Sosyal Medyanın H ukuksal Boyutu

1. Sosyal Medyanın Hukuksal Boyutu Av. Serhat KOÇ, LL.M. Güneli & KoçHukukBürosuKurucuOrtağı 26.09.2013, İstanbul

2. ‘Medya’ olarak İnternet: SosyalMedya • Eski “Medya”nıniçeriği: • Üreten X İzleyen (tekyönlü) • Bu ayırımıortadankaldıran“sosyalmedya” araçları> • yaratıcılığınveyenilikçiliğinönplanaçıktığı • “Yeni” biriletişimdünyası (interaktif/ Web 2.0) • DijitalYerliler X DijitalGöçmenler

3. SosyalMedya “Farkı” • Sosyalmedya> BİREY / KURUM • Sansürsüz, çokyönlübilgiakışınaanındaulaşabilmek • Kendifikirlerinizi de aynıandaduyurabilmek • Bireyinbilgilendirmehakkınıişlevselkılankusursuzbiraraç. • Her türlüsansürgirişiminin de korkulurüyası.

4. Sosyal MedyanınHukuksal Boyutu • “Sosyalmedya” mecralarında: • Telifhakları • Reklamcılık • Nefretsöylemleri vebenzerisuçlarınkovuşturulması • Bilgigüvenliğininsağlanması • İtibarYönetimi

5. SosyalMedyaHukuku? “Yenimedya”, gelenekselhukuksistemini de temelindensarsması Klasikhukuknormlarınınsosyalmedyanınkarşısındaçaresizkalışı. BağımsızbirhukukdalıolarakBilişimHukuku’nunaltında İnternet Hukukuveonunaltında da SosyalmedyaHukuku

6. BilgiToplumu / SosyalMedya • Sosyalmedyanın • “bilgitoplumu”nageçişsürecindekirolü: • ÖzelhayatıngizliliğiX DevletSırrı • KamuGüvenliği x İfadeÖzgürlüğü

7. #direninternet • Devletleregemenliklerininklasikicrasıolarak İnternet’e müdahaleetmekisterler. • Çoğuzamanbumüdahaleler hem demokrasiyeveinsanhaklarıilkelerineuygundüşmez. • Hem de İnternet’in kendineözgüyapısıyla da bağdaşmaz.

8. #5651iyedirtmeyiz • 5651 bağlamındabir site hakkındaerişimengellemekararınınverilebilmesi, kanundasınırlıolaraksayılansuçlardanbirininbulunmasınabağlıdır. • Uygulamadafarklısuçtiplerindendolayı (TerörleMücadeleKanunuvb.) verilenerişimengellemekararlarınınyasaldayanağıbulunmamaktadır.

9. #dirensosyalmedya • TİB, biridarikurumolmasınarağmen> • İçerikve/veyayersağlayıcınınyurtdışındaolmasıhalinde 5651 S.K.‘un 8. md.sindesayılankatalogsuçlarıntamamından • Her halükardaiseçocuklarıncinselistismarıvemüstehcenliksuçlarında > hakim onayınabağlıolmaksızınerişimengellemekararıverebilmeyetkisinesahip.

10. #direnanayasa • Anayasa 26/2 md.> ‘erişiminengellenmesi’temelhakveözgürlüklerinsınırlandırılmasıdır. • Anayasa 13. md.> Anayasanınsözüneveruhuna, demokratiktoplumdüzenineveölçülülükilkesineaykırıolamaz. • AnayasaMahkemesi’ninÖlçülülükilkesi:Demokratikhukukdevletinde, güdülenamaç ne olursaolsunsınırlamalarözgürlüğünkullanılmasınıölçüsüzbiçimdeortadankaldıracakdüzeydeolamaz.”

11. #bugungunlerdenAİHM • AİHM (18.12.2012) AhmetYıldırımDavası: • “İlgilitedbirkararınınetkilerikeyfikalmışveistismarlarıönlemekadınakararınyargısaldenetimi de yetersizolduğundanAİHS’in 10. maddesiihlaledilmişdurumdadır.”

12. #direnDNS • Teknikyöntemlerlesitelerezatengirilebildiğindenbahisleerişimengellemelerinhukukaaykırıolduğuyönündekimücadelebırakılırsa; • DNS değiştirmeya da Proxy kullanma vb. • Erişimsağlayıcılarcaidareninistepiyleya da otosansürolarakengellenebilir • Açıkçasuçsayılıpilgilikişinin internet erişiminin belli süreylekesilmesigibimaddelergelebilir.

13. #internetkuruluneişyapıyor • Kurul’un 5651 taslağı da, uyar-kaldırsürecininişletilmesivesüreçbaşarısızolunca da erişimengellemekararlarınınyineuygulanmasınayöneliktir. • Kurulayrıcakendisineidariitirazvemahkemeyebaşvuruhakkısağlamıştır.

14. #heryerinternetheryerrisk • Erişimeengellenmişpekçok site ülkemizdehalenen çokziyaretedilensitelerarasındadır. • İnternet sansürünüaşmayayarayandeğişikteknikerişimengellemeaşmayazılımvearaçlarınınkullanılmasıbilgisayargüvenliğiaçısından da ciddiriskleroluşturmaktadır.

15. #direninternethukuku • İnternet düzenlemeleriyapılırken> • Yetişkinlerin her türlü internet içeriğineerişimhakkınasaygıduyan • internetinteknikdoğasınauygunveşeffafyöntemveuygulamalar • Bilgiyeerişmehakkıanlamında > • Hukukiveteknikyönden; • “Mümkünolan en azmüdahale” ilkesi: herkesiçinhakların en azihlaledilmesinisağlayacakçözüm

16. #milyonlarsosyalmedyaya • Anayasa’da > - “Bilgitoplumuaraçları”nasansürsüzerişimyeralmalıdır. • İnternet’indüzenlemesi > • Tümaktörlerinin, özdenetimmekanizmalarınıişletmek • “uyar – kaldır”prensibi • Erişimengellemekararlarınınideal ilkeleri > • orantılılıkveölçülülük • son çare(ultima ratio)

17. #diren#diren Twitter'dapaylaştığıveÖmerHayyam'aaitolduğubelirtilenbirrubainedeniyleşikayetedilenFazıl Say "Halkınbirkesimininbenimsediğidinideğerlerialenenaşağılamak" suçundan 10 ay hapsemahkumoldu. ErtelemekararınedeniyleYargıtayyoluaçık.

18. #diren#diren ‘Mesele sadece Gzi Parkı değil arkadaş, sen hala anlamadın mı? Hadi gel’  ‘Pek çok vatandaşın’ şikayet dilekçeleri doğrultusunda birden fazla savcılık tarafından soruşturma başlatıldı. Başlatılan ilk soruşturmaya takipsizlik kararı verildi. Alabora’nın üzerine atılan ‘suç işlemeye alenen tahrik etme’ suçunu attığı tweet ile işlemesinin mümkün olmadığı ve yine tweetin söz konusu suçu işlenmesi için elverişli olmadığı vurgulandı. Kararda, eylemde suç işlenmesi için tahrik içerikli söz bulunmadığı kaydedildi.

19. #direncezahukuku Toplumuilgilendirenkonulardahaberverme, çeşitlisorunlarileilgiljeleştiri, yorumveuyarılarlafertleriaydnlatma, düşünceyesevketme, bilinçlendirmebasınıngörevidir. Anayasanın28. maddesindedüzenlenen basın özgürlüğününözelbukukalanındakisınırlamasıMK 24 ve BK 49. maddeleridir. Bu sınır, gerçeklik, güncellik, kamuyararıvetoplumsalilgi, konuileifadearasındadüşünselbağlılıkkurallarıolarakbelirlenmiştir.

20. #direncezahukuku "Gerçeklik"verilenhaberinya da anlatılmakistenenamaca, hedefekonuiçeriğinyayınsırasındakiolaylailgilidurumunauygunlukanlamınagelmektedir. Yazıdayeralanbazıhususlarıneksikveyagerçeğeaykırıyazıldığınıniddiaedilmesidurumunda, gerçekdurumuntekzipyolununkullanılmasıilekamuyaduyurulmasımümkündür.

21. #direncezahukuku Gezi parkında ağaçların kesilmesine itiraz olarak başlayan ve giderek hükümete karşı direnişe dönüşen "Gezi Parkı" olaylarının, Twitter ve Facebook başta olmak üzere sosyal medyada yaygınlaştığı, olayların başlamasının ardından başta reklam ajanstan olmak üzere bir çok firmanın, sosyal medyada sürekli bir bilinç oluşturmak için harekete geçtiği hususu da, sunulan bir rapor doğrultusunda, bizzat Başbakan tarafından özel bir TV’de açıklanmış,

22. #direncezahukuku ... "bazı aracı kurumların" (medya satın alma ajansları) reklam verenlerin haberi olmadan medyaya verdikleri ilanları kestiği, araştırma yapıldığı dile getirilmiş, Maliye Bakanlığı’nın vergi müfettişleri aracılığıyla özellikle bazı reklam ajanslarının para akışlarını takibe aldığı, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın talimatı doğrultusunda MASAK' ta gezi olayları öncesi eylemleri organize edenlerle ilgili bir araştırma yapıp, sonucu raporla Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na ilettiği de medyaya yansıyan bilgiler arasındadır.

23. #direncezahukuku Twitter adlı sosyal iletişim aracı merkezi Türkiye dışında bulunan işleyiş ve hukuksal yapısı Türk hukuk sistemi dışında geçerli kanunlara tabi yürüyen bir şirkete bağlı olması ve buna göre de bu iletişim aracının kendine özgü̈ yapısı gereği bu mahlasları kullanan kişilerin gerçekten de kuşkuya yer bırakmayacak şekilde müştekiler olup olamayacağı tam olarak belirlenemeyeceği .... hukuka aykırı bir yön bulunmadığı, …

24. Av. Serhat KOÇ, LL.M.Güneli & KoçHukukBürosuKurucuOrtağı www.serhatkoc.com www.gunelikoc.com www.internetlawturkey.com avukat@serhatkoc.com skoc@gunelikoc.com skoc@lawyer.com