Naar een bedrijfs-milieuscore en de plek van kringlopen daarin

1. Naareenbedrijfs-milieuscore en de plek van kringlopendaarin

2. Vertegenwoordigde partijen bij overleg op 9 maart (Ministerie EL&I) Zuivelindustrie LTO EL&I/I&M (vroegere LNV, VROM) CRV CLM Louis Bolk Instituut Boerenverstand Wageningen-UR

3. Bedrijfs-milieuscore • Eco-boekhouding • Terugkijken • Maatschappelijkeverantwoording

4. Is de tijdrijpvoorbredeintroductie bedrijfs-milieuscore? Wil de veehouder? Ja Wil de melkverwerker? Ja Wil de overheid? Ja (Voormotievenzievolgende sheets) Kan het technisch? Ja Kan het organisatorisch? Ja

5. Waarom een bedrijfs-milieuscore? • Voordeel melkveehouder: • Inzicht in functioneren bedrijf (de basis voor verbetering) • Gerichter verwerven kennis. Zwakke of profijtelijke plekken zijn veehouder bekend: lagere kostprijs melk of meer inkomen uit eco-diensten. • Vakmanschapwordtbeloond: betereprijsmelk, premies, mogenafwijken van generiekewettelijkenormen • Voordeelmelkverwerker: • Garantie ‘groene’ kwaliteit van grondstoffen van zuivelproducten. • Voordeeloverheden • ............

6. Waarom een bedrijfs-milieuscore? • Voordeeloverheden • Beter functioneren melkveehouderij (milieu, economie); ondernemer op een verantwoorde manier de ruimte geven • Milieubeleid beter afstemmen op plaatselijke omstandigheden (zoals Natura 2000- of KRW-probleemgebieden) • Kan onzekerheden in nationale emissies van ammoniak, lachgas en methaan beperken door betere dataset (zijn nu respectievelijk 17%, 50% en 25%) • Beter functioneren van kennissysteem (onderzoek, voorlichting en onderwijs) • Kan invulling geven aan komend beleid EU (voor wat hoort wat)

7. Is de tijdrijpvoorbredeintroductie bedrijfs-milieuscore? Wil de veehouder? Ja Wil de melkverwerker? Ja Wil de overheid? Ja Kan het technisch? Ja Kan het organisatorisch? Ja Willen + kunnen = doen

8. Opzet (raamwerk, inhoud)? • Inhoud: • Bedrijfsportret • Kringlopen N, P, C • schadelijke verliezen • efficiënties waarmee voer en mest worden benut in productieproces melk • Geleverde eco- en socio-diensten, dus producten naast melk • Onderhoud vakmanschap (deelname studiebijeenkomsten, gevolgde bijscholing, etc.)

9. Volledige uniformiteit m.b.t. kringlopen, onderdelen 3 en 4 mogen pluriform zijn • Inhoud: • Bedrijfsportret • Kringlopen N, P, C • schadelijke verliezen • efficiënties waarmee voer en mest worden benut in productieproces melk • Geleverde eco- en socio-diensten, dus producten naast melk • Onderhoud vakmanschap (deelname studiebijeenkomsten, gevolgde bijscholing, etc.)

10. Wie doet wat m.b.t. de praktijk- introductie van de bedrijfsmilieuscore? • Onderzoekinstellingen • Maken rekenprocedures, in overleg met CRV • Zorgen voor referentie-waarden • Denken na over wat mogelijk is voor bedrijven die geen BEX gebruiken • Melkverwerkers • Maken een plan voor een sectorbrede implementatie per 1 januari 2012 • LTO, beleid, melkverwerkers • Nadenken hoe goede prestaties te verwaarden zijn • In juni voortgang-bijeenkomst

11. Uniformiteit m.b.t. kringlopen KRINGLOOPWIJZER • Inhoud: • Bedrijfsportret • Kringlopen N, P, C • (schadelijke verliezen • efficiënties waarmee voer en mest worden benut in productieproces melk) • Geleverde eco- en socio-diensten, dus producten naast melk • Onderhoud vakmanschap (deelname studiebijeenkomsten, gevolgde bijscholing, etc.)

12. UitwerkingKringloopwijzer • Kringlopenwordenzodanig in beeldgebrachtdat: • de wetenschappelijkewerelddaarachterstaat • verliezenwordengekwantificeerd • de benutting van voerdermiddelen en meststoffenwordengekwantificeerd • Kringlopenbieden de veehouderaanknopingspuntenvoorbedrijfsverbetering • Erwordenreferentiewaardengegeven m.b.t. verliezen en benuttingen • De presentatie is zodanigdat diagnose en verbeter-optieslogischevervolgstappenzijn

13. Mineralenkringloopmelkveebedrijf KRACHTVOER MELK VEE VEESTAPEL RUWVOER MEST GEWAS MEST KUNSTMEST KLAVER DEPOSITIE BODEM VERLIES VERLIES

14. Van kringloop tot optimalisatie KRINGLOOPWIJZER kringloop met referentie-waarden Grondstofvooreenzinnigonderhoud met uwadviseur Diagnose (‘kringloop-signalen’) passendestrategie & maatregelen

15. Geenkringloop: tasten in het duister berekenenkringloop diagnose passendestrategie & maatregelen

16. Kringloopwijzer • Kringloopopbouwenuit 3 balansen: • Vee (BEX) • Nu bij 40% van de veehouders in gebruikomexcretieteberekenen, zal door aanscherpingwetgevingsneloplopennaar 70%. Vrijbeschikbaar op internet. • Mest (BEA) • Nu bijbeperktaantalbedrijven in gebruikomammoniak-emissieteberekenen. Vrijbeschikbaar op internet. • Bodem/gewas (BEP/BEN) • Nu als prototype uitgezetbijvoorlopersomgewasopbrengstenteberekenen (kVEM, N, P), voor de zomervrijbeschikbaar op internet.

17. Opbouwkringloop: vee-balans (BEX) KRACHTVOER MELK VEE VEESTAPEL RUWVOER MEST BEX GEWAS MEST KUNSTMEST KLAVER DEPOSITIE BODEM VERLIES VERLIES

18. Opbouwkringloop: meststoffen-balans (BEA) KRACHTVOER MELK VEE VEESTAPEL RUWVOER MEST BEX BEA GEWAS MEST KUNSTMEST KLAVER DEPOSITIE BODEM NH3 VERLIES

19. Opbouwkringloop:bodem-balans (BEP/BEN) KRACHTVOER MELK VEE VEESTAPEL RUWVOER MEST BEX BEA GEWAS MEST BEP/BEN KUNSTMEST KLAVER DEPOSITIE BODEM NH3 P, N2, N2O, NO3

20. Voorbeeld: bedrijfBaltus, 2009

21. Watwordt van veehouderBaltusgevraagd?Invullen van BEX >BEA > BEP >BEN

22. Baltuskrijgtallereersteenalgemeenoverzicht(dit is voor N, zelfdegeldtvoor P) 375 430 349 279

23. Daarnainzomen op N-benutting van bedrijfalsgeheel (42% van aanvoer) en van de componenten Baltus 2009 Gemiddelde NL

24. Uitvergrotingveestapel (kg N/ha)

25. Uitvergrotingbodem (kg P2O5/ha)

26. Baltusoverweegtaanpassingen, verbeter-optieskunnen met de Kringloopwijzerwordendoorgerekend: besparingen op emissies en uitgaven KRINGLOOPWIJZER kringloop met referentie-waarden Grondstofvooreenzinnigonderhoud met uwadviseur Diagnose (‘kringloop-signalen’) passendestrategie & maatregelen