Het eHealth-platform: strategie 2011-2013

1. Het eHealth-platform:strategie 2011-2013

2. Omgevingsanalyse: onderzochte omgeving • patiënten via patiëntenorganisaties en ziekenfondsen • zorgverleners • individuele zorgverleners: artsen, tandartsen, apothekers, kinesisten, … • zorginstellingen: ziekenhuizen, woon-zorgcentra, … • ziekenfondsen • overheden • federaal: FOD Volksgezondheid, RIZIV, FAGG, Kenniscentrum, … • Gemeenschappen en Gewesten • onderzoekers en beleidsondersteuners • leveranciers van eHealth-toepassingen

3. Omgevingsanalyse: gebruikte methode • persoonlijke interviews met vertegenwoordigers van de onderzochte omgeving met open vragen over • verwachte tendensen • eigen positionering t.o.v. deze tendensen • verwachtingen t.a.v. het eHealth-platform t.g.v. deze tendensen • gezondheidsbeleidsplannen van diverse overheden • analyse literatuur • deelname aan congressen

4. Omgevingsanalyse: enkele tendenzen • zorgbehoeften en -mogelijkheden • meer chronische zorg bovenop louter acute zorg • zorg op afstand in diverse vormen (telemedicine) • mobiele zorgverstrekking in diverse vormen (o.a. thuiszorg) • aandacht voor preventie, risicobeheer en early detection • biobanken • patiënt • vraag naar geïntegreerde, multidisciplinaire en transmurale zorg, inclusief niet-medische aspecten • per niveau/lijn • over niveau/lijnen heen • empowerment en deelname aan zorgproces: mondiger, meer vraag naar inzicht, medebeslissing en controle • aandacht voor bescherming persoonlijke levenssfeer • (grensoverschrijdende) mobiliteit

5. Omgevingsanalyse: enkele tendenzen • zorgverleners en -instellingen • wil tot onderlinge samenwerking • nood aan goed gestructureerde elektronische patiëntendossiers en semantische interoperabiliteit • snel evoluerende kennis => nood aan goed kennisbeheer en -ontsluiting • dreiging van de te tijdrovende administratieve processen • aandacht voor bescherming (gedeeld) beroepsgeheim • nood aan goede interfaces tussen verschillende infrastructuurcomponenten • ziekenfondsen • wil tot maximaal gebruik van basisdiensten van het eHealth-platform door (My)Carenet • wil tot coaching van leden inzake preventie en behandeling (disease management)

6. Omgevingsanalyse: enkele tendenzen • overheden • wil tot onderlinge samenwerking, maar nood aan betere onderlinge coördinatie • stimuleren van kwalitatieve zorg, o.a. door evidence based care en betere samenwerking tussen eerstelijnszorgverleners • nood aan kostenbeheersing • nood aan goede beleidsondersteuning gebaseerd op beleidsinformatie • onderzoekers en beleidsondersteuners • nood aan degelijk werkende TTP voor anonimisering of codering van gezondheidsgegevens voor andere actoren dan deze vermeld in de eHealth-wet • nood aan registers ter ondersteuning van longitudinaal onderzoek

7. Omgevingsanalyse: enkele tendenzen • leveranciers van eHealth-toepassingen • wens tot maximaal gebruik van internationale standaarden • vermoedelijke toenemende mate van gebruik van basisdiensten aangeboden door het eHealth-platform => nood aan gepaste ondersteuning door het eHealth-platform • op bepaalde deelmarkten zijn de leveranciers zeer versnipperd => verwachting van consolidatie • verschil in e-snelheden • bij patiënten • bij onderscheiden soorten van zorgverleners • bij onderscheiden soorten van zorginstellingen • tussen regio’s

8. SWOT-analyse

9. Impact op 10 strategische doelstellingen ontwikkelen van een visie en een strategie voor een effectieve, efficiënte en goed beveiligde elektronische dienstverlening en informatie-uitwisseling in de gezondheidszorg, met respect voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer en in nauw overleg met de onderscheiden openbare en private actoren in de gezondheidszorg vastleggen van nuttige ICT-gerelateerde functionele en technische normen, standaarden, specificaties en basisarchitectuur voor een inzet van de ICT ter ondersteuning van deze visie en strategie

10. Impact op 10 strategische doelstellingen • nagaan of softwarepakketten voor het beheer van elektronische patiëntendossiers voldoen aan de vastgelegde ICT-gerelateerde functionele en technische normen, standaarden en specificaties, en het registreren van deze softwarepakketten • concipiëren, beheren en ontwikkelen van een samenwerkingsplatform voor de veilige elektronische gegevensuitwisseling met debijhorende basisdiensten

11. Impact op 10 strategische doelstellingen 5.afspreken van eentaakverdeling inzake de inzameling, validatie, opslag en terbeschikkingstelling van gegevens die over het samenwerkingsplatform worden uitgewisseld en van dekwaliteitsnormen waaraan deze gegevens dienen te voldoen, en het verifiëren van de naleving van deze kwaliteitsnormen bevorderen en coördineren van de verwezenlijking vanprogramma’s en projecten die de visie en strategie uitvoeren en gebruik maken van het samenwerkingsplatform en/of de bijhorende basisdiensten

12. Impact op 10 strategische doelstellingen beheren en coördineren van de ICT-gerelateerde aspecten van gegevensuitwisseling in het kader van elektronische patiëntendossiers en elektronische medische voorschriften optreden als onafhankelijke trusted third party (TTP) voor het coderen en anonimiseren van persoonsgegevens m.b.t. de gezondheid voor bepaalde, in de wet opgesomde instanties ter ondersteuning van het wetenschappelijk onderzoek en het beleid

13. Impact op 10 strategische doelstellingen 9.motor zijn van nodige veranderingen voor de uitvoering van de visie en strategie • organiseren van de samenwerking met andere overheidsinstanties die belast zijn met de coördinatie van de elektronische dienstverlening

14. 1. Visie en strategie • ontwikkelen en implementeren van een visie m.b.t. de ICT-aspecten van een aantal nieuwe tendensen • eerstelijnsgezondheidszorgkluizen, beheerd door de eerstelijnszorgverleners, zijn in uitbouw op het vlak van de Gemeenschappen (eerstelijnszorgconferentie Vlaanderen, Intermed-initiatief Wallonië) • patiëntgezondheidskluizen beheerd door de patiënt worden aangeboden door commerciële bedrijven (Microsoft, Google, …) • ondersteuning van zorg op afstand • evidence based care • biobanken • ontwikkelen en implementeren van een visie voor het bereiken van voldoende semantische interoperabiliteit bij elektronische patiëntendossiers en elektronische gegevensuitwisseling

15. 1. Visie en strategie • ontwikkelen en implementeren van een visie inzake de uitbouw en het beheer van registers nuttig voor • én de ondersteuning van een kwalitatieve zorg aan de patiënt • én onderzoeks- en beleidsondersteuning met waarborgen voor de eenmalige gegevensinzameling bij de zorgverlener, bij voorkeur van toepassing tot toepassing • bij dit alles, waarborgen van de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van de patiënt en het beroepsgeheim van de zorgverlener • ontwikkelen en implementeren van een visie inzake de aanpassing van de regelgeving voor het waarborgen van de bewijskracht van elektronische dossiers, de elektronische documenten en de elektronische gegevensuitwisselingen

16. 1. Visie en strategie • intensievere opvolging van Europese en internationale beste praktijken

17. 2. Normen, standaarden en specificaties • uitwerken van een gebruiksvriendelijk inzetbare semantische thesaurus gebaseerd op Snomed CT (Systematized Nomenclature of Medicine - Clinical Terms), met vertaling naar onderscheiden gekozen, internationale classificatie-systemen • analyse van de wenselijkheid en haalbaarheid van de evolutie naar internationale standaarden voor de technische interoperabiliteit • permanente updating van de normen voor huisartsensoftware • analyse van de wenselijkheid van de uitwerking van normen voor de software van andere soorten actoren dan huisartsen

18. 3. Registratie van softwarepakketten • evaluatie van de registratieprocedure en –methode na afloop van de eerste registratiegolf van softwarepakketten voor huisartsen onder coördinatie van het eHealth-platform en eventuele bijsturing

19. 4. Samenwerkingsplatform & basisdiensten • mogelijkheid tot gebruik van bepaalde basisdiensten door • mobiele randapparaten • randapparaten voor telemonitoring • uitgebreidere ondersteuning van instanties die web-services van het eHealth-platform wensen te gebruiken • eventueel ontwikkeling van referentietoepassingen om langs gebruikerskant de webservices van het eHealth-platform te gebruiken • regelmatige “jamborees” • technische FAQ’s • help desk

20. 4. Samenwerkingsplatform & basisdiensten • integratie van de basisdiensten van het eHealth-platform met de propriëtaire .NET-omgeving door Microsoft, met waarborg van evolutief onderhoud en ondersteuning van .NET-gebruikers door Microsoft • voorkeur voor technische hosting van authentieke bronnen die geen persoonsgegevens m.b.t. patiënten bevatten, of minstens van read-only copie ervan, bij het eHealth-platform, om redenen van performantie, met name • geïntegreerde gegevensbank over zorgverleners en zorginstellingen • gegevensbank geneesmiddelen • gegevensbank met GMD-houders het inhoudelijk beheer van en beslissing over de toegang tot die authentieke bronnen blijft de verantwoordelijkheid van de huidige verantwoordelijken

21. 4. Samenwerkingsplatform & basisdiensten • evolutie naar 99,9 beschikbaarheid tegen einde 2011 • evolutie basisdienst orchestratie van elektronische deelprocessen (zgn. business processen) • opstelling van duidelijke regels m.b.t. het inhoudelijk beheer van de business processen georchestreerd door de basisdienst van het eHealth-platform • veralgemening van mogelijkheid tot snelle implementatie van processen gedefinieerd in BPEL (Business Process Execution Language) • ondersteuning (My)Carenet • vastlegging van SLA’s voor en monitoring van elk geïmplementeerd business proces • capaciteitsplanning

22. 4. Samenwerkingsplatform & basisdiensten • evolutie portaal • bepaling doelgroep: enkel zorgverleners en -instellingen of ook patiënten ? • onderzoek naar nood van integratie van SMS, Twitter, … • evolutie naar nieuw technisch platform (Drupal) • evolutie basisdienst gebruikers- en toegangsbeheer • organisatie van het beheer van de informatieveiligheid en in het bijzonder het gebruikers- en toegangsbeheer bij eerstelijnszorg-verleners • opname van alle actoren met hun relevante kenmerken en relaties in de authentieke bronnen toegankelijk voor het systeem van gebruikers- en toegangsbeheer, oa mandaten die patiënten geven • ondersteuning van het beheer van toegangsautorisaties niet enkel tot toepassingen, maar ook tot bepaalde (onderdelen van) elektronische patiëntendossiers

23. 4. Samenwerkingsplatform & basisdiensten • evolutie basisdienst logging • uitbouw van een systeem voor de exploitatie van de loggings door de informatieveiligheidsconsulenten van de actoren in de gezondheidszorg • aanpassing in functie van bijkomende behoeften ontdekt bij de implementatie van webtoepassingen of business processen • evolutie basisdienst vercijfering • policy voor de toekenning van documentnummers aan documenten die worden gecrypteerd met symmetrische sleutels opgeslagen binnen het eHealth-platform • tweejaarlijkse evaluatie van de libraries op het vlak van veiligheid en uitwerken van oplossingen voor continuïteit doorheen de tijd • uitwerken van een methode voor de vercijfering op het niveau van onderdelen van gegevensbanken (bvb. eerstelijns-gezondheidszorgkluizen)

24. 4. Samenwerkingsplatform & basisdiensten • evolutie basisdienst elektronische brievenbus • implementatie van de mogelijkheid tot raadpleging via webservices • implementatie van de mogelijkheid tot voeding via een webtoepassing • policy voor het gebruik van de elektronische brievenbussen • vastlegging van SLA’s • ondersteuning van de beslissing omtrent wie een elektronische brievenbus aanbiedt aan patiënten, met mogelijkheid tot interpersoonlijke mandaten • evolutie basisdienst time stamping • actief aanbod als elektronisch alternatief voor handgeschreven datering en handtekening • capaciteitsplanning

25. 4. Samenwerkingsplatform & basisdiensten • evolutie basisdienst codering en anonimisering • analyse van wenselijkheid van mogelijkheid tot gebruik door nieuwe doelgroepen • permanente uitbreiding, in functie van de noden, van de anonimiserings- en coderingstools • uitwerken van de ondersteuning door de Technische Cel voor de small-cell-analyse • capaciteitsplanning • evolutie basisdienst verwijzingsrepertorium (metahub) • afronden van de implementatie • vastlegging van de SLA’s • integratie van verwijzingen naar eerstelijnsgezondheids-zorgkluizen en patiëntgezondheidskluizen • capaciteitsplanning

26. 4. Samenwerkingsplatform & basisdiensten • implementatie van nieuwe basisdiensten • registratiefunctie voor certificaten van zorgverleners en –instellingen • methodologische ondersteuning van bepaalde actoren op het vlak van • informatieveiligheid • datamodellering en modellering van beheersprocessen van authentieke bronnen • modellering van processen te implementeren op de basisdienst orchestratie • analyse van de nood aan nieuwe basisdiensten • presentatielaag voor bepaalde toepassingen voor ziekenhuizen ? • zoekrobot over elektronische patiëntendossiers heen ?

27. 5. Taakverdeling authentieke bronnen • bestaande prioriteiten blijken de juiste te zijn • elektronische patiëntendossiers bij zorginstellingen, individuele zorgverleners, groeperingen van zorgverleners • eerstelijsgezondheidszorgkluis en patiëntengezondheidskluis • geïntegreerde gegevensbank inzake zorgverleners en -instellingen • verzekerbaarheidstoestand en andere rechten van verzekerden bij ziekenfondsen => afschaffing SIS-kaart • gegevensbank van doorheen de tijd stabiele therapeutische relaties • gegevensbank van de farmaceutische specialiteiten • samenstelling • erkenningen • wetenschappelijke bijsluiters • terugbetalingsvoorwaarden • interacties

28. 5. Taakverdeling authentieke bronnen • verdere uitbouw van de rol van het eHealth-platform als uitwerker van goede datamodellen en geoptimaliseerde processen voor het beheer van de authentieke bronnen, gericht op eenmalige inzameling en kwaliteit • uitwerken van een structurele oplossing voor de gezamenlijke financiering door de beheerders van gezamenlijke authentieke bronnen • waarborg van de afstemming op de behoeften van gebruikers: effectief gebruik leidt tot motivatie voor goede kwaliteit • integratie van standaarden

29. 5. Taakverdeling authentieke bronnen • in toekomst allicht ook nieuwe authentieke bronnen • informatie over geneesmiddelen tijdens de ontwikkelingsfaze • biobanken • medical devices • menselijke lichaamsprocucten

30. 6. Programma’s en projecten • onderscheid tussen • programma’s en projecten waarvan het eHealth-platform de “trekker” is • programma’s en projecten waar het eHealth-platform een actieve rol heeft als inhoudelijke of methodologische begeleider • programma’s en projecten waar het eHealth-platform louter basisdiensten ter beschikking stelt • administratieve vereenvoudiging • criteria voor prioritisering • hoeveelheid van voorkomen • complexiteit • mate van informatisering van de stakeholders • belang dat gebruikers en begunstigden van administratieve processen hechten aan en de voordelen die ze hebben door procesoptimalisatie • bereidheid van alle stakeholders tot verandering • mate waarin de stakeholders gestructureerd aanspreekbaar zijn via representatieve organisaties die hun hele categorie afdekken • beschikbaarheid van financiële middelen

31. 6. Programma’s en projecten • administratieve vereenvoudiging • enkele ideeën van nieuwe projecten • on line toegang tot de verzekerbaarheidstoestand en de andere rechten van de patiënt in de ziekteverzekering • systematische elektronische facturatie door de zorgverleners aan de ziekenfondsen • generieke elektronische processen ter vermijding van onnodige meervoudige medische evaluaties van gehandicapten en arbeidsongeschikten • elektronische overmaking van arbeidsongeschiktheidsattesten door zorgverleners aan werkgevers en scholen • generieke processen voor de voeding van toepassing tot toepassing van zorgkwaliteits- en beleidsondersteunende registers die de eenmaligheid van de gegevensinzameling waarborgen • elektronische mededeling van attesten voor terugbetaling door de hospitalisatieverzekering • elektronische overmaking van gezondheidsattesten in het kader van de uitreiking van rijbewijzen • …

32. 6. Programma’s en projecten • samenwerking over professionele zorgverleners heen, zowel verticaal (tussen lijnen) als horizontaal (binnen één lijn) • criteria voor prioritisering • hoeveelheid betrokken patiënten • belang dat gebruikers en begunstigden van zorgprocessen hechten aan en de voordelen die ze hebben door procesoptimalisatie • politieke prioriteit (doelgroepen) • bereidheid van alle stakeholders tot verandering • mate waarin de stakeholders gestructureerd aanspreekbaar zijn via representatieve organisaties die hun hele categorie afdekken • beschikbaarheid van financiële middelen

33. 6. Programma’s en projecten • samenwerking over professionele zorgverleners heen, zowel verticaal (tussen lijnen) als horizontaal (binnen één lijn) • enkele ideeën van nieuwe projecten • eerstelijnssamenwerking rond eerstelijnsgezondheidskluis • woon-zorgcentra als nuttige “proeftuin” ? • uitwisseling medische beeldvorming (PACS) • medicatieschema’s, eventueel inclusief kwaliteitscontrole en feedbackmechanismen naar voorschrijvers toe • terugkoppeling adverse events door FAGG naar individuele patiëntendossiers

34. 6. Programma’s en projecten • informatisering ziekenhuizen • buy in voor voorstel van prioriteitenprogramma • geïntegreerd, specialisme-overschrijdend intramuraal elektronisch patiëntendossier, beschikbaar bij elk contact met de patiënt • elektronische voorschriften en elektronisch orderbeheer • transmurale elektronische gegevensuitwisseling tussen zorgverleners • gebruik van beschikbare, relevante authentieke bronnen • elektronische indiening van aanvragen om terugbetaling van zorg- of andere kosten, elektronische attesten, elektronische facturatie derde betalende en elektronische feedback • elektronische ondersteuning van patiëntveiligheid • traceerbaarheid van bloed • elektronische communicatie met de patiënt • goede methode van financiering van ziekenhuizen in functie van mate van realiseren van de prioriteiten

35. 6. Programma’s en projecten • patiëntparticipatie • criteria voor prioritisering • wat vindt patiënt belangrijk ? • hoe noden kennen: input van patiëntenorganisaties ? input van ziekenfondsen ? • beschikbaarheid van financiële middelen • goede mix in keuze van kanalen (niet noodzakelijk één enkel) • zorgverleners en -instellingen • ziekenfondsen • internet ? • ondersteuning kostenbeheersing • meedenken met mechanismen en ondersteunend optreden • bij alle projecten ook dit aspect beklemtonen

36. 6. Programma’s en projecten • bewustmaking en ondersteuning inzake informatieveiligheid en bescherming van persoonlijke levenssfeer van patiënten door zorgverleners en -instellingen • aandacht voor • voorafgaande procesoptimalisatie (BPR) • semantische interoperabiliteit • binnen categorieën van zorgverleners • tussen categorieën van zorgverleners • oplossing voor opslag van persoonsgegevens op gemeenschappelijke platformen buiten de invloedssfeer van het eHealth-platform en de Smals, maar waarbij toepassingen wel door het eHealth-platform en Smals kunnen worden uitgewerkt: oprichting deelvzw van Smals voor gezondheidssector met beheer door de stakeholders ? • goede keuze van “trekker” (eHealth-platform of anderen)

37. 7. Patiëntendossiers en voorschriften • elektronische patiëntendossiers • vormgeving (zie hoger) • hub/metahubsysteem tussen zorginstellingen en huisartsen • eerstelijnsgezondheidszorgkluizen • patiëntengezondheidskluizen • belang van • technische en semantische interoperabiliteit • informatieveiligheid, bescherming van de persoonlijke levenssfeer en bescherming van het beroepsgeheim • permanente evaluatie en, zo nodig, bijsturing van het systeem van informed consent • vastlegging van de methoden van elektronisch bewijs van een therapeutische relatie tussen een zorgverlener en een patiënt voor andere zorgverleners en –instellingen dan artsen en ziekenhuizen

38. 7. Patiëntendossiers en voorschriften • elektronische voorschiften • ziekenhuizen • elektronisch geneesmiddelenvoorschift is operationeel • geleidelijke uitbreiding tot andere voorschriften en orders • ambulant • geneesmiddelenvoorschift is in test • geleidelijke uitbreiding tot andere voorschriften en orders

39. 8. Codering en anonimisering • zie hoger • analyse van wenselijkheid van mogelijkheid tot gebruik door nieuwe doelgroepen • permanente uitbreiding van de anonimiserings- en coderingstools • uitwerken van de ondersteuning door de Technische Cel voor de small-cell-analyse • capaciteitsplanning • uitwerken van richtlijnen voor onderzoekers en beleidsondersteuners om de regelgeving inzake de bescherming van de persoonlijke levenssfeer te respecteren

40. 9. Motor van veranderingen • als eHealth-platform gekend zijn en zorgen dat alle stakeholders • alle soorten zorgverleners en –instellingen • patiënten • relevante overheidsdiensten op alle niveau’s • andere dienstenintegratoren • ICT-firma’s actief in het domein van eHealth weten wat het eHealth-platform doet en voor hen (kan) opleveren via • informatiedagen • lezingen • schriftelijke documentatie • portaal • ook lanceren van inhoudelijke ideeën, maar zorgen dat relevante stakeholders zelf beslissen

41. 9. Motor van veranderingen • streven naar officiële erkenning van rol van eHealth-platform als methodologische ondersteuner • maken van goede afspraken rond structurele financiering • verschillende snelheden tussen categorieën van zorgverstrekkers en regio’s goed synchroniseren • vandaag meer “impact” in Vlaanderen dan in Wallonië • hoe vertrouwen vanwege Wallonië verder verhogen ? • hoe impact in Wallonië verhogen ? • goede opvolging en duidelijke proactieve positionering t.a.v. initiatieven van bedrijven

42. 10. Samenwerking met andere overheden • regelmatige formele en informele contacten met vertegen-woordigers van alle actoren in de gezondheidszorg • instelling van het Overlegcomité • uitwerken en afsluiten van een samenwerkingsakkoord inzake eHealth met de Gemeenschappen en Gewesten