HANDHAVING VAN INTELLECTUELE EIGENDOMSRECHTEN

HANDHAVING VAN INTELLECTUELE EIGENDOMSRECHTEN Brussel, 9 december 2005 Joost Verbeek Michel De Puydt ULYS Law Firm

Plan • I. Inleiding • II. Hoe het probleem van namaak en piraterij aanpakken? • A. Methodiek • B. Initiatieven in EU-recht • C. Initiatieven in Belgisch recht • D. Parallelimport • E. Recente institutionele ontwikkelingen

I. Inleiding • Namaak en piraterij = internationaal verschijnsel • Gebruik van het internet • Cijfers • Professionalisering van namaakindustrie • Diversificatie van namaakindustrie • Verband met georganiseerde criminaliteit en terrorisme

I. Inleiding • Laag betrapping- en sanctierisico vs. hoge winsten • Verschillen in wetgeving van Lidstaten EG -) voordeel voor namakers: • Rechtelijke bevelen • Bewijsvoering • Berekening schadevergoeding • Methode berekening geldboetes • Verschillen in wetgeving -) nefast voor werking interne markt en strijd tegen namaak/piraterij

I. Inleiding • Slachtoffers van namaakpraktijken? • Ondernemingen: in principe alle sectoren, maar bepaalde sectoren worden geviseerd (software, muziek, kleding) • Consumenten: veiligheid van producten (geneesmiddelen), service na verkoop

I. Inleiding • Overheid: aantasting economische openbare orde: • Verlies van douane en fiscale inkomsten • Ongecontroleerde arbeidsomgevingen • Verlies aan werkgelegenheid • Ontwijking controle-mechanismen • Ontmoediging buitenlandse investeringen

II. Hoe het probleem aanpakken? • Rechtsonzekerheid over bestaande rechtsinstrumenten • Uitwerking nieuwe rechtsinstrumenten op nationaal en internationaal vlak: • Nastreven maatschappelijke balans tussen IE-houders en derden • Misbruik exclusieve IE-rechten (correctieve werking mededingingsrecht)

II.A. Methodiek • Verticale vs. horizontale methode • Horizontaal: Richtlijn Enforcement • implementatie richtlijn in wetgeving België: horizontale aanpak • implementatie richtlijn in (toekomstige codificatie van) Benelux-wetgeving

II.B. Enforcement en de EG • Initiatieven EG inzake strijd tegen namaak: • Richtlijn nr. 2004.48 • Douane-verordeningen nrs. 2003.1983 en 1891.2004

II.B.1. Richtlijn Enforcement • Feitelijke argumenten: cf. supra • Juridische argumenten: • Nastreven uniformiteit intellectuele rechten in de EU d.m.v. harmonisatie-richtlijnen en verordeningen • Aanvulling douaneverordeningen

II.B.1. Richtlijn Enforcement • Aanvulling TRIPs-Overeenkomst: • WTO, “Parijs - +” • Minimumstandaarden inzake intellectuele eigendomsrechten • Niet alomvattend • Verschil in implementatie in Lidstaten van EU • Interactie WTO en WIPO

II.B. 1. Richtlijn Enforcement: bespreking artikelen • Art. 2 - Toepassingsgebied: • Inbreuken op alle intellectuele rechten • Enkel bestaande intellectuele rechten • Belgische wetgeving

Art. 5 – Vermoeden van auteursschap en houderschap naburige rechten • Indien de naam van de auteurs of houder naburig recht op gebruikelijke wijze op het werk vermeld staat • Omzetting in Belgisch recht

Art. 6 - Bewijsmateriaal • Verplichting overlegging bewijsmateriaal • Voorbehoud bescherming vertrouwelijke informatie • Inzage of beslag financiële, bank- of handelsdossiers • Belgische wetgeving: artt. 870, 871 en 877 Ger. Wb.

Art. 7 – Bescherming bewijsmateriaal • Beslag: beschrijvend beslag en werkelijk beslag • Indien aantoonbaar risico op vernietiging van bewijsmateriaal • Mogelijk zonder dat wederpartij is verhoord • Aanvullig op art. 43 TRIPs: “passende zekerheid”

Art. 7 – Bescherming bewijsmateriaal • Passende schadevergoeding • Bescherming getuigen • Belgische wetgeving: • = art. 1481 e.v. Ger. Wb. inzake beslag inzake namaak • Aanpassing art. 1488 Ger. Wb.?

Art. 8 – Recht op informatie • Iedere persoon betrokken bij inbreuk: • inbreukmaker • betrokken derde die goederen bezit, gebruikt, verleent • door inbreukmaker of derde aangewezen betrokken persoon die goederen produceert, fabriceert, verdeelt • Overmaken van informatie over herkomst en distributiekanalen van inbreukmakende goederen

Art. 8 – Recht op informatie • Aard van informatie • Aanvulling art. 47 TRIPs • Inspiratie op art. 13bis, 5 BMW

Art. 9- Voorlopige en conservatoire maatregelen • Snel handelen tegen inbreuk • Aanvulling op artikel 50 TRIPs • Voorkomen dreigende inbreuk • Verbod voortzetting inbreuk • Zekerheid • Dwangsom • Ook tegen tussenpersonen

Art. 9- Voorlopige en conservatoire maatregelen • Bewarend beslag op (on)roerende goederen • Beschikbaar bewijsmateriaal vanwege verzoeker • Zonder dat wederpartij is gehoord • Instellen procedure ten gronde binnen bepaalde termijn • Mechanisme van schadeloosstelling

Art. 10 – Corrigerende maatregelen • Na beslissing ten gronde • Terugroepen, definitief verwijderen en/of vernietigen van litigieuze goederen • Ook voor materialen en werktuigen gebruikt bij vervaardiging van deze goederen • Definitieve verwijdering impliceert verbeurdverklaring in de zin van art. 87.2 Auteurswet • Verduidelijking art. 46 TRIPs • Noopt onder meer tot aanpassing art. 13bis BMW

Art. 11 – Rechterlijk bevel • Verbod tot maken nieuwe inbreuken • Beboeting niet naleving van een bevel • Desgevallend met dwangsom • Uitwerking art. 44, 1, TRIPs • Niet in het kader van kortgeding • Ook ten aanzien van tussenpersonen • in België gedekt door art. 87 A.W. en art. 95 WHPC?

Art. 12 – Alternatieve maatregelen • Vervangende geldelijke schadevergoeding • Indien inbreukmaker geen opzet of nalatigheid, indien uitvoering voorlopige maatregelen onevenredige schade vr. inbreukmaker, indien eiser akkoord • Reeds mogelijk naar Belgisch recht?

Art. 13 - Schadevergoeding • Aanvulling op art. 45 TRIPs • Basisprincipe: inbreukmaker moet schade herstellen • Facultatieve regels voor Lidstaten inzake berekening schadevergoeding • Belgisch recht: • Art. 1382 B.W. • Verschillende IE-wetten

Art. 14- Procedurekosten • Gerechtskosten, honoraria, overige kosten -) in principe voor verliezende partij • Uitwerking art. 45, 2, TRIPs • Belgisch recht • Aanpassing nodig in Belgisch Ger. Wb? • Cassatie-arrest dd. 2 september 2004 (contractuele context)

Art. 15 – Openbaarmaking rechterlijke uitspraken • Voorzien in verschillende Belgische IE-wetten • Ook krachtens art. 1382 B.W. • Aanpassing BMW en BTMW (in BVIE)

II.B.2. – Douane-verordeningen inzake namaak • Verordening nr. 1383.2003 • vervanging verordening nr. 3295.94 • bij vermoeden en vastellen inbreuk op IE-rechten • voor goederen komende van buiten de EG • beslag op goederen die inbreuk plegen op alle intellectuele rechten • ex officio of op verzoek titularis • maatregelen

II.B.2. – Douane-verordeningen inzake namaak • Verordening nr. 1891.2004 • uitvoeringsmaatregelen t.a.v. Verordening nr. 1383.2003 • formaliteiten • preciseringen inzake vertegenwoordiger houder van rechten, bewijs, vergemakkelijking technisch onderzoek, bederfbare goederen

II.C. Belgische wetgevingsinitiatieven • Voorafgaand totstandkoming richtlijn • Wetsontwerp burgerrechtelijke aspecten • Wetsontwerp strafrechtelijke aspecten • Horizontale aanpak

II.C.1. Wetsontwerp burgerrechtelijke aspecten • Uitbreiding vordering tot staking • bespreking huidig systeem • Centralisatie van geschillen inzake IE-rechten bij een beperkt aantal rechtscolleges • Hervorming procedure beslag inzake namaak • bespreking huidig systeem • Invoering van burgerrechtelijke procedures voorzien door TRIPs

II.C.2. Wetsontwerp strafrechtelijke aspecten • Uitvoering douaneverordeningen • Modernisering strafwetgeving inzake namaak • moreel element • geen klachtmisdrijf meer • Incriminatie poging tot overtreding

II.D. Parallelimport • oorzaak: prijsverschillen • o.m. relevant in sector geneesmiddelen • uitoefening IP-rechten, waaronder octrooi- en merkenrechten • principe van vrij verkeer van goederen: regulerende factor

II.D.1. Parallelimport en octrooirecht • Rechtspraak H.v.J.: • Centrafarm Sterling Drug (C15/74) • Merck Stephar (187/80) • Merck Primecrown (C-267/95; C-268/95) • Pharmon Hoechst (19/84)

II.D.1. Parallelimport en octrooirecht • Gevolgen rechtspraak H.v.J.: • circulatie binnen EG: geen verzet mogelijk, ook niet indien: • parallel octrooi in andere Lidstaat naar waar wordt uitgevoerd • in Lidstaat van uitvoer geen octrooibescherming • in Lidstaat van uitvoer octrooibescherming -) uitvoer naar Lidstaat zonder bescherming -) heruitvoer naar Lidstaat met bescherming • invoer van buiten EG: wel verzet mogelijk

II.D.2. Parallelimport en merkenrecht • Rechtspraak H.v.J.: • Centrafarm Winthrop (16/74): • Hoffman Laroche (102/77) • Bristol-Myers (C-427/93, C-429/93, C-436/93) • Boehringer Ingelheim (C-143/00) • Pharmacia & Upjohn (C-379/97) • Pfizer Eurimpharm (C-1/81) • Centrafarm American Home Products (3/87) • Loendersloot Ballantine (C-349/95) • Silhouette (C-355/96) • Sebago (C-173-98) • Zino Davidof (C-414/99, C-415/99, C-416/99) • Class international Beecham (C-405/03)

II.D.2. Parallelimport en merkenrecht • Kwesties behandeld in deze rechtspraak: • specifiek voorwerp merkenrecht • ompakking • ommerken • heretikettering • communautaire uitputting • toestemming merkhouder • goederen in transit

II.D.2. Parallelimport en merkenrecht • Gevolgen rechtspraak H.v.J.: • circulatie binnen EG: geen verzet mogelijk • wel principieel verzetrecht bij ompakken en ommerken, tenzij: • kunstmatige afscherming van de markt • noodzakelijke ompakking of ommerken • garanties merkhouder: niet aantasten van oorspronkelijke toestand van producten, geen schade aan reputatie, voorafgaandelijke inkennisstelling • verwerping internationale en nationale uitputting • toestemming t.a.v. elk concreet exemplaar; impliciete toestemming

II.E. Recente institutionele ontwikkelingen • Enforcement: staat hoog op internationale politieke agenda • Internationale instellingen actief inzake enforcement-beleid: WIPO, WTO, WCO, EG, EOO, OESO • WIPO en WTO: geen wezenlijke vooruitgang • WTO: andere domeinen krijgen voorrang (landbouw, dwanglicenties) • WIPO: onwil van derde wereld landen om verder te gaan dan TRIPs • EG: voorstel RL criminele sancties bij IP-inbreuken; actieplan; bilaterale initiatieven; richtlijnen voor derde landen; mededeling; samenwerkingsverbanden met WCO

II.E. Recente institutionele ontwikkelingen • Europese Octrooi-organisatie (EOO) • EPLA • alternatief gemeenschapsoctrooi • European Patent Court: • samenstelling • bevoegdheid • Inter partes effect • standpunt Europese Commissie

Vragen & Opmerkingen Joost Verbeek Michel De Puydt www.ulys.net

HANDHAVING VAN INTELLECTUELE EIGENDOMSRECHTEN