550 likes | 1.51k Views
Bu sunum Bir meme kanseri hastası olan A.Şükran Demiralp tarafından hazırlanmıştır iletişim için: benekdum@yahoo.com. Klavye: Oğuz Demiralp Eser: Beatles – John Lennon - İmagine. Verdiğim tüm bilgiler Benim özgün deneyimlerimdir:
E N D
Bu sunum • Bir meme kanseri hastası olan • A.ŞükranDemiralp tarafından hazırlanmıştır • iletişim için: benekdum@yahoo.com Klavye: Oğuz Demiralp Eser: Beatles – John Lennon - İmagine
Verdiğim tüm bilgiler • Benim özgün deneyimlerimdir: • Kanserin tetiklediği yoğun ölüm korkusu ile başedebilme • Kanser tanısı için tetkik süresi hakkında bilgilenerek bilinçlenme ve güçlenme • Bireyin, tedavisi ile ilgili tüm seçenekleri öğrenebilmesi • Bu seçeneklerin erişilebilirliği • Koşullandırılmadan doğru kararları verebilmesi • amacı taşır • Hiçbir şekilde hekim tanısı yerine kullanılamaz
Belirtiler • 2006’da 47 yaşımdayken, sol mememde büyük ve sert bir kitle elime geldi 12 . Saat Saat: 2 hizası, üst dış kadran 3 • 3 Üst İç Kadran Üst Dış Kadran Alt İç Kadran Alt Dış Kadran 2011 A.Şükran Demiralp
KİTLELERİN, MEMEDEKİ KONUMLARINA GÖRE KÖTÜ HUYLU ÇIKMA YÜZDELERİ (Yaklaşık olarak) Kendi kendinizi elle muayeneye (KKM) 15-20 yaşlarında başlayabilirsiniz! 2011 A.Şükran Demiralp
Belirtiler • Ek olarak ağrı ve yanma vardı • Genel cerraha gittim • Cerrah muayene etti ve radyolojiye yönlendirdi 2011 A.Şükran Demiralp
Tanı için tetkikler: 1.adım: • Mamografi (MG) ve Ultrasonografi (USG) • MG’de normal mikrokalsifikasyonlar • USG’de normal kistik görünüm çıktı • Tanı için yeterli olmayınca, cerrah biyopsi istedi 2011 A.Şükran Demiralp
Tanı için tetkikler:2.adım: • Tru-cut biyopsi; büyük doku örneği alan biyopsi çeşidi • USG eşliğinde yapıldı • Biyopsi temiz çıktı • Ancak, cerrah 3 ay sonra tekrar USG çektirip kontrole gelmemi istedi 2011 A.Şükran Demiralp
Tanı için tetkikler:3.adım: • 3 ay içinde kitle elime yayılmış gibi geldi • USG’de kitlede yayılma gözlendi • Cerrah tanı için Kontrastlı Manyetik (MR) Rezonans çektirmemi istedi. 2011 A.Şükran Demiralp
Tanı için tetkikler:4.adım: • MR sonucu kitlede kontrast madde tutulumu gözlendi (artan kanser şüphesi) • Koltuk altı lenfler temizdi • Sol memedeki kitle için kesin tanı açık ameliyatla konabilecekti (2006 Ağustos) 2011 A.Şükran Demiralp
Tanı için tetkikler(4.adım devam ediyor) • Cerrah açık ameliyatla kitleden eliptik bir kesit alıp dikişle memeyi kapatacaktı • Kesiti patolojiye gönderecekti • Patoloji temiz çıkarsa memeye dokunmayacak, periyodik kontrollere çağıracaktı • Patolojide kanser çıkarsa da tekrar ameliyatla sol memem alınacaktı (mastektomi) • Koltuk altı lenfler büyük bir olasılıkla alınmayacaktı (Merkez lenfe bakılarak) 2011 A.Şükran Demiralp
Tanı için tetkikler(4.adım devam ediyor) • Birkaç cerraha daha danıştım: • Meme küçük kitle büyük olduğu için, kanserse meme alınacaktı • Cerrahlar arasından: • Metastaz (vücuda yayılım) şüphesi için tüm vücudumu taramayı • Mememi kanserse; ameliyat sırasında test (frozen) ederek, aynı ameliyatta almayı önereni seçtim. 2011 A.Şükran Demiralp
Tanı için tetkikler 5.adım • Açık ameliyattan çıktığımda memem yerindeydi • Ben kanser olmadığımı düşündüm • Ama ameliyat sırası ve sonrası patoloji testi raporlarına göre kanserdim 2011 A.Şükran Demiralp
Tanı için tetkikler 5.adım • Ameliyatımı yapan cerrah “kanserse memeyi o ameliyatta alırım” dediği halde almamıştı • Aramızdaki iletişim problemi beni bir başka cerraha yönlendirdi 2011 A.Şükran Demiralp
Ameliyat ve kesinleşen kanser tanısı6.adım • Tekrar ameliyat sırasındaki patoloji kanser çıkınca sol meme alındı • Ameliyat sonrasındaki patoloji de kanser çıktı • Memede invaziv (yayılgan) kum taneleri gibi kanser hücreleri vardı 2011 A.Şükran Demiralp
Tedavim: Sadece Cerrahi • Cerrah • Meme alındığı, erken evre olduğu • Patoloji sonucu kişilere göre değişen: • Reseptörlerim (ER, PR): - • Hücre çoğalma hızım (HER2 / Cerb_b2) : +++ (kuvvetli pozitif) olduğu için onkolog ve ilaç tedavisine gerek görmedi (2006) • Lenf bezleri temizdi sadece bir iki tanesi test için alınmıştı 2011 A.Şükran Demiralp
Tedavim: Sadece Cerrahi (devam ediyor) • 2006’da ameliyatlarımdan sonra sağ mememi şüpheli ilk durumda aldırtmaya karar vermiştim • 2008’de sağ meme MG’de kümelenmiş mikrokalsifikasyonlar çıktı (şüpheli durum) • Cerrah bölgesel temizleme önerdi • Ancak, sağ memenin tümünü aldırttım • Patoloji temiz çıktı • Şimdiye dek yapay meme yaptırmadım • Periyodik kontrollerim sürüyor 2011 A.Şükran Demiralp
İRDELEME 2011 A.Şükran Demiralp
Tıpta Karar Verme, Prof. Dr. Ergun KaraağaoğluHacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyoistatistik ABDwww.turkmia.org/files/guzokulu/kara.ppt • Tetkiklerin gerçek hastaları seçme olasılığı (gerçek pozitifleri) gerçek sağlamları seçme olasılığına göre 13,5 kat daha fazladır • Ancak bende tanı açık ameliyata kadar netleşememişti 2011 A.Şükran Demiralp
Tıpta Karar Verme(devam ediyor) • Bence tanı almamı zorlaştıran nedenler: • Kanserimin kitle içine kum taneleri gibi yayılmış olması • Risk faktörlerimin düşük olması (genetik, normal kilo, beslenme, hareketlilik gibi) • Kontrastlı MR çekilinceye kadar sonuçların yanlış negatif çıkması 2011 A.Şükran Demiralp
Tetkikler • Tetkik yapan kişinin deneyimi, cihazların kalitesi sonucu olumlu / olumsuz etkiler • Bir sonraki tetkik öncekini doğrulamadıkça yeni tetkike geçilir • Hekim muayene ve tetkiklere göre tanı koyar veya hastayı izler • Hekimin bu süreci hastaya doğru aktarabilmesi çok önemlidir 2011 A.Şükran Demiralp
Tetkiler ile ilgili kavramlar: Yanlış Pozitif ve Yanlış Negatif • Her tetkik belli bir hata payı ile tanıya yardımcıdır: • Yanlış pozitif: Sağlam olduğu halde tetkik sonucu kanser verebilir • Yanlış negatif: Hasta olduğu halde tetkik sonucu sağlam verebilir • Bende MG, USG, TRU-CUT BİYOPSİ yanlış negatif vermişti 2011 A.Şükran Demiralp
Tetkikler ile ilgili kavramlar: Duyarlılık • Duyarlılık (Sensitivite): Hastalık varken testin pozitif çıkma olasılığı; gerçek hastalar; (hastaya hastasın deme başarısı) • Seçicilik (Selectivity / Specificity ): Hastalık yokken testin negatif çıkma olasılığı; gerçek sağlamlar; (sağlama sağlamsın deme başarısı) 2011 A.Şükran Demiralp
BIRADS:http://radiopaedia.org/articles/breast-imaging-reporting-and-data-system-biradsBIRADS:http://radiopaedia.org/articles/breast-imaging-reporting-and-data-system-birads • BIRADS: Breast Imaging-Reporting and Data System • Yaygın kabul görmüş risk değerlendirme ve kalite güvence aracı: • Mamografi, ultrason, manyetik rezonans için 2011 A.Şükran Demiralp
BIRADS(devam ediyor) • BIRADS’ın son sürümü lezyonları 6 sınıfa ayırıyor: • BIRADS 0: Eksik: • Ek inceleme gerekli; örneğinsıkıştırma, büyütme, özel inceleme mamografisi ve ultrason gibi • BIRADS 1: Negatif: • Simetrik, kitle yok, yapısal değişiklikler veya şüpheli kalsifikasyonlar var 2011 A.Şükran Demiralp
BIRADS(devam ediyor) • BIRADS 2: Benign (iyi huylu)Örneğin: • Negatif mamografi, ancak radyolog bir bulguyu tanımlamak isteyebilir. Kalsifiye fibroadenomlar (Fibroadenom lastik kıvamlı, sınırları belirgin, yuvarlak ve ya lobüle, iyi huylu bir meme kitlesidir) gibi… • Meme içi lenf nodları, protezler belirtilebilir • BIRADS 3: Büyük olasılıkla benign: • Kısa aralıklarla izlem önerilir. 2011 A.Şükran Demiralp
BIRADS(devam ediyor) • BIRADS 4:Şüpheli anormallik: • Meme kanserinin karakteristik bulguları yok ancak, • Malign olma ihtimali olan bulgular • Böyle bir lezyon için biyopsi düşünülmelidir • BIRADS 5: Büyük olasılıkla malign: • Gereken yapılmalıdır. • BIRADS 6: (Biyopsi ile kanıtlanmış) Kesinleşen kanser: • Kesin tedaviden önce kullanılır 2011 A.Şükran Demiralp
BIRADS (devam ediyor)Risk of cancer • Meme görüntülemelerinin büyük bir çoğunluğu BIRADS 1 veya 2 çıkar • Meme görüntüleme raporlama veri sistemine göre kanser riski: • BIRADS 3: ~% 2 • BIRADS 4: ~ %30 • BIRADS 5: %95 2011 A.Şükran Demiralp
KARŞILAŞTIRMAMAMOMOGRAFİ (MG), ULTRASONOGRAFİ ( USG), ve KONTRASTLI MANYETİK REZONANS (MR) 2011 A.Şükran Demiralp
Tetkiklerle İlgili Alıntıturkrad2010.org/poster/epm/.../files/pps/abstract33_20101030022657.pps • Günümüzde, MG’nin meme karsinomlarının tespitinde geçerliliği kanıtlanmıştır • Ancak MG’nin seçiciliği oldukça düşüktür ve tespit edilen anormalliklerin benign (iyi huylu) ya da malign (kötü huylu) ayırımını yapmak için biyopsi gereklidir • Mamografik bulgular doğrultusunda yapılan biyopsilerin sadece %10-35’inde kanser saptanmaktadır 2011 A.Şükran Demiralp
Tetkiklerle İlgili Alıntı(devam ediyor) • US kullanımı şunlara yardımcı olur: • Lezyonların (değişikliğe uğramış hücreler) solid (katı) - kistik ayrımının yapılmasına • Aspirasyon biyopsilerine (iğne biyopsileri) kılavuzluk etmesine • Solid lezyonlarda benign ve malign ayrımının yapılmasına 2011 A.Şükran Demiralp
Tetkiklerle İlgili Alıntı(devam ediyor) • MR kullanımı: • MG ve US’nin yetersiz kaldığı durumlarda; özellikle yoğun meme dokusunda • MG ve US’ye yansımayan multifokal (çok odaklı) - multisentrik (çok merkezli) meme karsinomlarının operasayon öncesi dönemde değerlendirilmesinde • Bende elime gelen kitle içindeki kum tanecikleri gibi serpilmiş kanser hücreleri multifokal - multisentrik özellikteydi 2011 A.Şükran Demiralp
Tetkiklerden Anlayabildiğim • Kontraslı MR sonucum kanser alarmı veriyordu • Bu da önceki tetkiklerle çelişiyordu • MR’ın benim gibi risk faktörü düşük hastalarda seçiciliği değişkendi • Bu nedenle açık ameliyata tanı alamadan girdim • Açık ameliyatta kanser kesinleşmişti! 2011 A.Şükran Demiralp
Eğer yüksek risk taşıyorsanız!http://www.turkrad.org.tr/pdf/meme_tarama_rehberi.pdf • MG, US ve MR karşılaştırıldığında, yüksek riskli hasta grubunda duyarlılık ve seçiciliği en yüksek yöntem MR’dir: • MR’nin duyarlılığı: % 77-100 • MG’nin duyarlılığı: % 13-40 • US’nin duyarlılığı: %13-33 2011 A.Şükran Demiralp
http://www.zekihoscoskun.com/mamografi-ve-meme-ultrasonografisi-nedir/http://www.zekihoscoskun.com/mamografi-ve-meme-ultrasonografisi-nedir/ • Prof.Dr. Zeki Çoşkun: • Mamografinin doğru tanı koymadaki duyarlılığı %90-95 civarındadır 2011 A.Şükran Demiralp
http://info.cancerresearchuk.org/cancerstats/types/breast/screening/mammographyhttp://info.cancerresearchuk.org/cancerstats/types/breast/screening/mammography • MG’nin Duyarlılığı: Kanseri seçme; • Gerçek pozitifler için meme dokusu (MD) ve yaş önemlidir • % 60 – 75 MD yoğunsa • % 90 – 95 MD yağlıysa • Duyarlılığın yaş ile birlikte arttığı doğrulanmıştır: • % 39 – 89 Tüm yaşlarda • % 39 – 66 Elli yaş altı • % 68 – 90 Elli yaş üstü • % 62 – 76 Kırk ve kırkdokuz yaş arası 2011 A.Şükran Demiralp
Mamografi çektirmek hayat kurtarabilir, 08/10/2009, www.radikal.com.tr • Amerikalı doktorlar, meme kanseri tespit edilen kadınlarda yaptıkları araştırmada, kanserden ölen kadınların yüzde 75’inin bir kez bile mamografi çektirmediğini belirledi • Bu kadınlardan birden fazla mamografi çektirenlerde ise sadece yüzde 25’inin öldüğü saptandı 2011 A.Şükran Demiralp
Mamografi çektirmek hayat kurtarabilir(devam ediyor) • A.B.D.’de 1990-1999 yıllarında, 6 bin 997 meme kanserli kadınla yapılan bir araştırmada hastalar 2007’den itibaren de takip edildi • Sonuç: • 461 kadın öldü • Ölen bu 461 kadının %75’i, yani 348’i, hiç mamografi çektirmemişlerdi 2011 A.Şükran Demiralp
Mamografi çektirmek hayat kurtarabilir(devam ediyor) • Cambridge Hastanesi Meme Merkezi ve Harvard Tıp Okulu’ndan Dr. Blake Cad: • Sürekli tarama programı kapsamındaki kadınların ölüm oranlarının yüzde 4,7 • Takip edilmeyenlerinse yüzde 56 • Bu oran, yaygın mamografi taramasının başlamadığı 1970 öncesinde görülen ölüm oranlarıyla aynı 2011 A.Şükran Demiralp
Mamografi, ölüm oranlarını düşürmüyor 24/03/2010, www.radikal.com.tr • Danimarka’da ücretsiz tarama programlarının uygulandığı ve uygulanmadığı bölgeler arasında meme kanseri ölümleri açısından karşılaştırmalar yapıldı ve tespitler: • Tarama yapılan bölgelerde 55-74 yaş arası kadınlarda meme kanserinden ölüm oranlarının 1990’ların başından beri yılda sadece yüzde 1oranında düştüğü • Tarama yapılmayan bölgelerde bu düşüşün yüzde 2 olduğu 2011 A.Şükran Demiralp
Mamografi, ölüm oranlarını düşürmüyor (devam ediyor) • Taramadan en çok fayda sağlayan genç kadınlar (35-54 yaş) arasındaki ölüm oranının, • Tarama yapılan bölgelerde yüzde 5 oranında, • Tarama yapılmayan yerlerde iseyüzde 6 oranında düştüğü belirlendi • İngiltere’de daha önce yapılan bir araştırmada da 1989-2007arasında meme kanserinden ölümlerdeki düşüşün, kontrol yaptıranlarla yaptırmayanlar arasında aynı olduğu tespit edilmişti 2011 A.Şükran Demiralp
Mamografi, ölüm oranlarını düşürmüyor (devam ediyor) • Meme kanseri konusunda uluslararası bir otorite olan Prof. Michael Baum: • Taramada hayatı kurtarılan her bir kadına karşılık 10 kadının gereksiz yere memesi alınıyor veya başka tedavilerden geçiyor • Taramanın yararları abartılıyor 2011 A.Şükran Demiralp
http://www.euromed.com.tr/AYIN_KONUSU_%28_MAMOGRAFI_%29-yazi-12.aspxhttp://www.euromed.com.tr/AYIN_KONUSU_%28_MAMOGRAFI_%29-yazi-12.aspx • Amerikan Kanser Enstitüsü, Dünya Sağlık Örgütü, Türk Radyoloji Derneği: • 40 yaş üzerindeki kadınların, her yıl mamografi çektirmelerini önermektedirler • Mamografiyi 40-70 yaş arasında yılda bir tavsiye etmektedirler 2011 A.Şükran Demiralp
Alıntılar: 13.01.2010http://www.piryolu.com/forum/saglik-servisi/1507-radyasyon-ve-zararlari-2.html • Erken teşhis derken erken kanser olmayın!Memeler radyasyona en duyarlı organdır.Hiç şikâyeti olmayan bir kadının ilk mamografisini 50 yaşındayaptırması gerekir. (Dikkat! 40 değil 50) • ABD Koruyucu Hekimlik Kurumu geçen ay yaptığı açıklamada bugüne kadar 40yaşında başlatılmasını önerdiğimiz mamografi kontrolünün50yaşında başlatılmasının daha doğru olacağını açıklamıştır 2011 A.Şükran Demiralp
Meme Kanseri Taramaları İçin Ulusal Standartlarhttp://www.ukdk.org/pdf/mevzuat/Ulusal_Meme_tarama_standartlari.pdf • T. C. Sağlık Bakanlığı, Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı • Hedef nüfus, coğrafi olarak sınırları belirlenmiş bir toplumda yaşayan, 50 – 69 yaş grubu kadınlar grubu olmalıdır 2011 A.Şükran Demiralp
Makale: http://edergi.sdu.edu.tr/index.php/sdutfd/article/viewFile/1195/1318 • Mamografinin bir tarama yöntemi olarak kullanılmasına bağlı olarak : • 50 yaş üzeri meme kanserli kadınlardaki mortalitenin (ölüm oranının) %30 oranında azaldığı düşünülmektedir • Ancak • Yoğun meme dokusuna sahip hastalarda • Önceden cerrahi ve radyoterapi uygulanmış hastalarda,mamoplasti (memeden tümör alındıktan sonra görüntünün düzeltilmesi için meme protezi eklenmesi) uygulanmış hastalarda • Benign lezyonları malign lezyonlardan ayırt etmede MG’nin sensivitite ve spesitivitesi düşüktür 2011 A.Şükran Demiralp
Makale(devam ediyor) • MG’nin sensivitite ve spesitivitesi düşük olduğu için mamografik anomalliklerin çoğu malign olmayan biyopsi örneğinin alınmasına neden olur • Ayrıca palpe edilebilir (elle hissedilebilir) oldukları halde, meme kanserinin %10’u, mamografik olarak tesbit edilememektedir • Benim elime gelen, mememin yaklaşık üçte biri olan kitle mamografilerde çıkmadı (2006) 2011 A.Şükran Demiralp
http://www.radikal.com.tr/ek_haber.php?ek=r2&haberno=4664 15/05/2005 • ABD'de ve Türkiye'de • 40 yaş üstü kadınlardan yılda bir defa mamografi çektirmeleri isteniyor • Ayrıca yüksek meme kanseri riski taşıyan kadınların ise daha erken yaşta mamografi çektirmeleri tavsiye ediliyor • Avrupa'daise • Menopoz öncesinde etkin bir teşhis yöntemi olmadığı vurgulanıyor • Menopoza girmiş (50 yaş üstü) kadınlardan 2 ya da 3 yılda bir mamografi çektirmeleri isteniyor 2011 A.Şükran Demiralp
(devam ediyor) • Yanlış teşhis : • Menopoz öncesi kadınlarda: • Meme, yoğun bir yapıya sahiptir • Bu nedenle erken aşamadaki küçük tümörler maskelenebilirler • Sonuçta mamogramlar meme kanserini teşhis edemeyebilir veya yanlış bir şekilde negatif sonuç verebilir 2011 A.Şükran Demiralp
(devam ediyor) • Günümüzde mamogramlar tüm tümörlerin dörtte birinden fazlasını atlıyor 2011 A.Şükran Demiralp
(devam ediyor) • Aşırı teşhisler: • Aşırı teşhis ve akabinde uygulanan aşırı-tedavi mamografinin önemli risklerindendir • Görüntülemenin artışına paralel olarak DCIS (Ductal Carsinoma in- situ: Süt kanallarında, yayılgan olmayan kanser; ilerde olabilir) teşhislerinde büyük bir artış yaşandı. • DCIS teşhis edilen hastalara lampektomi (memedeki kitlenin alınması) veya mastektomi (memenin alınması) artı kemoterapi uygulanıyor • Mamogram sonrası yapılan biyopsilerin dörtte üçü kadarı iyi huylu lezyonlar çıkıyor 2011 A.Şükran Demiralp