Dydaktyczne i pozadydaktyczne uwarunkowania edukacji inkluzyjnej

1. Dydaktyczne i pozadydaktyczne uwarunkowania edukacji inkluzyjnej Prof. dr hab. Iwona Chrzanowska Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

2. Edukacja inkluzyjna – rzeczywista zmiana • Od roku 1990/1991 do 2006/2007 o 50% zmniejszyła się liczba uczniów w szkołach specjalnych • W szkołach podstawowych specjalnych liczba uczniów spadła o 63% • W okresie 15 lat liczba uczniów w klasach integracyjnych wzrosła ośmiokrotnie • Liczba uczniów w integracyjnych gimnazjach wzrosła sześciokrotnie • Liczba uczniów w gimnazjach ogólnodostępnych (edukacja inkluzyjna) jest wzrosła czterokrotnie

3. Edukacja inkluzyjna szansa czy zagrożenie? • Zmiana tendencji a osiągnięcia szkolne uczniów z niepełnosprawnością • Postawy nauczycieli szkół ogólnodostępnych wobec wspólnego kształcenia uczniów sprawnych i z niepełnosprawnością

4. Osiągnięcia szkolne uczniów z NI a forma kształcenia Porównanie dotyczy wyników badania kompetencji w obszarze treści humanistycznych i matematyczno-przyrodniczych uczniów z niepełnosprawnością intelektualną z klas III gimnazjów: • I grupa – uczniowie z NI, którzy uczestniczyli w edukacji włączającej od początku kształcenia (65 uczniów) • II grupa – wszyscy uczniowie z NI wyniki za CKE (lata 2002-2008) (ok. 9 tys. uczniów)

5. Wyniki badań kompetencji uczniów z NI – CKE/inkluzja

6. Wyniki w zakresie kompetencji humanistycznych – CKE/inkluzja

7. Wyniki w zakresie kompetencji matematyczno-przyrodniczych – CKE/inkluzja

8. Badania własne • Uczniowie III klasy gimnazjum • Niepełnosprawni intelektualnie – 65 osób • Z trudnościami w uczeniu się – 100 osób • Test kompetencji szkolnych dla osób sprawnych Teza: Im większe będą różnice w wynikach uczniów (na niekorzyść uczniów z niepełnosprawnością) tym mniejsze szanse na sukces edukacyjny osób z niepełnosprawnością

9. Badania własne • Obszar nauk humanistycznych: Czytanie ze zrozumieniem Znajomość pojęć Logiczne myślenie Wykorzystanie wiedzy (w praktyce) Tworzenie • Obszar nauk matematycznych Czytanie ze zrozumieniem Znajomość pojęć Logiczne myślenie Wykorzystanie wiedzy (w praktyce) Obliczanie

10. Poziom osiągnięć szkolnychNI/trudności w uczenu się

11. Poziom osiągnięć szkolnych – obszar treści humanistycznychNI/trudności w uczeniu się

12. Poziom osiągnięć szkolnych – obszar treści matematyczno-przyrodniczychNI/trudności w uczeniu się

13. Postawy nauczycieli wobec edukacji inkluzyjnej • Postawy nauczycieli są główną przyczyną niepowodzenia kształcenia inkluzyjnego (Mittler, 2000) • 85% nauczycieli szkół ogólnodostępnych, gdyby mogła decydować, nie przyjęłaby do swojej klasy ucznia z NI (Błeszyńska, 1992) • 66% nauczycieli nie chce pracować w żadnej formie kształcenia, w której są uczniowie niepełnosprawni (Al.-Khamisy, 2004)

14. Inkluzja w opiniach nauczycieli • Brak wiary w skuteczność działań edukacyjnych w stosunku do ucznia szczególnie z niepełnosprawnością intelektualną • 60% nauczycieli nie wierzy, a 30% uznaje za niewielkie szanse na to, by osoba niepełnosprawna po zakończeniu edukacji znalazła pracę i mogła się samodzielnie utrzymać • 19,6% nauczycieli uznaje, że niepełnosprawni będą mogli, po zakończeniu edukacji, samodzielnie funkcjonować w społeczeństwie (Dajnowska, Kosakowski, 2003)