Elazığ İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği

1. Elazığ İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği www.elazigkhb.gov.tr

2. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi Kaynak Harput Devlet Hastanesi Hasta Hakları Birimi

3. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi • Hasta Hakları Kavramı • Hasta Hakları İhlallerinin Nedenleri • Türkiye’de Hasta Hakları • Hasta Sorumluluğu • Sağlık Çalışanları Hakları

4. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi • HASTA HAKLARI • Hasta Hakları insan haklarının sağlık hizmetindeki yansıması olup, hastalarımızın yalnızca insan olmaları sebebi ile hak ettikleri, uluslararası ve ulusal mevzuat ile teminat altına alınan haklardır.

5. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi HASTA HAKLARI KONUSUNDA ULUSAL MEVZUATIN GELİŞİMİ • 01.08.1998 tarihinde hasta haklarını somut olarak göstermek, sağlık hizmetinin verildiği her yerde, sağlık hizmetini alan herkes faydalanmasını, hak ihlallerinden korunmasını, gerekirse hukuki yollara başvurabilmesini sağlamak amacı ile Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998 tarih ve 23420 sayılı) yayınlanmıştır.

6. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi • 2003 yılında Sayın Bakanımız Prof. Dr. Recep AKDAĞ ’ın talimatları ile Hasta Hakları Yönetmeliği’nin standart olarak uygulanmasına yönelik çalışmalar başlatılmıştır. 15.10.2003 tarih hasta hakları uygulamalarını planlamak, uygulamak, denetlemek ve değerlendirmek amacı ile Sağlık Tesislerinde Hasta Hakları Uygulamalarına İlişkin Yönerge ( 15.10.2003 tarih ve 19499 sayılı ) yayınlanmış ve Bakanlığımızda Hasta Hakları Şube Müdürlüğü kurulmuştur.

7. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi • Bakanlığımız tarafından uygulamalar sırasında karşılaşılan aksaklıkların giderilmesi ve 2005 yılı içinde bakanlığımıza bağlı tüm sağlık kurum ve kuruluşlarını kapsayacak şekilde yaygınlaştırılması amacı ile, ilgili Yönerge günün gereklerine göre revize edilerek, 26.04.2005 tarihinde Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005 tarih ve 3077 sayılı) yayınlanmıştır.

8. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi ÜLKEMİZ GENELİNDE HASTA HAKLARI UYGULAMALARININ GELİŞİMİ • 1998-2003 yılları arasında hasta hakları konusunda standart olmayan uygulamalar süre gelmiştir. 2004 yılı itibari ile ülkemizde 38 il, 60 pilot hastanede hasta hakları uygulamaları başlamış ve bu sayı arttırılarak 131 hastaneye ulaşılmış ve 2005 yılı Ağustos ayı itibari hasta hakları uygulamaları olan hastane sayısı 150’ye çıkmıştır.

9. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi • 2005 yılı Ekim ayı itibari ile 81 ilde metropol sınırları içinde, yatak sayılarına bakılmaksızın tüm hastanelerde ve metropol sınırları dışında olan 100 ve üstü yatak sayılı hastanelerde hasta hakları uygulamaları başlatılmıştır. • 2005 yılı sonu itibari ile ülkemiz genelinde hasta hakları uygulamaları olan hastane sayısı 414’e ulaşmıştır.

10. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi HASTA HAKLARININ AMAÇLARI • Hastaların desteklenmesi ve toplumsal açıdan güçlendirilmesi; • Hastalara sağlık hizmetlerinden tam yararlanma konusunda yardım etmek, • Hasta-sağlık çalışanı ilişkilerini desteklemek ve geliştirmek, • Hasta haklarıyla ilgili başvuru mekanizmaları oluşturarak sağlık hizmeti ortamında iç kontrolü sağlamak, • Sağlık hizmeti alan, sunan ve aracılık eden kişi ve kurumlar arasında işbirliği ve iletişim fırsatları yaratmak, var olanları güçlendirmek, böylelikle daha etkin ve güvenilir bir model oluşturmak, • Hasta eğitimini genel bir uygulama haline getirerek sağlık hizmeti etkinliğini artırmaktır.

11. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi HASTA VE HASTA YAKINIHAKLARI • Tüm bu hakların amacı “insan sağlığının yüksek düzeyde korunmasını” ve sağlık hizmetlerinin yüksek kalitede verilmesini sağlamaktır. Haklar, vatandaşların ve sağlık tedavisinde payı olanların hem görev hem de sorumlulukları ile ilişkilidir.

12. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi Hizmetten Genel Olarak Faydalanma Hakkı • Her birey sağlık ihtiyaçlarının karşılanması için sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkına sahiptir. Sağlık hizmetleri herkese eşit olarak verilmeli ve hastalığın türü, zamanı, ikamet yeri veya mali kaynaklar konusunda ayrım yapılmamalıdır.

13. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi Bilgilendirme ve Bilgi İsteme Hakkı • Her birey kendi sağlık durumu hakkında, mevcut sağlık hizmetleri ve onlardan nasıl yararlanabileceği konusunda ve tüm bilimsel araştırma ve teknolojik yenilikler ile ilgili bilgi alma hakkına sahiptir. Sağlık hizmetleri, sağlık hizmeti verenler, hastanın kolay ulaşabileceği ve anlayacağı dilde bilgi vermek zorundadır. • Hastaların kendi dosyalarında ve kayıtlarında kendileri ve hastalıkları ile ilgili bulunan bilgileri alma, fotokopi ile çoğaltma, soru sorma ve hata varsa onların düzeltilmesini talep etme hakkı vardır.

14. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi Bir Fıkra; Adamın biri doktora gitmiş. “Kalbim çok atıyor” demiş. Uzun bir muayeneden sonra doktor "Atmaması lazım" demiş. Adam doğru eczaneye gitmiş ve "Atmaması var mı?" demiş. Eczacı şaşırarak: "Beyefendi Atmaması bizde olmaz, siz köşedeki veterinere gidin" demiş. Adam 4 kutu “at maması” almış ve bir ay kadar kullanmış. Sonuç mükemmel… Fakat 4 ay sonra adamın kalp şikayetleri yeniden başlamış ve doğru veterinere gitmiş ve 4 kutu daha at maması istemiş. Veteriner "Kusura bakmayın at maması ithalatı artık yapılmıyor" demiş. Adam telaşla doktoruna gitmiş ve "atmaması bitmiş efendim" demiş. Doktor da "bit-memesi lazım" demiş...

15. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi RIZA (onay) HAKKI • Kendi sağlığı ile ilgili kararlara iştirak edebilmesi için her birey ilgili bilgileri alma hakkına sahiptir. Bu bilgiler bilimsel araştırmalar katılım dahil olmak üzere herhangi bir işlem ve tedavi için şarttır. • Sağlık hizmeti verenler gerçekleşecek herhangi bir ameliyat veya tedaviye ilişkin tüm bilgileri, riskleri, sıkıntıları, yan etkileri ve alternatif durumları hastalara aktarmak zorundadır. Hastanın tedavi veya tıbbi müdahaleye itiraz etme hakkı veya tedavi sürecinde kararını değiştirip devam edilmesine karşı itiraz etme hakkı vardır. Hasta sağlık durumu ile ilgili bilgilendirilme konusuna itiraz hakkına sahiptir.

16. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi Personel Tanıma, Seçme ve Değiştirme Hakkı • Yeterli bilgiye sahip her birey farklı tedavi yöntemleri ve tedaviyi verecek kişiler arasında seçim yapma hakkına sahiptir. Hasta, hangi teşhis ve tedavi yönteminin kullanılacağı ve doktor , uzman veya hastane seçimi konularında karar verme hakkına sahiptir.

17. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi Mahremiyet ve Gizlilik Hakkı • Her birey kişisel bilgilerinin; sağlık durumu, teşhis ve tedavi süreci veya özel ziyaretlerinin içeriği hususunda, bu tarz konuların gizli tutulmasını talep etme hakkına sahiptir. Bir bireyin sağlık durumuna veya ona uygulanan tedaviye ilişkin bilgi ve veriler gizli olmalı ve muhafaza edilmelidir. • Tıbbi müdahale sırasında bile kişisel gizliliğe saygı gösterilmeli, yani uygun ortamda ve gerçekten orada bulunması gerekli olan kişiler gözetiminde yapılmalıdır.

18. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi SAYGINLIK GÖRME • Her bireyin, saygı, itina ve ihtimam gösterilerek, güler yüzlü, nazik, şefkatli ve hijyenik şartlar sağlanmış, gürültü ve rahatsız edici bütün etkenler bertaraf edilmiş bir ortamda sağlık hizmeti alma hakkı vardır.

19. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi DİNİ VECİBELERİ YERİNE GETİRME • Kuruluşun imkanları ölçüsünde ve idarece alınan tedbirler çerçevesinde, dini vecibelerini yerine getirme hakkı vardır .

20. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi ZİYARET VE REFAKATÇİ HAKKI • Her bireyin, kurum tarafından belirlenen usul ve esaslara uygun olarak ziyaretçi kabul etme, mevzuat ve imkanlar ölçüsünde ve hekimin uygun görmesi durumunda refakatçi bulundurmayı isteme hakkı vardır.

21. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi GÜVENLİK • Hastalarımızın sağlık hizmetini güvenli bir ortamda alma hakkı vardır.

22. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi YENİLİK HAKKI • Her bireyin sağlık hizmetlerindeki en son yeniliklerden ve gelişmelerden faydalanma hakkı vardır.

23. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi ŞİKAYET HAKKI • Her bireyin bir zarar gördüğünde şikayette bulunma hakkı vardır. Sağlık Hizmetleri, hastalara sahip oldukları haklar konusunda bilgi vermelidir. Şikayet, belli bir süre içerisinde sağlık hizmetleri yetkilileri tarafından yazılı olarak cevaplandırılmalıdır.

24. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi REDDETME VE DURDURMA HAKKI • Her hastanın tedaviyi reddetme ve durdurma hakkı vardır.

25. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi TAZMİNAT HAKKI • Sağlık tedavisi sırasında fiziksel veya manevi ve psikolojik zarar gören bireyin kısa bir sürede tazminat alma hakkı vardır.

26. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi HASTA SORUMLULUĞU • Bir yerde hak varsa hemen yanı başında sorumluluk da vardır. • Hasta Sorumluluğu ; • Hastanın bir sağlık kuruluşuna başvurmadan ve başvurduktan sonraki süreçte yerine getirmesi gereken ödev ve yükümlülükler bulunmaktadır.

27. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi HASTA SORUMLULUKLARI • Genel Sorumluluklar • 2. Sosyal Güvenlik Durumu • 3. Sağlık Çalışanlarını Bilgilendirme • 4. Hastane Kurallarına Uyma • 5. Tedavisi İle İlgili Önerilere Uyma

28. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi HASTA VE HASTA YAKINI SORUMLULUKLARI • Hasta ve yakınları tanı ve tedaviyle ilgili açıklamaları anlamakta güçlük çektiklerinde, bu durumu hastanın bakımından sorumlu kişilere bildirmeli ve akla gelen tüm soruları sormalıdır. • Hasta ve yakınları, tedavi ve izlem sürecinde karşılaştıkları beklenmedik gelişmeleri hastanın bakımından sorumlu kişilere bildirmelidir.

29. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi GENEL SORUMLULUKLAR • Kişiler kendi sağlığına dikkat etmek için elinden geleni yapmalı ve sağlıklı bir yaşam için verilen tavsiyelere uymalıdır. • Kişi uygunsa kan verebilir ya da organ bağışında bulunabilir. • Basit durumlarda kişiler kendi bakımlarını yapmalıdır.

30. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi SOSYAL GÜVENLİK DURUMU • Hasta; sağlık, sosyal güvenlik ve kişisel bilgilerindeki değişiklikleri zamanında bildirmek durumundadır.

31. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi SAĞLIK ÇALIŞANLARINI BİLGİLENDİRME • Hasta; yakınmalarını, daha önce geçirdiği hastalıkları, yatarak herhangi bir tedavi görüp görmediğini, eğer varsa halen kullandığı ilaçları ve tüm sağlığıyla ilgili bilgileri tam, eksiksiz vermelidir.

32. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi HASTANE KURALLARINA UYMA • Hasta; başvurduğu sağlık kuruluşunun kural ve uygulamalarına uymalıdır. • Hasta Sağlık Bakanlığı ve diğer sosyal güvenlik kurumlarınca belirlenen sevk zincirine uymalıdır. • Hastanın; tedavi, bakım ve rehabilitasyon sürecince sağlık çalışanları ile işbirliği içinde olması beklenir. • Hasta; randevulu hizmet veren bir sağlık tesisinden yararlanıyorsa randevunun tarih ve saatine uyması ve değişiklikleri ilgili yere bildirmesi gerekir. • Hasta; hastane personelinin, diğer hastaların ve ziyaretçilerin haklarına saygı göstermelidir. • Hasta; hastane malzemelerine verdiği zararları karşılamak zorundadır.

33. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi Tedavisi İle İlgili Önerilere Uyma • Hasta; tedavisi ve ilaçlarla ilgili tavsiyeleri dikkatle dinlemeli ve anlayamadığı yerleri sormalıdır. • Hastanın; tedavisiyle ilgili önerilere uyum sağlayamama durumu söz konusu ise bunu sağlık çalışanına bildirmesi gerekir. • Hasta sağlık bakım ve taburculuk sonrası bakım planını beklendiği gibi doğru anlayıp anlamadığını belirtmesi gerekir. • Hasta; uygulanacak tedaviyi reddetmesi veya önerilere uymamasından dolayı doğacak sonuçlardan kendisi sorumludur.

34. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi SAĞLIK ÇALIŞANLARI HAKLARI • TIBBİ DEONTOLOJİ (Meslek Ahlakı) NİZAMNAMESİ • TABABET (Tabiplik) UZMANLIK TÜZÜĞÜ • TÜRK CEZA KANUNU

35. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi TEDAVİ İLE İLGİLİ OLARAK HEKİMLERE AİT HAKLAR DA BULUNMAKTADIR. 1. HEKİMİN TEDAVİ SEÇME HAKKI 2. HEKİMİN HASTAYI REDDETME HAKKI

36. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi 1. HEKİMİN TEDAVİ SEÇME HAKKI • Tedavinin Uygun Olarak Seçilmesi Koşulu ile Hekim Yapacağı Tedaviyi Seçme Hakkına Sahiptir. • Hekim Tedaviyi Kendi Yöntemlerine Göre Yürütür. • Bu Konuda Talimat Alamaz.( Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi Madde:6)

37. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi 2. HEKİMİN HASTAYI REDDETME HAKKI • Tıbbi Deontoloji Tüzüğü 19. MaddesindeHekim Şahsi Ve Mesleki Sebepler İle Tedaviyi Reddedebileceği Yada Devam Eden Tedaviyi Bitirmeden Hastasını Bırakabileceği İfade Edilmektedir. • Ancak Hastasını Önceden Haberdar Etmesi Ona Yeni Bir Hekim Bulabileceği Zaman Tanıması Gereklidir.

38. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi • Yeterli Zaman Ayırma Hakkı(tababet Uzmanlık Yönetmeliği 10. Madde) • Şifa Garantisi Vermeme Hakkı(tıbbi Deontoloji Nizamnamesi Madde 13) • Mesleğini Baskı Altında Kalmadan Uygulama • Tüm Kişiliklerini Koruma Hakkı..( Anayasa) • Başvuru Ve Şikayet Hakkı

39. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi SAĞLIK ÇALIŞANLARININ HEM KENDİ HAKLARI HEM DE HASTA HAKLARI VARDIR.

40. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi

41. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi HASTA HAKLARI VE SAĞLIK ÇALIŞANI İLİŞKİLERİ

42. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi • Hasta Hakları İle Hekim Hakları Karşıt Şeyler Değildir. Hastalar İle Hekimler Bir Birlerine Rakip Değillerdir. • Hastalar Ve Hekimler Bir Bütünün Parçalarıdır. Birbirlerini Tamamlarlar. Hastalar Hekimsiz Yapamazlar. Hasta Olmasa Da Hekim Olmaz. Dolayısıyla Hastalarla Ve Sağlık Çalışanları Ayrı Ve Hele Karşıt Taraflar Değillerdir. • Hasta Hakları İle İlgili Çalışmaların Sağlık Çalışanlarının Aleyhine Olacağını Var Saymak, Bundan Dolayı Bunun Karşısında Olmak Yanlış Bir Algılamanın Sonucudur. Her Ne Kadar Hekim Ya Da Sağlık Çalışanı Olsak Da, Aynı Zamanda Hasta Veya Hasta Yakınıyız

43. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi • Bugün Olmasa Da, Günün Birinde Sağlık Çalışanına Da Hasta Veya Hasta Yakını Rolü Oynamak Düşecektir. Bundan Kaçamayız… • Esasında Bugünkü Çabalarımız Sadece Hastalar İçin Değil; Bütün İnsanlar İçindir. Sağlık çalışanları Da Bu Bütünün Bir Parçasıdır. • Amacımız Üzüm Yemektir, Bağcıyı Dövmek Değil. Yani Hasta Hakları Konusunda Yapılan Çalışmalarımızda Amaç: Hekimleri Suçlamak, Sağlık Çalışanlarının İşlerini Zorlaştırmak Değildir. Onlara Soruşturmalar Açmak, Yargılamak Değildir.

44. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi Amaç: Hastalarımızın, Hasta Yakınlarımızın Daha Nitelikli, Daha Kaliteli, Daha Güzel Bir Sağlık Hizmeti Almalarına Yol Açmaktır. Buna Zemin Hazırlamaktır. Bunun İçin Çaba Sarf Etmektir. Hasta Memnuniyetini Artırmaktır. Amaç: Bir Takım Sorunlar, Hak İhlalleri, Mağduriyetler Ortaya Çıktıktan Sonra, Olayları İdari Veya Cezai Hukuka İntikal Ettirmek Değil; Hiç Bu Sorunların Ortaya Çıkmaması İçin Gerekli Önlemleri Almaktır. Hasta Ve Yakınlarının Sağlık Çalışanlarından Aldıkları Hizmetten Memnun Kalmalarıdır.

45. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi HASTA HAKLARI KURULLARI • GÖREVLERİ: • Hasta Hakları İhlallerine İlişkin Kendisine Ulaşan Başvuruları İncelemek, Değerlendirmek Ve Sonuçlandırmak. • Hastanede Hasta Hakları Uygulamalarını Geliştirmek İçin Başhekime Önerilerde Bulunmak.

46. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi Hasta Hakkı İhlalinde Başvurulacak Yerler: • İnternetten www.Saglik.Gov.Tr Adresine, • Alo 184 Sabim Hattına • Hastanelerdeki Hasta Hakları Birimlerine Başvurabilirsiniz.

47. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi HAKLARINIZIN İHLAL EDİLDİĞİNİ DÜŞÜNÜYORSANIZ NE YAPMALISINIZ? Hasta Veya Hasta Yakını Hastane Hasta Hakları Birimi Başvuru Formu Doldurulur. İnternet Ortamına Aktarılır. (Aynı Gün) ÇOK ACİL DURUM VARSA HASTANE İDARESİ HEMEN BİLGİLENDİRİLİR.

48. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi Hakkında Başvuru Yapılan Hastane Çalışanından Bilgi İstenir. (2 Gün İçinde) Hastane Hasta Hakları Birimi Taraflar Dışında Bilgi Alınması Gereken Kişiler Varsa Onlardan Da Bilgi Alınır. (2 Gün İçinde)

49. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi Alınan Tüm Bilgi Ve Belgeler Hastane Hasta Hakları Kurulu Üyelerine Dosya Oluşturularak Dağıtılır. (3. Günün Sonunda) Hastane Hasta Hakları Birimi • Kurul Haftada Bir Toplanır • Dosyaları Değerlendirir. • Oy Çokluğu İle Karar Verir. • Kararlar Hasta Hakları Birimine Bildirilir.

50. Hasta Hakları ve Güvenliği Eğitimi HASTA HAKLARI BİRİMİ KURULDAN GELEN KARARLARI TASNİF EDER. Hasta İle İlgili Yapılacaklar Kurul Kararı Hakkında Hastaya Yazılı Bilgi Verilir. Hastaya Bu Aşamadan Sonra Yapması Gerekenler Konusunda Bilgi Verilir. Hasta Hakları Yönetmeliği Ve Yeni Mevzuat Hükümleri Doğrultusunda Kurum Tarafından Yürütülecek İşlemler Hakkında Bilgi Verilir. Hastanın Sonraki Süreci Takip Etmesini Kolaylaştırıcı Olmak Üzere İrtibat Veya Kayıt Numarası Verilir. Kararın Sonucu İdari Ve Adli Takip Açısından Hastane İdaresine Bildirilir. Personel İle İlgili Yapılacaklar Kurulun Kararı İlgili Personele Bildirilir. Kurul, İlgili Personeli Kusurlu Bulmuş İse Dosya Gerekli İdari Ve Adli Takibat İçin Başhekimliğe Üst Yazı İle İletilir. İdare, 657 Sayılı Kanuna Göre Gerekli İdari Ve Adli Takibi Yapar. Hastane Hasta Hakları Birimi