Een plek voor zingeving en spiritualiteit

1. Een plek voor zingeving en spiritualiteit Enkele accenten en aanzetten tot gesprek Koen De Fruyt

2. Vertrekpunt en aanleiding: een vraag om zorg vanuit een probleem … en sterven Tussen geboorte …

3. Uitgangspunt: in de zorgrelatie de hele mens ernstig nemen De cliënt, diens levensverhaal, existentiële beleving, levensproblemen en -vragen

4. De integrale benadering: één realiteit, meerdere perspectieven Spiritueel De cliënt, diens levensverhaal, existentiële beleving, levensproblemen en -vragen Psychologisch Sociaal Biologisch

5. Zingeving en spiritualiteit:complex, gelaagd en meerstemmig Spiritueel Puttend uit meerdere bronnen en op meerdere niveaus Op zoek naar zin en betekenis Multicultureel gesitueerd en in gesprek met meerdere stemmen Psychologisch Sociaal Biologisch

6. Zorg voor zingeving en spiritualiteit:een gedeelde verantwoordelijkheid • Het hele veld ernstig nemen • en de perspectieven niet halveren of tot elkaar herleiden • Zorg voor zingeving: • heeft te maken met alle vier de perspectieven • Zorg voor het spirituele: • vraagt openheid voor de diversiteit aan vormen en stijlen

7. Zorg voor zingeving en spiritualiteit:relatie, grondhouding, kennis en kunde • Ten gronde een relationeel gebeuren • met alle kwetsbaarheid en broosheid van dien • Zorg voor zingeving en spiritualiteit veronderstelt: • de nodige passende attitudes • de nodige passende vaardigheden • de nodige passende kennis • Op dit vlak is er nog werk aan de winkel • cfer onderzoeksgegevens Pieper & van Uden

8. Zorg voor zingeving en spiritualiteit:begrenzingen vanuit gesitueerdheid Spiritueel x x x x De cliënt, diens levensverhaal, existentiële beleving, levensproblemen en -vragen x Psychologisch Sociaal x x x x x x x Biologisch

9. Zorg voor zingeving en spiritualiteit:differentiatie vanuit de complexiteit • De onderscheiden disciplines met elk hun specifieke referentiekaders en invalshoeken hebben elk een apart, noodzakelijkerwijs beperkt perspectief • Elk vanuit hun gespecialiseerde invalshoek kunnen ze elkaar in deze materie mooi aanvullen • Doorverwijzen, samenwerken en het gesprek aangaan – elk vanuit de eigen (specialistische) competenties – is dus de boodschap

10. Zorg voor zingeving en spiritualiteit:differentiatie vanuit de meerstemmigheid • In de symbolische orde van een voorziening G.G.Z. neemt elke discipline een eigen positie in – met alle associaties van dien die dit bij de cliënt oproept • Vanuit die positie roepen we bij de cliënt bepaalde ik-posities op die tot gesprek, delen van beleving, zelfexploratie en herpositionering kunnen leiden • Het is goed ons bewust te zijn van de kracht van die eigen rol, maar ook van de grenzen hiervan en dus van de waarde meerdere gesprekspartners te hebben

11. Zorg voor zingeving en spiritualiteit:begrenzingen vanuit het spirituele zelf Spiritueel x x x x De intimiteit van ieders heilige tekst, het heilige der heiligen en het tekort schieten van alle woorden x Psychologisch Sociaal x x x x x x x Biologisch

12. Behandeling – begeleiding – bijstand:bescheiden ruimte bieden • Niet instrumentaliseren, • maar respectvol ruimte bieden • Niet alleen groei en heling, • maar ook duisternis en leegte • Niet weglopen of wegpraten, • maar in kwetsbaarheid erbij blijven • Niet met jezelf bezetten • maar sacrale ruimte bieden • Van accent op interventie • naar oefenen in presentie • Heilige grond: schoenen uit!