TÜRKLERİN İSLAMİYETİ KABULÜ VE İSLAM DEVLETİ'NDEKİ HİZMETLERİ

1. TÜRKLERİN İSLAMİYETİ KABULÜ VE İSLAM DEVLETİ'NDEKİ HİZMETLERİ

2. Talas Savaşı  ( 751 )  ( Araplar - Çinliler ) Doğudan batıya ilerleyen Çinliler ile , Ön-Asya' dan doğuya ilerleyen Araplar (Abbasiler), Talas ırmağı kıyılarında savaştılar. Bu savaşta, Orta Asya'nın Çin egemenliğine girmesini istemeyen, Karluk ve Yağma Türkleri, Arapların yanına geçmişler ve savaşı Arapların kazanmasını sağlamışlardır.

3. Önemi: Orta Asya'nın Çin egemenliğine girmesi engellenmiştir.  ( Siyasi )Türkler, bu savaştan sonra gruplar halinde İslamiyet'i kabul etmeye başlamışlardır. ( Karluklar )   ( Dini )Esir alınan Çinlilerden kağıt yapım tekniği öğrenilmiştir.  ( Kültürel )

4. Türklerin İslamiyet'i Kabul Etme Nedenleri

5. İslamiyet’teki tek tanrı ( Allah ) inancı ile Gök Tanrı inancı arasında pek fark bulmamaları • Türk toplumunda bulunan Ozan ve Kam'lar ile İslam evliyaları ve dervişlerinin birbirine benzerlik göstermesi • Cihad fikriyle, fetih fikrinin birbiriyle bağdaşması • İslamiyet'in öngördüğü doğruluk, dürüstlük, temizlik,konukseverlik gibi ahlak kurallarının, Türk ahlak anlayışına uygun olması • Ahiret inancı ve kurban kesme benzerlikleri • Bilimsel ve ticari ilişkilerin etkileri.

6. Türklerin İslam Dünyasındaki Etkinlikleri ve Hizmetleri

7. Abbasiler döneminden başlayarak Türkler'in etkinlikleri artmıştır. Abbasilerde Türkleri devlet hizmetinde görevlendiren ilk halife "Mansur" dur. Harun Reşid döneminde saray muhafızları Türklerden oluşturulmuştur. Bizans sınır boylarında ( Uc ), Türklere görevler verilmiştir. Me'mun ve Mu'tasım dönemlerinde Türkler'in askeri etkinlikleri arttı. Mu'tasım döneminde Türkler için "Samarra" şehri kuruldu.

8.   Azerbaycan'da başlayan ve devleti ( Abbasileri ) tehdit eder hale gelen Babek isyanı, Mu'tasım döneminde Türkler tarafından bastırılmıştır. Büyük Selçuklular, Abbasi Halifesini Büveyhoğullarının baskısından kurtardılar. Batı'da Bizans ve Haçlılara karşı, doğuda Moğol tehlikesine karşı İslam dünyasını Türkler korumuşlardır.

9. Değişik bölgelerde kurmuş oldukları devletler yoluyla İslamiyet'i batı ve doğuda yaydılar. İslam uygarlığının gelişmesine büyük katkıda bulundular. ( Farabi, İbn-i Sina, Biruni, Harezmi, İbn-i Türk önemli Türk bilim adamlarıdır.) Eğitim ve öğretim kurumları açısından İslam dünyasının gelişmesini sağladılar. ( Nizamiye Medresesi ) İslam sanatına da katkıda bulunmuşlardır.

10. Özetle : İslamiyet'i her türlü iç ve dış tehlikelerden korumuşlardır. İslamiyet ' in yayılmasına ve bir dünya dini olmasına katkıda bulunmuşlardır. İslam dünyasına önemli devlet, bilim ve sanat adamları kazandırmışlardır.İslam kültürünü geliştirerek batıya tanıtmışlardır.  ( Büyük Selçuklular - Osmanlılar)Bugün, İslam bilim ve kültürünü laik devlet yapısı içerisinde geliştirmektedirler.  ( TC )

11. MISIR'DA KURULAN TÜRK DEVLETLERİ

12. MISIR’I YÖNETEN TÜRK DEVLETLERİ TOLUNOĞULLARI 868-905 İHŞİDİLER 935-969 EYYÜBİLER 1174-1250 MEMLÜKLER 1250-1517 OSMANLILAR 1517-1881

13. TOLUNOĞULLARI ( 868 - 905 )

15. TOLUNOĞLU AHMET CAMİİ

16. TOLUNOĞULLARI’NA AİT SİKKELER

17. Merkez :   Fustat  ( Mısır )          • Kurucu :  Tolunoğlu Ahmet - (Mısır  Valisi ) • Önemi :  Mısır 'da kurulan ilk Türk-İslam devletidir. • İç karışıklıklar sonucu, Abbasiler son vermiştir.

18. İHŞİDİLER (935 - 969)

20. Merkez :  Fustat  ( Mısır )              • Kurucu :  Muhammed Bin Toğaç • Önemi :   Mısır 'da kurulan ikinci Türk-İslam devletidir. • Fatımiler Devleti son vermiştir.

21. Tolunoğulları ve İhşidiler uzun ömürlü devletler olamamışlardır.Bu durumun en önemli nedeni ne olabilir?

22. Tolunoğulları ve İhşidiler ‘in yıkılmasında en önemli etken yöneticilerinin ve ordularının Türk, halkın Arap olmasıdır.

23. İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ

24. KARAHANLILAR (840-1212)

26. Merkez :  Balasagun • Bilinen İlk Hükümdarları :  Bilge Kül Kadir Han • Önemi :  İlk Türk - İslam devletidir.  • Karahanlılar Devleti’ni, Karluk - Yağma - Çiğil Türkleri kurmuştur. • İslamiyet'i,  Satuk Buğra Han zamanında kabul etmeye başladılar. İslamiyet'i kabul edince "Abdülkerim" ismini almıştır. • Samanoğulları Devleti’ne son vererek Maveraünnehir bölgesine sahip oldular.

27. Gazne Devleti ile komşu olunca, onlarla mücadele etmeye başladılar. (Sınırları genişletme mücadelesi) • En parlak dönemlerini Yusuf Kadir Han zamanında yaşamışlardır.

28. Yusuf Kadir Han'ın ölümünden sonra , taht kavgaları ve Gaznelilerle mücadele devleti yıpratmış, doğu ve batı olarak ikiye ayrılmışlardır. Doğunun merkezi Kaşgar, batının merkezi Semerkant olmuştur. • Doğu Karahanlılara, Karahıtaylar ; Batı Karahanlılara Harzemşahlar son vermiştir.

29. İslamiyet'i kabul etmelerine rağmen, öz kültürlerini korumuşlardır. Türkçe’yi resmi dil olarak kullanmışlardır.

30. Karahanlılar yazıda Uygur alfabesini kullandılar. Türkçe’ye büyük önem verdiler. • Yusuf Has Hacip, Kutadgu Bilig adlı eserinde padişahlara yönetim ile ilgili tavsiyelerde bulunmuştur. • Kaşgarlı Mahmut, Divan-ı Lugati’t-Türk adlı eserinde Türkçe’nin Arapça’dan daha üstün bir dil olduğunu ispatlamaya çalışmıştır. • Karahanlıların ilk Türk-Müslüman hükümdarı olan Satuk Buğra Han, yazdığı destanda İslamiyet’e nasıl geçtiğini anlatmaktadır. • Ahmet Yesevi, Divan-ı Hikmet adlı eserinde İslamiyet’i Türkçe olarak anlatmaya çalışmıştır.

31. KUTADGU BİLİG

32. KARAHANLILAR’A AİT ÇADIRLAR

33. BURANA MİNARESİ (KIRGIZIİSTAN’IN TOKMOK ŞEHRİ)

34. GAZNELİLER (963-1187)

36. Merkez :  Gazne  ( Doğu Afganistan ) • Kurucu :  Alp Tigin • Samanoğulları , Karahanlılar ve Selçuklularla mücadele etmişlerdir. • En parlak dönemlerini Sultan Mahmut zamanında yaşadılar. Sultan ünvanını ilk kullanan hükümdar olan Gazneli Mahmut, Hindistan'a 17 sefer yapmış, kuzey bölümlerine İslamiyet'in girmesini sağlamıştır.

37. Selçuklularla yaptıkları ; • Nesa ( 1035 ),  Serahs ( 1038 ), Dandanakan ( 1040 ) savaşlarını kaybettiler. • Özellikle Dandanakan savaşından sonra zayıflamışlar ve yıkılış sürecine girmişlerdir. • Gaznelilere, Afgan yerlilerinden olan  " Gur " lar son vermiştir.

38. Gazneli Mahmut, Abbasi halifeleri yanında yer almış,onlar adına hutbe okutup para bastırmıştır. Bu durumun Türk-İslam tarihindeki etkileri neler olmuştur?

39. Böylece Selçuklular ve Osmanlılar dönemlerinde de sürdürülecek olan İslam dünyasının lideri ve koruyuculuğu politikasının temelleri atılmış oldu.

40. Gazneliler çok uluslu bir yapıya sahip oldukları için birliklerini koruyamamışlardır.

41. BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ (1038 - 1157)

43. Oğuzlar ,Türklerin en kalabalık ve tarihte en etkin rol oynayan koludur. Oğuz “boylar,kabileler” demektir. • Oğuzlara, Araplar Guz, Bizanslılar Uz, Ruslar Tork demişlerdir. Oğuzlara Müslüman olduktan sonra " Türkmen " ( Yörük ) denilmiştir.

44. OĞUZLAR Bozoklar Üçoklar Yıldız Denizhan Ayhan Dağhan Günhan Gökhan

45. Devletin Kuruluşu : • Devlete ismini veren Selçuk Bey, Oğuzların Üçok kolunun Kınık boyundandır. • Aşağı Seyhun  ile Hazar denizi arasındaki geniş bozkırlarda yaşayan Oğuzlar' da ordu komutanı ( Subaşı ) olarak görevli olan Selçuk Bey , Oğuz Yabgu'su ( Hükümdar ) ile anlaşmazlığa düşmüş ve çevresiyle birlikte Seyhun Irmağının aşağı ve doğusunda bulunan " Cent " şehrine yerleşmiştir.

46. Oğuz Yabgu Devleti’ne karşı, Saman- oğulları' ndan yardım istemiş ve çevresi ile birlikte İslamiyet'i kabul etmiştir. • Samanoğulları Devleti’nin Karahanlı ve Gaznelilerle mücadelesi sonucu yıkılma- sıyla ve Selçuk Bey'in ölmesiyle  dağılan Oğuz boylarını Arslan Bey toparladı ise de, Gazneli Sultan Mahmut Oğuzların kendisi için tehlikeli olduğunu anlamış, Arslan bey ve ileri gelenlerini hile ile tutuklatmıştır.

47. Selçukluların bulunduğu bölgenin siyasi yapısı Selçuklu Devleti’nin kurulma sürecini nasıl etkilemiş olabilir?

48. Selçuk Bey 'in torunlarından Tuğrul ve Çağrı Bey kardeşler, Selçukluları yeniden toparlamayı ve devleti kurmayı başarmışlardır.

49. Tuğrul ve Çağrı Beyler Dönemi : • Horasan bölgesi için,  Gaznelilerle ;  Nesa ( 1035 ) , Serahs ( 1038 ) savaşlarını yapmıştır. Tuğrul Bey, Nişabur'uGaznelilerden alarak, kendisine merkez yapmış ve bağımsızlığını ilan etmiştir. ( 1038 )

50. Dandanakan Savaşı( 1040 ) ( Büyük Selçuklular - Gazneliler ) : • Nedeni :  Gazneliler' in Selçuklu gücünü Horasan'dan atmak istemesi • Önemi ;  Selçuklular , bu savaştan sonra sürekli gelişme aşamasına girerek,devletin temellerini atarken , Gazneliler zayıflama ve yıkılış sürecine girmişlerdir.