1 / 29

Interpretacja wyników równowagi kwasowo-zasadowej

Klaudia Zamerlak Gr. B2. Interpretacja wyników równowagi kwasowo-zasadowej. Utrzymanie równowagi kwasowo - zasadowej.

ronia
Download Presentation

Interpretacja wyników równowagi kwasowo-zasadowej

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Klaudia Zamerlak Gr. B2 Interpretacja wyników równowagi kwasowo-zasadowej

  2. Utrzymanie równowagi kwasowo - zasadowej Równowaga kwasowo-zasadowa jest to stan, w którym zachowany jest swoisty stosunek kationów i anionów w płynach ustrojowych, warunkujący odpowiednie pH i prawidłowy przebieg procesów życiowych Współdziałanie trzech mechanizmów: Układy buforowe krwi i tkanek Płuca - usuwanie kwasu (CO2) • Nerki – zatrzymywanie zasad (HCO3-) • kanalik proksymalny • kanalik dystalny 2

  3. Podstawowe parametry opisujące stan RKZ • pH • pCO2 • Aktualne stężenie HCO3- • BE • pO2 • HbO2(SO2) Parametry mierzone 3

  4. Podstawowe parametry opisujące stan RKZ Nadmiar zasad – (BE) ilość kwasu lub zasady koniecznej do zmiareczkowania 1 litra krwi do pH= 7.4 • dodatnia wartość BE – wskazuje na: - nadmiar zasad - niedobór nielotnych kwasów • ujemna wartość BE – wskazuje na: - niedobór zasad - nadmiar nielotnych kwasów pO2– prężność tlenu we krwi • ograniczone znaczenie diagnostyczne (odzwierciedla tylko frakcje tlenu rozpuszczonego) SO2– aktualny stopień wysycenia hemoglobiny tlenem • wyrażany w procentach w odniesieniu do całkowitej pojemności hemoglobiny do wiązania tlenu 4

  5. Hipoksja i inne zaburzenia metabolizmu tlenowego Hipoksja - stan, w którym tkanki nie są zaopatrywane w wystarczającą dla prawidłowego metabolizmu tlenowego ilość tlenu. Może powodować hiperwentylację, a tym samym obniżenie pCO2 i zasadowicę oddechową. Hipoksemia – stan, w którym we krwi tętniczej zmniejszona jest zawartość tlenu (upośledzenie utlenowania krwi, ↓stęż. Hb, ↓dostępność Hb dla O2) €Upośledzenie utlenowania krwi – stan wynikający ze zmniejszonego przechodzenia tlenu z płuc do układu krążenia - ↓SO2 5

  6. Badania pomocnicze Chlorki działają jak bufor równoważąc przesunięcia jonów H+w zaburzeniach RKZ 6

  7. Kwaśność miareczkowa • ilość jonów wodorowych wydalanych z moczem w postaci H2PO4- lub innych słabych kwasów (kreatynina, kwas beta-hydroksymasłowy, kwaśne cytryniany) • stanowi 25-40% wydalonego jonu wodorowego, pozostała część zaś wydalana jest w powiązaniu z amoniakiem • Materiał biologiczny mocz z dobowej zbiórki Wzrost wydalania Spadek wydalania • dieta jarzynowa • zasadowicametaboliczna lub oddechowa • - kwasica kanalikowa dystalna (typ I) • duże dawki niektórych antybiotyków, np. amfoterycyny B. • dieta bogata w białka zwierzęce • kwasica metaboliczna lub oddechowa 7

  8. KWASICA ZASADOWICA < 7.35 > 7.45 pHkrwi Etapy interpretacji wyników badania RKZ 7.35 – 7.45 1. Ocena wartości pH – kwasica czy zasadowica. 8

  9. Etapy interpretacji wyników badania RKZ 2. Określenie przyczyny prowadzącej do obserwowanej zmiany pH – metaboliczna czy oddechowa. KWASICA ZASADOWICA Metaboliczna Oddechowa 9

  10. Etapy interpretacji wyników badania RKZ 3. Określenie stopnia kompensacji. a) Zaburzenia metaboliczne: • przejawem wyrównywania jest kompensacja oddechowa • zmiany pCO2 zgodne z kierunkiem zmian st. HCO3- (NZ) b) Zaburzenia oddechowe: • przejawem wyrównywania jest kompensacja metaboliczna • laboratoryjny wskaźnik: zmiany st. HCO3- (NZ) zgodne z kierunkiem pCO2 10

  11. Kompensacja zaburzeń metabolicznych - zmiana szybkości usuwania CO2 - pojawia się szybko Kwasica metaboliczna – wtórne zmniejszenie pCO2,prowadzi do wzrostu wentylacji zmiana kompensacyjna zmiana pierwotna Zasadowica metaboliczna – wtórne zwiększenie pCO2, prowadzi do spadku wentylacji zmiana kompensacyjna zmiana pierwotna 11

  12. Kompensacja zaburzeń oddechowych • zmiana wydzielania nerkowego HCO3- • nerkowa kompensacja pojawia się wolno Kwasica oddechowa – wtórny wzrost HCO3- zmiana pierwotna zmiana kompensacyjna Zasadowicaoddechowa – jest to zwykle stan ostry i nerkowa kompensacja nie występuje 12

  13. Kwasica metaboliczna – przyczyny powstawania Zwiększona utrata HCO3- Nagromadzenie kwasów Upośledzone wydalanie kwasów • Ketokwasy cukrzyca, głodzenie Przewód pokarmowy  biegunki, przetoki Niewydolność nerek (upośledzone wydalanie kw. organicznych: fosforanów, siarczanów, mocznika) Nerki  kwasica kanalikowa proksymalna • L-mlekowy  hipoksja • D-mlekowy  fermentacja bakterii Kwasy egzogenne  zatrucie alkoholem etylowym 13

  14. Luka anionowa Parametr pozwalający na ocenę dynamiki zaburzeń metabolicznych (różnicowanie kwasic). Luka anionowa = LA = [Na+]-([HCO3-]+[Cl-]) Kwasica metaboliczna z prawidłową LA Kwasica metaboliczna z podwyższoną LA • masywne biegunki (utrata zasadowej treści przewodu pokarmowego) • w nadczynności przytarczyc • w hipoaldosteronizmie • kwasice nerkowe kanalikowe • polekowe (acetazolamid, cholestyramina) • Endogenne: • ketonowa cukrzycowa i głodowa • mleczanowa • mocznicowa • Egzogenne: • Zatrucia - salicylanami, etanolem, metanolem, glikolem etylenowym 14

  15. Specyficzne zaburzenia kwasicy metabolicznej 1. Kwasica ketonowa • hiperglikemia, ketonuria, bardzo duża luka anionowa • hiperwentylacja, woń acetonu w wydychanym powietrzu 2. Kwasica mleczanowa • niedotlenienie • wstrząs • zawał serca • oparzenia • wielonarządowe urazy Ciała ketonowe w moczu Mleczany we krwi 15

  16. Przypadki kwasicy metabolicznej A: zaawansowana kwasica metaboliczna w przebiegu cukrzycy B: zatrucie lub kwasica mleczanowa C: utrata HCO3- drogą przewodu pokarmowego D: kwasica metaboliczna pochodzenia nerkowego 16

  17. Zasadowica metaboliczna – przyczyny powstawania Niedobory potasu Nadmierna utrata jonów H+ Nadmierna podaż zasad • Wymioty • płukanie żołądka • utrata z moczem • hiperaldosteronizm • hiperkortyzolemia • utrata potasu z kałem (zespoły złego wchłaniania) • utrata potasu z moczem • leki potasopędne (wyciąg z lukrecji, aldosteron) • cytrynian sodu, wodorowęglan sodu 17

  18. Kwasica oddechowa- przyczyny powstawania KWASICA ODDECHOWA Uszkodzenia funkcji ośrodka oddechowego Uszkodzenie funkcji oddechowych • Zahamowanie ośrodka oddechowego  znieczulenie ogólne, narkotyki • Choroby OUN  uraz, udar • Choroby neurologiczne  uszkodzenie rdzenia kręgowego, choroby neuronów ruchowych, neurotoksyny • Mechaniczne  Miastenia gravis, odma opłucnowa, wysięki do jamy opłucnej, urazy klatki piersiowej • Choroby płuc  niedrożność (przewlekłe zapalanie oskrzeli, astma), zwłóknienie, nacieki nowotworowe, zatorowość płucna 18

  19. Zasadowica oddechowa- przyczyny powstawania ZASADOWICA ODDECHOWA • sytuacje stresowe (ból, lęk) • nadmierna sztuczna hiperwentylacja • czynniki drażniące ośrodek oddechowy: • toksyny (towarzyszy wysoka gorączka) • leki (salicylany) • choroby serca i płuc • ciężka niedokrwistość • zmiany zwyrodnieniowe w OUN (stymulacja ośrodka oddechowego) 19

  20. Zaburzenia mieszane KWASICA ODDECHOWA KWASICA METABOLICZNA ciężka niewydolność krążenia 1 niewydolność wątroby w przebiegu leczenia środkami moczopędnymi (utrata K+) ZASADOWICA METABOLICZNA ZASADOWICA ODDECHOWA 2 • wstrząs (kwasica) w przebiegu zmian septycznych (zasadowica) • niewydolność nerek z ciężką infekcją • zatrucie salicylanami ZASADOWICA ODDECHOWA KWASICA METABOLICZNA 3 ZASADOWICA METABOLICZNA KWASICA ODDECHOWA 4 serce płucne • niewydolność nerek i wymioty • wstrząs z wymiotami KWASICA METABOLICZNA ZASADOWICA METABOLICZNA 5 20

  21. Różnicowanie zasadowic pH> 7.45 ZASADOWICA NZ > 2.5 mmol/l pCO2 > 35 mmHg TAK TAK ZASADOWICA METABOLICZNO - ODDECHOWA ZASADOWICA METABOLICZNA ZASADOWICA ODDECHOWA pCO2 < 35 mmHg NZ < 2.5 mmol/l TAK NIE NIE TAK ZASADOWICA ODDECHOWA NIEWYRÓWNYWANA ZASADOWICA METABOLICZNA WYRÓWNYWANA ZASADOWICA METABOLICZNA NIEWYRÓWNYWANA ZASADOWICA ODDECHOWA WYRÓWNYWANA ZABURZENIA MIESZANE ? 21

  22. Różnicowanie kwasic pH< 7.35 KWASICA NZ < -2.5 mmol/l pCO2 > 45 mmHg TAK NIE KWASICA METABOLICZNO - ODDECHOWA KWASICA METABOLICZNA KWASICA ODDECHOWA pCO2 < 35 mmHg NZ < 2.5 mmol/l TAK NIE NIE TAK KWASICA ODDECHOWA NIEWYRÓWNYWANA KWASICA METABOLICZNA WYRÓWNYWANA KWASICA METABOLICZNA NIEWYRÓWNYWANA KWASICA ODDECHOWA WYRÓWNYWANA ZABURZENIA MIESZANE ? 22

  23. Analiza przypadków klinicznych

  24. Przypadek 1 Kwasica czy zasadowica? Metaboliczna czy oddechowa? Skompensowana czy nieskompensowana? Ostra czy przewlekła? Przypuszczalna przyczyna? 15-latka z utrzymującymi się od ok. 2 godzin nasilonymi wymiotami. Twierdzi, że zaszkodziła jej nieświeża kanapka. Ostra częściowo skompensowana zasadowica metaboliczna. Przyczyna: wymioty (utrata kwasu żołądkowego). 24

  25. Przypadek 2 Kwasica czy zasadowica? Metaboliczna czy oddechowa? Skompensowana czy nieskompensowana? Ostra czy przewlekła? Przypuszczalna przyczyna? 55 letni pacjent z dusznością i kaszlem. Przyśpieszony oddech, osłuchowo świsty i furczenia. Od 30 lat nałogowy palacz palący dwie paczki papierosów dziennie. Przewlekła, skompensowana kwasica oddechowa. Dodatkowo: całkowita niewydolność oddechowa (pO2). Przyczyna: najprawdopodobniej POChP. 25

  26. Przypadek 3 Kwasica czy zasadowica? Metaboliczna czy oddechowa? Skompensowana czy nieskompensowana? Ostra czy przewlekła? Przypuszczalna przyczyna? Około 3 godziny wcześniej dwuletnie dziecko połknęło lek (Tramal) ojca. Obecnie jest nieprzytomne ze zwolnioną (do 6 oddechów/min) akcją oddechową. Ostra nieskompensowana kwasica oddechowa. Dodatkowo: całkowita niewydolność oddechowa. Przyczyna: zatrucie opioidem (depresja ośrodka oddechowego). 26

  27. Przypadek 4 Kwasica czy zasadowica? Metaboliczna czy oddechowa? Skompensowana czy nieskompensowana? Ostra czy przewlekła? Przypuszczalna przyczyna? Pacjentka w 37 tygodniu ciąży. Przewlekła w pełni skompensowana zasadowica oddechowa. Przyczyna: hiperwentylacja w reakcji na zapotrzebowanie płodu na tlen. 27

  28. Przypadek 5 Kwasica czy zasadowica? Metaboliczna czy oddechowa? Skompensowana czy nieskompensowana? Ostra czy przewlekła? Przypuszczalna przyczyna? Pacjent 23-letni z trwającą od 4 dni biegunką. Osłabiony i senny. Podaje, że kilkoro jego znajomych miało wcześniej podobne objawy. Ostra skompensowana kwasica metaboliczna. Przyczyna: biegunka (utrata wodorowęglanów), najprawdopodobniej o etiologii wirusowej. 28

  29. Klaudia Zamerlak Dziękuję za uwagę

More Related