Presentatie leerplan aardrijkskunde eerste graad

1. Presentatie leerplan aardrijkskunde eerste graad

2. leerplan aardrijkskunde • Uitgangspunten • Visie op aardrijkskunde • Krachtlijnen van het leerplan • Wat is veranderd? • Krachtige leeromgeving

3. Uitgangspunten • Leraren aardrijkskunde • VSKO: visietekst eerste graad • Eindtermen

4. Uitgangspunt 1: leraren • Resonancegroep september 2006

5. demotivatie thema’s: soms te veel en te lang van het zelfde te veel eigen omgeving bepaalde thema’s spreken onvoldoende aan: vb. Ruhrgebied leerplandruk eerste jaar (vooral voor de zwakkere klassen) tweede jaar vragen naar Actief leren in de eerste graad beknopter leerplan met keuzemogelijkheden (zoals tweede graad) “spectaculaire” aardrijkskunde: inspelen op actualiteit – GPS – satellietbeelden… meer nadruk op de EU verticale samenhang BaO en de A-stroom Samenvatting reacties

6. Uitgangspunt 2: VSKO • Visietekst: werken in de eerste graad • Aansluiting met het basisonderwijs • Aandacht voor observatie- en oriëntatiecriteria • Kwalitatieve differentiatie • Actief en participerend onderwijs

7. Aansluiting met het basisonderwijs • Overleg met leerplanmakers uit het BaO • Een lid uit lpc WERO (BaO) in de lpc aardrijkskunde eerste graad • Rekening houden met de verschillen in beginsituatie • Leraar moet hier voldoende op inspelen

9. 9 bestaansdimensies = 9 invalshoeken Mens en levensonderhoud Mens en zingeving Mens en muzische Mens en medemens Mens en samenleving Mens en techniek Mens en natuur Mens en ruimte Mens en tijd 9 bestaansdimensies betekent wel niet 9 aparte vakken!

12. Doelstellingen van Mens en ruimte

13. Mens en ruimte in het thema reizen

16. Aandacht voor observatie- en oriëntatiecriteria in de verschillende leerplannen • Elk talent van de leerling zo goed mogelijk in rekening brengen

17. Kwalitatieve differentiatie Via verbredende en verdiepende differentiatie - focus op het beheersingsniveau leerplandoelen

18. Actief en participerend onderwijs • Leerplan • Sluit aan bij de leefwereld van de jongeren (vb. gesteenten: fossielen, grotten, ….; actualiteit) • Integreert verwerkingsstrategieën (stappenplannen vb. bij landschap en kaart; reliëf, groepswerk toerisme, …) • Biedt mogelijkheden om te variëren in werkvormen (afwisseling in werkvormen motiveert!) • Heeft aandacht voor niet-cognitieve leerplandoelen (ook vaardigheden, attitudes) • Heeft aandacht voor instructietaal • omschrijving van de werkwoorden uit de leerplandoelen • begrippenlijst • Doet suggesties voor ICT-ondersteunend onderwijs

19. Uitgangspunt 3: eindtermen • Zijn nog steeds dezelfde 38 in totaal (komt neer op 1ET per 2 lessen) • Ook aandacht voor VOET

20. leerplan aardrijkskunde • Uitgangspunten • Visie op aardrijkskunde • Krachtlijnen van het leerplan • Wat is veranderd? • Krachtige leeromgeving

21. Graad Kennis Inzicht Vaardigheden Begripsvorming van wetenschappelijke terminologie Bronnen en technieken kennen om geografische kennis te verwerven Verwerven van inzichten in de processen die zich afspelen tussen de landschaps-elementen Probleemoplossend denken Zelfstandig leren Aardrijkskundige kennis toepassen in andere dan schoolse situaties 3 Parate en inzichtelijke kennis verwerven van de wereld Ruimtelijke relaties begrijpen om nationale en internationale gebeurtenissen te kaderen Invoeren van zelfstandig werk en aanzet tot probleemoplossend denken 2 Parate en inzichtelijke kennis verwerven van het eigen leefmilieu, België en Europa Eenvoudige relaties tussen aardrijkskundige elementen Aanleren en inoefenen van basisvaardigheden 1

22. leerplan aardrijkskunde • Uitgangspunten • Visie op aardrijkskunde • Krachtlijnen van het leerplan • Wat is veranderd? • Krachtige leeromgeving

23. Vijf leerlijnen Terreinwerk Werken met beeldmateriaal Werken met kaartmateriaal Werken met statistisch materiaal Opbouwen van kennis Elke leerlijn wordt opgesplitst in vier niveaus Waarnemen – kennen van feiten Analyseren – selecteren van geografisch relevante informatie Structureren – zoeken naar samenhang Toepassen – probleemoplossend denken Een indeling van kennis en vaardigheden in niveaus

25. Werken met kennis- en vaardigheidsniveaus Leerlijnen =

26. Opbouw is niet steeds continu leerlinggebonden = kwalitatieve differentiatie

27. Leerplandoelen zijn kerndoelen die de ET minimaal interpreteren De leraar kiest in functie van zijn leerlingen voor verdieping en/of uitbreiding Kwalitatieve differentiatie

28. Actief en participerend aardrijkskundeonderwijs • Actief leren • Veldwerk – kaartwerk – zelfstandig onderzoek – gegevens verwerken • Aansluitend op leefwereld leerlingen • Leren uit contexten – actualiteit – keuzeleerstof • ICT mogelijkheden • Google-earth • GPS – routeplanners • 3D-visualisatie van het kaartbeeld • Grafische verwerking van gegevens

29. Uitgebreide didactische wenken • Duidelijkheid – explicitering van de leerplandoelen • Meer suggesties inzake didactische aanpak • Stappenplan als verwerkingsstrategie

30. leerplan aardrijkskunde • Uitgangspunten • Visie op aardrijkskunde • Krachtlijnen van het leerplan • Wat is veranderd? • Krachtige leeromgeving

31. Themaoverschrijdende doelen Terreinwerk gekoppeld aan 4 leerplandoelen (te realiseren binnen thema’s naar keuze) Actualiteit en geografie Eerste jaar oud nieuw

32. Landschap en kaart Reliëf Gesteenten, bodem en ondergrond Klimaat en vegetatie Landschap en kaart Reliëf Gesteenten, bodem en ondergrond Veel uitbreidingsdoelen (grotten, mineralen, fossielen,…) Klimaat en vegetatie Uitbreidingsdoelen (grafisch verwerken van weergegevens) oud nieuw

33. Bebouwing en bevolking Bebouwing en bevolking Vereenvoudiging ruimtelijke structuur van een stad Centrum en wijken Terreinwaarnemingen met verwerking in klas (transsecten) Veel uitbreidings- en verdiepingsdoelen Een grote Europese stad oud nieuw

34. Ruimtegebruik in eigen leefruimte Synthese oud nieuw

35. Themaoverschrijdende doelen Terreinwerk en kaartwerk met focus op relaties tussen landschappen (5 leerplandoelen) Actualiteit en geografie Tweede jaar oud nieuw

36. Landschappelijke verkenning van Europa Toeristische landschappen Verplicht begeleid zelfstandig groepswerk Uitbreidingsdoelen Landbouwlandschappen Industrielandschappen Veel beperkter (Ruhrgebied is eruit) Landschap en kaart Landbouwlandschappen Industrie en verkeer in het landschap Toeristische landschappen Stedelijke landschappen en bevolking in Europa Synthese van België en Europa Tweede jaar oud nieuw

37. Referentiekaart Thematische kaart Referentiekaart Facetkaart Synthesekaart Mentale kaart Kaartmateriaal oud nieuw

38. Kaartmateriaal Waarom vereenvoudiging kaarten? • Nood aan duidelijkheid • Mentale kaart ≠ tekenles • Referentiekaart = blinde kaart met elementaire punten, lijnen, vlakken • Thematische kaart = vereenvoudigde kaart van een ruimtelijk verschijnsel (vb. industrie, toerisme,…)

39. Kaartmateriaal Zijn facetkaart en mentale kaart verboden? NEEN Als het goed werkt, behoud het dan. Je mag altijd meer doen dan wat het leerplan vraagt.

40. Tijdsindeling Eerste jaar Landschap en kaart Reliëf Oppervlaktegesteenten, bodem en ondergrond Klimaat en vegetatie Bebouwing en bevolking Eerste trimester Tweede trimester Derde trimester + actualiteit + terreinwerk

41. Tijdsindeling Tweede jaar Landschappelijke verkenning van Europa Toeristische landschappen Landbouwlandschappen Landbouwlandschappen (vervolg) Industrielandschappen Relaties tussen landschappen Eerste trimester Tweede trimester Derde trimester + actualiteit + terreinwerk

42. Actualiteit in de klas 1. Als Begin van de les • Aandacht trekken Dit kan op volgende methodes: • rechtstreeks van de site zelf • afdrukken (bv tijdschrift) • verwerken in een PowerPointpresentatie.

43. www.earthweek.com Ook via: www.digischool.nl/ak/

44. http://news.google.be/news

45. Prikbord Leerkracht verzamelt zelf artikels, leerlingen brengen artikels mee. In beide gevallen kan er bij een nieuw artikel kort door leerkracht of leerling wat uitleg gegeven worden.

46. Eigen webstek Actualiteit aanbieden via startpagina van een eigen website of blog

48. Digitale leeromgeving Bv. elov – smartschool… • actualiteit via nieuwsberichten • forum: leerlingen zelf actualiteit laten invoeren en daarover een onderlinge discussie of groepswerk opstarten

49. 2. Als zelfstandig werk voor de leerlingen Voorbeeld De leerlingen krijgen een wereldkaart die ze vooraan in een mapje stoppen. Ze verzamelen in de map artikels over actualiteit (je kunt hier eventueel de onderwerpen beperken tot de leerstofonderdelen), geven die artikels een nummer en duiden op de wereldkaart de plaats aan. Dit kan uiteraard ook in digitale versie.

50. 3. Verwerking actualiteit in een les Sommige artikels uit de actualiteit lenen zich uitstekend om een les rond uit te werken.