Direktiva e re mbi auditimin në BE

1. Direktiva e re mbi auditimin në BE Andrew J. Popham Zëvendëskryetar i FEE Partner, PricewaterhouseCoopers LLP Vienna 14 March 2006

2. Përmbajtja • Kush mund të bëhet auditor? • Ndryshimet në caktimin e auditorit • Etika dhe pavarësia • Standardet e auditimit • Rregullat specifike për entitetet me interes publik Vienna 14 March 2006

3. Kush mund të ofrojë shërbime të auditimit? • Auditor mund të jetë • person i zakonshëm • firmë e auditorëve • Në të gjitha firmat, edhe kur auditori i caktuar është një firmë e inkorporuar, raporti i auditorit duhet të nënshkruhet nga një individ i kualifikuar. Vienna 14 March 2006

4. 1. Kush mund të ofrojë shërbime të auditimit ? • Kushtet për të aprovuar një person të zakonshëm të kryej auditime: • Pasi që të arrij nivelin hyrës universitar, • Të ketë: • Të përfunduar një kurs të udhëzimeve teorike, • Të nënshtrohet trajnimit praktik (3 vite) dhe • Të ketë kaluar një provim të kompetencës profesionale të nivelit përfundimtar të provimeve universitare të organizuar apo njohur nga shteti. Vienna 14 March 2006

5. 1. Kush mund të ofrojë shërbime të auditimit? • Direktiva ofron detaje në: • Përmbajtjen e njohurisë teorike dhe • Trajnimin praktik të auditorëve • Shtetet anëtare të BE-së duhet të mirënjohinkualifikimet e shteteve të tjera anëtare. • Por një test i aftësivei kufizuar në njohurinë e ligjeve dhe rregullativave vendore mund të aplikohet Vienna 14 March 2006

6. 2. Ndryshimet në caktimin e auditorit • Caktimi dhe largimi i auditorit është i rregulluar nga ligji i BE-së për kompani • Auditori caktohet nga takimi i përgjithshëm i aksionarëve • Në entitetet me interes publik, komiteti auditues rekomandon auditorin për tu caktuar • Sisteme të tjera janë të lejuara të ofërohen nëse pavarësia e auditorit është e ruajtur (për shembull kur gjyqet caktojnë auditorin me kusht kur ekziston mosmarrëveshje midis aksionarëve) Vienna 14 March 2006

7. 2. Ndryshimet në caktimin e auditorit • Largimi është i mundshëm vetëm nëse ekzistojnë baza të duhura • Dallimi i mendimeve mbi trajtimet kontabiliste apo procedura audituese nuk mund të jenë baza të përshtatshme • Autoritetet e mbikëqyrjes publike duhet të informohet për largimin, me një shpjegim adekuat • Dorëheqja gjithashtu është e mundshme kur auditori ka arsye të duhura • Autoritetet e mbikëqyrjes publike duhet të informohen për dorëheqjen, me një shpjegim adekuat Vienna 14 March 2006

8. Etika profesionale • Duhet të ekzistojnë parime të etikës profesionale në të gjitha shtetet anëtare • Kto duhet të mbulojnë së paku • funksionin e interesit publik të auditorit, • integritetin e auditorit, • objektivitetin e auditorit, • kompetencën profesioniste dhe kujdesin e duhur të auditorit • Komisioni Evropian ka autoritet të detyrojë me ligj, nëse është e duhur dhe pastaj të konsiderojë Kodin Etik të IFAC. Vienna 14 March 2006

9. 3. Pavarësia dhe objektiviteti • Pavarësia shfaqet si zëvendësim për objektivitetin • Modeli është i bazuar në parimejo bazuar në rregulla • Bazuar në analizat e kërcënimeve dhe mbrojtjeve • Modeli është parashtruar nga FEE në 1998 dhe është përdorur gjithashtu në Rekomandimet e BE-së (2002) në Kodin Etik të IFAC Vienna 14 March 2006

10. 3. Pavarësia dhe objektiviteti • Nëse pavarësia është e ndikuar nga kërcënimet, auditorit duhet të aplikojë mbrojtje për t’i zvogëluar ato • Nëse edhe pas aplikimit të mbrojtjeve pavarësia është e rrezikuar, auditori duhet të ndal së punuari. • Burimet e kërcënimeve • Vetë rishikim • Vetë interesim • Avokim • Afërsi familiare apo besim • Kanosje • Përgjigjet ndaj kërcënimeve domethënëse duhet të dokumentohen Vienna 14 March 2006

11. 3. Pavarësia dhe objektiviteti • Një auditor nuk duhet të kryej një auditim nëse ekziston: • Ndonjë marrëdhënie direkte apo indirekte financiare, afariste, mundësi punësimi apo midis auditorit ligjor, firmës audituese apo rrjetit dhe entitetit të audituar • nga e cila pala e tretëobjektive, arsyeshme dhe e mirë informuar do të kishte konkluduar që pavarësia e auditorit ligjor apo firmave audituese është e rrezikuar. • I aplikohet auditorëve që kryejnë auditimin dhe atyre në pozitë të zgjasin ndikimin mbi auditimin ligjor. • Në entitetet e interesit publik, ekziston ndalesa ndaj vetë rishikimit apo vetë interesimit Vienna 14 March 2006

12. 4. Standardet e auditimit • Shtetet anëtare të BE-së do të kërkojnë nga auditori të kryejnë auditime në pajtim me standardet ndërkombëtare të auditimit të adaptuara nga Komisioni • Standardet e adaptuara duhet të: • Jenë të pranuara në përgjithësi ndërkombëtarisht me një proces, përshtatshëm, të duhur • Kontribojnë në kualitet të lartë të auditimit • Të jenë të favorshme ndaj të mirës publike Evropiane • Standardet ndërkombëtare të auditimi të adaptuara të publikohen të plota në secilën nda gjuhët zyrtare të Komunitetit Vienna 14 March 2006

13. 4. Standardet e auditimit Pas formulimit zyrtar, qëllimet janë: • Të autorizohen një set i kuptueshëm i standardeve. Standardet ndërkombëtare të auditimit (ISA) të lëshuar nga IAASB janë kandidatë të vetëm • Bazuar në raportim e komiteteve teknike që vlerësojnë tri kushte • Adaptimi fillestar i organit të standardeve është synim • Me kalimin e viteve, ndryshimet do të autorizohen në mënyrë të rregullt • Standardet e auditimit do të jenë pjesë e sistemeve të ligjeve të BE-së. Vienna 14 March 2006

14. 4. Standardet e auditimit Implementimi në nivel kombëtar: • Shtetet anëtare mund të imponojnë procedura shtesë audituese, por vetëm nëse këto dalin nga kërkesat e veçanta të fushës së ligjit kombëtar • Në raste të jashtëzakonshme kur ekziston një problem serioz ligjor, krijimi i kërkesave të ISA është gjithashtu e mundshme. • Dy vite të ndihmës tranzicionale për kërkesat e shteteve anëtare që do të largohen nga adaptimi i ISA Vienna 14 March 2006

15. 4. Standardet e auditimit Për auditim grupor, auditori i grupit: • Bart përgjegjësi të plotë për llogaritë e konsoliduara • Duhet të rishikojë punën e auditorëve ndihmës dhe dokumentin që rishikojnë • Për auditorët e vendeve të treta ku nuk ekziston marrëveshja mbi kooperimin midis organeve inspektuese, merr hapat e nevojshëm për ta bërë të disponueshëm dokumentacionin e auditimit ndihmës për organin vendas të mbikëqyrjes publike (të nënshtruar nga ndihmave ligjore) Vienna 14 March 2006

16. 5. Entitetet me interes publik • Parimi fundamental i Direktivës është që nuk mund të ekzistojnë dallime të konsiderueshme midis auditimit të kompanive të vogla apo të mëdha. • Megjithatë, interesi publik justifikon rregullat shtesë mbi: • Transparencën e rrjetëve të auditimit • Komiteteve të adutimit • Kontrollit të brendshëm • Pavarësisë së auditorit • Sa shpesh ndosh rishikimi i kualitetit Vienna 14 March 2006

17. 5. Entitetet me interes publik • Komiteti i auditimit është nën-komiteti i Bordit (mbikqyrës). Direktiva lejon fleksibilitet për strukturën kombëtare qeverisëse. • Detyrat kryesore të komitetit të auditimit është të vëzhgojë • procesin e raportimit financiar dhe • efektshmëria e kontrollit të brendshëm, auditimi i brendshëm ku është i aplikueshëm, dhe sistemi për menaxhimin e rrezikut • Komiteti i auditimit është gjithashtu forum për auditorët të diskutojnë çështje me drejtorë jo-ekzekutiv Vienna 14 March 2006

18. 5. Entitetet me interes publik • Diskutimi midis auditorit dhe komitetit të auditimit duhet të mbulojë: • procesin e auditimit e ligjor • Dobësitë materiale në kontrollin e brendshëm në për sa i përket procesit të raportimit financiar • Çështjet e pavarësisë së auditimit përfshirë këtu dispozitat e shërbimeve jo- audituese në entitetin e audituar • Komiteti i auditimit është gjithashtu i involvuar në selektimin e auditorit ligjor Vienna 14 March 2006

19. 5. Entitetet me interes publik • Rregulla të veçanta mbi pavarësinë e auditorit mbulojnë: • konfirmimin e auditorit me shkrim mbi pavarësinë • shpalosjen e shërbimeve shtesë të komitetit të auditimit dhe diskutimin me të për ndonjë kërcënim apo mbrojtje • rotacioni i partnerëve kyç auditues me një periudhë maksimale prej shtatë viteve • Moslejim i marrjës së pozitave kyqe menaxheriale nga auditorët në entitetin auditues, deri pas dy viteve karantinë. Vienna 14 March 2006

20. Direktiva e re mbi auditimin ligjor në BE Andrew J. Popham Zëvendëskryetar i FEE Partner, PricewaterhouseCoopers LLP Vienna 14 March 2006