BOLOGNA UZMANLARI ULUSAL TAKIMI

1. BOLOGNA UZMANLARI ULUSAL TAKIMI T.C. Yükseköğretim Kurulu Süheyda ATALAY Yusuf ATICI Naci CANGÜL Kerim EDİNSEL Yusuf Ziya ERDİL Nejat ERK Tamer GÖK Fatma Çiğdem GÜLDÜR Nezih GÜVEN Mete KURTOĞLU Hasan MANDAL Selda ÖNDEROĞLU Lerzan ÖZKALE H. Güçlü YAVUZCAN (Öğrenci Temsilcisi) • Projenin ülkemizdeki; • Akademik Organizasyonu için Yükseköğretim Kurulu’na, • Finansal Destekleri için Avrupa Komisyonu’na • Finansal Organizasyonu için Ulusal Ajans’a • teşekkür ederiz.

2. ÖRNEK OLAY 1 Ana Menü

4. ÖRNEK OLAY 2 Ana Menü

5. ÖRNEK OLAY 2 • A Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Endüstri Mühendisliği Doktora Programı’na başvuran AyşeTedirgin, mülakat sınavında sorulan sorulara şu yanıtları vermiştir: • SORU: Kendinizi kısaca tanıtır mısınız? • Ayşe Tedirgin: C Üniversitesi Endüstri Mühendisliği’ni • 2007 yılında birincilikle bitirdim. Endüstri Mühendisi • olarak üretimde çalışmak istememe rağmen bugüne • kadar bu alanda başvurduğum yerlerin hiçbirinden • olumlu yanıt alamadım. Şu anda tanıdıklar vasıtasıyla • girdiğim hizmet sektöründe bir firmada satış temsilcisi • olarak çalışıyorum. İşimde başarılıyım, yöneticilerim • benden memnun ancak ben üretim mühendisi olarak iş • bulamayacağımı anladım. C Üniversitesi’nin Endüstri • Mühendisliği bölümü mezunları şirketler tarafından kabul görmüyor.

6. ÖRNEK OLAY 2 • SORU: Doktora programımıza başvurmanızın amacı nedir? • Ayşe Tedirgin: İstediğim gibi bir iş bulamayacağımı anladığımdan ve öğrenmeyi sevdiğimden, hep başarılı bir öğrenci olmuş olmamdan ötürü akademik hayatı denemeye karar verdim. Diğer taraftan A Üniversitesi işverenler tarafından daha iyi tanınıyor. Bu sayede arzu ettiğim bir iş de bulabileceğimi düşünüyorum.

7. Örnek olayda ortaya çıkan sorunlar; • Öğrencinin mesleğini seçerken, • İşverenin işe alırken, • Öğrenim çıktılarına dayalı yeterliliklerin tanımlanmış olduğu, • Ulusal ve uluslararası programlarla uyumlu ve tanınırlılığı olan, • İç ve dış kalite süreçleri ile desteklenen bir yükseköğretim sistemine sahip olunmasıyla çözülebilecektir.

8. BOLOGNA SÜRECİAvrupa Yükseköğretim Reformu • Eğitim-öğretim sistemlerini birbiri ile uyumlu,kolay anlaşılır ve ulusal ve uluslararası bir çerçevede tanınır duruma getirmek, • Bilgi toplumuna uygun insan gücü yetiştirmek, • Mezunlara daha fazla istihdam yaratabilmek, • Dinamik ve rekabet gücü yüksek ekonomiye sahip olmak,

9. BOLOGNA SÜRECİTarihçe Bologna Deklarasyonu, 1999 (29 ülke) • Prag Bildirgesi, 2001 (32 ülke, Türkiye’nin girişi) • Berlin Bildirgesi, 2003 • Bergen Bildirgesi, 2005 (Yüksek Öğretimde Yeterlilikler Çerçevesi) • Londra Bildirgesi, 2007 (47 ülke)

10. Bologna 1999 Londra 2007 BOLOGNA SÜRECİ ÇALIŞMA KONULARI • Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: • 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi • Kademeler arası geçiş • Ulusal yeterlilikler Çerçevesi • Kalite güvencesi • Avrupa ilke ve standartları ile uyumlu Ulusal Kalite Güvence Sistemi • Öğrenci Katılımı • Uluslararası Katılım • 3. Diplomaların ve öğrenim sürelerinin tanınması • Diploma eki • Lisbon Tanıma Sözleşmesi • AKTS • 4. Yaşam Boyu Öğrenme • Tecrübeye dayalı yeterliliklerin tanınması • 5. Ortak Dereceler • Ortak derecelerin oluşturulması ve tanınması

11. TÜRKİYE’NİN BOLOGNA KARNESİ BERGEN-2005 LONDRA-2007

12. T.C. Yükseköğretim Kurulu YÜKSEKÖĞETİM YETERLİLİKLERİ AKTS VE AKADEMİK TANINMA YÜKSEKÖĞRETİMDE KALİTE GÜVENCESİ ÖĞRENCİLER VE SOSYAL BOYUT

13. Yükseköğretim Yeterlilikleri Doç. Dr. Yusuf Ziya ERDİL, Muğla Üniversitesi Prof. Dr. Nezih GÜVEN, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Prof. Dr. Hasan MANDAL, Anadolu Üniversitesi Prof. Dr. Selda ÖNDEROĞLU, Hacettepe Üniversitesi Prof. Dr. Lerzan ÖZKALE, İstanbul Teknik Üniversitesi Ana Menü

14. Avrupa Yükseköğretim Alanı için Yeterlilikler ÇerçevesiUlusal Yeterlilikler ÇerçevesiSektörel YeterliliklerProgram ve Ders ÇıktılarıÖğrenim ÇıktılarıYetkinlikler

15. AVRUPA YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ Yeterlilik: Bir eğitim kademesini başarı ile tamamlayan bir kişinin neleri bileceği,neleri yapabileceği ve nelere yetkin olacağının tanımıdır. Yeterlilikler çerçevesi bunları organize eden ve sınıflandıran yapıdır.

16. AVRUPA YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ • Yükseköğretimsistemleriarasında uluslararası ilişkilendirmeyi sağlamak(saydamlık), • Yükseköğretim sistemlerinin birbirini tanımasını kolaylaştırmak (tanınma) • Öğrenenlerin ve mezunların hareketliliğini artırmak (hareketlilik)

17. AVRUPA YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ(Şemsiye Çerçeve) 1. Avrupa Yükseköğretim Alanı için Yeterlilikler Çerçevesi (The overarching framework for qualifications of the EHEA) “QF - EHEA”: Bologna Süreci-Bergen Kararı 2. Yaşam Boyu Öğrenim için Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi (European Qualifications Framework for Lifelong Learning) “EQF-LLL”:Avrupa Komisyonu Taslağı İki çerçevenin yaklaşımı benzerdir.

18. AVRUPA YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ QF-EHEA EQF-LLL AKTS EQF Kademe 8 Üçüncü Kademe (Doktora) ??? 90-120 EQF Kademe 7 İkinci Kademe (Yüksek Lisans) Yükseköğretim Kademeleri 180-240 EQF Kademe 6 Birinci Kademe (Lisans) 120 EQF Kademe 5 Kısa Kademe (Önlisans) EQF Kademe 4 EQF Kademe 3 İlk Ve Orta Öğretim Kademeleri EQF Kademe 2 EQF Kademe 1

19. AVRUPA YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ Yeterlilikler Çerçevesi Ana Unsurları: YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ • Seviye • Tanımlayıcıları • Öğrenim Çıktıları • Öğrenim Yükü • Krediler(AKTS) • Kademeler • Diploma • Profil Amaçlar: Şeffaflık, Tanınma, Hareketlilik KALİTE GÜVENCESİ

20. Avrupa Yükseköğretim Alanı için Yeterlilikler ÇerçevesiUlusal Yeterlilikler ÇerçevesiSektörel YeterliliklerProgram ve Ders ÇıktılarıÖğrenim ÇıktılarıYetkinlikler

21. ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ NEDİR? • Ülkelerin • toplumsal, • kültürel • ve ekonomik gerçeklerine en yakın tanımları ve yaklaşımları içeren, • Yükseköğretim kurumları tarafından kabul gören ve uygulanabilen, • Ulusal ve Uluslararası paydaşlarca tanınan ve ilişkilendirilebilen • derecelerin verilebileceği bir sistem.

22. ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİNEDEN? • Uluslararası alanda o ülkenin yüksek öğretim sisteminin • şeffaflığı • tanınması • öğrenenler ve mezunlarının hareketliliği için bir araçtır. • Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi, o ülke yükseköğretim kurumlarının uluslararası çekiciliğini artıracaktır.

23. EQF Kademe 8 Yeterlilik Yeterlilik EQF Kademe 7 EQF Kademe 6 Yeterlilik EQF Kademe 5 Yeterlilik EQF Kademe 4 Yeterlilik EQF Kademe 3 EQF Kademe 2 Yeterlilik Yeterlilik EQFKademe 1 ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVELERİNİN İLİŞKİLENDİRİLMESİ Ülke A Ülke B

24. Yeterliliklerin hedef ve seviyeleri öğrenim çıktıları ile ifade edilmeli. Paydaşlar için fayda ve roller gösterilmeli. Müfredat geliştirmeye yardımcı olmalı. Erişim ve sosyal kapsamın geniş tutulması sağlanmalı. Toplumun değişen dünyada değişen ihtiyaçları karşılanmalı. Uluslararası alanda da anlaşılır olmalıdır. ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ Hazırlanırken nelere dikkat edilmeli?

25. ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİHazırlama Süreci Sürecin organizasyonu Taslak metnin hazırlanması Paydaşlarla tartışma ve nihai metnin oluşturulması Ulusal otorite onayı Uygulama ile ilgili hazırlık süreci, idari yapılanma, ilgili yasal düzenlemeler ve akreditasyon Eğitim-öğretim programları seviyesinde uygulama

26. ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ Türkiye’deki Gelişmeler: Yükseköğretim Yeterlilikler Komisyonu YÖK bünyesinde kuruldu (26 Mayıs 2006). “Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi“ taslağı hazırlandı. Yükseköğretimin paydaşlarından görüş alma-yükseköğretim kurumları ulusal öğrenci konseyi, işverenler-iş dünyası, mezunlar, sendikalar …. Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi ile uyumlu Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi’nin ulusal otorite tarafından onaylanması Bu çerçeveye uygun olarak Sektörel Yeterliliklerin belirlenmesi Üniversitelerde öğretim programlarının öğrenim çıktılarına göre yeniden gözden geçirilmesi Belirlenmiş olan Çerçevenin işleyiş ve etkinliğinin Ulusal Kalite Güvence Sistemi ile desteklenmesi.

27. ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ ÖN LİSANS • Genel veya mesleki orta öğretimde kazanılan yeterlilikler üzerine kurulan ve orta öğretim düzeyi üzerindeki dersler ile uygulama araç ve gereçleri ile desteklenen bir alandaki bilgi ve becerilere sahip olmak ve o alandaki temel kavramları kavradığını göstermek • Alanında tanımı iyi yapılmış problemlerin çözümü için gerekli olan verileri tanımlama, toplama ve kullanmayı etkin bir biçimde yapabilmek; pratik uygulamalarda gereken teorik bilgileri, el ve/veya düşünsel becerileri kullanabildiğini göstermek. • Alanı ile ilgili tasarımları ve uygulamaları çalışma arkadaşlarına, üstlerine ve hizmet verdiği kişi ve gruplara açık bir biçimde anlatabilmek ve takım çalışması yapabilmek • Alanında bağımsız olarak öğrenmeyi ve öğrendiklerini uygulayabildiğini göstermek.

28. ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ ÖN LİSANS • Alanı ile ilgili çalışmalarda öngörülmeyen durumlarla ilgili sorunları belirleme ve çözüm arama yeteneğini kazandığını göstermek • Sorumluluğu altında çalışanların performanslarını objektif olarak değerlendirmek ve denetlemek • Alanında yeterli olacak düzeyde yabancı dil bilgisine sahip olmak (“European Language Portfolio Global Scale”, Level A2) • Temel bilgisayar kullanımı bilgisi ile birlikte, mesleğinin gerektirdiği yazılım ve donanımı kullanabilmek (“European Computer Driving Licence”, Basic Level) • Alanı ile ilgili konularda, sosyal sorumluluk, etik değerler ve sosyal güvenlik hakları bilgisi ve bilincine sahip olmak, • Alanı ile ilgili konularda, iş güvenliği, işçi sağlığı ve çevre koruma bilgisi ve bilincine sahip olmak

29. ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ LİSANS • Ortaöğretimde kazanılan yeterlilikler üzerine kurulan, alanındaki en güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç ve gereçleri ve diğer bilimsel kaynaklarla desteklenen ileri düzeyde bilgi ve kavrayışa sahip olmak, bunları kullanabilmek • Alanındaki kavramları, fikirleri ve verileri, bilimsel yöntemlerle değerlendirmek, karmaşık problem ve konuları belirlemek ve analiz edebilmek, tartışmalar yapabilmek, kanıta ve araştırmalara dayalı öneriler geliştirebilmek • Uzman ya da uzman olmayan dinleyici gruplarını, alanı ile ilgili konularda bilgilendirmek, onlara düşüncelerini problemleri ve çözüm yöntemlerini açık bir biçimde yazılı ve sözlü aktarabilmek • Öğrenmeyi öğrenme becerileri ve eleştirel düşünceyle, ileri düzey çalışmaları bağımsız olarak yürütebileceğini gösterebilmek

30. ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ LİSANS • Alanındaki uygulamalarda karşılaşabileceği öngörülemeyen karmaşık durumlarda sorumluluk alarak çözüm üretebilmek • Sorumluluğu altında çalışanların mesleki gelişimine yönelik etkinlikleri planlayıp yönetebilmek • Alanındaki bilgileri takip edip kullanabilecek ve meslektaşları ile iletişim kurabilecek düzeyde yabancı dil bilgisine sahip olmak. (“European Language Portfolio Global Scale”, Level B1) • Alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ve donanımı bilgisi ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilmek (“European Computer Driving Licence”, Advanced Level)

31. ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ LİSANS • Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetme yeterliliğine sahip olmak • Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında bilimsel, sosyal ve etik değerleri gözetme bilgi ve bilincine sahip olmak • İş güvenliği, işçi sağlığı, sosyal güvenlik hakları, kalite kontrol ve yönetimi ile çevre koruma konularında yeterli bilgi ve bilince sahip olmak

32. ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ YÜKSEK LİSANS • Lisans derecesi yeterlilikleri üzerine kurulan, aynı ya da farklı bir alandaki bilgilerin genişletilmesi ve derinleştirilmesi ile birlikte bilimsel araştırma yaparak bilgiye ulaşabilme, bilgiyi değerlendirme, yorumlama ve uygulama yapabilmek • Alanındaki sınırlı ya da eksik verileri kullanarak bilimsel yöntemlerle bilgiyi geliştirebilmek, bilimsel, toplumsal ve etik sorumluluk ile kullanabilmek • Alanındaki bir problemi, bağımsız olarak kurgulamak, çözüm yöntemi geliştirmek, çözmek, sonuçları değerlendirmek ve gerektiğinde uygulayabilmek • Alanındaki güncel gelişmeleri ve kendi çalışmalarını, alanındaki ve dışındaki gruplara, yazılı, sözlü ve görsel olarak sistemli bir şekilde aktarabilmek • Alanındaki uygulamalarda karşılaşacağı öngörülmeyen karmaşık durumlarda, yeni stratejik yaklaşımlar geliştirebilmek ve sorumluluk alarak çözüm üretebilmek

33. ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ YÜKSEK LİSANS • Alanı ile ilgili konularda strateji, politika ve uygulama planları geliştirebilmek ve elde edilen sonuçları, kalite süreçleri çerçevesinde değerlendirebilmek • En az bir yabancı dilde sözlü ve yazılı iletişim yeteneğine sahip olmak (“European Language Portfolio Global Scale”, Level B2) • 8. Alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ve donanımı bilgisi ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilmek ve geliştirebilmek • Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında bilimsel, sosyal ve etik değerleri gözeterek bu değerleri öğretebilmek ve denetlemek • Alanında özümsedikleri bilgiyi ve problem çözme yeteneklerini, disiplinler arası çalışmalarda uygulayabilmek.

34. ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ DOKTORA • Genellikle yüksek lisans yeterliliklerine dayalı bir alanda bilgilerin genişletilmesi ve derinleştirilmesi ile birlikte, özgün bir konuda bilimsel saygınlık içinde bağımsız olarak araştırma sürecini algılayabilmek, tasarlayabilmek, uygulayabilmek ve sonuçlandırabilmek • Bir alanda en yeni bilgilere sistematik bir yaklaşımla sahip olmak ve kavramanın yanında, bu alanla ilgili araştırmalarda, yöntem ve becerilerde üst düzeyde ustalık kazanmak • Bilime yenilik getiren, yeni bir bilimsel yöntem geliştiren ya da bilinen bir yöntemi, bir alana uygulayan özgün bir çalışmanın en az bir bölümünü, ulusal ve/veya uluslararası hakemli saygın dergilerde yayınlayıp, alanındaki bilginin sınırlarını genişleterek bilime katkıda bulunmak

35. ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ DOKTORA • 4. Yeni ve karmaşık fikirlerin eleştirel analizini, sentezini ve değerlendirmesini yapabilmek • 5. En az bir yabancı dilde, ileri düzeyde yazılı sözlü ve görsel iletişim kurabilmek ve tartışabilmek (“European Language Portfolio Global Scale”, Level C1) • 6. Akademik ve profesyonel bağlamda teknolojik, sosyal veya kültürel • ilerlemeleri tanıtarak, bilgi toplumu olma sürecine katkıda bulunmak

36. Avrupa Yükseköğretim Alanı için Yeterlilikler ÇerçevesiUlusal Yeterlilikler ÇerçevesiSektörel YeterliliklerProgram ve Ders ÇıktılarıÖğrenim ÇıktılarıYetkinlikler

37. ÖĞRENİM ÇIKTILARI(Learning Outcomes) Öğrenim çıktıları, öğrenim sürecinin tamamlanmasının ardından, başarılı olmuş bir öğrencinin ne bileceğini, ne anlayabileceğini ne yapabileceğini ifade eden yetkinliklerdir. Öğrenim çıktıları, öğretenin amacından ziyade öğrenenin başarısı ile ilgilidir. Bu nedenle dersin amaçları ile öğrenim çıktıları aynı değildir.

38. ÖĞRENİM ÇIKTILARI Öğrenim çıktıları, öğrencinin ne öğrenmesinin beklendiğidir. Dolayısıyla, öğrenci merkezli bir sistemdir. Öğrenim çıktıları öğretmekten öğrenmeye bir anlayış değişikliğidir. Öğrenim çıktıları akademisyenler tarafından belirlenir ve yetkinliklerle ifade edilir. Yetkinlikler bilgi, anlama ve becerilerin dinamik bir kombinasyonudur. Yetkinlikler öğrencilerce edinilir. Yetkinlikler öğrenim çıktılarının gerektirdiğinden daha yüksek seviyede geliştirilebilir. Öğrenim çıktıları gözlenebilir ve ölçülebilir olmalıdır.

39. ÖĞRENİM ÇIKTILARI Yükseköğretim kurumu: Eğitim/öğretim programı tasarımı (ünite/modül) ve geliştirilmesi, Ulusal seviye: Ulusal yeterlilik çerçevesinin oluşturulması, tanınması ve kalite güvencesi, Uluslararası seviye: Tanınma, şeffaflık (karşılaştırılabilen ve uygunluğu yapılabilen dereceler) Üç farklı seviyede kullanılabilir:

40. Avrupa’da Yüksek Öğretim Yapılarının Ayarlanması (Tuning Projesi) ‘Tuning Educational Structures in Europe’ 2000’de başladı gelişerek devam ediyor…. Projenin amacı:Değişik disiplinlerde,lisans ve yüksek lisans programları için - genel ve - ilgili alana özgün yetkinliklerin belirlenmesi. Projenin İlkesi: Ülkelerdeki farklı eğitim yapıları ve programların çeşitliliği ve otonomileri göz önüne alınarak uyumlu hale getirilmesi.

41. Program Tasarımı ve Planlaması İçin Tuning Yaklaşımı Tuning Yaklaşımının Özellikleri: Öğrenci merkezli, öğrenim çıktıları odaklı müfredat hazırlanması. Akademik ve mesleki profillerin tanımlanması. Öğrenim çıktılarının tanımlanması. Genel ve alana özel yetkinliklere odaklanılması ve bunların belirlenmesi.

42. Program Tasarımı ve Planlaması İçin Bir Yöntem Program (Müfredat) Tasarımında Basamaklar: Sosyal ihtiyaçların belirlenmesi, paydaşlar, kaynak sorunu, Akademik ve profesyonel profillerin tanımlanması, Programın amaç ve öğrenim çıktılarının belirlenmesi, Genel ve alana özel yetkinliklerin belirlenmesi, Müfredata dönüştürülmesi (içerik ve yapının oluşturulması), Belirlenen program öğrenim çıktılarını sağlayacak derslerin oluşturulması, Öğretme-öğrenme-değerlendirme yönteminin belirlenmesi Program Kalite Güvenceleri: Gözlem, değerlendirme ve güncelleme prosedürlerini kurma ve geliştirme

43. SONUÇ • Öğrenci Merkezli Eğitim son yıllarda Bologna Sürecinde ortaya çıkan en önemli gelişmelerden birisidir. • Üniversitelerin Oluşturulacak Ulusal Yeterlilikler çerçevesi-sektörel Yeterliliklere göre tüm programları için “program çıktıları”nı tanımlamaları gerekecektir. • Bunun için her bir ders için “öğrenim çıktıları” belirlenmelidir. • Bürokratik bir işlem gibi görünse de, bu bütün üniversitelerin ev ödevidir.

44. TEŞEKKÜR EDERİZ http://bologna.yok.gov.tr Ana Menü

45. Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS) ve Akademik Tanınma Prof. Dr. Süheyda ATALAY, Ege Üniversitesi Prof. Dr. Naci CANGÜL, Uludağ Üniversitesi Arş. Gör. Mete KURTOĞLU, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Öğrenci Temsilcisi Ana Menü

46. ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ NQF Sektörel Yeterlilikler Sektörel Yeterlilikler Sektörel Yeterlilikler 2009 yılı sonu itibariyleMühendislik ve Eğitim fakültelerinde 2008 yılı ortasında tamamlanacak. Lisans derecesi ile mezun olan bir ….. mühendisinin sahip olması gereken yeterlilikler AKADEMİK TANINMA Kademeler için genel seviye tanımlayıcıları 2007 yılı sonunda tamamlanacak

47. PROGRAM (DİSİPLİN) BAZINDA NE YAPMAK GEREKİR? • Örnek Program: A Üniversitesi B Mühendisliği Bölümü • Amaç:Bu bölümden mezun olanların sahip olması beklenen yeterliliklerin • ulusal ve sektörel yeterlilikler doğrultusunda belirlenmesi • İŞ PAKETİ 1:Program Eğitim Amaçlarının Belirlenmesi • Dış Paydaş Görüşleri • Mezunlar, işverenler, Meslek Odası Temsilcileri, Danışma Kurulu • İç Paydaş Görüşleri • Öğretim Üye/Elemanları, Bölüm Personeli, Öğrenciler • Bölüm öngörü ve özgörevi • (Üniversite öngörü ve özgörevi dikkate alınarak)

48. PROGRAM (DİSİPLİN) BAZINDA NE YAPMAK GEREKİR? • İŞ PAKETİ 2:Program (Disiplin) Çıktılarının Belirlenmesi • (Kurum misyonuna ve akreditasyon ölçütlerine uygun, sürekli iyileştirme • için ölçülüp değerlendirilebilen) • Nasıl bir mezun? • Hangi Yetkinlikler ve Beceriler (Competences and Skills) in kazandırılmış olması bekleniyor? • Girdiler • Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi • Sektörel Yeterlilikler • Eğitim Amaçları

49. PROGRAM (DİSİPLİN) BAZINDA NE YAPMAK GEREKİR? Örnek: A Üniversitesi B Mühendisliği Bölümü Program Çıktıları PÇ1. Matematik, fen ve mühendislik bilgilerini B mühendisliği problemlerine uygulama becerisi PÇ2. Bmühendisliği ve ilgili alanlarda mühendislik problemlerini tanımlama,modelleme ve çözme becerisi PÇ3. Tanımlanmış bir hedef doğrultusunda bir süreci çözümleme ve tasarlama becerisi PÇ4. Küresel ve toplumsal çerçevede mühendislik çözümlerinin özellikle sağlık, güvenlik ve çevre konularına etkilerinin göz önünde tutularak kapsamlı bir eğitim verilmesi PÇ5. Verilerin çözümlenmesi, deney yapma ve tasarlama, sonuçları yorumlama becerisi

50. PROGRAM (DİSİPLİN) BAZINDA NE YAPMAK GEREKİR? Örnek: A Üniversitesi B Mühendisliği Bölümü Program Çıktıları PÇ6. Mühendislik uygulamaları için gerekli çağdaş teknikleri ve hesaplama araçlarını kullanabilme becerisi PÇ7. Disiplin içi ve disiplinler arası takım çalışması yapabilme becerisi PÇ8. Bağımsız davranma, inisiyatif kullanma ve yaratıcılık becerisi PÇ9. Yaşam boyu öğrenme davranışını kazanma PÇ10. Sözlü ve yazılı iletişim becerileri PÇ11. Mesleki ve etik sorumluluk anlayışı PÇ12. Ulusal ve uluslararası çağdaş sorunlar hakkında bilgi sahibi olmak PÇ13. Kalite konularında bilgi sahibi olmak