270 likes | 540 Views
Filozofia arsimore realiste. KUPTIMI : Realizmi ka një varg kuptimesh , në varësi të kontekstit Realizmi u shfaq si një reagim kundr ejt idealizm it Realizm i pranon ekzist encën e gjërave reale , që mund të kuptohe n .
E N D
Filozofiaarsimorerealiste KUPTIMI: Realizmi ka njëvargkuptimesh, nëvarësitëkontekstit Realizmi u shfaq si një reagim kundrejt idealizmit Realizmipranon ekzistencëne gjëravereale, qëmundtë kuptohen. Realiteti, dijadhe vlerat ekzistojnë nëmënyrëtëpavarur prejvëzhguesit, mendjes njerëzore. Objektet: malet, Pemët, etj. ekzistojnëpavarësishtnëse ekziston apo jo mendjae njeriut qëipercepton ato. Idetë duhet të verifikohen- duhet të provohennëpërmjet eksperimentimit shkencor • Realistët: studimi sistematikinatyrës ështëi nevojshëm Objektetekzistojnëedhenë se nuk I perceptonmendjanjerëzore
Parimibazë I realizmit: realitetiështë I pavarurngamendjanjerëzore
Mendimtarëte realizmit • Aristoteli (383-323 pes): filozof I antikitetitgrek, themelues I realizmit • Thomas Akuini (1225-1274) • Sir Francis Bacon (1561-1626): futimetodën e eksperimentimitshkencor, trajtoikonceptet e idoleve (idhujve, paragjykimeve) qëkanënjerëzitdhe I pengojnënëprocesin e tëarsyetuaritdrejtë • John Locke (1690-1781 AD): Filozofanglezqëme empirizmini dha njështysë të re realizmit
Aristoteli: • Idetëmund të jenë tërëndësishme, por një studim i duhur (realist)i çështjesmund të na çojnë në idetë më të mira dhe më të dallueshme. • Mesatarja e Artë - një rrugë në mes të ekstremeve (qëndrim realist) • Bilanci është çelësi I analizës. • Trupidhe mendja veprojnë së bashku në një tërësi të ekuilibruar
Platoni: duhenstudjuaridetë; e vërtetanëprocesindialektikAristoteli: duhetstudjuarmaterja;arsyetimilogjik , silogjizmi
Forma dhematerjajanënërealitet. Skulptori I jepformëbllokuttëmermerit, 4 shkaqet
KontributiiAristotelit: nevoja e studimittënatyrës; përdorimi I logjikës; organizimihierarkik; racionaliteti
Akuini: themeluesi I skolastikës; përpjekjapërtëbashkuarfilozofinë e Aristotelit me dokrinën e krishterë
Format e realizmitnëarsim • Realizmi humanist, përfaqësuesit Erasmus, Rebelias, Milton. • Social realizmi, përfaqësuesit: Montaigne, John Locke • Realizmi sensual (shqisor), përfaqësuesit: Mulcaster, Francis Bacon, Ratke, Comenius. • Realizmi humanist u shfaq pas Rilindjes. • Porishtrinrrënjëtderinëletërsinëantikegreke, e vëtheksintekmorali, tekkarakteri humanist, • Humanizmiështë I dobishëmdhepranishëmnëçdo problem tëjetës, • Karakteri human I jetësevidentohetnëpërmjetstudimittëdukurivetësaj
Realizmi humanist • Ky term u përdorfillimishtnënëItalinëverioregjatëshekujve 13-të dhe 14-të dhemandej u përhapnëEuropë. • Nëthelbtëkuptimitishtelargiminngaklishetëdhefokusiminteknjeriu. Nëkëtëkuptimpërfshiuedhefushën e arsimitdhetëedukimit. • NjihetndrysheedhesihumanizmiiRilindjesEuropiane. • Sipasrealizmit humanist jetamundtënjihet: • Vintetheksinnëstudimin e drejtpërdrejtëtënatyrësdheshoqërisë. • Nëgrumbullimin e njohurivembihistorinë e brezavetëkaluar • Duke studjuarletërsi, sidomosngajeta e grekëvedheromakëvefitohennjohuritëdobishmepërletërsinëdhejetënshoqërore
Realizmi social • Mbajtiqëndrimkritikndajfokusimitnënjohuritëlibreske, duke theksuarrëndësinëqëkanënjohuritëpraktike. • Përmbushja e nevojavesociale, efikasiteti social vjensirrjedhojë e njohurivepraktike. • Atomundtëarrihennëpërmjetturneve, ekskursioneve, vëzhgimeve, përvojavejetësore, etj , tëcilatmundësojnëkrijimin e përvojësjetësorenëaspektetëndryshmetëjetëssociale.
Montenji &Loku • SipasMontaigne, qëllimiiarsimitështëqëtëzhvillojëintelektindheaftësitëlogjiketëindividit, përtishtrirëatonëjetën e tij • Ai e vuritheksintekmetoda e mësimdhënies, qëpromovonprirjetnatyroredhezhvillimin e fëmijës, duke kritikuarndrydhjendisiplinore • Përtjaarriturkësajduhetjothjeshtnjëmendje e mbushur, por e strukturuarmirë. • SipasJohn Locke, qëllimiiarsimimitishtezhvillimiiditurisë, sjelljessëmirë. • Ai e vintetheksintektëmësuaritnëpërmjetmetodaveindividuale, tëpërshtatshmepërçdofëmijë
Realizmi sensual (shqisor) • Realizmi sensual u evidentuanëshekullin e 17-të, • Përfaqësuesite tijargumentonin se njohuritëmundtëfitohetnëpërmjetshqisave. • Përkëtëfëmijaduhettëtrajnohetkryesishtnëpërmjetpërdorimittëobjektevetërealitetit. • Munroe: hulumtimetshkencore (përdorimi I shqisave) ndihmojnëtëkuptuarit realist. • Fëmijaduhettëjetënëkontakt me natyrën. • Ky variant realist theksonrëndësinëqë ka studimiinatyrës, vëzhgimi, njohuritëshkencore, ndajtëmësuaritlibresk.
… Realizmi sensual (shqisor) • Metodat e mësimdhëniesduhettëjenëinduktiveshkencore, bazuarnëvëzhgimin, analizën, sintezën. • Po ashtu, e vënëtheksinnëedukiminfizik. Medium iarsimitduhettëjetëgjuhaamtare. • Ajozhvillohetnëbazapsikologjike, shkencoredhesociologjike. • Kjodoktrinë ka ndihmuaredhenëzhvillimin e filozofisëarsimore. • Comeniusiështëkonsideruartëjetëpërfaqësuesimëtipikikëtijrealizmi. • Qëllimiidijes, sipastijështëqëtaedukojfëmijën me vleramorale, njohuri, dhebesim. • Metoda e mësimdhëniesduhettëjetë e natyrshme. • Ky variant realizmi e vëtheksinnëarsimin universal.
Pranonpikëpamjet e realizmittradicional; shqyrtonrealitetin social qësendërtohetnganjerëzit
Qëllimet e arsimit: kuptimi I botësmaterialenëpërmjetinvestigimit; përdorimi I metodësshkencore; etj.
Nëpërmjetmedodësshkencoreshkohettekfaktet, qëndrimikritik; trajtimi me pozitivitet I fëmijës; përdorimi I teknologjisë, etj.
Kurrikularealiste: aspektipraktik; vlerat; e organizuardhesistematike, e fokusuartekperformanca e nxënësit, etj.
Roli I mësuesit: roli I tijpërtëmësuarnxënësit; gjëratesenciale; materialettëorganizuara; zhvillimi I mendimitkonjitiv, etj.