Metody Analizy Decyzji

1. Metody Analizy Decyzji Wykład 4

2. Dyskusja spójności i atrakcyjności reguł wyboru 1) Reguła maximin – jej minusem jest pesymizm 2) Reguła Hurwicza: • Jak wybrać α? • Krytka – przykład 1 A1 jest optymalne, A2 także, ale kombinacja losowa dwóch już nie

3. 2) Reguła Hurwicza • Krytyka – przykład 2 • Obie akcje optymalne • A1 wygląda dużo lepiej • Zupełna ignorancja: powyższa sytuacja jest strategicznie równoważna tej:

4. 3) Reguła minimaxregret (Savage) • Zaproponowana jako ulepszenie Maximin • Krytyka 1: Czy różnice w użyteczności mierzą dobrze żal? • Krytyka 2: Mała korzyść w jednym stanie przewyższa dużą w drugim stanie Tabele wypłat: Tabele żalu:

5. 3) Reguła minimaxregret (Savage) • Zaproponowana jako ulepszenie Maximin • Krytyka 1: Czy różnice w użyteczności mierzą dobrze żal? • Krytyka 2: Mała korzyść w jednym stanie przewyższa dużą w drugim stanie Tabele wypłat: Tabele żalu:

6. 3) Minimaxregret (Savage) • Trzy rodzaje transportu ratunkowego: • Jednostki powietrzne • Krótkiegozasięgu • Długiegozasięgu • Ciężarówki • Baza: Walia • Trzy obszary zagrożenia trzęsieniem ziemi: • Walia • Półwysep Iberysjki • Azerbejdżan

7. 3) Reguła minimaxregret (Savage) • Krytyka 3: Obecność niechcianej akcji może mieć wpływ na optymalny wybór Tabela wypłat: Tabela żalu: Tabela wypłat: Tabela żalu:

8. 3) Reguła minimaxregret (Savage) • Krytyka 3: Obecność niechcianej akcji może mieć wpływ na optymalny wybór Tabela wypłat: Tabela żalu: Tabela wypłat: Tabela żalu:

9. Rozwiązanie problemu: Zamiast porównywać wszystkie razem, porównuj je parami Samolot lepszy niż helikopter Helikopter lepszy niż ciężarówki Ciężarówki lepsze niż samolot

10. 4) Reguła Laplace’a (zasada niedostatecznego powodu) 5) Decydent nie może się zdecydować, które kryterium wybrać: Maximin, Hurwicz (α=0.75) oraz Laplace • Decyduje się wybrać tą akcję, która wygrywa głosowanie parami Stany/zdarzenia powinno się starannie dobierać Znowu nietranzytywne

11. 4) Reguła Laplace’a (zasada niedostatecznego powodu) 5) Decydent nie może się zdecydować, które kryterium wybrać: Maximin, Hurwicz (α=0.75) oraz Laplace • Decyduje się wybrać tą akcję, która wygrywa głosowanie parami Stany/zdarzenia powinno się starannie dobierać Znowu nietranzytywne

12. Przykład do samodzielnego rozwiązania • Potrzeba/cel: • przyjemnie spędzić czas przy minimalnym wysiłku podróży i kosztach • Warianty: • wyjazd na narty w Dolomity samolotem • wyjazd na narty w Dolomity samochodem • wyjazd na narty do kraju • Niepewność: • czasem słońce, czasem śnieg

13. Strukturyzacja problemu • Konsekwencje: • za granicę samolotem (+ śnieg/słońce)  drogie super ferie • za granicę samochodem + śnieg  fatalna podróż, super narty • za granicę samochodem + słońce  super podróż, super ferie • na narty do kraju + śnieg  umiarkowana przyjemność • na narty do kraju + słońce  herbatka z prądem + karty • Oceny konsekwencji: • +20 za ferie • uciążliwość podróży (-8 za jazdę po śliskim za granicą) • jakość stoków (-5 za stoki w Polsce, -3 jeśli nie da się jeździć) • cena (-4 za zagranicę, dodatkowo -3 za samolot)

14. a) Wersja wyjściowa Znajdź optymalne akcje wg poniższych reguł

15. Reguły – zestawienie • Niech wi,j oznacza wypłatę przy i-tym wariancie i j-tym stanie świata • Niech I oznacza zbiór wariantów, J – zbiór stanów

16. b) Wpływ innego podziału stanów • Znajdź optymalne akcje wg poznanych kryteriów. Czy decyzje są te same w obu przypadkach? • Załóżmy, że albo chmury śniegowe znajdą się albo nad Polską, albo nad zagranicą – znajdź optymalne decyzje dla poznanych reguł

17. c) Wpływ dodatkowej akcji Znajdź optymalne akcje i porównaj z optymalnymi z punktu a). Gdzie występuje niespójność?

18. Heurystykiwykorzystywane w wyborze z wielomakryteriami • Rekompensująca • Np. bezawaryjnośćorazszybkiprocesorkomputeramożerekompensowaćwysokącenę • Wymagawięcejwysiłkupoznawczego • Nierekompensująca Regułybezwspomagania - szybkie i oszczędneheurystyki [fast and frugal heuristics]

19. Jakludziepodejmujądecyzje z wielomakryteriami? Heurystykinierekompensujące: • Heurystykarozpoznawalności[the recognition heuristic] • Np. Kierownikdecyduje, który z dwóchkonkurującychproduktówwybrać • Skutecznośćzależy od związkupoziomujakości i rozpoznawanościmarki • Możenagradzaćignorancję • Strategiaminimalistyczna[the minimalist strategy] • Wybierznapodstawiepierwszegolepszegoatrybutu • Na przykład: z dwóchaparatówwybierz ten, który ma opcjęwyzwalaczareagującegonauśmiech • Wybierztak, jakostatnio[take the last] • Wybierznapodstawieatrybutu, któryumożliwił ci decyzjęprzyostatnimwyborze

20. Strategialeksykograficzna[the lexicographic strategy] • Jak w leksykonielub w słowniku • Ranking atrybutów • Np. wybórsamochodu: cena, rozmiar, prędkośćmaksymalna • Strategiapół-leksykograficzna [the semi-lexicographic strategy] • Jeśliwyniknadanymatrybucie jest podobny, to stwierdzamyremisiprzechodzimy do następnego • Np. Jeślicenaróżnisięmniejniż 50 groszy, wybierzprodukt o wyższejjakości, jeślinie, wybierztańszy • A>B, B>C, ale A<C: nietranzytywna/nieprzechodnia

21. Eliminacjapoprzezaspekty[elimination by aspects (EBA)] • Np. http://homebroker.pl/ • Sekwencyjnepodejmowaniedecyzji: zadowalaniesię[sequential decision making: satisficing] • Zadowalaniesię – poziomaspiracji • Przykłady: • Sekwencyjneotrzymywanieofertpracy • Sprzedażlubkupnodomu • Kupnoużywanegosamochodu

22. Wybórpoprzezuzasadnienie [reason-based choice] • Dwaróżnepytania: • Którykandydatpowinienzostać WYBRANY? • Którykandydatpowinienzostać ODRZUCONY? • Wybórmożeniebyćniezależny od sformułowania [framing]

23. Wybórpoprzezuzasadnienie [reason-based choice] • WybórmożeniespełniaćNiezależnościNieistotnychAlternatyw [Independence of Irrelevant Alternatives]

24. Czynnikiwpływającena to, jakludziedokonująwyboru • Czasnapodjęciedecyzji • Wysiłek, któregowymagadanastrategia • Wiedzadecydenta o otoczeniudecyzyjnym • Istotnośćpodjęciadobrejdecyzji • Czydecydentmusiusprawiedliwićswójwybórwobecinnych • Chęć by minimalizowaćkonflikt