Edukacja zdrowotna - założenia

1. Edukacja zdrowotna - założenia

2. Edukacja zdrowotna Biorąc pod uwagę rolę współczesnej edukacji zdrowotnej Woynarowska (2008) proponuje poniższą definicję: Edukacja zdrowotna jest całożyciowym procesem uczenia się ludzi jak żyć aby: • zachować i doskonalić zdrowie własne i innych, • w przypadku wystąpienia choroby lub niepełnosprawności aktywnie uczestniczyć w jej leczeniu, radzić sobie i zmniejszać jej negatywne skutki

3. Edukacja zdrowotna Edukacja zdrowotna obejmuje zarówno podmiot, jak i środowisko.

4. Edukacja zdrowotna Edukacja zdrowotna (health education) stanowi podstawowy element promocji zdrowia i ma prowadzić do zapoznania się z celami działań na rzecz zdrowia pozytywnego oraz zapobiegania chorobom poprzez wpływ na zachowa­nia jednostkowe, postawy i wykazanie korzyści płynących z zachowania zdrowia.

5. Edukacja zdrowotna • Cel: • dostarczać informacji i wiedzy na temat zdrowia, • wzmacniać działania na rzecz zdrowia, • przekonywać oraz zapewnić wpływ na tworzenie zdrowotnej polityki społecznej.

6. Edukacja zdrowotna • Techniki stosowane w edukacji zdrowotnej: • dostarczenie adekwatnych informacji, • perswazja używana w celu motywowania, • uczenie umiejętności praktycznych, • interakcja ze środowiskiem w celu uzyskania wsparcia społecznego i tworzenia warunków dla zmiany.

7. Edukacja zdrowotna Metody działań w edukacji zdrowotnej • Metoda organizowania środowiska wychowującego: • • organizacja wzorcowego środowiska materialnego, • • wzorcowa organizacja życia, • • wzory osobowe osób znaczących, • • organizowanie zasobów dla celów wychowawczych, • • organizowanie zespołów dla celów wychowawczych

8. Edukacja zdrowotna 2. Metody oddziaływania poprzez świadomość: • informowanie, przekazywanie wiedzy o zdrowiu, • wyjaśnianie, instruowanie, • przekonywanie , sugerowanie, • wartościowanie,

9. Edukacja zdrowotna 3. Metody pobudzania zachowań korzystnych dla zdrowia: • stawianie wymagań, • inspirowanie, • współzawodnictwo, • wzmacnianie zachowań pożądanych, • samowychowanie.

10. Edukacja zdrowotna 4. Metody utrwalania pożądanych zachowań zdrowotnych. 5. Metody kontroli: kontrolowanie, egzekwowanie i ocena.

11. Opracowano go na podstawie analizy wyników badań wykonanych w latach 2001–2011 w USA i w Europie opracowano model ilustrujący związki między zdrowiem i edukacją w dzieciństwie i młodości oraz efekty tego związku dla ludzi dorosłych. W modelu tym za wskaźniki zdrowia uznano także zachowania zdrowotne.

13. Edukacja zdrowotna Zasada stosowane w edukacji zdrowotnej • Zasada aktywności • Zasada motywowania • Zasada oddziaływania zespołowego • Zasada wyboru treści w wychowaniu zdrowotnym i popularyzacji wiedzy o zdrowiu oraz dostosowania jej do wieku odbiorcy

14. Edukacja zdrowotna • Zasada systematyczności • Zasada stopniowania trudności i etapowości • Zasada trwałości i elastyczności • Zasada poszanowania godności odbiorców

15. Edukacja zdrowotna • Nauczyciel w edukacji zdrowotnej: • Jest przewodnikiem (doradcą, liderem) uczniów. • Nie wchodzi w rolę „eksperta” („mistrza”), który: „musi wszystko wiedzieć”; ogranicza ocenianie, komentarze, narzucanie własnego zdania; ma odwagę powiedzieć: „nie wiem, ale sprawdzę i odpowiem” lub „nie wiem, sprawdźmy razem”, czyli ma prawo do niewiedzy oraz • uczenia się od uczniów i razem z nimi. • Organizuje uczenie się – stawia zadania, pytania, motywuje do pracy, kontroluje czas jej trwania. • Posiada i doskonali umiejętność komunikowania się z uczniami, tworzenia atmosfery bezpieczeństwa i zaufania. • Umie zachować równowagę między ustalonym programem, a potrzebami uczniów.

16. Edukacja zdrowotna Aktywizujące metody i techniki nauczania/uczenia się Przykłady Dyskusja  Debata „Za i przeciw”  Metaplan  Debata panelowa  „Sześć kapeluszy” Wchodzenie w rolę  Odgrywanie scenek  Symulacja  Drama

17. Edukacja zdrowotna Przykłady Analizowanie i rozwiązywanie problemów  Burza mózgów  Drzewo decyzyjne  Analiza przypadku Uczenie się w małych zespołach  Puzzle  Kula śnieżna Wizualizacja  Mapy myśli, mapy skojarzeń  Rysowanie ilustracji i komiksów  Sporządzanie plakatów  Układanie rebusów

18. Edukacja zdrowotna Warunki, organizacja i atmosfera w czasie zajęć Liczba osób w grupie – najkorzystniej jest, gdy wynosi około 20; w większej grupie trudno jest zaktywizować wszystkich uczniów (mało aktywni są uczniowie nieśmiali) oraz utrzymać dyscyplinę. Pomieszczenie – najkorzystniej jest, gdy sala, w której odbywają się zajęcia, umożliwia swobodne poruszanie się i przemieszczanie uczniów, tworzenie i przekształcanie grup, wykonywanie ćwiczeń ruchowych, relaksacyjnych, przeprowadzanie zabaw, rozwieszanie prac itd.

19. Edukacja zdrowotna Sposób siedzenia uczniów i nauczyciela – zależy od możliwości lokalowych, a także rodzaju zajęć. Korzystnie jest, aby uczniowie i nauczyciel „widzieli się” nawzajem i mogli rozmawiać. Najprościej jest ustawić krzesła w kręgu lub półkolu (przy dużej grupie mogą być „podwójne”). Symbolizuje to równość uczniów i nauczyciela. Gdy planowana jest praca w grupach, warto odpowiednio ustawić stoliki dla każdej grupy. Wyposażenie – tablica, rzutnik pisma, multimedialny, arkusze papieru, markery itd. Ważne jest, aby uczniowie mogli rozwieszać w sali wytwory swojej pracy indywidualnej i grupowej.

20. Edukacja zdrowotna Tworzenie dobrej atmosfery czasie zajęć Dobra atmosfera sprzyjająca budowaniu zaufania, motywacji i aktywności jest podstawowym warunkiem skuteczności każdego uczenia się. W edukacji zdrowotnej jest to szczególnie ważne, gdyż w czasie zajęć mogą ujawniać się kwestie dotyczące osobistych i intymnych spraw uczniów, a także tematy drażliwe i kontrowersyjne. Istnieje wiele czynników, które decydują o dobrym klimacie

21. Edukacja zdrowotna Czynniki, od których zależy dobry klimat uczenia się w grupie: fizyczne  pomieszczenie zapewniające komfort i odizolowane od zewnętrznych zakłóceń  sposób siedzenia umożliwiający kontakt wzrokowy ze wszystkimi uczestnikami  jasne, stymulujące otoczenie, dobre oświetlenie  czas zajęć wygodny dla uczestników i wystarczający dla realizacji zadań

22. Edukacja zdrowotna psychospołeczne  odpowiedni styl liderowania  umiejętność kierowania pracą grupy  odpowiednia liczba uczestników  negocjowanie zasad pracy w grupie  jasne określenie celów i oczekiwań  stałe śledzenie reakcji uczestników  konstruktywne przekazywanie informacji zwrotnych  właściwe wprowadzanie elementów humoru  wysoki poziom zaufania i współpracy  interakcje między wszystkimi uczestnikami  rozwiązywanie konfliktów pojawiających się w grupie w otwarty sposób

23. Edukacja zdrowotna Klimat zajęć zależy przede wszystkim od prowadzącego je nauczyciela. W edukacji zdrowotnej za podstawowe, ułatwiające komunikowanie i uczenie się cechy nauczyciela uznaje się szacunek, empatię i autentyczność. Zwraca się uwagę na to, że nauczyciel ten powinien także stale wzbogacać swoją wiedzę i doskonalić własne umiejętności metodyczne, wychowawcze oraz psychospołeczne, aby:  mieć poczucie kompetencji do podjęcia tematów edukacji zdrowotnej,  nawiązywać dobre relacje z uczniami i innymi osobami.

24. Edukacja zdrowotna Podsumowanie Do ważnych cech w metodyce nowoczesnej edukacji zdrowotnej dzieci i młodzieży należą:  Koncentracja na procesie uczenia się.  Pełnienie przez prowadzącego roli przewodnika, doradcy, a nie eksperta.  Modelowanie przez prowadzącego pożądanych postaw i zachowań zdrowotnych.  Pytanie słuchaczy o ich potrzeby i zachęcanie do udziału w planowaniu programu zajęć.  Stosowanie metod aktywizujących.  Wykorzystywanie cyklu uczenia się przez doświadczanie.  Tworzenie w czasie zajęć atmosfery sprzyjającej budowaniu zaufania, motywacji i aktywności.