AVRUPA BİRLİĞİ GENİŞLEMELER VE TARIM

1. AVRUPA BİRLİĞİGENİŞLEMELER VE TARIM ATAUM Prof. Dr. Gülcan ERAKTAN A.Ü. Ziraat Fakültesi

2. AB SÜRECİ- NEREDEN NEREYE? AB AÇISINDAN? TÜRKİYE AÇISINDAN?

3. AT’a Yapılan Başvurular Yunanistan 8 Haziran 1959 Türkiye 31 Temmuz 1959 İrlanda 1 Ağustos 1961, İngiltere ve Danimarka 10 Ağustos 1961 Norveç30 Haziran 1962 İngiltere,İrlanda,Danimar. 10 Mayıs 1967 Bu üç ülke ve Norveç'le tam üyelik görüşmelerinin başlaması 30 Haziran 1970 22 Ocak 1972 de katılma anlaşmaları

5. Ortaklık Anlaşmaları Malta 1 Nisan 1971 Kıbrıs 1 Haziran 1973

6. Tam Üyelikler

9. OTP’na Uyum Modelleri

15. AB açısından 1958- Altılar 1973- Dokuzlar 1981- Onlar 1986- Onikiler 1995- Onbeşler 2004- Yirmibeşler 2007- Yirmiyediler ? Türkiye açısından 1959- Başvuru 1964- Ortaklık süreci 1970- Katma Protokol 1978-80 ve1980-86 dondurma 1987- Tam üye. başvuru 1996- Gümrük Birliği 1999- Helsinki Zirvesi 2005- Görüşme. baş. DEĞİŞİMLER

16. Katılım Öncesi Tarımsal Nüfusun Aktif Nüfustaki Payı (%)

17. Katılım Öncesi Tarım Nüfusu (%)

18. Genişlemeler ile Tarım Arazilerinde Artış (milyon ha.)

19. Tarım Nüfusu (000)

20. İstihdamda Tarımın Payı (%)

21. Tarım Arazisi (000 ha)

22. Bazı Karşılaştırmalar • GSYH’da tarımın payıTürkiye’de %11.1 AB-25’de % 2.1; • Türkiye’deki tarım alanı AB-25’in %23’ü; • Türkiye’de tarım işletmesi sayısı 3 milyon, AB-25’de 13 milyon; • Türkiye’de ortalama işletme genişliği 6 ha., AB-25’de 13 ha.;

23. Genişleme Sürecinde OTP • 6lar: Ortak fiyatlar • 9lar: Üretim artışı ve yapısal iyileştirme; • 10lar: Yükselen harcamalar ve stoklar; • 12ler: Reform arayışları; • 15ler: Mali disiplin, üretimde azalma ve kırsal kalkınma; • 25ler: Yardım-üretim bağının kesilmesi ve kırsal kalkınma

24. Genişlemenin Tarım Açısından Eski Üyelere Etkisi • Tarım ve üretim yapısı ile tarım politikalarındaki değişiklikler; • Ek bütçe harcamaları; • AB idari kuruluşlarının yükü; • Büyüyen pazar olanakları

25. Genişlemenin Tarım AçısındanYeni Üyelere Etkisi • Büyüyen pazar ve tarımsal gelişme olanakları, • Yeni standartlara uyum, • Üstlenilen taahhütler, • AB-15 üreticileri karşısında varlıklarını sürdürme ve rekabet gücünü artırma zorunlulukları

26. Pazar Genişlemesi: • Onbir milyon çiftçi yaklaşık yarım milyarlık bir tüketici kitlesine hitap edecek • Satın alma gücü AB-15 dekinden iki misli hızlı büyüyecek, işlenmiş ürünlere karşı talep artacaktır.

27. Ücret düzeyleri yeni üye ülkelerde eski üyelerdekinden %40 daha düşüktür. • Ama emek verimliliği ücret düzeylerindeki artışın altında bir artış gösterecektir.

28. Piyasa Desteği ve Doğrudan Ödeme Harcamaları (milyar €)

29. Kırsal Kalkınma Harcamaları (milyar €)

30. 2006’da tarım harcamalarının toplam bütçe içindeki payı %45 olacaktır. 2013’te Bulgaristan ve Romanya’nın da katılımına rağmen bu oran %35’e inecektir.

31. Yeni Üyelere Getirilen Kurallar • Tek çiftlik ödemesinde kademeli artış (2005’te %25, 2013’te %100) • Basitleştirilmiş program (ha. başına ödeme), • Çapraz uyumdan geçici istisna • Desteği katılım öncesi verilen devlet yardımına kadar yükseltebilme seçeneği

32. Devam.. • 10lara AB15’te kişi başına düşen yardımın iki misli kırsal kalkınma yardımı, • Bölgesel yardımlardan halihazırdaki üyelerden daha az yararlanma • Piyasa destek önlemlerinden üyelik tarihinden itibaren yararlanma • Modülasyon ve mali disiplinden istisna

33. Yeni Üye Devletlere Getirilen Zorunluluklar • Şeker ve süt kotalarında referans dönem 1995-99 üretim düzeyi • Tarımsal-gıda tesisleri ile ilgili (geçiş dönemlerinde) hijyen, çevre kuralları • Entegre İdare ve Kontrol Sistemi/ ödeme ajansları, ticaret mekanizmaları, kuruluşlar için veteriner denetimi

34. Genişlemenin Tarım Açısından Etkisi Eski üyelere etkisi: • Tarım ve üretim yapısı ile tarım politikalarındaki değişiklikler, • Ek bütçe harcamaları, • AB idari kuruluşlarının yükü

35. Genişlemenin Tarım Açısından Etkisi Yeni üyelere etkisi: • Büyüyen pazar ve tarımsal gelişme olanakları, • Yeni standartlara uyum, • Üstlenilen taahhütler, • Daha yüksek rekabet gücüne sahip AB-15 üreticileri karşısında varlıklarını sürdürme ve rekabet

36. Beklenen: • Onbir milyon çiftçi yaklaşık yarım milyarlık bir tüketici kitlesine hitap edecek • Satın alma gücü AB-15 dekinden iki misli hızlı büyüyeceği beklentisi altında bu ülkelerde katma değer, yüksek kaliteli ve (et-peynir gibi) işlenmiş ürünlere karşı talebin artması ve 15lerin bundan faydalanması

37. Devam.. • Çek Cumhuriyeti’nin Avusturya’dan şarap ithalatı 1997 yılında 2.5 milyon lt., 2003 yılında 15.5 milyon lt.

38. Devam.. • Ücret düzeyleri yeni üyelerde %40 düşüktür. • Ücretler emek verimliliğinden daha hızlı yükselecek, emek verimliliği ücret düzeylerindeki artışın altında kalacaktır. • Ücret düşüklüğünün yarattığı mukayeseli avantajlar. yararlanma ?

39. Devam.. • Çifte yarar ve çifte sıfır • AB-15 de sektör geliri DGD dahil, OTP reformundan fazla ölçüde etkilenmeyecek. • 2010 dan sonra durum daha iyileşebilecek. AB-15’de bu, genişleme olmasaydı olacak olandan daha iyi bir görünüm arz etmekte. • Genişlemiş AB’de daha olumlu piyasa dinamikleri

40. TÜRKİYE’DEN BEKLENENLER

41. İstatistik veri tabanları; Çiftçi, arazi ve hayvan kayıt sistemleri; İdari yapılanmalar;Tarım sektöründe örgütlenme; Kalite standartları, Bitki ve hayvan sağlığı şartları, veteriner kontrol noktaları;Balıkçılık avlanma ve kontrol sistemleri açısından gerekli düzenlemeler.

42. Teşekkürler