Seminarium dotyczące zmian w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013

1. Seminarium dotyczące zmianw Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013

2. Wprowadzenie • W dniu 25 września 2008 r. Komitet Monitorujący uchwałą nr 13/2008 zaakceptował modyfikację Programu w zakresie zmienionym w stosunku do propozycji pierwotnej zgodnie z opinią KE. • Następnie w celu doprecyzowania m.in. rozstrzygnięć dotyczących zmian w osi II (modulacja płatności rolnośrodowiskowych, korekta przesunięć finansowych dla działań dotyczących leśnictwa) Komitet Monitorujący w trybie obiegowym podjął kolejne uchwały nr 15/2008, 16/2008 oraz 17/2008. W dniu 22 czerwca 2009 r. strona polska otrzymała pozytywną decyzję w sprawie zmian merytorycznych PROW 2007-2013.

3. Wprowadzenie • Na podstawie analizy budżetu Programu  i szacowanej zaktualizowanej wielkości zobowiązań, podjętych w ramach Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2004-2006 (PROW 2004-2006) oraz PROW 2007-2013, stwierdzono poważny niedobór środków zaplanowanych na realizację działań „Renty strukturalne” oraz „Wspieranie gospodarstw niskotowarowych”. • Uchwałami nr 13/2008 i nr 15/2008 Komitetu Monitorującego Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 wprowadzono realokację środków Programu.

4. PROGRAMY UE wspierające polskich rolników NOWE PERSPEKTYWY PROW 2004-2006 PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007 - 2013 WNIOSKI SPO 2004-2006 SAPARD 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 REALIZACJA

5. Rozwój obszarów wiejskich Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich 2004-2006 SPO Restrukturyzacja… 2004-2006

6. Środki UE dla Polski w ramach Polityki Spójności, WPR (rozwój obszarów wiejskich) oraz Wspólnej Polityki Rybackiej (w mld euro) w tym ok. 5 mld euro na obszary wiejskie

7. Łącznie w latach 2007 – 2013 ok. 2.500.000.000 Euro Średnio na 1 rok Jakie środki finansowe (EFRROW) przeznaczono na wsparcie polskiego rolnictwa w latach 2007 – 2013 Razem = 17.217.817.440 Euro EFRROW = 13.230.038.156 E PL 3.987.779.284 E

8. Podział środków finansowych UE na poszczególne państwa członkowskie na rzecz rozwoju obszarów wiejskich na lata 2007-2013 3 4 5 2 1

9. BUDŻET PROW 2007 - 2013 OGÓŁEM EFRROW KRAJOWE

10. BUDŻET PROW 2007 - 2013 LEADER Oś IV SPOŁECZEŃSTWO Oś III GOSPODARKA Oś I ŚRODOWISKO Oś II

11. oś priorytetowa 1 (gospodarcza) - wsparcie konkurencyjności sektora rolnego i leśnego

12. oś priorytetowa 2(środowiskowa) - zrównoważone gospodarowanie zasobami gruntów rolnych i leśnych

13. oś priorytetowa 3(społeczna) - dywersyfikacja ekonomiczna obszarów wiejskich i podniesienie jakości życia na obszarach wiejskich

14. Jakie zmiany w PROW - kierunki

15. Jakie zmiany w PROW – budżet (mln Euro)

16. Jakie zmiany w PROW – dodatkowe środki (mln Euro)

17. 16 Regionalnych Programów Operacyjnych Program Operacyjny „Rozwój Polski Wschodniej” Program Operacyjny „Infrastruktura i Środowisko” Program Operacyjny „Kapitał Ludzki” Program Operacyjny „Innowacyjna gospodarka” Programy operacyjne europejskiej współpracy terytorialnej PROGRAM „Zrównoważony rozwój rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013 (Departament RYBOŁÓWSTWA - MRiRW) Program Operacyjny „Pomoc techniczna” Polityka spójności w ramach Narodowej Strategii Spójności realizowana będzie przy pomocy: !

18. Działania Osi 1 Wsparcie konkurencyjności sektora rolnego i leśnego

19. oś priorytetowa 1 (gospodarcza) - wsparcie konkurencyjności sektora rolnego i leśnego • Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie • Ułatwienie startu młodym rolnikom • Renty strukturalne • Korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów • Modernizacja gospodarstw rolnych • Zwiększenie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej • Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa • Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności • Działania informacyjne i promocyjne • Grupy producentów rolnych

20. Oś 1 Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie 1 20

21. Kto może korzystać ze wsparcia: Osoby fizyczne Osoby prawne Jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej Szkolenia zawodowe Cel działania: Doskonalenie zawodowe rolników i posiadaczy lasów 21

22. Szkolenia zawodowe Kryteria - beneficjent: Dysponuje kadrą dydaktyczną i bazą do prowadzenia szkoleń, posiada doświadczenie w organizacji szkoleń oraz której przedmiotem lub celem jest prowadzenie działalności szkoleniowej Nie podlega wykluczeniu (na podstawie Rozp. Rady WE 1698/2005) Nie prowadzi działalności w zakresie produkcji i obrotu środkami produkcji dla rolnictwa – nie dotyczy ODR Nie jest „PODMIOTEM WDRAŻAJĄCYM” Ma nadany numer identyfikacyjny w krajowym systemie ewidencji producentów - NOWOŚĆ O POMOC MOGĄ UBIEGAĆ SIĘ RÓWNIEŻ PODMIOTY zamierzające na podstawie innej umowy niż s.c. wspólnie realizować operację, którzy spełniają w/w kryteria z wyłączeniem: • kadra dydaktyczna – musi dysponować przynajmniej jeden z podmiotów • baza dydaktyczno-lokalowa – jw. O POMOC MOGĄ UBIEGAĆ SIĘ RÓWNIEŻ WSPÓLNICY SPÓŁKI CYWLINEJ, którzy spełniają w/w kryteria z wyłączeniem: • kadra dydaktyczna – musi dysponować przynajmniej jeden ze wspólników, • baza dydaktyczno-lokalowa – jw.

23. Szkolenia zawodowe KONKURSY_2009 rok:(wnioski składamy 05.10 – 13.11.2009) • Zasady otrzymywania dopłat bezpośrednich a obowiązek spełnienia przez gospodarstwo zasad wzajemnej zgodności, ze szczególnym uwzględnieniem programów zwalczania chorób zakaźnych – wojewódzkie • 2 dni (łącznie 12 godzin, w tym 6 godz. wykłady + 6 godz. warsztaty w gospodarstwie); • Podniesienie konkurencyjności gospodarstw rolnych poprzez zrzeszanie się rolników ze szczególnym uwzględnieniem formy spółdzielczej – krajowy; • 2 dni (łącznie 12 godzin), • Rolnictwo ekologiczne i zasady sprzedaży bezpośredniej w gospodarstwach ekologicznych - krajowy; • 3 dni (łącznie 18 godzin, w tym 2 dni wykłady + 1 dzień warsztaty w gospodarstwie ekologicznym); • Produkcja mięsa wysokiej jakości szansą opłacalności produkcji – wojewódzkie • 1 dzień (łącznie 6 godzin, z podziałem na grupy: mięso wieprzowe, wołowe, drób, baranina), • Produkcja biogazu rolniczego – korzyści i zagrożenia - krajowy; • 2 dni (łącznie 12 godzin, w tym 1 dzień wykłady + wyjazd do biogazowni rolniczej; • Wykorzystanie komputera, programów komputerowych i internetu gwarancją sprawnego zarządzania gospodarstwem rolnym– wojewódzkie • 2 dni (łącznie 12 godzin), • Możliwości ubezpieczenia przez rolników upraw i zwierząt gospodarskich – krajowy • 1 dzień (6 godzin),

24. Szkolenia zawodowe Formy prowadzonych szkoleń: Kursy, warsztaty i wyjazdy studialne, Pomoc jest przyznawana na operacje wybraną w drodze konkursu Jeżeli operacja jest realizowana w kilku etapach, każdy z etapów nie może trwać krócej niż 2 miesiące 24

25. refundacja udokumentowanych kosztów bezpośrednich poniesionych w związku z przeprowadzeniem szkolenia 1 koszty ogólne - w wysokości nie więcej niż 15% udokumentowanych bezpośrednich kosztów szkoleń 2 Szkolenia zawodowe Wysokość i zakres wsparcia: Refundacja 100% kosztów kwalifikowanych projektu 25

26. Beneficjenci 500 projektów Liczba beneficjentów (2007 – 2013) Jakie środki finansowe : 40 mln Euro 26

27. Oś 1 Ułatwianie startu młodym rolnikom 2 27

28. Ułatwianie startu młodym rolnikom ROZPORZĄDZENIE MRiRW z 12 lutego 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ...................................................2007-2013 Dz.U. Nr 24, poz. 147 ROZPORZĄDZENIE MRiRW z 20 marca 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ...................................................2007-2013 Dz. U. Nr 48, poz 391 PROJEKT ROZPORZĄDZENIE MRiRW …………… zmieniające rozporządzenie w sprawie ...................................................2007-2013 28

29. OSOBY, które nabyły nieruchomość rolną o powierzchni co najmniej 1 ha UR: - spadek, darowizna przed ukończeniem 18 lat, darowizna po ukończeniu 18 lat w trakcie nauki w szkole lub uczelni, służba wojskowa. OSOBY, KTÓRYCH MAŁŻONKOWIE rozpoczęli prowadzenie działalności rolniczej PROWADZĄ DZIAŁALNOŚĆ ROLNICZĄ nie dłużej niż 12 mies. 2007 2008 2009 2013 1.07 – 31.12.2008 r. 03.03.2008 r. Ułatwianie startu młodym rolnikom NOWELIZACJA ROZPORZĄDZENIA – 2008 r OSOBY, które posiadają gospodarstwo i prowadzą działalność rolniczą nie dłużej niż 14 mies. przed złożeniem wniosku o przyznanie pomocy KANDYDACI NA MŁODYCH ROLNIKÓW 30 czerwca 2008 r. PRZYJMOWANIE WNIOSKÓW: 29 25.03.2009 – ……………….

30. Ułatwianie startu młodym rolnikom Pierwszy nabór – do 31.12.2008 roku ok. 58 % limitu 2008 r.

31. Ułatwianie startu młodym rolnikom DRUGI nabór – ilość wniosków wg stanu na dzień 31.07.2009 roku

32. Ułatwianie startu młodym rolnikom DRUGI nabór – ilość wniosków wg stanu na dzień 28.09.2009

33. Ułatwianie startu młodym rolnikom Cel działania: Stymulowanie zmian strukturalnych w sektorze rolnym przez ułatwianie przejmowania lub zakładania gospodarstw rolnych przez osoby młode o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych Ktomożekorzystaćzewsparcia : Jest pełnoletni w dniuzłożeniawnioskuinieukończył 40 rokużycia w dniuskładaniawniosku, Jest obywatelempaństwaczłonkowskiego UE, Posiadaodpowiedniekwalifikacjezawodowewynikające z posiadanegowykształcenialubstażupracy w rolnictwielubuzupełniwykształcenie w ciągu36 miesięcy (3 lata)oddniawydaniadecyzji o przyznaniupomocy, Co najmniej 70% kwotypremiiwykorzystanacelezwiązane z rozwojemgospodarstwa, zgodnie z założeniamibiznesplanu, Przezokresco najmniej 3 lat odwypłatypomocybędzieubezpieczony w KRUS napodstawieprzepisów o ubezpieczeniuspołecznymrolnikówjakorolnik z mocyustawyi w pełnymzakresie, Będzieprowadziłgospodarstwoobjętepomocąsamodzielnieprzezokres co najmniej 5 lat oddniawypłatypomocy, Gospodarstwo(budynki i budowle oraz UR wykorzystywane do produkcji rolnej) niebędziestanowiłoprzedmiotuwspółwłasnościlubwspółposiadania, z wyjątkiemmałżeńskiejwspólnościmajątkowej, 33

34. Ułatwianie startu młodym rolnikom Kto może korzystać ze wsparcia : • Nie ma ustalonego prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, • Której małżonek do dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy prowadził działalność rolniczą – pod warunkiem, że: • zarówno w trakcie małżeństwa, jak i przed zawarciem związku małżeńskiego, MAŁŻONKOWI nie przyznano pomocy MR w ramach SPO i PROW, • wcześniej niż w okresie 12 miesięcy przed dniem złożenia wniosku nie zaistniał żaden z przypadków w/w. • gospodarstwo małżonka wejdzie w skład małżeńskiej współwłasności majątkowej (w terminie 180 dni od doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy), • Gospodarstwo zapewni osiągnięcie nadwyżki bezpośredniej z działalności rolniczej prowadzonej w gospodarstwie równiej co najmniej 4 ESU, (i nie mniejszej niż w dniu złożenia wniosku - w okresie jego prowadzenia) • Będzie prowadził działalność rolniczą zgodnie z opracowanym „PLANEM ROZWOJU GOSPODARSTWA” w oparciu o znajdujące się w gospodarstwie budynki i budowle oraz maszyny, urządzenia i wyposażenie do produkcji rolnej

35. Posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe: Wykształcenie rolnicze zasadnicze zawodowe, średnie lub wyższe, Tytuł kwalifikacyjny lub tytuł zawodowy, lub tytuł zawodowy mistrza w zawodzie przydatnym do prowadzenia działalności rolniczej i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, Wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i co najmniej 3 letni staż pracy w rolnictwie albo ukończone studia podyplomowe w zakresie związanym z rolnictwem Wykształcenie średnie inne niż w rolnicze i co najmniej 3 letni staż pracy w rolnictwie Wykształcenie podstawowe, gimnazjalne lub zasadnicze zawodowe inne niż rolnicze i co najmniej 5 letni staż pracy w rolnictwie Ułatwianie startu młodym rolnikom NOWY UAKTUALNIONY ZAŁĄCZNIK - Wykaz kierunków, zawodów i specjalności, tytułów kwalifikacyjnych w zakresie rolnictwa oraz rodzaje dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji zawodowych STAŻ PRACY W ROLNICTWIE – okres do dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy, w którym rolnik: - podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników jako domownik, lub - był zatrudniony w gospodarstwie rolnym, na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę, na stanowidku związanym z prowadzeniem produkcji rolnej, - odbył staż(o którym mowa w art. 53 ust 1 ustawy z 20.04.2004 r – o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy), - dla osób, które prowadziły działalność rolniczą – również okres od rozpoczęcia prowadzenia działalności rolniczej. 35

36. ! Pod warunkiem, że nie miała przerw w nauce, a w przypadku kontynuowania nauki na uczelni – podjęcie nauki nastąpiło w roku uzyskania świadectwa dojrzałości lub świadectwa maturalnego, przy czym nauka trwała nie dłużej niż do 26 roku życia Pomoc może być przyznana osobie, która do dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy nie prowadziła działalności rolniczej i po raz pierwszy rozpoczyna samodzielnie prowadzenie gospodarstwa rolnego DOPUSZCZA się przyznanie pomocy osobie, która przed dniem złożenia wniosku rozpoczęła prowadzenie działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym nabytym: • w drodze spadku, lub • w drodze darowizny przed ukończeniem 18 roku życia, lub • w drodze darowizny po ukończeniu 18 roku życia w tracie nauki: • w systemie dziennym w szkole ponadgimnazjalnej, z wyłączeniem zasadniczej szkoły zawodowej i trzyletniej szkoły specjalnej, lub • w systemie dziennym w dotychczasowej szkole ponadpodstawowej, z wyłączeniem szkoły zasadniczej, lub • na uczelni – wyłącznie w trakcie stacjonarnych studiów pierwszego i drugiego stopnia oraz jednolitych studiów magisterskich 36

37. Pod warunkiem, że nie wystąpiło: Co uznaje się za datę rozpoczęcie prowadzenia działalności rolniczej Wejście po raz pierwszy w posiadanie nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 1 ha UR, W przypadku osób, które po raz pierwszy weszły w posiadanie nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 1 ha UR przed ukończeniem 18 roku życia – data ukończenia 18 lat, W przypadku osób, które po raz pierwszy weszły w posiadanie nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 1 ha UR przed zakończeniem nauki szkolnej lub studiów wyższych – data zakończenia lub zaprzestania nauki lub studiów wyższych – przy czym nauka nie trwała dłużej niż do 26 roku życia, W przypadku osób, które po raz pierwszy weszły w posiadanie nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 1 ha UR przed rozpoczęciem służby wojakowej lub w trakcie jej odbywania – data zakończenia tej służby, pod warunkiem że rozpoczęcie tej służby nastąpiło nie później niż 12 miesięcy od daty określonej zgodnie z punktem 1, 2 lub 3 37

38. Podjęcie produkcji w niektórych działach specjalnych produkcji rolnej: • produkcja roślin w szklarniach lub tunelach, • produkcja grzybów, • produkcja drobiarska, w tym wylęgarnie, • produkcja drobiu rzeźnego lub nieśnego, • produkcja zwierząt futerkowych, • produkcja pszczelarska, • hodowla i chów zwierząt gospodarskich poza gospodarstwem rolnym, z wyłączeniem koni hodowlanych w liczbie mniejszej niż 3 sztuki Wystapienie o płatności bezpośrednich dla gruntów rolnych oddzielnej płatności cukrowej Zgłoszenie zwierząt gospodarskich do rejestru, Podjęcie ubezpieczenia w KRUS w charakterze innym niż domownik, Przyznanie pomocy pochodzącej ze źródeł krajowych lub wspólnotowych, przeznaczonych na cele związane z rozwojem lub dostosowaniem działalności rolniczej ( SAPARD, PROW 2004-2006, SPO 2004-2006, PROW 2007-2013 ) lub o kredyt preferencyjny udzielony przez ARiMR Wtedy za datę rozpoczęcia uznaje się datę wystąpienia najwcześniejszego z tych zdarzeń 38

39. Ułatwianie startu młodym rolnikom Pomoc może być przyznana jeśli od momentu rozpoczęcia prowadzenia działalności rolniczej do dnia złożenia wniosku nie upłynęło więcej niż - 12 miesięcy, oraz 18 miesięcy do wydania DECYZJI !

40. Ułatwianie startu młodym rolnikom KOŃCZY NAUKĘ – rozpoczyna prowadzenie działalności rolniczej ( - 12 miesięcy do złożenia wniosku) Spadek -darowizna 5,5 ha Kontynuuje naukę Wniosek z załącznikami Zakup(przed złożeniem WNIOSKU_do wymaganego limitu) np.5 ha UWAGA: W chwili złożenia wniosku gospodarstwo posiada powierzchnię co najmniej równą średniej wojewódzkiej. Uzupełnienie powierzchni do średniej krajowej – tylko w województwach, w których średnia powierzchnia jest mniejsza od średniej krajowej NOWOŚĆ: Projekt zmiany – uzupełni powierzchnię do średniej krajowej w okresie 3 lat od momentu doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy

41. Ułatwianie startu młodym rolnikom Wysokość pomocy : 50.000 zł PROJEKTzmian Gospodarstwo rolne beneficjenta: Ma powierzchnię użytków rolnych nie mniejszą niż średnia w danym województwie i nie większą niż 300 ha. Jeżeli średnia wojewódzka jest niższa od średniej krajowej, wówczas obowiązuje średnia krajowa, Stanowi lub będzie stanowiło własność beneficjenta lub dzierżawę z zasobu własności rolnej Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego lub użytkowanie wieczyste, Spełnia standardy w zakresie higieny, ochrony środowiska i warunków utrzymania zwierząt w gospodarstwie lub dostosuje się do tych standardów w ciągu 3 lat od rozpoczęcia prowadzenia działalności rolniczej i utrzyma je do 5 lat od wypłaty pomocy. PROJEKTzmian PROJEKTzmian 41

42. Ułatwianie startu młodym rolnikom Przy ustalaniu powierzchni gospodarstwa uwzględniamy średnią powierzchnię gruntów rolnych w kraju, w roku poprzedzającym rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy 42

43. Ułatwianie startu młodym rolnikom JAKIE ZMIANY PLANUJE wprowadzić MRiRW ? PROPONOWANA ZMIANA PROGRAMU (ZAAKCEPTOWANE PRZEZ KOMISJĘ EUROPEJSKĄ dnia 22 czerwca 2009 ROKU) Jeśli przejmowane gospodarstwo położone jest w województwie, w którym średnia wojewódzka jest niższa niż średnia krajowa, a gospodarstwo ma powierzchnię nie mniejszą niż średnia w danym województwie ale niższą niż średnia krajowa, pomoc może zostać przyznana pod warunkiem, że wnioskujący zobowiąże się do zwiększenia powierzchni gospodarstwa do poziomu średniej krajowej w terminie 3 lat od momentu doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy.

44. Ułatwianie startu młodym rolnikom JAKIE ZMIANY – cd. PROPONOWANA ZMIANA PROGRAMU (wynikająca z doświadczeń we wdrażaniu PROW): • Podniesienie premii do wysokości 75.000 PLN, • Przyznanie premii gdy MR dzierżawi gospodarstwo od osób fizycznych, • WIELKOŚĆ GOSPODARSTWA – w województwach gdzie średnia jest wyższa od średniej krajowej • propozycja obniżenia wymogu do ŚREDNIEJ KRAJOWEJ, • Rozpoczęcie prowadzenia działalności rolniczej – dzień rozwiązania/wygaśnięcia umowy dzierżawy, jeśli MR przejął gospodarstwo w drodze spadku i wciągu 12 miesięcy przekazał je w dzierżawę- w formie aktu notarialnego lub z datą pewną.

45. Ułatwianie startu młodym rolnikom Czy osoba, której nie przyznano pomocy w ramach PROW może wystąpić z ponownym wnioskiem o „przyznanie pomocy” MR? MOŻE - jeśli nie dokonała czynności związanych z rozpoczęciem działalnosci rolniczej - przejęcie gospodarstwa - przyznanie płatności bezpośrednich, - prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, - posiadanie zwierząt, które podlegały zgłoszeniu do rejestru ...., - wystąpienie o pomoc w ramach SAPARD, PROW, SPO, otrzymanie kredytupreferencyjnego, - ubezpieczenie jako rolnik lub małżonek rolnika, lub w zakresie działów specjalnych.

46. Ułatwianie startu młodym rolnikom Kiedy należy spełnić podstawowe wymagania !!!!!! „KANDYDAT NA MŁODEGO ROLNIKA” WYKSZTAŁCENIE 3 lata od doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy 180 dni od doręczenia decyzji, 3 lata oddoręczeniadecyzji o przyznaniupomocy _ projekt Powierzchnia gospodarstwa Samodzielne prowadzenie gosp. Zachowane do 5 lat od dnia wypłaty pomocy 180 dni od doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy Własność – bez współwłasności/ współposiadania (z wyjątkiem małżeńskiej) 180 dni od doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy Ochrona środowiska, higiena, utrzymanie zwierząt Do upływu 3 lat od wejście w posiadanie nieruchomości rolnej o powierzchni użytków rolnych co najmniej 1 ha

47. od dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy UWAGA_OSOBY, które nabyły gruntu w drodze spadku – 180 dni od doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy Ułatwianie startu młodym rolnikom Kiedy muszą spełnić podstawowe wymagania – osoby, które przejęły gospodarstwo w drodze spadku lub darowizny WYKSZTAŁCENIE 3 lata od doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy od dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy 3 lata _ projekt rozporządzenia Powierzchnia gospodarstwa Samodzielne prowadzenie gosp. Zachowane do 5 lat od dnia wypłaty pomocy 180 dni od doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy Własność – bez współwłasności/ współposiadania (z wyjątkiem małżeńskiej) Ochrona środowiska, higiena, utrzymanie zwierząt Do upływu 3 lat od dnia rozpoczęcia prowadzenia działalności rolniczej

48. Z zastrzeżeniem dopełnienia w terminie 180 dni – nabycie gospodarstwa i rozpoczęcie działalności (NIE – jeśli spełnia w chwili złożenia wniosku) Decyduje kolejność złożenia wniosków 90 dni (2008 r – 120 dni) O/R ARiMR Decyzja ARiMR Spełniono warunki 60 dni KŁANIA SIĘ MODERNIZACJA GOSPODARSTW ROLNYCH Wniosek o płatność Wypłata premii W ciągu 3 lat (od wypłaty) zrealizuje w gospodarstwie inwestycje odpowiadające wartości 70% kwoty otrzymanej pomocy !!!!!!!!! Dodatkowe zobowiązania Ułatwianie startu młodym rolnikom PROCEDURY Wniosek nie spełnia wymogów formalnych – uzupełnienie 21 dni Wniosek z załącznikami 180 dni • nabycie gospodarstwa, • podjęcie samodzielnego prowadzenia • ubezpieczenie w KRUS • wpis do ewidencji producentów 48

49. Ułatwianie startu młodym rolnikom Co obejmująwydatkinainwestycje : Kosztyokreślonejakokwalifikowalne w ramachdziałania „Modernizacjagospodarstwrolnych” Zakupgruntówrolnych, któreprzezokres 5 lat oddniawypłatypomocybeneficjentbędziewykorzystywał do działalnościrolniczej w gospodarstwie, Zakupzwierząthodowlanychstanowiącychstadopodstawowe – związany z rozpoczęciemprodukcjizwierzęcej w gospodarstwielubpostępemgenetycznym w zakresieprowadzonejprodukcji Zawydatkinainwestycjenieuznajesięwydatkówponiesionychprzeddniemzłożeniawniosku o przyznaniepomocy

50. Ułatwianie startu młodym rolnikom UDOKUMENTOWANIE poniesionych wydatków na inwestycje w gospodarstwie (70% premii_zgodnie z założeniami biznes planu) Faktury, dokumenty księgowe o równoważnej wartości lub inne dokumenty potwierdzające poniesione wydatki (potwierdzone za zgodność przez notariusza lub pracownika ARiMR); Oświadczenie, że zakupy nie zostały dokonane na podstawie umowy zawartej z małżonkiem, wstępnym lub zstępnym beneficjenta ani wstępnym lub zstępnym małżonka beneficjenta 25% 25% TERMIN: po zrealizowaniu każdej inwestycji i nie później niż w terminie do dnia 31 stycznia roku następującego po roku, w którym ta inwestycja została zrealizowana. PAMIĘTAJMY – nie później niż do upływu 3 lat od dnia wypłaty pomocy WYPŁATA wniosek 31 styczeń N + 1 1 rok _N 31 styczeń N + 3 2 rok 3 rok NIE WYWIĄZALIŚMY SIĘ z obowiązków W TERMINIE – zwrot pomocy