„Budujemy na wiedzy” Reforma nauki dla rozwoju Polski MNiSW, 25 września 2008 r.

1. „Budujemy na wiedzy”Reforma nauki dla rozwoju Polski MNiSW, 25 września 2008 r. Stanisław Bielecki, Politechnika Łódzka Konferencja Rektorów Polskich Uczelni Technicznych Wrocław, 6 -7 listopada 2008 r.

2. Projekty zmian • Projekt ustawy o zasadach finansowania nauki (akt obowiązujący: ust. z 8 października 2004 r. o zasadach finansowania nauki Dz. U. 238/2390/2004; tekst jedn. Dz. U. 1049/169/2008) • Projekt ustawy o Instytutach Badawczych (akt obowiązujący: ust. z 25 lipca 1985 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych; tekst jedn. Dz. U. 993/159/2008) • Projekt ustawy o Polskiej Akademii Nauk (akt obowiązujący: ust. z 25 kwietnia1997 r. o Polskiej Akademii Nauk; z późn. zm.) • Projekt ustawy o Narodowym Centrum Nauki • Projekt ustawy o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (akt obowiązujący: ust. z 15 czerwca 2007 r. o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju, Dz. U. 789/115/2007)

3. Ustawa o zasadach finansowania nauki Ostatnia obszerna nowelizacja 2007/08 Ust. z 02.07.2007r. o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki; D.U. 07/115/795 Wraz z szeregiem nowych rozporządzeń Rozp. MNISW z 17.10.2007r. w spr. kryteriów i trybu przyznawania oraz rozliczania środków finansowych na działalność statutową (D.U. 07/205/1489) Rozp. MNISW z 16.10.2007r. w spr. kryteriów i trybu przyznawania oraz rozliczania środków finansowych na inwestycje służące potrzebom badań naukowych lub prac rozwojowych (D. U.07/201/1453) Rozp. MNISW z 22.01.2008r. w spr. kryteriów i trybu przyznawania oraz rozliczania środków finansowych na naukę przeznaczonych na finansowanie projektów badawczych (D.U.08/21/126) Rozp. MNISW z 14.11.2007r. w spr. kryteriów i trybu przyznawania oraz rozliczania środków finansowych na naukę przeznaczonych na finansowanie projektów celowych (D.U.07/221/1640) Rozp. MNISW z 18.02.2008r. w spr. kryteriów i trybu przyznawania oraz rozliczania środków finansowych na naukę przeznaczonych na finansowanie projektów rozwojowych (D.U.08/38/216)

4. Ustawa o zasadach finansowania nauki Brak konsekwentnej linii zmian, niespójność polityki MNiSW (dwie gruntowne zmiany w sposobie finansowania nauki w ciągu 3 lat) Radykalne propozycje zmian w nowym projekcie, np.: • Sieć naukowa – zdefiniowana w noweli do ust. o fin. n. z 2007 r., finansowanie wprowadzone nowym rozporządzeniem; tymczasem brak tego instrumentu w nowym projekcie • Planowane zniesienie dotacji na badania własne • Akredytacja na zupełnie innych zasadach niż dotychczasowa parametryzacja

5. Ustawa o zasadach finansowania nauki Sieć naukowa Art. 1 ust. 2) pkt. e) ust. o zm. ust. o fin. n. stanowi: „sieć naukowa – grupa jednostek naukowych podejmujących na podstawie umowy zorganizowaną współpracę związaną z prowadzonymi przez nie w sposób ciągły wspólnymi badaniami naukowymi lub pracami rozwojowymi, służącymi rozwojowi specjalności naukowej tej sieci”, gdzie § 12 rozp. w spr. kryteriów i trybu przyznawania oraz rozliczania środków finansowych na działalność statutową stanowi: § 12. 1. Dotacja na badania wspólne sieci naukowej jest przeznaczona na: 1) koordynację współpracy jednostek naukowych tworzących sieć naukową, związanej z prowadzonymi przez nie w ramach działalności statutowej badaniami naukowymi lub pracami rozwojowymi; 2) finansowanie wspólnych badań naukowych lub prac rozwojowych, uzupełniających w stosunku do zadań wykonywanych w ramach działalności statutowej jednostek naukowych tworzących sieć naukową, niezbędnych do rozwoju specjalności naukowej tej sieci; 3) tworzenie i upowszechnianie informacji w zakresie działania sieci naukowej. BRAK DEFINICJI „SIECI NAUKOWYCH” W PROJEKCIE NOWEJ USTAWY

6. Ustawa o zasadach finansowania nauki Planowane zniesienie dotacji na badania własne Jako strumień finansowania przyznawany uczelni jako całości, zniesienie go oznacza pozbawienie władz centralnych jednego z narzędzi kształtowania polityki naukowej uczelni (kierunki priorytetowe). W oparciu o wytyczne Ministerstwa, dotyczące sposobu przygotowywania wniosku o BW, uczelnie pracowały nad wyborem i planami rozwoju kierunków priorytetowych, które miały znaleźć się we wniosku. Czy teraz priorytety te będą wybierały same jednostki we wnioskach o działalność statutową? To znacząco utrudni zaplanowanie polityki naukowej w skali całej uczelni. Czeka nas kolejna (!) zmiana wniosków i formularzy (w związku ze zmianą formularza wniosku na BW na tydzień przed terminem złożenia wniosku wszystkie telefony w MNiSW były zablokowane).

7. Ustawa o zasadach finansowania nauki Parametryzacja  akredytacja Art. 2. w pkt. 7) definiuje „akredytację jednostki naukowej” jako „przyznanie jednostce naukowej jednej z trzech kategorii, na podstawie wyników oceny działalności naukowej przeprowadzonej w formie audytu jednostki naukowej: A – poziom wiodący w skali kraju, B – poziom akceptowalny z rekomendacją wzmocnienia działalności naukowej, C – poziom niezadawalający.”

8. Ustawa o zasadach finansowania nauki Art. 6 ust. 1 w pkt. 3 projektu stanowi:„ Wysokość dotacji na utrzymanie bazy badawczej jednostki naukowej zależy od kategorii jednostki naukowej, przyznanej przez Komitet Akredytacyjny Jednostek Naukowych (…).” pkt. 6 „Dotacja na działalność statutową nie jest przyznawana jednostkom naukowym, którym została przyznana kategoria C”.

9. Ustawa o zasadach finansowania nauki Parametryzacja – nowelizacja 2007 wprowadziła nową ankietę, już teraz istnieje konieczność dokonania ponownych obliczeń (według nowych wytycznych, zawartych w ankiecie) za lata 2005 i 2006 w celu przygotowania się do parametryzacji 2009; Nie sposób będzie przygotować się do niej i wstępnie oszacować jej wyniki, jeśli obecnych 5 kategorii parametryzacji zostanie zastąpionych trzema kategoriami akredytacji. Nie sposób przewidzieć, jak jednostki klasyfikowane teraz w pięciu kategoriach, odnajdą się w nowym trójpodziale (którędy będzie przebiegała nowa linia podziału) i które z nich będą mogły liczyć na jedyny strumień ministerialnego dofinansowania.

10. Ustawa o zasadach finansowania nauki Art. 6 ust. 2 projektu W przypadku kosztów utrzymania bazy badawczej jednostki naukowej nie uwzględnia się kosztów utrzymania bazy badawczej związanej z działalnością dydaktyczną oraz kosztów utrzymania pracowników zajmujących się działalnością dydaktyczną. Taki zapis prowokuje fikcję: przecież nie ma aparatury służącej wyłącznie pracy naukowej – skoro wyniki badań powinny być włączane także w pracę ze studentami, co więcej – skoro zachęca się do włączania w badania samych studentów. Podobnie – przecież pracownicy naukowi, obsługujący aparaturę, zobowiązani są prowadzić także działalność dydaktyczną.

11. Ustawa o zasadach finansowania nauki Nowa nomenklatura, np.: • Działalność upowszechniająca naukę  zamiast „działalność wspomagająca badania” • Akredytacja  zamiast „parametryzacja” • Przywrócenie pojęcia „badań stosowanych”, usuniętego ostatnią nowelizacją Jakie jest uzasadnienie tych zmian?

12. Narodowe Centrum NaukiaNarodowe Centrum Badań i Rozwoju

13. Dyrektor Centrum Rada Centrum Dyrektor Centrum Rada Centrum NCN NCBR organy

14. Rada Centrum wyłaniana przez Międzynarodowy Zespół Identyfikujący Członków Rady kryteria: 1) dorobek naukowy kandydata i jego bieżąca aktywność naukowa; 2) zasady zapewnienia zrównoważonej reprezentacji różnych dziedzin naukowych, w ramach których kandydaci posiadają doświadczenie; 3) zasady zapewnienia zrównoważonej reprezentacji różnych środowisk naukowych, przy uwzględnieniu ich geograficznego rozmieszczenia. W skład Rady wchodzi: 1) 6 czł. spośród kandydatów wskazanych przez środowiska naukowe posiadających co najmniej stopień naukowy doktora, aktywnych zawodowo i prowadzących badania naukowe lub prace rozwojowe; 2) 6 czł. spośród kandydatów wskazanych przez środowiska gospodarcze i finansowe; 3) członek wyznaczony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej; 4) członek wyznaczony przez Ministra; 5) 6 członków spośród osób wyznaczonych przez Ministra w porozumieniu z ministrami właściwymi do spraw: gospodarki, środowiska, zdrowia, finansów publicznych, rolnictwa oraz z MON, spośród osób będących pracownikami administracji rządowej, do których kompetencji należą sprawy nauki. NCN NCBR

15. Międzynarodowy Zespół Identyfikujący Członków Rady Art. 4. 1. W celu wskazania kandydatów na członków Rady, Minister powołuje na okres 4 lat Międzynarodowy Zespół Identyfikujący Członków Rady. 2. Zespół Identyfikujący składa się z przewodniczącego i 4 członków. 3. Zespół Identyfikujący stanowią osoby: 1) o uznanym światowym dorobku naukowym; 2) cieszące sie nieposzlakowaną opinią; 3) aktywne zawodowo i prowadzące badania naukowe; 4) nie pozostające w związku małżeńskim; w bliskim pokrewieństwie lub innej zależności faktycznej lub prawnej z członkami Rady, Zespołu Ekspertów, z Dyrektorem lub z Koordynatorami Dyscyplin zatrudnionymi w Centrum. Cenzus wykształcenia? Czy nie powinny to być osoby posiadające przynajmniej stopień naukowy? (można zbliżyć wymagania do tych stawianych dyrektorom instytutów badawczych)

16. Członkiem Rady może być wyłącznie osoba, która: 1) korzysta z pełni praw publicznych; 2) cieszy się nieposzlakowaną opinią; 3) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo; 4) nie jest w związku małżeńskim; w bliskim pokrewieństwie lub innej zależności faktycznej lub prawnej z członkami Zespołu Identyfikującego, Zespołu Ekspertów, z Dyrektorem lub z Koordynatorami Dyscyplin zatrudnionymi w Centrum. brak kryterium znajomości zagadnień polityki naukowej, krajowej i międzynarodowej (jedynie dorobek naukowy i bieżąca aktywność naukowa) Kandydatem na członka Rady może być wyłącznie osoba, która: 1) korzysta z pełni praw publicznych; 2) cieszy się nieposzlakowaną opinią; 3) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo; 4) posiada wiedzę i niezbędne doświadczenie zawodowe w zakresie zadań realizowanych przez Centrum; 5) wykazuje się znajomością podstawowych kierunków polityki naukowej, naukowotechnicznej i innowacyjnej państwa. NCN NCBR

17. Dyrektor Dyrektora powołuje i odwołuje Przewodniczący Rady. Przewodniczący Rady wykonuje czynności z zakresu prawa pracy wobec Dyrektora. Wyboru kandydata na Dyrektora dokonuje Rada w drodze otwartego międzynarodowego konkursu. Dyrektor jest powoływany i odwoływany przez Ministra. Kandydata na stanowisko Dyrektora wyłania się w drodze konkursu przeprowadzonego przez Ministra. NCN NCBR

18. Dyrektor Kandydatem na Dyrektora może być wyłącznie osoba, która: 1) korzysta z pełni praw publicznych; 2) cieszy sie nieposzlakowaną opinią; 3) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo; 4) posiada co najmniej 5-letnie doświadczenie kierownicze w sektorze naukowym lub badawczo-rozwojowym; 5) posiada przynajmniej stopień naukowy doktora; 6) posiada znajomość języka angielskiego w stopniu pozwalającym na swobodne porozumiewanie się. Kandydat na stanowisko Dyrektora nie ma obowiązku posiadania obywatelstwa polskiego. Czy osoba nie posiadająca doświadczenia w polskiej specyfice będzie w stanie właściwie zarządzać kluczową krajową instytucją naukową? Kandydatem na stanowisko Dyrektora może być wyłącznie osoba, która: 1) korzysta z pełni praw publicznych; 2) cieszy sie nieposzlakowaną opinią; 3) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo; 4) posiada stopień naukowy; 5) posiada znajomość języka angielskiego w stopniu umożliwiającym swobodne porozumiewanie się w zakresie działalności badawczo-rozwojowej. Kandydat na stanowisko Dyrektora powinien posiadać 10-letnie doświadczenie w kierowaniu zespołami pracowniczymi oraz co najmniej 5-letnie doświadczenie w sektorze badawczorozwojowym, gospodarczym lub finansowym. NCN NCBR

19. Dyrektor Przewodniczący Rady odwołuje Dyrektora w przypadku: 1) złożenia rezygnacji; 2) utraty zdolności do pełnienia powierzonych mu obowiązków na skutek długotrwałej choroby, trwającej co najmniej 6 miesięcy; 3) zaprzestania spełniania któregokolwiek z określonych wymagań; 4) rażącego naruszenia prawa; 5) działania niezgodnego z zasadami rzetelności i gospodarności, a także rażącego naruszenia zasad etyki naukowej; 6) niezatwierdzenia sprawozdania finansowego lub jego nieprzedstawienia w określonym terminie. Minister odwołuje Dyrektora w przypadku: 1) złożenia rezygnacji; 2) utraty zdolności do pełnienia obowiązków na skutek długotrwałej choroby, trwającej co najmniej 6 miesięcy; 3) działania niezgodnego z prawem, zasadami rzetelności, gospodarności, celowości a także etyki naukowej; 4) zaprzestania spełniania któregokolwiek z określonych wymagań; 5) niezatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego lub jego nieprzedstawienia w określonym terminie. NCN NCBR Niebezpieczne, arbitralne kryteria ocenne. Jednocześnie brak wpływu Rad na działanie i ocenę Dyrektorów, choćby poprzez zgodę na odwołanie czy wniosek o odwołanie do Ministra/Przewodniczącego.

20. Dyrektor Dyrektor kieruje działalnością Centrum, jest odpowiedzialny za prawidłowość i sprawność realizacji wszystkich zadań Centrum, reprezentuje je na zewnątrz, w szczególności podejmuje decyzje w sprawach wynikających z zadań realizowanych przez Centrum. Dyrektor jest uprawniony do samodzielnego dokonywania czynności prawnych w imieniu Centrum. Dyrektor kieruje działalnością Centrum, a w szczególności podejmuje decyzje w sprawach związanych z realizacją strategicznych programów badań naukowych i prac rozwojowych oraz realizacją innych zadań Centrum. Dyrektor jest odpowiedzialny za prawidłowość i sprawność realizacji wszystkich zadań Centrum. Dyrektor jest uprawniony do samodzielnego dokonywania czynności prawnych w imieniu Centrum i reprezentuje je na zewnątrz. Decyzje Dyrektora nie są decyzjami w rozumieniu przepisów ustawy Kodeks postępowania administracyjnego. (nie przysługuje od nich odwołanie) NCN NCBR Nie ma narzędzi wpływu na bieżące działania Dyrektora, a zakres jego władzy jest bardzo szeroki (być może samodzielność powinna zostać ograniczona do „bieżących” zadań Centrum?)

21. Do zadań Rady należy w szczególności: wyrażanie zgody na rozporządzenie majątkiem Centrum powyżej wartości określonej w statucie. Rada wyraża opinie w sprawach: wydatkowania przez Centrum środków finansowych powyżej wysokości określonej w statucie. NCN NCBR Zarządzanie majątkiem Centrum Bardzo szeroki zakres uprawnień Dyrektora NCBR

22. Projekt ustawy o Narodowym Centrum Nauki

23. Projekt ustawy o Narodowym Centrum Nauki W art. 2 utrzymano sens dotychczasowej definicji badań podstawowych („oryginalne prace eksperymentalne lub teoretyczne podejmowane w celu zdobycia nowej wiedzy naukowej bez konieczności bezpośredniego zastosowania w praktyce”). Ważne. Należy także wspierać badania i dziedziny, które nie są bezpośrednio nastawione na zastosowanie aplikacyjne.

24. Projekt ustawy o Narodowym Centrum Nauki Przy ocenie wniosków składanych na konkursy, uwzględnia się w szczególności: 1) poziom naukowy badań lub zadań przewidzianych do realizacji; 2) nowatorski charakter problemu naukowego, którego rozwiązanie jest proponowane; 3) kompetencje naukowe zespołu wykonawców, z uwzględnieniem możliwości ich uzyskania w przypadku osób rozpoczynających samodzielną pracą badawczą; 4) zasadność planowanych kosztów w stosunku do przedmiotu i zakresu badań; 5) wpływ realizacji projektu na rozwój dyscypliny naukowej; 6) ocenę wykonania przez wnioskodawcę uprzednio finansowanych projektów badawczych. Brak kryterium uwzględniającego międzynarodowy charakter i znaczenie badań

25. Projekt ustawy o Narodowym Centrum Nauki Ekspert wyłącza się z opiniowania wniosków, w sytuacji stwierdzenia zagrożenia potencjalnym konfliktem interesów, a w szczególności pozostawania z wnioskodawcą w związku małżeńskim, w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa do II stopnia włącznie, opieki lub kurateli bądź występowania innej zależności faktycznej lub prawnej. Niebezpiecznie szeroka klauzula – pole do nadużyć

26. Projekt ustawy o Narodowym Centrum Nauki W przypadku naruszenia procedury konkursowej lub innych naruszeń formalno-prawnych wnioskodawcom projektów przysługuje, w terminie 14 dni od dnia uzyskania informacji o wynikach konkursu, prawo odwołania się do Komisji Odwoławczej Rady. Likwidacja możliwości zgłaszania odwołań merytorycznych.

27. Projekt ustawy o Narodowym Centrum Nauki Jednostki, przystępując do konkursu zobowiązane są przedstawić informację o przestrzeganiu zasad etyki naukowej oraz oświadczenie o niefinansowaniu zadań objętych wnioskiem ze środków pochodzących z innych źródeł. Co oznacza ten zapis? Czy uchwała Senatu akceptująca stosowny dokument KRASP wystarczy? Osoby nie będące pracownikami jednostek naukowych mogą wystąpić o afiliację w jednostce naukowej na potrzeby składania wniosku do Centrum. Kierownik jednostki naukowej udziela afiliacji poprzez zawarcie umowyokreślającej, w przypadku zakwalifikowania projektu do finansowania, prawa i obowiązki osoby nie będącej pracownikiem, a w szczególności zasadę przyporządkowania publikacji powstałych w wyniku realizacji projektu do dorobku naukowego jednostki. Czy MNiSW planuje wzór takiej umowy?

28. Projekt ustawy o Narodowym Centrum Nauki Mocne strony: • Międzynarodowy Zespół Identyfikujący Członków Rady – szansa na wybór do Rady osób o dorobku światowym, • Zmniejszenie wpływu administracji centralnej na zarządzanie badaniami podstawowymi i ich finansowanie. Słabe strony: • brak atrakcyjności kariery naukowej w Polsce na co m.in. składa się niskie uposażenie profesorów w szkołach publicznych, • brak gwarancji aby nauki podstawowe stanowiły bazę do rozwoju nowych technologii i wdrożeń w Polsce a nie były darmową ofertą na rynku światowym, • brak informacji, czym będzie się kierować Rada w określaniu priorytetowych 30-tu dyscyplin naukowych (dla przykładu Komisja Europejska opracowuje tzw. „Road Maps”, z których wynikają 5, 10 i 15 letnie perspektywy rozwoju tych dyscyplin).

29. Projekt ustawy o Narodowym Centrum Nauki Szanse: • zrównoważone finansowanie priorytetowych obszarów badawczych i przyjęcie określonej strategii i prowadzenie badań w tym obszarze, Zagrożenia: • pięcioosobowy - powoływany przez Ministra - Międzynarodowy Zespół Identyfikujący Członków Rady może nie być w stanie reprezentować wszystkich obszarów nauki i środowisk naukowych przez co wybranych 21 członków Rady może nie odzwierciedlać proporcjonalnie założonych priorytetów naukowych.

30. Projekt ustawy o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju

31. Projekt ustawy o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju Kwestie praw autorskich i pokrewnych oraz praw własności przemysłowej powstałych w wyniku wykonania projektów finansowanych przez Centrum są przedmiotem umowy zawieranej przez Centrum z wykonawca projektu. Skoro NCBR przygotowuje wzory umów, czy kwestia ta podlega negocjacjom? W projektach NCN własność przyznawana jest uczelniom.

32. Projekt ustawy o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju W konkursie na wykonanie projektów mogą brać udział: • jednostki naukowe posiadające kategorie nadaną w wyniku akredytacji w rozumieniu ustawy z dnia …… o zasadach finansowania nauki; Czy nie wszystkie jednostki otrzymają kategorię? Choćby „niezadowalającą”? 2) podmioty wchodzące w skład sieci naukowych lub konsorcjów naukowo-przemysłowych w rozumieniu ustawy z ….. o zasadach finansowania nauki; Projekt ustawy nie przewiduje instytucji „sieci naukowych” 3) osoby prawne z siedziba w Polsce prowadzące działalność badawczo-rozwojową lub przedsiębiorcy posiadający status centrum badawczo-rozwojowego, nadany na mocy ustawy z dnia 30 maja 2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej (Dz. U. Nr 116, poz. 730). 2. Krajowe i zagraniczne jednostki organizacyjne inne niż wymienione w ust. 1 mogą uczestniczyć w wykonywaniu projektów tylko we współpracy z jednostkami wymienionymi w ust. 1. Jakie to podmioty?

33. Projekt ustawy o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju Mocne strony: • Przejęcie przez Centrum, z dotychczasowej kompetencji Ministra, zadań mających charakter wdrożeniowy. Słabe strony: • 7 osobowy Zespół Identyfikujący Członków Rady powoływany przez Ministra składa się z osób o uznanych osiągnięciach badawczych lub gospodarczych, co może mieć jednakże słaby związek z nowymi technologiami, • Minister ustala strategiczne obszary oraz priorytetowe kierunki badań a Rada może przedkładać Ministrowi do zatwierdzenia jedynie programy badań w ramach tych obszarów, • - brak informacji, czym będzie się kierować Rada w określaniu zakresu tematycznego poszczególnych konkursów projektów (dla przykładu Komisja Europejska korzysta z opracowań „Platform Technologicznych”, które uzasadniają priorytetowość własnych kierunków badań).

34. Projekt ustawy o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju Szanse: • zrównoważone finansowanie strategicznych obszarów badawczo rozwojowych • uporządkowanie praw własności intelektualnej poprzez umowę zawierana przez Centrum z wykonawcą projektu. Zagrożenia: • Brak wpływu Rady na ustalanie strategicznych obszarów i priorytetowych kierunków badań może prowadzić do nieudanych wdrożeń.

35. Projekt ustawy o Instytutach Badawczych

36. Projekt ustawy o Instytutach Badawczych • „instytuty badawcze” zamiast „jednostek badawczo-rozwojowych” • rezygnacja z ośrodków badawczo-rozwojowych i centralnych laboratoriów • wyraźne, pozytywne zmiany – komercyjny charakter działalności instytutów

37. Projekt ustawy o Instytutach Badawczych Zdecydowanie pozytywnie należy ocenić: • określenie zadań jednostek jako wyraźnie nakierowanych na wdrożenia i współpracę z przemysłem • możliwość prowadzenia przez instytuty działalności komercyjnej • możliwość ich prywatyzacji • wysokie wymagania formalne stawiane kandydatowi na kierownika instytutu

38. Projekt ustawy o Instytutach Badawczych Brak formalny: art. 30 ust. 1 „W skład rady naukowej, w liczbie określonej w statucie instytutu, nie mniej niż 12 i nie więcej niż 40 osób, wchodzą: 1) pracownicy instytutu w liczbie stanowiącej 50 % składu rady naukowej; 2) osoby spoza instytutu w liczbie stanowiącej 50 % składu rady naukowej. 2. Członków rady naukowej wymienionych w ust. 1 pkt 1 wybierają w głosowaniu tajnym pracownicy instytutu na okres 4 lat (…) brak określenia podmiotów uprawnionych do wyboru osób spoza instytutu

39. Projekt ustawy o Polskiej Akademii Nauk

40. Projekt ustawy o Polskiej Akademii Nauk Założenie (deklarowane w uzasadnieniu): „Nacisk położony został (…) na zmianę struktury wiekowej korporacji.” Tymczasem: Art. 9 .1. Członkostwo Akademii jest dożywotnie. Art. 11.4. Członek Akademii, który ukończył 70 rok życia, może brać udział w pracach Akademii bez biernego prawa wyborczego oraz z wyłączeniem pracy w radzie kuratorów (…). Wreszcie: Art. 7.3. (…) W każdej turze wyborów, co najmniej połowa nowo wybranych członków Akademii powinna mieć mniej niż 55 lat. Jeśli członkostwo jest dożywotnie, a członkowie powyżej 70 r.ż. wciąż mają czynne prawo wyborcze, zaś cenzus wieku (nielicznych) nowowybranych określono na 55 lat, cel wskazany w uzasadnieniu może okazać się bardzo trudny do realizacji.

41. Projekt ustawy o Polskiej Akademii Nauk Celem powinno być zintensyfikowanie prac Akademii, których rezultaty widoczne będą w skali krajowej i międzynarodowej, tymczasem: Art. 9.2. „Członek Akademii może być pozbawiony członkostwa w razie naruszenia zasad moralnych lub dobrych obyczajów w nauce albo skazania prawomocnym wyrokiem za przestępstwo (…). zaś Art. 12.2. „Jeżeli członek krajowy Akademii nie wykonuje bez usprawiedliwionej przyczyny [swoich] obowiązków, Prezes Akademii, na wniosek przewodniczącego wydziału, może zawiesić wypłatę uposażenia. Od decyzji o zawieszeniu przysługuje odwołanie do Prezydium Akademii.

42. Projekt ustawy o Polskiej Akademii Nauk Jednocześnie sam zakres obowiązków członków Akademii wciąż określany jest dość enigmatycznie: Art. 11.1. Członek krajowy Akademii uczestniczy w realizacji ustawowych zadań Akademii, a w szczególności: • Bierze udział w pracach Zgromadzenia Ogólnego Akademii, właściwego wydziału, oddziału, komitetu naukowego i problemowego, • Przyczynia się do upowszechniania wyników nauki. (zlikwidowano zapis mówiący o obowiązku kształcenia młodych pracowników naukowych)

43. Projekt ustawy o Polskiej Akademii Nauk Enigmatycznie określono zadania samej Akademii (art. 2.3.) min. …kształcenie na poziomie studiów doktoranckich. (wykonywać badania wchodzące w skład doktoratu tak ale kształcenie) jak i jej jednostek (wydziałów (art. 29.7.) i komitetów (art. 33.1.)). Brak powiązania z aktualnymi problemami nauki krajowej i międzynarodowej (np. brak obowiązku prowadzenia badań stosownych o realnym wymiarze, weryfikowanym przez współpracę z przemysłem, do czego nakłaniane są uczelnie). Brak obowiązku wykazania realnych efektów pracy Akademii. Sugestia: a może coś na kształt VTT. Nagląca potrzeba urealnienia efektów pracy Akademii

44. Dziękuję za uwagęZapraszam do uzupełnień i dyskusji

45. Kilka dodatkowych pytań • Czy musi być pięć ustaw dotyczących Nauki? • Czy wpływ środowiska naukowego na skład osobowy zespołów doradczych, opiniotwórczych jest wystarczający? (kandydatury do Ministra) • Co z projektami celowymi? • Ograniczenie finansowania DS - finansowana ze środków centralnych ma być wyłącznie duża aparatura? • Co znaczy specjalny programu finansowania wiodących jednostek naukowych, wyłonionych przez Komitet Akredytacyjny? • Czy poszerzenie regulacji ustawowej kosztemrozporządzeń Ministra? • Czy NCBR to departament ministerstwa? • Gdzie pobudzanie współpracy z przemysłem? • Czy musi być takie rozdrobnienie instytucji badawczych?