Innowacje w rozwoju regionu metropolitalnego

1. Innowacje w rozwoju regionu metropolitalnego Grzegorz Gorzelak EUROREG, Uniwersytet Warszawski Katedra Europeistyki WSzFiZ im. L.Koźmińskiego „Dobre praktyki w tworzeniu i wdrażaniu Regionalnych Strategii Innowacji” RIS MAZOVIA 24.11.2005 r. Warszawa

2. 1. Współczesne mechanizmy rozwoju 2. Rola innowacji i nauki 3. Nowa interpretacja spójności w UE i w Polsce 4. Potencjał badawczo-rozwojowy polskich regionów 5. Rozwój regionu metropolitalnego

3. Współczesne mechanizmy rozwoju • Globalizacja • „komputerowy” kapitał • deregulacja światowego rynku • korporacje transnarodowe (gateways) • możliwa dzięki innowacjom (sieci informatyczne) • Konkurencja • zaostrza się • staje się globalna (nowi aktorzy) • objęła regiony/miasta • wygrywają producenci innowacji • utrwala segmentację • Innowacja • tworzy dla siebie popyt • służy do powstania nowych innowacji • umożliwia globalizację (sieci informatyczne) • jest płaszczyzną konkurencji

4. Nowe „miękkie” czynniki rozwoju •kapitał ludzki: kwalifikacje, umiejętności •kapitał społeczny: współdziałanie, zaufanie •powiązania wewnątrz regionu – bardzo ważne relacje nauki i sfery gospodarki • powiązania regionu z otoczeniem Współczesny rozwój jest silnie zterytorializowany Metropolie – najsilniejsze ogniwa gospodarki globalnej

5. Globalna sieć metropolitalna Źródło: GAWC, http://www.lboro.ac.uk/gawc/citymap.html

6. Metropolitalny układ Europy

7. Innowacja • tworzy dla siebie popyt przez pojawienie się nowej potrzeby lub dążenie do zaspokojenia istniejącej w nowy sposób • służy do powstania nowych innowacji: nowe silne sprzężenie zwrotne, prowadzące do przyspieszenia procesu powstawania innowacji • jest płaszczyzną konkurencji: zdolni do tworzenia innowacji uzyskują stabilną przewagę konkurencyjną, pozostali konkurują ceną, a więc dążą do uzyskania niskiego kosztu pracy

8. Przesłanie • Jeżeli chcesz wygrać konkurencję cenową musisz być tani – a więc BIEDNY • Jeżeli chcesz być bogaty – musisz być INNOWACYJNY • Innowacyjność polskiej gospodarki jest niska – kumulacja błędów z przeszłości • Jakie miejsce Polska chce zająć w światowym podziale na segment wysoki i niski? • Jaka jest nasza strategia konkurencyjności? Nikt jej nie określił. Co więcej, nie widać poważnej refleksji na ten temat.

9. Zasoby ludzkie dla nauki i techniki jako % aktywnych zawodowo, 2003 r.

10. Wydatki na B+R jako % PKB, 2002 r.

11. Uczestnictwo w 5. Programie Ramowym

12. Strategia Lizbońska

13. Nowa polityka spójności • Czy Europa może pozostać zamożna nie będąc innowacyjną? Raczej nie! • Powiązanie polityki spójności ze Strategią Lizbońską. • Wspomaganie miejsc i sektorów o najwyższej dynamice wzrostu i konkurencyjności oraz tworzących nowe miejsca pracy. • Od równości ku wydajności.

14. Nakłady na R+D a ich udziale w regionalnym PKB

15. Udział województw w wydatkach na B+R

16. Zatrudnieni w działalności badawczo-rozwojowejna 1000 osób aktywnych zawodowo

17. Wynalazki krajowe zgłoszone

18. Polaryzacja polskiej przestrzeni Silne procesy metropolizacji polskiej przestrzeni będą się pogłębiać: są one typowe dla zjawisk występujących w krajach wyżej rozwiniętych, do których Polska się upodobnia, a restrukturyzacja gospodarcza je pogłębia. Polskie największe miasta będą w dalszym ciągu rozwijać się szybciej, niż cały kraj, i będą uniezależniać się od swoich regionów na rzecz powiązań ogólnokrajowych i zagranicznych.

19. Polska polityka przestrzenna i regionalna • Doktryna (umiarkowanej) koncentracji i dyfuzji. • Uznanie roli wielkich miast – „łączników” Polski z układem globalnym. • Dążenie do zwiększania funkcjonalnej spójności polskiej przestrzeni. • System Wspierania Innowacji i Transferu Technologii (SWITT) jednym z możliwych programów rządowych.

20. Województwo mazowieckie • Szczególnie silnie procesy polaryzacji występują w województwie mazowieckim. • Wewnątrzregionalne różnice w PKB na mieszkańca jak 5:1. • Różnice w potencjale B+R i akademickim znacznie większe. • Stałe wypłukiwanie zasobów z regionu do stolicy.

21. Sugerowana strategia • Od rozwoju metropolii zależy rozwój całego kraju i jego regionowi. Nie wolno go ograniczać! • Pęknięciom” regionów metropolitalnych można starać się przeciwdziałać przez zwiększaniem ich spójności funkcjonalnej. • Należy dążyć do osłabiania tendencji do wypłukiwania najcenniejszych zasobów, i do wzmacniania czynników rozprzestrzeniania rozwoju z ośrodka centralnego do jego regionu. • Współpraca w sferze B+R jest jednym z najważniejszych kierunków wzmacniania tej spójności. • Służyć temu powinno budowanie Regionalnego Systemu Innowacji, dla którego Regionalna Strategia Innowacji jest etapem wstępnym.

22. Dziękuję za uwagę.