1 / 24

BİLİM VE ETİK “Bilim Dünyasında Etik İhlaller ve Sonuçları”

BİLİM VE ETİK “Bilim Dünyasında Etik İhlaller ve Sonuçları”. Yrd.Doç. Dr. Vahdettin AYDIN (SDÜ. Hukuk Fakültesi Öğr .Üyesi). B a r t ı n Ü n i v e r s i t e s i. GÜNDEM. Bilimsel Etik Nedir? Etik İhlallerinin Sebepleri Etik İhlal Türleri Örnekler Etik Konusunda Hukuksal Durum

shaina
Download Presentation

BİLİM VE ETİK “Bilim Dünyasında Etik İhlaller ve Sonuçları”

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. BİLİM VE ETİK “Bilim Dünyasında Etik İhlaller ve Sonuçları” Yrd.Doç. Dr. Vahdettin AYDIN (SDÜ. Hukuk Fakültesi Öğr.Üyesi) B a r t ı n Ü n i v e r s i t e s i Vahdettin Aydın-15/04/2010

  2. GÜNDEM • Bilimsel Etik Nedir? • Etik İhlallerinin Sebepleri • Etik İhlal Türleri • Örnekler • Etik Konusunda Hukuksal Durum • Etik İhlaller Önlenebilir (mi ?) • Değerlendirme Vahdettin Aydın-15/04/2010

  3. BİLİMSEL ETİK NEDİR ? • Bilimsel çalışma ve faaliyetlerde ahlaka uygun davranış kalıp ve kurallarını benimsemek ve uygulamak • AHLAKİ olan nedir? Kim belirlemektedir? • Bu varoluşsal bir durumdur. • Ahlaki olanı belirlemek insanoğluna verilmiş ise aslında ahlaktan değil, ahlaki durumuna göre bir insanın koyduğu etik bir kuraldan bahsediyoruz, demektir Vahdettin Aydın-15/04/2010

  4. ETİK İHLALLERİN SEBEPLERİ (1) • Konunun Önemi Kavranmış Değil • Atama Yükseltme Kriterleri Puan Toplamayı Başarı Olarak Gösteriyor (Aslında Gizliden Gizliye Etik Açıdan Kötü Bir Tablo Oluşuyor) • Yükseköğretim Kurumlarında Aslında Katı Sayılabilecek Gizli Bir Hiyerarşi Varlığı • Alt Akademik Ünvana Sahip Olanların Yükselebilmek İçin Bilimsel Çalışmalarında Haksız Yazarlığa Boyun Eğmeleri Vahdettin Aydın-15/04/2010

  5. ETİK İHLALLERİN SEBEPLERİ (2) • Kolaycılığa kaçma • Makam sahibi olma, şöhret olma veya kazanç elde etme hırsı (ve bunların korunması hırsı) • Yanlışı emsal alma zaafı • İleri teknolojinin oluşturduğu imkânlar • Sahteciliğin yapılma sınırsızlığı ve cazibesi (Demir, 2007) Vahdettin Aydın-15/04/2010

  6. HUKUKSAL DURUM • Kamu görevlileriyle (ve özellikle hak ve sorumlulukları ile) ilgili yapılacak her türden düzenlemenin kanunla yapılması veya en azından kanuni bir temeli olması anayasal bir zorunluluk (Anayasa 128.md 2.f) • Ayrıca öğretim elemanları açısından her konunun kanunla düzenlenmesi zorunluluğu 130.md ile de emredilmektedir • Akademisyenlerin ‘bilim ve sanat özgürlüğü’ anayasa ile (md.28) güvence altına alınmıştır • 25.5.2004 tarih ve 5176 sayılı Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması Hakkında Kanun tüm kamu kurum ve kuruluşlarını kapsamakta ancak yükseköğretim kurumları (özellikleri ve ayrı düzenlemeyi gerektirdiği için) kapsam dışında kalmaktadır Vahdettin Aydın-15/04/2010

  7. HUKUKSAL DURUM (2) • 13.5.2004 tarih ve 5171 sayılı kanunla 2547 sayılı kanuna getirilen Ek 25.md kabul edilerek konu düzenlenmeye çalışılmış ve fakat 5171 CB tarafından veto edildiği için sonuç alınamamıştır • 2547 sayılı kanun 24.md ile doçentlik konusunda ÜAK yetkilendirmiştir • Doçentlik Sınav Yönetmeliği konuyla doğrudan ilgili tek yaptırım içeren düzenleme durumunda (idi) • Üniversitelerarası Kurul bünyesinde yer alan Etik Kurul’un uygulama sırasında edindiği tecrübeler ile bazı üniversite ve etik kurullarının çalışmalarına göre öne çıkan ‘Etiğe Aykırı Davranışlar’ ve bunlar için getirilen tanımlamalar bulunmaktadır (ÜAK, 2006 ) Vahdettin Aydın-15/04/2010

  8. HUKUKSAL DURUM (3) • (Mülga) 2000 tarihli Yönetmelik 11-12.md’de -temelsiz de olsa- Etik Komisyon’dan bahsederken; • 2009 tarihli yönetmelik herhangi bir etik komisyondan bahsetmemektedir Vahdettin Aydın-15/04/2010

  9. ETİK İHLAL TÜRLERİ • İntihaller (aşırmalar-plagiarism) • Sahtecilikler (uydurmalar-fabrication) • Çarpıtmalar (falsification) • Çok kullanımlar (duplication) • Dilimlemeler (slicing) • Haksız yazarlık • Diğer ihlaller Vahdettin Aydın-15/04/2010

  10. ÜAK TARAFINDAN BELİRLENEN ETİĞE AYKIRI DAVRANIŞLAR Vahdettin Aydın-15/04/2010

  11. 1. AŞIRMAK (İNTİHAL)

  12. 2. SAHTECİLİK

  13. 3. ÇARPITMA

  14. 4. DUPLİKASYON

  15. 5. DİLİMLEME

  16. 6. HAKSIZ YAZARLIK

  17. 7. DİĞER ETİK İHLALLERİ

  18. 7. DİĞER ETİK İHLALLERİ (DEVAM)

  19. ETİK İHLALLER ÖNLENEBİLİR (Mİ?) • Araştırmacıların eğitilmeli • Araştırma eğitimi • Araştırma etiği • Yayın etiği oluşturulmalı, • Akademik nosyon kazandırılmalı • Araştırmacılar üzerindeki • Mali baskılar, • Akademik baskılar, • Kadro baskılarının kalkmalı • Kalite esasına dayalı ilkeler belirlenmeli • (Atama-yükseltme kriterleri (içerik ve önem ölçümlemesi tam olarak yapılamadığı için) puan toplama mantığından kurtarılmaya çalışılmalı…) Vahdettin Aydın-15/04/2010

  20. ETİK İHLALLER ÖNLENEBİLİR (Mİ?) • Bu bağlamda: • Etik ihlallerin ne tür hukuki sonuçlara yol açabileceği anlatılmalı ve hatırlanmalı-hatırlatılmalı • Haksız ve etiğe aykırı yazarlık veya çalışmalar yapılmış olmasının eninde sonunda ortaya çıkabileceği düşünülmeli… • Bilimsel/akademik çalışmaların başlangıç noktası olan yüksek lisans-doktora aşamasında yer alan genç akademisyenlerin duyarlılığı artırılmalı ve alışkanlıkları bu yönde geliştirilmeli Vahdettin Aydın-15/04/2010

  21. ETİK İHLALLER ÖNLENEBİLİR (Mİ?) • Akademik teşkilatlanma, idari bir yapı gibi algılanmamalı • Bilimsel bir devamlılık ve gelişim amaçlanmalı • Kaliteli bilimsel çalışmanın/çalışanın çok yazmaktan değil, iyi ve etkili yazmaktan geçtiği unutulmamalı… Vahdettin Aydın-15/04/2010

  22. ETİK İHLALLER ÖNLENEBİLİR (Mİ?) • Etik komisyonlar ve etik kurul, mutlaka kanuni bir zemine kavuşturulmalı • Etik ihlalleri daha net tanımlanmalı • Konuyla ilgili etik komisyon kararları, etik kurul kararları (aynen kamu görevlileri etik kurulu’nun kararlarının Resmi Gazete’de yayımlanması örneğinde olduğu gibi) ÜAK veya YÖK tarafından yayımlanmalı (kanuni zorunluluk- Etik ihlalleri ile ilgili kararlar yayımlanmadığı sürece neyin etik ihlali kapsamına girdiği-girebileceği anlaşılamayacak) • Gerekirse Kamu Görevlileri Etik Kurulu’nun yaptığı gibi bir Etik İhlalleri Kılavuzu oluşturulmalı Vahdettin Aydın-15/04/2010

  23. Sabrınız için teşekkür ederim İletişim Bilgileri: Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Anabilim Dalı Bşk. Doğu Kampus/Isparta vaydin@sdu.edu.tr (246) 211 31 22 Vahdettin Aydın-15/04/2010

More Related