310 likes | 444 Views
CMS – wyzwalanie na miony w oparciu o komory RPC. S eminarium Oddziału Fizyki i Astrofizyki Cząstek IFJ, 26 maja 2009. L arge H adron C ollider. CMS - C ompact M uon S olenoid. Całkowita waga : 12 500 t Średnica : 15 m Długość : 21.6 m Pole magnetyczne : 4 Tesla
E N D
CMS – wyzwalanie na miony w oparciu o komory RPC Seminarium Oddziału Fizyki i Astrofizyki Cząstek IFJ, 26 maja 2009
Large Hadron Collider Karol Buńkowski, UW
CMS - Compact Muon Solenoid Całkowita waga: 12 500 t Średnica: 15 m Długość: 21.6 m Pole magnetyczne: 4 Tesla Pokrycie w : 5.5 kalorymetr forward 2.1 system mionowy Karol Buńkowski, UW
Dlaczego wyzwalanie w LHC? LHC 2 2875 paczek protonów, odległość między paczkami 7.5 m 1011protonów / paczka E = 7 TeVnaproton 40 milionów przecięć paczek /s ~ 20oddziaływań proton-proton co każde25 ns, W wyniku których powstają setki cząstek Odpowiedz detektora ~1 MBytedanych (skompresowanych) 4 1013 Bytes (40 000 GB) / s Strumień danych niemożliwy do zapisania Karol Buńkowski, UW
Dlaczego wyzwalanie w LHC?(2) Większość ze zdarzeń jest nieinteresująca („klasyczna” fizyka) Sygnatura: niskiepędy poprzeczne (pT) Interesują nas Bardzo rzadkie zdarzenia w którychpowstały nowe ciężkie cząstki Rozpadają się one na wysokoenergetyczne obiekty: dżety hadronowe, leptony, fotony Sygnatura: wysokiepędy poprzeczne (pT) Karol Buńkowski, UW
System wyzwalania („tryger”) zapisz odrzuć Ocenia wybrane, zgrubne dane z każdego zdarzenia i na ich podstawie decyduje czy: Zapisać zdarzenie do pamięci masowej Czy też je odrzucić Najważniejsze to nie zgubić interesujących przypadków = wysoka efektywność Oraz zapewnić, aby wyjściowa częstość przypadków nie przekraczała maksymalnej przepustowości systemu akwizycji danych Karol Buńkowski, UW
System wyzwalania i akwizycji danych w CMS • Tryger pierwszego stopnia (Level 1) • Dedykowana elektronika • @ 40 MHz • Analizuje każde przecięcie paczek • przetwarzanie potokowe; wypracowanie decyzji - 3.2 s, w tym ~2 s transmisja danych Wyjście ≤100 kHz Bufory odczytowe na 128 przypadków = 3.2 s • Tryger wyższego stopnia (HLT) • Farma ~1000 komputerów, wykonujących algorytmy selekcji przypadków – analiza danych w czasie rzeczywistym: • Stopniowa rekonstrukcja przypadku • Uwzględniona kinematyka i topologia przypadku • Informacje z trackera, pełny tracking • Redukcja przypadków ze 100 kHz do100 Hzzapisywanych na taśmach magnetycznych • Event Builder • switching network • (~512 FED512 BuilderUnits) • Całkowita przepustowość ok. 500 Gbit/s Karol Buńkowski, UW
Tryger pierwszego stopnia (Level 1) Calorimeter Trigger Muon Trigger DAQ RPC hits CSC hits DT hits ECAL Trigger Primitives HCAL Trigger Primitives Podsystemy trygera: Identyfikuj, mierzą i sortują obiekty trygerowe Link system Segment finder Segment finder RegionalCalorimeterTrigger Track finder Pattern Comparator Track finder 40 MHz pipeline 4+4 m 4 m 4 m MIP+ISO bits GlobalCalorimeterTrigger Global Muon Trigger Algorytmy GT: cięcia uwzględniają lokalizacje i koincydencje obiektów 4 m e/, J, ET, HT, ETmiss Global Trigger Status L1A (trigger) TTC system TTS system ` 32 partitions Detectors Frontend Karol Buńkowski, UW Seminarium Oddziału Fizyki i Astrofizyki Cząstek IFJ, 26 maja 2009
Tryger mionowy Identyfikacja mionów, zakładana efektywność >95% dla mionów o pT> 40 GeV Odpowiednio dokładny pomiar pędu i znaku mionów(po cięciu na ok. 25 GeV/c częstość trygera < 12.5 kHz) Niski poziom fałszywych trygerów i „duchów” Jednoznaczne przypisanie mionu do zdarzenia (przecięcia paczek) Trzy niezależne, redundantne podsystemy: DriftTube– beczka Cathode Strip Chambers– pokrywy RPC – beczka i pokrywy Rozpoznawanie śladów oparte na porównywaniu z wzorcami (Pattern Comparator PAC) Mniejsza rozdzielczość przestrzenna (2-4 cm w R-φ) Bardzo dobra rozdzielczość czasowa komór pewne przypisanie znalezionego mionu do przecięcia paczek. Odporność na wysoką częstość • Dwa stopnie: • lokalne segmenty śladów w komorach • Track Finders (TF) – budowanie pełnych śladów, pomiar pędu poprzecznego mionu • dobra rozdzielczość przestrzenna i co za tym idzie pędowa • przy wyższej zajętości (docelowej świetlności LHC) możliwe niejednoznaczności pozycji lub czasu Global Muon Trigger – dopasowanie i scalanie mionów z trzech podsystemów Karol Buńkowski, UW
Tryger mionowy L1 i HLT – efektowność i wyjściowa częstość HLT Przerwy między kołami Płaski rozkład pT5-100 GeV/c Świetlność 2 × 1033 cm−2s−1 || Level 1 – elektronika Level 2 – rekonstrukcja mionów tylko na podstawie systemu mionowego i obiektów Level 1; cięcia Level 3 – pełna rekonstrukcja z wykorzystaniem trackera, cięcia. W razie potrzeby wymaganie izolacji mionu. Karol Buńkowski, UW
RPC PAC Muon Trigger System zaproponowany i zaprojektowany przez warszawską grupę CMS Współpraca: Komory: Włochy, CERN, Korea, Pakistan, Chiny, Bułgaria Elektronika: Polska (Warszawa), Finlandia, Włochy, Karol Buńkowski, UW
isolator graphite - bakelite readout strips + + 2 mm - HV HV RPC - Resistive Plate Chambers Detektor gazowy, zoptymalizowany do detekcji mionów w warunkach CMSu • Podwójna wnęka gazowa (szerokość: 2 mm) ze wspólnymi paskami odczytowymi • Napięcie zasilające ~9.5 kV • Komory pracują w ograniczonym modzie lawinowym: mniejsze wzmocnienie gazowe (~109 - 1010) + wzmacniacz elektroniczny • Paski odczytowe: szerokość: 0.5 – 4 cm, długość: 20 -100 cm • Mieszanka gazowa: 96.2% C2H2F4, 3.5% isoC4H10, 0.3% SF6 • Rozdzielczość czasowa~1 ns • Efektywność> 95% • Szum~5 Hz cm2(bakelit poolejowany) • Odporność na wysoką częstość cząstek (do 1000 Hz/cm2) Karol Buńkowski, UW
Link Board Link Board Link Board Synchronization Unit & LMUX FEB FEB FEB FEB FEB FEB Tryger mionowy RPC PAC Detector Counting room Control & diagnostic LVDS cables Ghost Buster & Sorter Trigger Board GB & Sorter SYNCH. & LDMUX PAC Optic Links 90 m @ 1.6 GHz 1104fibers PAC 1232Link Boards in96Boxes, Steered byControl Boards To theGlobal Muon Trigger PAC Data Concentrator Card RMB To Data Acquisition 84Trigger Boards in12Trigger Crates Data transmission @ 320 MHz Resistive Plate Chambers Up to 6 layers of detectors. 480 chambers in barrel, 504inendcaps * Numbers of elements for the staged version of the system Karol Buńkowski, UW
Złożoność systemu Detektor RPC: • 984 komory, kilkanaście typów różniących się kształtem i szczegółami konstrukcji • ~120 000 pasków– 1-bitowych kanałów elektronicznych Elektronika tryger PAC: • 12 typów płyt elektronicznych • ~1500 sztuk płyt elektronicznych • Kilometry kabli (elektrycznych i optycznych) • System synchroniczny, wszystkie układy pracują z tym samym zegarem 40 MHz • Elektronika oparta na programowalnych układach FPGA • Wszystkie płyty kontrolowane przez komputery – rozbudowana diagnostyka i monitoring; oprogramowanie sterujące Karol Buńkowski, UW
TriggerBoard • Najbardziej złożona płyta w systemie: • wejście: 18 linków optycznych @ 1.6 GHz, strumień danych ~17 Gbitów/s • dystrybucja danych po płycie z częstością 320 MHz • 12 warstw, w tym dwie specjalne warstwy ceramiczne • mieści m.in.: • 4 chipy PAC wykonujące algorytm trygera, • chip GBS sortujący znalezione miony • chip RMB odpowiedziały za akwizycje danych Karol Buńkowski, UW
TechnologiaFPGA Field Programmable Gate Array– chip z w pełni konfigurowalną logiką logic functions generator – 16 bit memory Carry and control logic, gates, MUX, etc. Synchronization to clock Look -up Table Flip-Flop Programmable interconnection lines Block RAM Input-output logic Logika jest tworzona w dedykowanych językach, np. VHDL (Very High Speed Integrated Circuits Hardware Description Language). Kompilowana dedykowanym oprogramowaniem • Np. AlteraStratix II (EP2S90F1020C3, ~2005 rok), użyty jako PAC: • 72768 LUTs • 4.5M bitów pamięci RAM • 902pinów • bloki DSP (Digital Signal Processing), układy mnożące Karol Buńkowski, UW
Przegląd zadań i problemów • Komory: projektowanie, produkcja, testowanie, instalacja, uruchamianie • Elektronika: projektowanie, testowanie, produkcja, instalacja, integracja • Testy odporności radiacyjnej układów elektronicznych • Rozwój i testowaniefirmware’u dla układów FPGA • Zintegrowane z elektroniką oprogramowanie do konfiguracji, kontroli, monitoringu i diagnostyki systemu: • Rozproszony, wielowątkowy system komputerowy; dedykowany software oparty na oprogramowaniu rozwijanym przez CMS, • Umożliwia monitoring trygeraw czasie rzeczywistym oraz zaawansowane procedury testowe, • Bazy danych: struktura detektora i elektroniki, dane konfiguracyjne, dane o stanie systemu. • Synchronizacja systemu (przypisanie danych do właściwego przecięcia, synchronizacja danych podczas transmisji) • Rozwój i optymalizacja algorytmów trygera • Symulacja systemu, analizy jakości działania • Akwizycja danych, analizy offline (jakość komór i trygera) Karol Buńkowski, UW
3/4 Algorytm trygera: Pattern Comparator (PAC) Sygnały z komór są porównywane do predefiniowanych wzorców torów mionów. Wzorce odpowiadają mionom o rożnym pT Mion – koincydencja czasowasygnałów z kilku warstw komór, z pasków pasujących do (przynajmniej jednego) wzorca. • Komory tworzą 6(beczka) lub 4 (pokrywy) warstwy otaczające punkt oddziaływania. 1152 pasków w każdej warstwiejeden pasek = 0.3125˚ PłaszczyznyRPC • Wymagana liczba „zapalonych” płaszczyzn: • Beczka: 6/6lub 5/6lub4/6 lub3/4 wewnętrznych płaszczyzny • pokrywy: 4/4 or 3/4 • Liczba „zapalonych” płaszczyzn daje „jakość” rekonstrukcji śladu. „Jakość” jest używana przy sortowaniu i śladów i „zabijaniu duchów” paski Wzorzec – zestaw bramek AND o wejściach podłączonych do odpowiednich pasków Karol Buńkowski, UW
Implementacja PACa w układach FPGA Aby obsłużyć cały detektor potrzeba 300chipów PAC (stosunkowo dużych układów FPGA). Każdy analizuje max 576 pasków i zawiera 3 000 – 14 000 wzorców (duża liczba wzorców dla niskiego pT). Wzorce są na stałe wkompilowane w firmware. Ponieważ każdy PAC zawiera inne wzorce, każdy jest kompilowany oddzielnie (~godzina/PAC) Wzorce są generowane na podstawie symulacji mionów w CMSie. Zaawansowane algorytmy wybierania wzorców tak aby osiągnąć możliwie najlepsza efektywność i czystość trygera, minimalizując jednocześnie liczbę wzorców (wzorce muszą się zmieścić w używanych chipach FPGA) Karol Buńkowski, UW
Link Boards Trigger Crates Data processing Trigger algorithm Transmission Transmission Transmission Control Diagnostic Control Diagnostic DAQ DQM HLT CCU VME DB On-line Software System diagnostyki i monitoringu • W firmwarze każdego układu FPGA zaimplementowano obok algorytmów trygera rozbudowaną warstwę diagnostyczną: • moduły odczytu diagnostycznego – podglądanie danych płynących przez system • generatory pulsów testowych • wielokanałowe liczniki i histogramy pozwalające mierzyć częstość sygnałów z komór i częstość mionów • Moduły weryfikujące poprawność transmisji + liczniki błędów • Sterowane, odczytywane i analizowane przez software Detector • Zastosowane w testowaniu systemu: • Testy implementacji algorytmów (porównywanie z emulatorem) • Testy poprawności podłączeń kabli • Testowanie prototypów, debugowanie, itd.. Karol Buńkowski, UW
Monitoring online Monitoring statusu elektroniki: periodyczny odczyt rejestrów informujących czy układy elektroniczne działają poprawnie, sprawdzanie wartości liczników błędów transmisji Monitoring działania komór RPC na podstawie wielokanałowych liczników z LB Częstość sygnałów czas paski Częstość mionów Monitoring trygera – częstość 4 wyjściowych mionów (beczka) Karol Buńkowski, UW
Synchronizacja systemu trygera Czyli „Zsynchronizujmy zegarki” Czyli Problem jednoczesności zdarzeń w praktyce Karol Buńkowski, UW
Synchronizacja systemu trygera (1) 14m = 42ns 4.2m = 14ns Różnice w czasie lotu mionów do różnych komór > 25 ns • Jeszcze większe różnice w czasie propagacji sygnałów z komór do Link Board-ów(od 33 do 107 ns) • A przecież w PACach chcemy mieć koincydencję sygnałów w 25 ns! Karol Buńkowski, UW
Synchronizacja systemu trygera (2) Sygnał wyjściowy LB1 opóźnienie 25ns Czas propagacji Czas lotu LB2 LB3 zderzenie czas Cel: na wyjściu wszystkich LB sygnały pochodzące z tego samego przecięcia pojawiają się dokładnie w tym samym momencie (25 ns). • Optymalną pozycję okienek i opóźnienia dla danychmożna obliczyć dla każdego LB z: • Czasu lotu mionu do komory • Czasu propagacji sygnałów po kablach z RPC do LB: • winOpeni = (timin + iTTC+ offset) % 25 ns • didata = a – int[(timin + offset)/25ns] + bi - (1*) + ciwin+ (2SM) • następnie poprawić na podstawie analizy zebranych danych W Link Boardach sygnały z pasków są najpierw synchronizowane do zegara 40 MHz („kwantyzacja czasowa”) przy pomocy „okienka synchronizacyjnego. Następnie dodatkowo opóźniane o całkowitą liczbę taktów zegara. Karol Buńkowski, UW
Synchronizacja systemu trygera (3) • Jak wyznaczyć „ten sam moment”? dystrybuowane do wszystkich płyt z jednego miejsca (system TTC podłączony do LHC). Transmisja LB – TB - kompensacja różnic w długości światłowodów: Dane transmitowane do TB są oznaczane na LB numerem przecięcia. Na TB dane są opóźniane tak, aby numer przecięcia otrzymany z danymi pasował do lokalnego numeru na TB • „Układem odniesienia” jest zegar 40 MHz, synchroniczny z wiązką. • Początek układu wyznacza sygnał startujący odliczanie przecięć (czyli taktów zegara). Na odbiornikach odpowiednio opóźniany, aby skompensować różnice w długościach światłowodów Karol Buńkowski, UW
Synchronizacja sygnałów RPC- miony kosmiczne Sygnały ze wszystkich komór jednego koła Tryger Dane za wcześnie Dane za późno BX sygnału z komory względem trygera Karol Buńkowski, UW
Wrzesień 2008 – miony z „beamdump” widziane w systemie RPC Karol Buńkowski, UW
Wrzesień 2008 – miony z „beamdump” widziane w systemie RPC (2) Liczba sygnałów z komór RPC z jednego koła BX= -3 numer koła Karol Buńkowski, UW
Wrzesień 2008 – miony z „beamdump” widziane w systemie RPC (2) Liczba sygnałów z komór RPC z jednego koła BX= -2 25 ns później ENDCAP BARREL numer koła Odległość między kołami -1 i 17.5 m = c·25ns Karol Buńkowski, UW
Backup Karol Buńkowski, UW
Segmentacja w , Karol Buńkowski, UW