Piranie – „hieny wodne”

1. Piranie – „hieny wodne” Paulina Panek Grupa II

2. SYSTEMATYKA Regnum (Królestwo): Animalia – zwierzęta Phylum (Typ): Chorwata – strunowce Subphylum (Podtyp): Vertebrata – kręgowce Superclassis (Nadklasa): Gnathostomata – szczękowce Gradus: Teleostomi Chassis (Klasa): Actinopterygii – promieniopłetwe Subclassis (Podklasa): Neopterygii – nowopłetwe Divisio (Gromada): Teleostei – kostnoszkieletowe Subdivisio (Podgromada): Euteleostei – doskonałokostnoszkieletowe Superordo (Nadrząd): Ostariophysi – otwartopęcherzowe Ordo (Rząd): Characiformes – kąsaczokształtne Familia(Rodzina): Characidae – kąsaczowate

3. WYSTĘPOWANIE • Ameryka Południowa – dorzecza Amazonki, Parany, Orinoko i La Plata • Ameryka Północna • Afryka

4. CECHY DIAGNOSTYCZNE na przykładzie Serrasalmus nattereri • Samiec o głowie masywnej, ciele smuklejszym niż u bardziej zaokrąglonej samicy. • Ciało bardzo wysokie (ok. 47% długości) i silnie boczne spłaszczone. • Duża wypukła głowa o krótkim tępym ściętym pysku. • Zęby trójkątne na obu szczękach ostre, osadzone przeciwlegle zwrócone ku tyłowi. Na szczęce górnej zęby układają się w rodzaj tarki (trąco-miażdżącej). Na wysuniętej do przodu szczęce dolnej występują zęby o charakterze chwytnym zakończone ostrym wyrostkiem. Grube wargi, spod których widać tylko szczyty zębów. • Linia brzucha zakrzywiona. Płetwa ogonowa łagodnie wycięta, płetwa odbytowa długa, u starszych ryb na końcu wydłużona i odgięta ku tyłowi. • W zależności od wieku i pochodzenia różnorodne ubarwienie, zmienia się również wysokość ciała i kształt głowy. • Szeroki ogon jest mocno umięśniony. • Występuje płetwa tłuszczowa, znajdująca się za płetwą grzbietową o solidnej ułuszczonej podstawie.

5. RODZAJE • Rodzaj Pygocentrus (Pirania właściwa – P. piraya) • Rodzaj Rooseveltiella (Pirania Natterera – R. nattereri) • Rodzaj Serrasalmo (Pirania plamista – S. rhombeus)

6. ZMYSŁY • Oczy duże, umieszczone w taki sposób że ryba może widzieć stereoskopowo • Wrażliwe na rozchodzące się w wodzie fale • Bardzo dobrze rozwinięty węch

7. Piranie stają się niebezpieczne dopiero w ławicach, które podczas żerowania zachowują się podobnie jak stado szarańczy. Dowody wskazują na to, że aby piranie wpadły w szał zabijania, ławica powinna liczyć co najmniej 20 sztuk ODŻYWIANIE I ZACHOWANIE

8. Żywią się głównie rybami, przede wszystkim zranionymi lub chorymi oraz padliną i zwierzętami chorymi i skaleczonymi, które wpadną do wody • Napadają stadami na większe od siebie ryby, krokodyle i na duże ssaki przechodzące rzekę • Wyjadają też z sieci złowione przez rybaków ryby • Niektóre gatunki odżywiają się pokarmem roślinnym.

9. Nie wszystkie gatunki Piranii są tak niebezpieczne dla człowieka jak Pirania natterera czy Pirania właściwa. • W niektórych krajach Ameryki Południowej istnieje tzw. problem piranii, które często zagrażają bezpieczeństwu ludzi pracujących na rzece. • Drażniąco działają sygnały dźwiękowe (np. ruchy pływaka) i wzrokowe (np. jaskrawe barwy). • Piranie, podobnie jak rekiny, reagują gwałtownie na krew znajdującą się w wodzie, nawet w bardzo dużym rozcieńczeniu.

10. ROZMNAŻANIE • Piranie rozmnażają się w rzekach w czasie tropikalnej pory deszczowej • W czasie tarła jedna samica składa do wody około 4000-5000 jaj, które są zapładniane przez samca • U niektórych gatunków samce opiekują się zapłodnionymi jajami

11. HODOWLA PIRANII W AKWARIUM • Zbiornik minimum 400-500 l • W zbiorniku minimum 8-10 osobników • Grupa 10 piranii powinna dysponować powierzchnią 0,75-1 m2 • Temperatura wody 22-27 ºC • Twardość powinna wynosić od 6ºn a w okresie tarła do 20ºn • Odczyn wody pH około 7 • Niezbędne silne filtrowanie, napowietrzanie zbiornika. Co 14 dni wymiana 30% wody • Obsada roślinna: heterantere trawiastą, kabombe karolińską, ludwigię pływającą, moczarkę argentynską, nurzawiec śrubowy, wywłócznik

12. Transport • Ryby transportować należy głodne. Najlepiej trzy dni przed transportem ich nie karmić. • Po wpuszczeniu do akwarium można zaobserwować odrętwienie trwające czasem do 20 minut • Piranie można także transportować po ich odurzeniu środkiem MS 222

13. Karmienie w hodowli • Jako pierwszą karmę podajemy świeżo wyklute Artemia (larwy solowca) • Pod koniec drugiego tygodnia rozpoczynamy podawanie przesianego, drobnego planktonu stawowego (oczliki i rozwielitki) • Po 8 tygodniach można im podawać skrobane serca wołowe, mrożone krewetki i larwy much • W zbyt przegęszczonych zbiornikach dochodzi do przypadków kanibalizmu • Za wyjątkiem młodych ryb, które muszą być karmione codziennie, dorosłe piranie wystarczy karmić 2 razy na tydzień Oczlik Artemia

14. Rozmnażanie w hodowli • W hodowli rzadko obserwuje się składanie ikry przez piranie. • Po złożeniu żółtawe kleiste jajeczka wielkości ziarnka gorczycy w ilości od 2500-5000 szt. przyklejają się do roślin i do żwirku • W zależności od temperatury młode klują się średnio po dwóch dniach a pływają po jednym tygodniu • Liczba zapłodnionych jaj wynosi zwykle 50 – 70% zniesienia • Larwy wylęgają się po dwóch dniach a po następnych 8-9 rozpoczynają samodzielne żerowanie.

15. Pierwsze w Polsce rozmnożenie Piranii czerwonej miało miejsce w Łodzi w 1987r.

16. PRZYPADKI WYSTĘPOWANIA PIRANII W POLSKICH WODACH • Obserwuje się niepokojące przypadki łowienia piranii w wodach otwartych w Polsce • Pierwszą piranię złowiono na wędkę 20 czerwca 2002 roku w kanale cieplnym elektrowni „Pomorzany”, zaledwie kilka kilometrów od centrum Szczecina.

17. POZYTYWNE ZNACZENIE PIRANII • Pełnią funkcje „policji sanitarnej” polując przede wszystkim na zranione lub chore ryby • Utrzymują równowagę w środowisku • Piranie są jadalne • Połów nie jest trudny • Zęby piranii są używane przez Indian zamiast nożyczek lub żyletek, do zatrutych strzał lub jako ozdoby • Piranie są cennym obiektem hodowli akwarystycznej.

18. NEGATYWNE ZNACZENIE PIRANII • Są poważnym szkodnikiem w gospodarce rybnej, gdyż żywią się przeważnie innymi rybami • Niszczą sieci rybackie • Pobudzone piranie mogą zaatakować kapiących się ludzi • Wpuszczone do wód naturalnych mogą być źródłem groźnych dla naszej ichtiofauny nowych gatunków pasożytów (np. przywr)

19. CIEKAWOSTKI • Łowienie piranii jest stosunkowo proste • Piranie wydają z siebie przenikliwe dźwięki • Piranie są mało smaczne • Obserwuje się technikę obrony polegającą na udawaniu martwej ryby • Ocieplający się klimat oraz zmniejszająca się populacja kajmanów ma wpływ na zwiększanie się ilości piranii w środowisku naturalnym • Stado piranii w ciągu niespełna minuty jest w stanie zjeść 40-kilogramową kapibarę (dużego południowoamerykańskiego gryzonia) pozostawiając po niej tylko szkielet. • Pirania podczas ataku często gubi zęby. Kapibara

20. PIŚMIENNICTWO • Beata Więcaszek: „Ryby w akwakulturze i akwaturystyce” AR w Szczecinie, 2006r. • „Diabelskie ryby” w „Przekrój” 10/VI/1990/No 2346 • Henryk Jakubowski: „Pierwsze w Polsce rozmnożenie piranii czerwonej” w „Akwarium” 5-6/88 str. 130 - 133 • Beata Więcaszek, Sławomir Keszka, Stanisław Krzykawski: „Pirania pirapitinga w centrum Szczecina, jako przykład zawlekania do polskich wód obcych gatunków ryb” w „ Magazyn przemysłu rybnego” nr 5(29)/2002 str. 51-52 • Zbigniew Woliński: „Ryba pirat” w „Gospodarka rybna” 6/1970 str 22-23 • Debold P.: “Piranhas - Eine Marke für den Kenner” DATZ 1989 nr 7, str. 398-400 • D. Kurzyca: “Pirania Serrasalmus nattereri” w “Tablice dydaktyczne” • Grzimek’s Animal Life Encyclopaedia, Vol.4. Fishes I.1973. str. 283-287 • „Niebezpieczne ryby” w “Wszechświat” nr 3/III/1977 str 71. • Zasoby Biblioteki Miejskiego Ogrodu Zoologicznego we Wrocławiu. • http://renata308.webpark.pl/piranie.html • http://www.przyroda.cad.pl/pirania.htm • http://www.zgapa.pl/zgapedia/Pirania.html • http://www.stachu.sltzn.katowice.pl/forum/galeria/urlop6.html • http://podwodnyswiat.blox.pl/2008/02/Piranie.html

21. Fotografie gallery.pethobbyist.com/data/19280piranha.jpg img.interia.pl/encyklopedia/nimg/Brazylia_map.gif http://www.destination360.com/south-america/brazil/piranha www.piranhawarehouse.co.uk/pirayaprofile.html http://www.akwarium.gdynia.pl/akwarystyka/baza_gat/pirania.html

22. http://aqua-bonito.web.infoseek.co.jp/BIG/Serrasalmus%20rhombeus%20Cameta07.1-01.jpghttp://aqua-bonito.web.infoseek.co.jp/BIG/Serrasalmus%20rhombeus%20Cameta07.1-01.jpg www.travelblog.org/Photos/2750085.html www.infoludek.pl/ogloszenia/zdjecia/228213.jpg http://www.e-akwarium.com/pirania-czerwona.html http://dolnyslask.naszemiasto.pl/turystyka/specjalna_artykul/653012.html

23. www.horrordvds.com/.../piranha_shot5l.jpg http://www.agusia5555118.ecom.com.pl/p4_rekordy.html www.consumerwarningnetwork.com www.biology-blog.com/.../piranha-1271.jpg http://www.naturamediterraneo.com/Public/data3/albert2006/Artemia%20salina%20m.%20e%20%20f.jpg_200648174214_Artemia%20salina%20m.%20e%20%20f.jpg