110 likes | 420 Views
Syndroom van Gilles de la Tourette in de DSM-IV. A. Verschillende motorische en één of meer vocale tics B. Tics verschijnen verschillende malen perd dag, bijna dagelijks of met intervallen gedurende meer dan één jaar; in deze periode is er geen tic-vrije periode van meer dan 3 maanden
E N D
Syndroom van Gilles de la Tourette in de DSM-IV • A. Verschillende motorische en één of meer vocale tics • B. Tics verschijnen verschillende malen perd dag, bijna dagelijks of met intervallen gedurende meer dan één jaar; in deze periode is er geen tic-vrije periode van meer dan 3 maanden • C. De stoornis veroorzaakt ontreddering of een duidelijke belemmering in het sociaal, beroepsmatig,…. functioneren
Syndroom van Gilles de la Tourette in de DSM-IV • D. Aanvang voor de leeftijd van 18 jaar • E. Geen gevolg van de fysiologische effecten van bepaalde stoffen (bv. stimulantia) of een medische aandoening
Prevalentie • Bij mannen: 1 à 8 op 1000 • Bij vrouwen: 0,4 à 4 op 1000 • Vrij veel variatie in prevalentiegegevens, o.m. te wijten aan instrumenten, leeftijd, soort populatie • Beste studie: Apter et al. (1992-1993) geeft bij adolescenten een voorkomen van 0,42 op 10.000 • Sex-ratio: 2:1-10:1 M-V
Beloop • Aanvang vanaf 4 jaar • Mediaan voor motorische tics is 7 jaar • Meestal aanvang met enkelvoudige faciale tic • Graduele ontwikkeling, meestal levenslang • Minder symptomen in de adolescentie en volwassenheid
Etiologie • Sterke genetische bijdrage • Autosomaal dominante overerving • Interactie genetische en omgevingsfactoren (pre- en perinatale complicaties) • Omgevingsfactoren kunnen ernst van symptomen beïnvloeden • Neurobiologische en neuropsychologische bevindingen vragen om bevestiging
Comorbiditeit • OCD • TS: tot ongeveer 50% OCD • OCD: 19-59% TS • Ongeveer 25% van TS-familieleden heeft OCD • Ongeveer 5% van OCD-familieleden heeft TS • Link tussen beide is nog onduidelijk • TS+OCD heeft slechtere prognose
Comorbiditeit • ADHD • TS: tot ongeveer 50% ADHD • ADHD: 10-30% TS • Ongeveer 35% van TS-familieleden heeft ADHD • TS+ADHD: meer agressie • Leerstoornissen • ODD en CD • Stemmingsstoornissen • ……….
Bijkomende kenmerken • Coprolalie: 8-20 % van de gevallen (in andere culturen soms nog minder) • Schaamte • Fysieke letsels • Gedragsmoeilijkheden (niet gecorreleerd met ernst symptomen) • Sociale competentieproblemen • vaak verworpen status • Agressie
Diagnostiek • Tics laten beschrijven door ouders of kind • Tics laten demonstreren • Zelf tics demonstreren • Aan tics gekoppelde nevenverschijnselen bevragen • Observatie: onrust, rusteloosheid, kuchen, lichte tics, knipperen • Let op: vaak worden tics opgehouden tijdens onderzoek • Comorbiditeit bevragen/onderzoeken • Instrumenten: zie oefening
Interventie • Voorlichting en begeleiding: • Ouders, kind, school • Contact met andere ouders en kinderen • Minderwaardigheidsgevoelens • Medicatie: reductie van ca. 70% is realistisch • Clonidine (Dixarit ) • Neuroleptica • pimozide (Orap) • haloperidol (Haldol) • Gedragstherapeutische technieken (zie syllabus)