz-5 inhibitörleri • cGMP’nindegradasyonunuinh eder, NO artar • Nazal konjesyon • Hipoksikvazokonstriksiyon etkilenir • Sonuçta; • Obstrüktifapneler • Desatürasyonderecesiartar 1. Zayıflama 2. Sigara bırakma 3. Uyku hijyeni 4. Vücut pozisyonu 5. Alkol 6. Sedatif, Hipnotik 7. Narkotik & Anestezik 8. Barbitüratlar 9. Diğerleri Hastalar uyarılmalı Roizenblatt S 2006
Endokrinolojik Uygulamalar 1. Hipotiroidi 2. Östrojen & Progesteron • Hipotiroidizm OUAS için risk faktördür. • Tiroidreplasmantedavisi; • Apnesıklığını azaltır • ÜSY fonksiyonlarını düzeltir
Önerilenler • Hipotiroidili hastalar, uyarılmalı • Ötiroidi hale geldikten sonra solunum, objektif olarak değerlendirilmeli (ilave tdv ?) • THRT, tedavisiz OUAS’lularda başlanırsa • Kardiyak komplikasyonları presipite edebilir • Metabolizmada artış • Noktürnalhipoksemi Bu nedenle CPAP ve düşük doz tiroksin önerilmeli Grunstein RR 1988
Önerilenler • Hipotiroidi ile uyumlu semptomları ± bulguları • ya da • Hipotiroidi riski olmadıkça (K + > 60 y ) • Tiroidtaramasının tüm hastalarda yapılması gerekli Ø Yeterli tedaviye rağmen halsizlik ve GAUH devam eden OUAS’lularhipotiroidi yönünden değerlendirilmeli Winkelman JW 1996
Endokrinolojik Uygulamalar 1. Hipotiroidi 2. Östrojen & Progesteron Menapoz sonrası kadınlarda OUAS riski artmaktadır. Postmenapozal HRT alanlarda OUAS prevalansı düşük Bixler EO 2001 Sahar E 2003
Ancak HRT’nin 1. Kardiyovasküler riski 2. Tromboemboli riskini 3. Meme Ca riskini arttırdığı saptanmış Grady D 2002 Paoleetti R 2003
Farmakolojik Uygulamalar 1. Oksijen 2. Antidepresan 3. Stimülanlar
Farmakolojik Uygulamalar OUAS’nun pek çok klinik ve fizyolojik sonucundan “NOKTÜRNAL HİPOKSEMİ” sorumlu OUAS’nun temel tedavi hedefi 1. Oksijen 2. Antidepresan 3. Stimülanlar
Farmakolojik Uygulamalar 1. Oksijen 2. Antidepresan 3. Stimülanlar • Oksijenile • Apnesıklığında (özellikleNREM’de) azalma & Satürasyondadüzelme (+) (istatistikianlamlıØ) • Apnesüresi 4-7 snartmış • GAUH’de anlamlı düzelme Ø Gold AR 1986 Martin RJ 1982
Sonuçta • Oksijen; • Yetersizlikleri (+) • Uykudaanlamlıdesatürasyonuolanlardafaydalı • Gündüz hiperkapnisi (+) olanlarda !!! • Tamamlayıcı
OKSİJEN tedavisi OUAS için primer tedavi seçeneği olarak önerilmemektedir. “Oxygensupplementation is not recommended as a primary treatmentfor OSA” Morgenthaler 2006
Farmakolojik Uygulamalar 1. Oksijen 2. Antidepresan 3. Stimülanlar
Farmakolojik Uygulamalar Protriptilin • Non-sedatiftrisiklinantidepresan • Apneepizodlarını azaltır • Uyanıklığı arttırır • REM süresini kısaltır • ÜSY dilatör kas tonüsünü arttırır • Obstrüktifapneleri azaltır, hipopneleri arttırır • SDB olayları azalsa da uykuda solunum ve oksijenizasyon hala anormal • Antikolinerjik önemli yan etkileri (+)
Farmakolojik Uygulamalar Serotonin • ÜSY dilatör kas aktivitesini ve • Diyafram aktivitesini yönlendirir • REM’deÜSY dilatör kas tonüsünün azalmasından, hipoglossal sinire serotoninineksitatörinputunun kaybı sorumlu
Farmakolojik Uygulamalar Buspiron • Uyku ve uyanıklıkta ventilasyonu arttırır • C02’e ventilatuar yanıtı arttırır (Apneik eşiği aşağı indirir)
Farmakolojik Uygulamalar Mirtazipin • Mikstserotoninrecp (5-HT2/5-HT3) antogonisti • Beyinde serotonin salınımını arttırıyor • AHİ’de%50 azalmaya yol açar