Başlıca Büyüme Teorileri ve Özellikleri

1. Başlıca Büyüme Teorileri ve Özellikleri

2. Merkantilizm ; 1450-1750 Merkant ; Tacir/Tüccar Merkantilizm = Ticari Kapitalizm İktisadi büyüme = devletin sahip olduğu değerli maden (altın&gümüş) Uygulanacak Politikalar ; İç politika ; Sanayileşme Dış Politika ; Korumacılık ve Sömürgecilik Neden Sanayileşme? Tarım = statik olup gelirleri sürekli değildir, yani güvenilir değildir. Sanayi ve Ticaret = dinamiktir, gelirler süreklidir, güvenilirdir. Nüfus artışı desteklenmektedir. Çünkü ; Arz yönlü olarak ; düşük ücret düşük maliyet rekabet avantajı Talep yönlü olarak ; nüfus artışı iç piyasanın genişlemesi Devlete önemli görevler yüklenmiştir. Bunlar Nelerdir?

3. Devlete Düşen Görevler 1. Üretimde emek-yoğun teknolojilerin kullanılıyor olması, harplar ve salgın hastalıkların nüfusu tüketmesi, askeri gücün çok sayıda insana bağlı olması gibi nedenlerden dolayı nüfus artışı devlet tarafından teşvik edilmelidir. 2. İşgücü ücretleri için bir tavan sınır tespit edilmeli, bu sınır aşıldığında da müdahaleci olunmalıdır. 3. Girişimci ve sanayiciler devlet tarafından desteklenmeli, sübvansiyonlar ve diğer korumacı önlemlerle üretim artışı teşvik edilmelidir. 4. İhracat kolaylaştırılmalı, mamul mal ithalatı ise zorlaştırılmalıdır. Ancak, ülke içinde girdi olarak kullanılacak hammaddelerin ithalatı kolaylaştırılmalıdır. Ayrıca, ülke içinde üretilen hammaddeler ile tarım ürünlerinin ihracı yasaklanmalıdır. 5. Deniz aşırı keşifler özendirilerek yeni sömürge ülkeleri edinilmeli, üretilen sanayi malları için de karlı pazarlar bulunmalıdır.

4. Merkantilistlere göre büyümeyi olumlu yönde etkileyen unsurlar; Hızlı nüfus artışı düşük ücret politikası ihracat artışı Düşük faiz oranı para arzındaki artış sömürgecilik Merkantilizmin Çöküş Sebepleri 1. Teknik alanındaki gelişmelerin sanayi sektörüne uygulanması, el sanatlarının fabrikasyon ürünlerine yenik düşmesi ve sanayi kapitalizminin doğması, 2. Toplumsal yapıda değişimin yaşanması; ticaret burjuvazisinin yerini sanayici-kapitalist tipinin alması, 3. Rekabet şartlarını devlet kurumları lehine bozduğu için, devlet müdahalelerine olan güvenin gittikçe azalması, 4. Tüketici ve üreticilerin gittikçe daha fazla özgürlük istemeleri, laissez-faire iktisadına geçiş sürecinin başlaması. Önemli Merkantilistler ; Colbert , Thomas Mun, jean Bodin, Montaigne

5. Fizyokratlar ; 1750 – 1776 • Merkantilizme tepki olarak doğmuştur. Tepkiler ; • Devlet yerine doğal düzen • Sanayi ve ticaret yerine tarım • Özellikleri ; • Üretim Teorisi ; Tarım sektörü milli gelirin kaynağıdır. • 2. Gelir Dağılımı teorisi ; Dr. Quesnay, İktisadi Tablo • 3. Tek Vergi hipotezi ; Sadece tarım sektörü vergilendirilmelidir. • İktisadi Tablo ; • İlk makro ekonomik denge modeli • İlk gelir dağılımı modeli • İnput- Output modelinin öncüsü olma gibi önemli özellikler taşır.

6. Tarım sektörü 5 birimlik çıktı üretir. Bunun 2 birimini kendi alır, 2 birimini toprak sahiplerine, 1 birimini de imalat sanayine verir. Toprak sahibi aldığı 2 birim gelirin 1 birimini tarım sektörüne geri verir, 1 birimini de imalat sanayine verir. İmalat sanayi, tarım sektöründen 1 birim ve toprak sahiplerinden 1 birim olmak üzere 2 birim gelir elde eder. Bu gelirin tamamını tarım sektörüne geri verir. Sonuçta tarım sektörünün yarattığı 5 birimlik hasıla tekrar kendisine döner ve dolaşım sürecinde gelir akımı 9 birime çıkar

7. Klasik Büyüme ; A.Smith, D. Ricardo, T. Malhus • A. Smith (1723-1790) • Ulusların Zenginliği ; Sebep ve Sonuçları (Temel Eser) • Ekonomik büyümenin kaynakları ; • Sermaye birikimi, • işbölümü ve uzmanlaşma, • uluslar arası ticaret, • nüfus artışı, • fiyat mekanizması • Bazı özellikler ; • Büyüme süreklilik arz etmez. Her büyüme dönemini bir durgunluk dönemi takip eder • Teoride ekonominin bütün sektörleri dikkate alınarak (tarım, sanayi, hizmet) analiz yapılır. • Sermaye azalan verimler kanununa tabidir. • Diğer klasiklere göre durgunluğu olumsuz bir durum olarak kabul etmez. Bu nedenle “iyimser klasik” olarak adlandırılır. • Malthus’un Nüfus Kanunu kabul edilir.

8. Büyüme Aşaması • Fazla Kaynak, Düşük Sermaye Stoku Yüksek Kar Oranı Sermaye Stoku Artışı İşgücü Talebi Artışı  Ücret Hadleri Artışı  Sermaye Stoku ve Nüfusun Maksimuma Ulaşması EKONOMİK BÜYÜME • B. Durgunluk Aşaması • Sermayenin Azalan Verim Kanuna Tabi Oluşu Sermaye Birikiminin Yavaşlaması  Kar Hadlerinin Faiz Oranı Düzeyine Düşmesi  Ücretlerin Düşmesi EKONOMİK DURGUNLUK • Sermaye Birikimi ; • Kaynak ; kar ve tasarruflardır. • Tasarruf artışı kar artışı yatırım artışı sermaye stoku artışı • İşbölümü ve Uzmanlaşma • Emek birimi başına düşen sermayenin artırılmasıdır. • Hangi durumda faydalıdır? Sermaye Birikimi ve pazarın yeterli olması durumunda

9. D.Ricardo (1772-1823) • Politik İktisat ve Vergileme İlkeleri (1817) • Modelin Varsayımları ; • sabit katsayılı üretim fonksiyonu (K/L) geçerlidir. Emek ve sermaye birbirinin yerine ikame edilemez. • arazi varlığı sınırlıdır, bu nedenle tarım sektörü için Azalan Verimler Kanunu geçerlidir. • Nüfus, işgücü ve sermaye arttıkça tarımsal üretimi artırmak için iki yol söz konusudur. • Entansive Yöntem; toprak sabit daha fazla emek ve sermaye kullanımı Extansive Yöntem ; daha verimsiz toprakların üretime açılması • Toprağı kiralayanlar toprak sahibine rant öderler • Ücretler, kısa dönemde arz-talep tarafından belirlenir. Uzun dönmede, asgari geçimlik üret seviyesinde oluşur. • Sermaye işçilere ödenen ücret fonundan ibarettir. • Tam istihdam, ve tam rekabet şartları geçerli, devlet ekonomiye müdahale etmez.

10. Tarımsal Ürün A C B E W 1 G W 2 F W W' H OH MH İstihdam 0 P P 1