BİTKİ SAĞLIĞI ve KARANTİNA DAİRE BAŞKANLIĞI Bitki Pasaportu Uygulamaları

1. BİTKİ SAĞLIĞI ve KARANTİNA DAİRE BAŞKANLIĞIBitki Pasaportu Uygulamaları

2. NEDEN BP ?? • Karantinaya tabi hastalık ve zararlıların yayılmasını engellemek. • İzlenebilirliği sağlamak

3. Dayanak • 5996 SayılıVeterinerHizmetleri, BitkiSağlığı, GıdaveYemKanunu(11/6/2010) (4.kısım bitki sağlığı) • BitkiPasaportuSistemiVeOperatörlerinKayıtAltınaAlınmasıHakkındaYönetmelik (01.12.2011 )

4. 5996 SayılıKanun’un 17. maddesi • Bakanlıkçabelirlenenzararlıorganizmataşıyıcısıolabilecekbitki, bitkiselürünvediğermaddeleri ; • üreten, • ithaleden, • depolayan • veticaretiniyapanlar, kayıtileilgiliBakanlıkçabelirlenenesaslarauymakvekayıtlarınıyaptırmakzorundadır. • Bakanlıkçabelirlenenbitki, bitkiselürünvediğermaddelerindolaşımındabitkipasaportubulundurulmasızorunludur.

5. Operatör; • Yönetmeliğin Ek-1 inde listelenmiş bitkileri üreten, ithal eden, depolayan ve ticaretini yapanlardır. • Bitki Pasaportu; • Bakanlıkça belirlenen usullere uygun olarak hazırlanan ve Bakanlık veya Bakanlıkça yetkilendirilenler tarafından düzenlenen ve ilgili bitkisel materyalin karantinaya tabi etmenler açısından temiz olduğunu belgeleyen resmî etikettir.

6. Bitki Pasaportu Üzerinde Bulunması Zorunlu Bilgiler • 1. Bitki Pasaportu ibaresi (BP) • 2. Ülkenin kodu (TR) • 3. Sorumlu resmi kuruluşun ismi veya kodu (GKGM) • 4. Kayıt numarası • 5. Seri numarası veya lot numarası • 6. Botanik isim • 7. Miktar

7. Bitki Pasaportu Üzerinde Bulunması Zorunlu Bilgiler • 1. Bitki Pasaportu ibaresi (BP) • 2. Ülkenin kodu (TR) • 3. Sorumlu resmi kuruluşun ismi veya kodu (GKGM) • 4. Kayıt numarası • 5. Seri numarası veya lot numarası • 6. Botanik isim • 7. Miktar

8. Bitki pasaportunu İl ve İlçe Müdürlükleri, Zirai Karantina Müdürlükleri, Yetkilendirilmiş operatörler basabilirler.

9. BP’ getirdiği yenilikler; • Operatörün sorumluluğunun artması, • Satışa sunulan bitkisel materyaller için üretici güvencesinin olması, • İthalatçı, ticaretini yapan ve depolayanların da kayıt altına alınması, • Operatörün Üretici Kayıt Numarası ve Seri Numarası ile üretim parseline kadar izlenebilirliğin sağlanabilmesi.

10. BP Ambalaj Büyüklüğü: -Her bitkiye tek tek veya, -Belli sayıdaki demetlere veya -Araca bir adet iliştirilir. BP bir sevkiyatın en küçük birimini temsil eden bitkilere, ambalajlarına ve bunları taşıyan araca iliştirilir.

11. Operatörün Sorumlulukları • Üretim alanı, depo veya satış yerlerinin güncel planını tutmak, • Alım satım ve üretim kayıtlarını üç yıl saklamak, • Teknik açıdan deneyimli sorumlu bir kişi bulundurmak, • BP bilgilerini bir yıl saklamak, • Değişiklikleri bildirmek , • Hazırlanan talimat ve klavuzlara göre hareket etmek.

12. RP(İkame pasaport) • Orijinal bitki pasaportunun yerine bitki veya bitkisel ürün ve diğer maddelerin ambalajının değiştirilmesi parçalara ayrılması veya birleştirilmesi sonucunda düzenlenir. • RP düzenleyenlerin sorumlulukları ilk BP düzenleyenlerin sorumlulukları gibidir. • Seri No: BP basacak operatörün pasaportunda bitki sağlık sertifikası numarası ve lot numarası yer almalıdır.

13. BP Yönetmeliği 8 ekten oluşmaktadır. 1- BP’ye tabi bitkilerin listesi. (Ek-1) 2- Başvuru formu, taahhütname, kayıt sertifikası Ek-2,3,4 3- Ek-5 Bitkide bulunması halinde, üretim, ithal, depolama ve satışına engel ZRO listesi/ 5 A-B 4- Ek-6 Bitkinin bazı organlarında-kısımlarında bulunması halinde üretim, ithal, depolama ve satışına engel ZRO listesi 6/A-B

14. 5- Özel şartlar • Üretim materyallerinin yetiştirme dönemlerinde karşısında belirtilen etmenlere göre yapılacak kontroller belirtilmiştir. (Ek-7/A) • Korunmuş bölgeler ve şartları (Ek-7/B ) • 6- Yıllık denetim formu (Ek-8)

15. Hangi Bitkiler BP taşır Meyve ağacı fidanları (turunçgil ve asma dahil) Sebze fideleri Süs bitkileri, (iç ve dış mekan) Orman bitkileri, Tohumluk patates, Çiçek soğanları, Soğanlı bitkiler Yonca, ayçiçeği, domates , soğan ve fasulye tohumları Ayrıca yemeklik patates üretimi yapan üreticiler de kayda tabi olup bitki pasaportu düzenleme şartı bulunmamaktadır.

16. BP Uygulama Talimatı Kayıt Altına Alma • Bitki Pasaportu Sistemine başvuran operatörlerin ön denetimi onaylandıktan sonra taahhütname imzalatılarak sistemden Kayıt Sertifikası verilir.

17. BP Uygulama Talimatı • İşletmelerin Denetimleri • Müdürlüklerce, operatörler yılda en az bir defa kontrol edilecektir. • Denetimler kayıt numarası almış operatörlere habersiz yapılabilecektir. • Denetimlerde EK-5’te yer alan Resmi KontrollerFormundan yararlanılacaktır. • Arazi kontrollerinin sonucunda Yönetmeliğin Ek-8’inde yer alan yıllık denetim formu iki suret düzenlenecektir. • Düzenlenen formun bir sureti operatöre verilecek, bir sureti de Müdürlüklerde kalacaktır.

18. Uygulamadaki aksaklıklar • Eğitime alınan personelin sürekli yer ve konu değişikliği, • Yazılım programının geliştirilmesi, • Sistemin sürverlerin bakımı nedeni ile bazen tıkanması, • Yıllık denetimlerin yetersizliği

19. Uygulamadaki aksamalar • BP’nin sadece yazılım olarak anlaşılması, • Paydaşların yeterli eğitim ve bilgiye sahip olmaması, • Hatalı BP basımları, • Sisteme işlenen yıllık denetim formlarının çıktılarının dosyalanma gerekliliğinin bilinmemesi.

20. Diğer konular • Operatör kayıtlarının farklı illerde ithalatı söz konusu olsa dahi tek kullanıcı adı ve şifre oluşturması gerektiğinin uygulamalı olarak gösterilmesi, • Aynı ilde farklı ilçelerde deposu varsa en fazla faaliyetin olduğu ilçeye müracaatın yapılması ve diğer ilçeler tarafından denetimlerin tamamlanmasından sonra yazılı olarak ilgili ilçeye bilgi verilmesi.

21. Diğer konular • Yazılım programında işletme türleri aşağıdaki gibi kodlanmıştır. • 1-Üretici, • 2-Boş • 3-İthalatçı, • 4-Depolayıcı, • 5-Diğer Operatör ana işletme türü ne ise o şekilde kayıt yapılacak, işletme türü değişikliği yapılmayacaktır.

22. BP MODELİ • TR / GKGM / BİTKİ PASAPORTU (BP) • TR - 06 - 0634-3-0005 Seri No: A256-P25-C 1 • Prunus persica / varyete ismi Yılı : 2011 • Menşei : ………………… 3 RP:X ZP: X 410 adet için geçerlidir. -3- İthalatçı kodu • Seri no:…………..ithalattan sonra BSS numarası ve lot no yazılır.

23. İthalat uygulamaları • Listelenmiş bitki ve bitkisel ürün ithalatçılarının sisteme kayıtlarının yapılması gerekliliği, • Listeli bitkilerin ithalatın yapıldığı ilde depolanması durumunda BP düzenlemeye gerek bulunmadığı, • Farklı bir ilde depolanacaksa BP düzenlenmesi gerektiği,

24. İthalat • BP Yönetmeliğinin ekinde listelenmiş tohumların araştırma ve deneme amacıyla ithal edilmesi durumunda, ithali gerçekleşecek miktarın çok küçük olması ve ticari bir amaç taşımaması nedeniyle bitki pasaportu düzenlemesine gerek yoktur.

25. İhracat uygulamaları • İhraçüretiminyapıldığıİldegerçekleşecekse BP düzenlenmesinegerekolmadığı, • Başkabirildenihracatyapılacaksailgilimateryaliçin geldiği il tarafındanBitkiPasaportudüzenlenmesi gerektiği,

26. İhracat • İhracat amacıyla yapılan üretimler için alıcı ülkeler tarafından bazı etmenler yönüyle ek deklerasyonlar istenebilir. • İstenilen etmenler açısından üretimin yapıldığı müdürlüklerce ihracatın yapılacağı ile hitaben yetiştirme dönemindeki kontroller ve bulgular yazı ile bildirilir.

27. YAPTIRIMLAR • 5996 Sayılı Kanun/Madde 38; • BP sistemine kayıtlarınıyaptırmayanlaraüçbin TL. • Bitkipasaportuolmaksızınsevkiniyapanlaraikibin TL. • Bitkipasaportuylailgilikonulmuşesaslarauymayanlaraüçbin TL.

28. FİDAN Üretici (kayıtlı) Satış * Bayi, alt bayiye/nihai tüketiciye gönderirken: EĞER ambalaj bozulmadı ise faturaya kendi Kayıt No’sunu yazarak tekrar BP düzenlemeden ilk BP ile gönderir. BP Bayi* (kayıtlı) Satış BP Satış BP Satış Üretici (nihai tüketici) Alt Bayi* (kayıtlı) BP

29. TOHUM Her poşete/kutuya Kayıt No 1 Nakil Üretici (kayıtlı) Bayi (kayıtlı) Alt Bayi (kayıtlı) Nakil Paketleme Tesisi Satış Her poşete/kutuya Kayıt No Üretim yeri ile paketleme tesisi farklı ilde ise BP Her poşete/kutuya Kayıt No Her poşete/kutuya Kayıt No Üretici (son tüketici) Nakil/Satış Satış İthalatçı (kayıtlı) Paketleme Tesisi Bayi (kayıtlı) Alt Bayi (kayıtlı) 2 Nakil BP BP / Her poşete/kutuya Kayıt No BP / Her poşete/kutuya Kayıt No Üretici (son tüketici)

30. FİDE Bayi (kayıtlı) Satış Alt Bayi (kayıtlı) Satış Operatör (kayıtlı) Faturaya Kayıt No BP Satış Satış BP Faturaya Kayıt No Satış Faturaya Kayıt No Profesyonel Bitki Üreticisi Satış Üretici (son tüketici) Faturaya Kayıt No

31. PATATES (Tohumluk) Satış Operatör (kayıtlı) Depo EĞER ambalaj bozulmadı ise faturaya Kayıt No yazarak gönderilir. Nakil Sadece üretim yeri ile depo ayrı ilde ise BP (gönderilen ile yazı ile bildirilecek) BP Bayi (kayıtlı) Satış BP BP Satış Alt Bayi (kayıtlı) Üretici (son tüketici) BP

32. SÜS BİTKİSİ Üretici (kayıtlı) Satış BP Satış Bayi (kayıtlı) Satıcı (son tüketici) Fatura Kayıt no Satış BP * Bayi, alt bayiye/nihai tüketiciye gönderirken: EĞER ambalaj bozulmadı ise faturaya kendi Kayıt No’sunu yazarak tekrar BP düzenlemeden ilk BP ile gönderir. Alt Bayi (kayıtlı)

33. BP KAYIT OL ÜRETİMİNDEN EMİN OL