220 likes | 381 Views
Taaltoetsing Diataal , ook voor het MBO?. Taalcoachacademie 25 september 2009 Amersfoort. Aanleiding. Meer telefoontjes van Roc’s Koppeling aan Raamwerk Diataal in Aanvalsplan Geletterdheid Een student wilde dit onderzoeken ITTA kwam met ontwikkelproject.
E N D
TaaltoetsingDiataal , ook voor het MBO? Taalcoachacademie 25 september 2009 Amersfoort
Aanleiding • Meer telefoontjes van Roc’s • Koppeling aan Raamwerk • Diataal in Aanvalsplan Geletterdheid • Een student wilde dit onderzoeken • ITTA kwam met ontwikkelproject
Diatekst vmbo 3 (in ontwikkeling) • Toetsreeks per sector • Iedere reeks bevat twee algemene schoolse teksten en drie sectorspecifieke • In een evt. vervolgtraject wordt waarschijnlijk een identieke toets ontwikkeld voor het mbo
Diawoord vmbo 3 (in ontwikkeling) • Toetsreeks per sector • Getoetste woorden geselecteerd uit woordenlijsten ontwikkeld door het ITTA • Iedere toetsreeks bestaat uit 20 algemenere woorden en 30 sectorspecifieke
Ontwerpprincipes Diataal : • diagnostische toetsen • adaptieve toetsing (indien mogelijk) • functioneel toetsmateriaal • gestandaardiseerde toetsen • ontwikkelingsgerichte toetsen • ook aandacht voor traject na toetsafname
De tekstbegriptoetsen • Signaleren en diagnosticeren begrip van schoolboekteksten; • Vijftal teksten met meerkeuzevragen op micro-, meso- en macroniveau; • Toetsuitslag: • Begrijpend leesniveau (BLN), gekoppeld aan Raamwerk • Vaardigheidsgroep (A t/m E), gekoppeld aan landelijk beeld • Lezerstype: compenserende, schoolse of probleemlezer
Vroegtijdige signalering, maar hoe? • Diagnostische toetsing van taalvaardigheid • ‘Toetsbatterij’ met +/_ tests voor relevante componenten van taalvaardigheid • Legt relatieve tekorten en sterke kanten bloot • Levert profielen op • Biedt houvast voor gerichte ondersteuning obv • ‘handelingsplan’ met inspraak van de leerling
Leesprofielen • Top-down • Bottom-up • ‘probleem’
Probleemlezer “Ik verveel me vaak als ik lees.” “Ik ben niet zo’ n vlotte lezer.” “Moeilijke woorden brengen me in de war.” • technisch zwak • weinig zelfvertrouwen • niet gemotiveerd • negatieve spiraal
Compenserende lezer “Voor het lezen denk ik na over wat ik er al van weet.” • moeilijkheden op woordniveau • gericht op achterhalen van betekenis • actieve leeshouding
Schoolse lezer “Ik wil precies weten wat er staat” “Moeilijke woorden brengen me in de war” “Ik denk van te voren niet na over de tekst” • goede woordkennis • moeilijkheden begrijpen tekst • bevangen, niet actieve houding
De negatieve spiraal Kan niet goed lezen, houdt niet van lezen Minder lezen Minder (woord)kennis Groter tekort in lees/taal/kennis
Taalvaardigheid: een ‘complex construct’ • Microniveau (beschrijvend) • Mesoniveau (structurerend) • Macroniveau (tekstueel): • Boventekstuele niveau
letterlijk begrip van woorden en zinnen begrip van (aanduiders van) tekstverbanden begrip van de strekking, de hoofdgedachte, kennisintegratie studerend/kritisch lezen Zinsbouw, woordkeuze, formuleren, Cohesie: gebruik van verbindingswoorden en structuuraanduiders Coherentie: centraal thema, rode draad, structuur Analyse en synthese, Bronhantering Tekstbegrip Tekstproductie
Alleen screenen aan het begin? • Ook groei en stagnatie signaleren • Hertoetsen en leerlingen volgen • Belang van doorlopende leerlijnen • en invoeren van de referentieniveaus (nog uit te werken beschrijvingen als basis voor toetsconstructie) • Diataal/diaplus: BLN scores gekoppeld aan tekstniveaus
Onze vragen aan u: Tekstselectie: hoe (sector)specifiek? Woordselectie: idem Beginnen met begin leerjaar 1 mbo-niveaus 1-4? Functie van de toets: Signaleren van algemeen zwakke lezers? Diagnostiek?
Meer informatie? www. diataal.nl Demo aanvragen via de website Of bel met Aleida Bouman (050-3633443) Of mail: diataal@rug.nl H.I.Hacquebord@rug.nl