Otoemisja Akustyczna Obiektywne Badanie Słuchu Gliwice, 15 listopada 2008

Otoemisja Akustyczna Obiektywne Badanie Słuchu Gliwice, 15 listopada 2008

Agenda • Budowa ucha • Zjawisko otoemisji akustycznej • Typy otoemisji akustycznej • Spontaniczna - SOAE • Wywołana - EOAE • Typy EOAE • Wywołana trzaskiem - TEOAE • Produkt zniekształceń nieliniowych – DPOAE • Badanie TEOAE • Badanie DPOAE • Zalety EOAE • Literatura

Budowa ucha

Budowa ucha Audiometria impedancyjna

Budowa ucha Otoemisja akustyczna

Budowa ucha Potencjały wywołane

Zjawisko otoemisji akustycznej • Otoemisja to zjawisko generowania bardzo cichego sygnału akustycznego, który powstaje w ślimaku na skutek skurczu komórek słuchowych zewnętrznych.

Zjawisko otoemisji akustycznej • Dla głośnych dźwięków usztywniają błonę pokrywową narządu Cortiego w celu hamowania jej nadmiernej ruchliwości. • Dla cichych sygnałów wzmacniają sygnał docierający do narządu Cortiego (naprzemienne ruchy).

Zjawisko otoemisji akustycznej Thomas Gold (1948) Zasugerował możliwość generowania dźwięków w uchu wewnętrznym przez komórki włoskowate (słuchowe) zewnętrzne ślimaka. David Kemp (1978) Udowodnił istnienie otoemisji spontanicznej oraz zademonstrował zjawisko otoemisji wywołanej.

Zjawisko otoemisji akustycznej • Prawie wszyscy ludzie charakteryzujący się OAE w normie, słyszą prawidłowo (korelacja > 97%) - możliwość automatyzacji i obiektywizacji testu słuchu. • Wyjątkiem pacjenci z dysfunkcjami neurologicznymi dla których OAE będzie prawidłowe a ABR nie.

Zjawisko otoemisji akustycznej • Na natężenie OAE mają wpływ warunki w kanale słuchowym oraz stan ucha środkowego - badanie otoemisji akustycznej powinno być poprzedzone oceną stanu ucha środkowego. • W przypadku gdy kanał słuchowy jest częściowo lub całkowicie zablokowany, OAE może nie zostać zarejestrowane pomimo wygenerowania przez ślimaka. • Budowa ucha środkowego wzmacnia tylko dźwięki skierowane do wewnątrz. Dźwięki wychodzące na zewnątrz są tłumione o około 15 dB.

Zjawisko otoemisji akustycznej • OAE ma bardzo małą amplitudę - pomiar należy wykonywać w dobrych warunkach akustycznych. • Całkowita utrata komórek włoskowatych wewnętrznych (OHC) podnosi próg słyszalności o około 40-50 dB. • OHC mogą zostać uszkodzone przez leki, głośne dźwięki oraz uraz głowy. • Niskie ciśnienie krwi ma wpływ na ruchliwość OHC.

Typy otoemisji akustycznej

Typy otoemisji akustycznej • Spontaniczna – SOAE (spontaneous otoacoustic emissions) • Powstaje bez udziału jakiegokolwiek bodźca zewnętrznego • Występuje tylko u 50% normalnie słyszących (selekcja pozytywna) • Wywołana – EOAE (evoked otoacoustic emissions) • Powstaje w odpowiedzi na pobudzenie ucha • Występują u prawie 100% prawidłowo słyszących (korelacja) • Rejestracja otoemisji wywołanej wymaga odróżnienia podanego dźwięku od dźwięku reakcji ślimaka

SOAE • Spontaniczna – SOAE (spontaneous otoacoustic emissions) • Występuje tylko u 50% normalnie słyszących (selekcja pozytywna) • Występuje częściej w prawym niż lewym uchu • Zanika, jeżeli ubytek słuchu przekracza 25–30 dB • Występuje częściej u kobiet • Poziom ciśnienia SOAE's nie przekracza +20dB SPL • SOAE występuje u dorosłych najczęściej w paśmie 1-2kHz i jest stabilna (zmiany 1% w ciągu kilku miesięcy) • SOAE występuje u niemowląt w paśmie 2,5-5kHz i ma poziom 10dB wyższy niż u dorosłych

Typy EOAE DPOAE TEOAE Produkt zniekształceń nieliniowych ślimaka wywołany dwoma ciągłymi, czystymi tonami Otoemisja wywołana trzaskiem

Badanie TEOAE • Cechy • Stymulacja trzaskiem • Występuje niezależnie od wieku (od noworodka do 60 lat) i u prawie 100% osób prawidłowo słyszących • Poziom TEOAE zależy od wieku – coraz słabszy z upływem czasu • Zależy od płci – częściej u kobiet • Widmo TEOAE zależy od badanego ucha i charakteryzuje się zmiennością osobniczą • TEOAE występuje w zakresie 500-5000Hz (widmo) i jest wykrywalne, gdy ubytek słuchu nie przekracza 30-40dB HL

Badanie TEOAE • Stymulacja • Stymulacja trzaskiem • Równa energia dla wszystkich częstotliwości • 1500 – 5000 kHz • Badanie dopasowania • Kalibracja - echo

Badanie TEOAE • Zbieranie i Uśrednianie • TEOAE • A + B • NF (noise floor) • A - B

Badanie TEOAE • Analiza • FFT dla TEOAE (A+B) i NF (A-B) • Warunki zaliczenia • Automatyzacja

Badanie TEOAE • Analiza • FFT dla TEOAE (A+B) i NF (A-B) • Warunki zaliczenia • Automatyzacja • Określenie badanych częstotliwości • Warunek dla każdej badanej częstotliwości • Minimalny poziom powtarzalności sygnału między dwoma kolejnymi próbkami (%) • Minimalny poziom sygnału TEOAE (dB) • Moc TEOAE w stosunku do NF (dB) • Warunek zbiorczy (ile z badanych częstotliwości musi zostać „zaliczonych” aby wynik końcowy był pozytywny)

Badanie TEOAE • Analiza • FFT dla TEOAE (A+B) i NF (A-B) • Warunki zaliczenia • Automatyzacja (program przesiewowy słuchu) I poziom ref.TEOAEprzesiewowy II poziom ref.EOAEkliniczny III poziom ref.ABRkliniczny

Badanie DPOAE • Cechy • Jednoczesna stymulacja dwoma czystymi tonami o nieznacznie różniących się częstotliwościach • Nieliniowa aktywność ślimaka generuje składową intermodulacyjną o częstotliwości 2F1 – F2 • Poziom DPOAE jest miarą sprawności mechanizmów ślimakowych dla F2 • Występuje u prawie 100% osób prawidłowo słyszących • Brak różnic związanych z płcią i badanym uchem

Badanie DPOAE • Stymulacja • Jednoczesna stymulacja dwoma czystymi tonami o nieznacznie różniących się częstotliwościach • F1, F2 – niższa, wyższa częstotliwość • L1, L2 – natężenia sygnału • Najwyższe DPOAE dla F2/F1 = 1,22 • Najlepsze wyniki dla L1 wyższego od L2 o 10 dB • L1=65 dB, L2= 55 dB • Badanie dopasowania

Badanie DPOAE • Zbieranie i Uśrednianie • DPOAE • 2*F1-F2(0,78*F1) • NF (noise floor) • dowolna inna • Badanie kilku krokowe – w przeciwieństwie do TEOAE, w pojedynczym badaniu testujemy tylko jedną częstotliwość

Badanie DPOAE • Analiza • FFT dla uśrednionej odpowiedzi (DPOAE: 2*F1-F2, NF: inne) • DPOAE powinno przekraczać NF o co najmniej 6 dB aby uznać, że emisja występuje • Amplituda emisji różni się pomiędzy częstotliwościami (dane normatywne) • Warunki zaliczenia • Automatyzacja

Badanie DPOAE • Analiza • FFT dla uśrednionej odpowiedzi (DPOAE: 2*F1-F2, NF: inne) • Warunki zaliczenia • Automatyzacja • Określenie badanych częstotliwości • Określenie współczynnika F2/F1 • Warunek dla każdej badanej częstotliwości • Minimalny poziom sygnału DPOAE (dB) • Moc DPOAE w stosunku do NF (dB) • Warunek zbiorczy (ile z badanych częstotliwości musi zostać „zaliczonych” aby wynik końcowy był pozytywny)

Badanie DPOAE • Analiza • FFT dla uśrednionej odpowiedzi (DPOAE: 2*F1-F2, NF: inne) • Warunki zaliczenia • Automatyzacja (program przesiewowy słuchu) I poziom ref.TEOAEprzesiewowy II poziom ref.EOAEkliniczny III poziom ref.ABRkliniczny

Zalety EOAE • Brak konieczności interakcji badanego • Obiektywność • Nieinwazyjność • Łatwość realizacji • Tańsze i szybsze od pomiaru ABR • Do zastosowania w obiektywnym stwierdzeniu ubytków słuchu (przemysł)

Zalety EOAE • Do zastosowania w badaniach przesiewowych noworodków • Pierwsze ogniwo programów badań przesiewowych (poziomy referencyjności) • Co najmniej 24 godziny po urodzeniu (błąd "false positive" spowodowany płynem) • Ciche pomieszczenie • Dziecko spokojne, w najlepszym przypadku śpiące • W przypadku wyniku negatywnego powtórzyć badanie (tylko dla problematycznego ucha) • W przypadku końcowego wyniku negatywnego odesłać do wyższego poziomu referencyjnego

Literatura • Osterhammel P. A.: “Otoemisja akustyczna”, Otolaryngologia polska, Tom VIII, Suplement No 15, 118-128, 1994. • Smurzyński J.: “Podstawy badań otoemisji akustycznej”, Audiofonologia, Tom VII, 5-18, 1995. • Śliwińska-Kowalska M., Sułkowski W., Murowaniecki Z.:“ Emisja otoakustyczna wywołana – badania u osób z prawidłowym słuchem”, Otolaryngologia polska, XLIX, 1, 46-56, 1995. • Kochanek K.: Ocena progu słyszenia za pomocą słuchowych potencjałów wywołanych pnia mózgu w zakresie częstotliwości 500–4000 Hz, Praca habilitacyjna, Warszawa, Wydawnictwa Akademii Medycznej w Warszawie, 2000 • Musiek F. E., Rintelmann W. F.: Contemporaryperspectivesinhearingassessment, Boston, Allyn and Bacon, 1999 • A. Pruszewicz (red.): Zarys audiologii klinicznej, Wydawnictwa Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego, Poznań 1999 • Stapells D. R., Oates P.: Estimation of thepure–tone audiogram by theauditorybrainstemresponse, a review. „Audiology & Neuro–Otology” 1997, 2, 5, 257–280

Dziękujemy za uwagę! Iwona Machowska Marketing & New Business ManagerTel. +48 600 375 376Email: iwona.machowska@codeconcept.pl Ul. Toszecka 101/22644-100 GliwiceTel. 48 32 23 00 290www.codeconcept.pl

Otoemisja Akustyczna Obiektywne Badanie Słuchu Gliwice, 15 listopada 2008