270 likes | 429 Views
Van tweeluik naar driehoeken Versterking van interne checks and balances bij semipublieke organisaties WRR rapport nr 91. 1. Aanleiding. Reeks ontsporingen in semipublieke sector Vestia , Amarantis , Meavita , etc. Politiek-bestuurlijke reactie
E N D
Van tweeluik naar driehoeken Versterking van interne checks andbalances bij semipublieke organisaties WRR rapport nr 91 1
Aanleiding Reeks ontsporingen in semipublieke sector • Vestia, Amarantis, Meavita, etc. Politiek-bestuurlijke reactie • nadruk op externe controle en aansprakelijkheid • weinig aandacht voor interne weerwerk • als intern niet op orde is, komt extern te laat
Context • vervolg op CieHalsema (‘tegenkracht organiseren’) • complement WRR rapport over extern toezicht • kortlopend traject • literatuurstudies, gesprekken
Centrale boodschap Semipublieke organisaties moeten en kunnen hun interne checks andbalances beter organiseren
Interne check & balances • vormen van tegenspraak en weerwerk • binnen de instellingen
Transformaties Ontzuiling en ‘verstichting’ • leden verdwenen uit beeld Schaalvergroting en professionalisering • leken raakten uit beeld Hybridisering (two-tier model) • ‘publieke aandeelhouders’ niet in beeld
Knelpunten Probleem • omvang, complexiteit, risico’s zijn groter • aantal ‘ogen’ dat meekijkt niet meegegroeid Risico’s • borging van financiële stabiliteit • verankering maatschappelijke meerwaarde
Oplossingsrichtingen • collegiaal bestuur • versterking raad van toezicht • door inschakeling van ‘derde partijen’
Afwegingskader • Weerwerk, niet meer papierwerk • Werkzaam: effectieve tegenmacht • Werkbaar: geen verlamming 10
Tweeluik kwetsbaar Informatievoorziening RvT • complexiteit, tijdigheid • sterk afhankelijk van RvB Borging maatschappelijke belangen • beperkte maatschappelijke legitimiteit Beschikbaarheid • zorgen over krappe markt publieke toezichthouders
Rol derde partijen Scherp houden RvB en RvT • financiën en kwaliteit werkprocessen • maatschappelijke legitimiteit en meerwaarde
Wie kan derde partij zijn? Rapport bespreekt een aantal opties • financiële stabiliteit – maatschappelijke meerwaarde • lichte – zware vormen • binnen – buiten bestaande structuren • variaties mogelijk • combinaties mogelijk • Aan RvT en RvB om keuze te maken
Opties 17
Opties 18
Maatschappelijke belanghebbenden Lichte vormen • maatschappelijke adviesraden, cliëntenraden • consultatie en advies RvB en RvT Zwaardere vormen • raad maatschappelijke belanghebbenden • inlichtingenplicht en enquêterecht • instemmingsrecht strategisch beleid
Ledenraden Nieuwe stijl • professioneel secretariaat • enquêterecht • professionele auditcommissies • strategische beslissingen
Aanbevelingen RvT en RvB • Zorg voor een robuuste vormgeving van de interne checks andbalances • Leg hierover publieke verantwoording af, onder meer in het jaarverslag
Aanbevelingen branche • Stimuleer de ontwikkeling van ‘best practices’, bijvoorbeeld door ‘Handvestgroep intern weerwerk’ • Leg criteria voor interne checks andbalances vast in branchecodes en visiteer leden daarop
Aanbevelingen extern toezicht • Neem criteria voor effectieve en passende interne checks andbalancesop in het toezichtkader • Beoordeel instellingen daarop
Aanbevelingen kabinet • Ontwikkel als zelfregulering te weinig resultaat oplevert een ‘goodgovernance’-kader • Met daarin basisnormen voor de interne governance binnen de semipublieke sector