260 likes | 783 Views
BÖLÜM:4 BİLEŞİKLER. Bileşiklerin Genel Özellikleri Bileşik Formülleri Bileşiklerin İsimlendirilmesi Değerlik Bulma Bileşiklerin Sınıflandırılması. BİLEŞİKLER. Farklı cins atomlardan oluşan saf maddelere bileşik denir .
E N D
BÖLÜM:4BİLEŞİKLER • Bileşiklerin Genel Özellikleri • Bileşik Formülleri • Bileşiklerin İsimlendirilmesi • Değerlik Bulma • Bileşiklerin Sınıflandırılması
BİLEŞİKLER • Farklı cins atomlardan oluşan saf maddelere bileşik denir. • Bileşiğin en küçük birimi farklı atomlardan oluşan moleküller veya iyonlardır. • Doğada; tuz, su, sabun, şeker, alkol gibi farklı cins atomlar içeren pek çok madde vardır.
1.Bileşiklerin Özellikleri: • Saf maddelerdir. • Yapıtaşı moleküldür. • İki tip molekül vardır: • Element molekülü: Aynı cins atomların bir araya gelmesiyle oluşan moleküldür. H2, Cl2, Br2, N2, O2, O3 örnek olarak verilebilir. • Bileşik molekülü: Farklı cins atomların oluşturduğu moleküldür. CO2, SO3, CH4, N2O5 örnektir.
Formüllerle gösterilirler. • Yapısında en az iki cins atom bulunur. • CO2, SO3, , CH4 gibi. • Bileşiği oluşturan elementler arasında belirli atom ve kütle oranı bulunur. • CO2 bileşiğinde 1 atom karbona karşı 2 atom oksijen birleşmiştir. • Bileşiği oluşturan maddeler özelliklerini kaybederler. • Bileşiklerin belirli erime ve kaynama noktaları vardır.
Belirli yoğunlukları vardır. • H2O nun +4oC ve 1 atm basınç altında yoğunluğu 1 g/cm3 tür. • Homojendirler. • Kimyasal yollarla bileşenlerine ayrıştırılabilirler. • NaCl(s) nın elektrolizinde katotta sodyum metali birikirken anotta klor gazı çıkışı gözlenir.
2.Bileşik Formülleri • Kaba (basit) formül • Molekül (gerçek) formül Kaba formül: Bir bileşikteki elementlerin cinsini, atom ve kütle oranını belirten formüldür. • (CH2)n, (CH2O) n, (NO2) n gibi Molekül formülü: Bir bileşikteki elementlerin cinsini, atomların gerçek sayısını, mol kütlesini belirten formüldür. • C2H4,C6H12O6, N2O4 gibi
4.Değerlik Bulma • Değerlik bulunurken iki kural uygulanır. • Bileşiklerdeki taneciklerin yükleri toplamı sıfırdır. • Köklerdeki taneciklerin yükleri toplamı kökün yüküne eşittir.
KMnO4 deki Mn değerliğini bulmak için; KMnO4 bileşik olduğu için toplam yük sıfıra eşitlenir.K 1A grubu elementi olduğundan (+1) ve oksijenin de -2 olduğu bilindiğinden K+1MnxO4-2 şeklinde yazılarak +1+x+4(-2)=0 x=+7 bulunur. Mnnin değerliği +7 dir.
5.Bileşiklerin Sınıflandırılması • Bileşikler 4 sınıfa ayrılır. • Asit • Baz • Tuz • Oksit
Asitler Özellikleri: • Suda iyonlaşarak çözünürler. • Suya H+ iyonu veren maddelerdir. • Sulu çözeltileri elektrolittir. • Turnusol kağıdının rengini kırmızıya çevirirler. • Tatları ekşidir. • Bazlarla tepkimeye girerek tuz oluştururlar.
Kuvvetli asitler: Suda % 100 e yakın iyonlaşan asitlere denir. En önemli kuvvetli asitler HCl, HBr, HNO3, H2SO4 • Zayıf asitler: Suda çok az iyonlaşan asitlerdir. H2CO3, CH3COOH, HCN en önemlileridir.
Bazlar Özellikleri: • Suda iyonlaşarak çözünürler. • Suya OH- iyonu veren maddelerdir. • Sulu çözeltileri elektrolittir. • Turnusol kağıdının rengini maviye çevirirler. • Tatları acıdır. • Asitlerle tepkimeye girerek tuz oluştururlar.
Kuvvetli bazlar: Suda %100 e yakın iyonlaşan bazlardır. • NaOH, KOH, Sr(OH)2, Ba(OH)2 • Zayıf bazlar: Suda çok az iyonlaşan bazlardır. • NH3, Mg(OH)2, Na2CO3
3.Tuzlar • Anyon ve katyon içeren, suda genelde çözünebilen, suda çözündüğünde veya sıvı hâlde elektriği iletip katı hâlde iletmeyen, oda şartlarında katı hâlde bulunan maddelerdir. • Asit ve bazların nötrleşmesinden elde edilirler. • NaHCO3, NaH2PO4,NaCl, K4Fe(CN)6 örnek olarak verilebilir.
4.Oksitler • Oksijenin yanında tek cins elementin bulunduğu (OF2 hariç) bileşiklerdir. 1– Asit oksitler (Ametal oksitler): • Ametallerin oksijence zengin oksitlerine denir. Örneğin: CO2, NO2, N2O5, SO3, SO2. • Asit oksitlerin suyla tepkimelerinden asitler, bazlarla tepkimelerinden tuz ve su oluşur.
2– Bazik oksitler (Metal oksitler): • Metallerin oksitlerine denir. Örneğin: Na2O, CaO, Li2O. • Bazik oksitlerin suyla tepkimelerinden bazlar, asitlerle tepkimelerinden tuz ve su oluşur.
3 – Nötroksitler: • Ne asit ne de bazözelliğigösterenoksitlerdir. • Nötr oksitler; suyla, bazlarla ve asitlerle tepkime vermezler. • Oksijenle yanarak asidik oksitlerine dönüşürler. • Örnek : CO, NO2, NO .......
4– Amfoter oksitler : • Amfoter metallerin oksitlerine denir. Örneğin: Al2O3, Cr2O3, ZnO, PbO, SnO. • Amfoter oksitlerin bazlar ve asitlerle tepkimelerinden tuz ve su oluşur. Suyla tepkime vermezler. 5– Peroksitler: • Oksijenin –1 değerlikli olduğu oksitlerdir.1A ve 2A grubu metallerinin peroksitleri vardır. Örneğin: Na2O2, Li2O2, H2O2, K2O2, CaO2, MgO2, BaO2. • Peroksitler ısıtıldıklarında normal oksitlerine dönüşür. • H2O2 + ısı → H2O + 1/2O2
6– Bileşik oksitler: • Birden çok değerlik alan metallerin birden çok değerliğinin bir arada bulunduğu oksitlerdir. Örneğin: • FeO . FeO2→ Fe3O4 • PbO . PbO2→ Pb2O3 • PbO . Pb2O3→ Pb3O4