1 / 54

Srednja i istočna Evropa u srednjem veku

Srednja i istočna Evropa u srednjem veku. Češka. Posle sloma Velikomoravske kneževine, početkom 10.veka, na tlu Češke vladali su lokalni kneževi. Vremenom je ojačala porodica Pšemislovića, sa posedima u okolini Praga Oni su morali da priznaju vlast nemačkog cara

taariq
Download Presentation

Srednja i istočna Evropa u srednjem veku

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Srednja i istočna Evropa u srednjem veku

  2. Češka • Posle sloma Velikomoravske kneževine, početkom 10.veka, na tlu Češke vladali su lokalni kneževi. • Vremenom je ojačala porodica Pšemislovića, sa posedima u okolini Praga • Oni su morali da priznaju vlast nemačkog cara • Krajem 12.veka Otokar I Pšemisl postao je je češki kralj. • Sredinom 13.veka češki kralj Otokar II Pšemisl proširio je vlast na Austriju i bio je najmoćnija ličnost Svetog rimskog carstva. Plašeći se njegove moći, za novog nemačkog cara su izabrali Rudolfa Habsburškog, koji je pobedio Otokara II i oduzeo mu osvojene teritorije. • Dinastija Pšemislovića ugasila se 1306.god. Češki presto tada je pripao dinastiji Luksemburg. Najpoznatiji vladar te dinastije bio je Karlo IV.

  3. Grb Pšemislovića

  4. Češka u vreme Otokara II

  5. Karlo IV je bio car Svetog rimskog carstva i češki kralj. • Posebnu pažnju je posvetio ekonomskom i kulturnom razvoju Češke, naročito Praga • Osnovao je nadbiskupiju u Pragu i prvi univerzitet u slovenskim zemljama (Karlov univerzitet)

  6. Srednja Evropa oko 1301

  7. Karlo IV (1316-1378) • Češki kralj (1346-1378) • Dopisivao se sa Petrarkom • Sagradio je: • Hradčane (Praški zamak) • Karlov most • Katedralu Sv.Vita • Zamak Karlštajn

  8. Hradčani

  9. Karla IV nasledio je Žigmund Luksemburški, koji je bio i madjarski kralj i nemački car. U to vreme Češku potresaju unutrašnji sukobi • Pored sporova vladara i plemstva, Čeha i Nemaca, započinje i veliki verski pokret Jana Husa • Jan Hus je bio propovednik, filozof, rektor Praškog univerziteta • Zalagao se za reformu crkve, on se smatra pretečom reformacije. • Jan Hus je nacionalni heroj Češke, njegovi sledbenici nazivaju se husiti

  10. Jan Hus (1369-1415)

  11. Njegovo učenje je osudjeno na crkvenom saboru u Konstanci 1415.god., on je osudjen i spaljen na lomači. • Njegovo pogubljenje izazvalo je ogorčenost u Češkoj i dovelo je do verskog rata: tzv husitskih ratova (1419-1434) • Husitski ratovi su prvi sukob u kojem je vatreno oružje imalo odlučujuću ulogu

  12. Kada je 1526.god. za kralja Češke izabran Ferdinand Habsburški, Češka je dospela pod vlast Habsburga, pod kojom će biti sve do 1918.god.

  13. Poljska • Poljska plemena su u ranom srednjem veku živela izmedju Visle i Odre • Ta plemena je ujedinio knez Mješko I u drugoj polovini 10.veka, sa prestonicom u Poznanju, gde je osnovao biskupiju. • On je prvi poznati vladar iz dinastije Pjastovića • Za vreme njegove vladavine Poljaci su primili hrišćanstvo, ali i priznali vrhovnu vlast Svetog rimskog carstva

  14. Grb Pjastovića, koji je i današnji grb Poljske

  15. Boleslav I Hrabri je proširio vlast Poljske na Šleziju, Pomeraniju, sa Gdanjskom i Malopoljsku, sa Krakovom, koji je postao nova prestonica • On je prvi vladar koji je tako ujedinio sve tradicionalne poljske zemlje, a osvojio je i Moravsku i Slovačku. • Vodio je borbe sa nemačkim carom Henrihom II, nakon njegove smrti 1025.god. postao je prvi poljski kralj.

  16. Poljska za vreme Boleslava Hrabrog

  17. Boleslav Hrabri (966-1025) • Vojvoda Poljske (992-1025) • Postao je prvi poljski kralj 1025.god.

  18. Sistem vladavine, u kojem je kralj upravljao prestonicom u Krakovu, a njegova braća i srodnici vladali kao vojvode pojedinim delovima doveo je do unutrašnje nestabilnosti i rasparčavanja Poljske, što je otvorilo put jačanju uticaja Nemačke • Od 12.veka Poljaci su vodili dugotrajne ratove sa Tevtoncima, koji osvajaju Pomeraniju, Velikopoljsku i sprečavaju Poljskoj izlaz na Baltik • Dolazak Nemaca podstakao je privredni razvoj Poljske, sve više se širi nemački jezik i običaji

  19. Ponovno ujedinjavanje poljskih zemalja započeo je kralj Vladislav I, početkom 14.veka, a jačanje Poljske nastavio je sredinom 14.veka Kazimir III, koji je doneo jedinstveni zakonik za teritoriju Poljske (Statuti Kazimira Velikog), a u Krakovu je 1364.god. osnovao univerzitet. • Dao je brojne ustupke poljskom plemstvu (šljahta), da bi dobio njihovu podršku • Bio je poslednji vladar iz dinastije Pjastović, koja izumire 1370.god.

  20. Kazimir III Veliki • Kralj Poljske (1333-1370)

  21. Kazimira III nasledio je Ludovik Anžujski, koji je bio i madjarski i poljski kralj, što je izazvalo nezadovoljstvo poljskog plemstva • Njega je na vlasti nasledila kćerka Jadviga, koja se udala 1386.god. udala za litvanskog kneza Vladislava II Jagelonac, koji je tada primio hrišćanstvo i tako je nastala Poljsko-litvanska unija, koja se prostirala od Baltika do Crnog mora • U bici kod Grunvalda (poznata i kao Bitka kod Tanenberga)1410.god. naneli su težak poraz tevtonskim vitezovima. • Jagelonci su vladali do 1572.god.

  22. Bitka kod Grunvalda (Tanenberga) ostala je usadjena kao epski dogadjaj u naciolanoj istoriji Poljaka, Litvanaca i Rusa, smatra se jednom od najvećih srednjevekovnih borbi

  23. Poljsko-litvanska unija

  24. Ugarska • Madjari su nomadko pleme, ugrofinskog porekla, koji su na prostor Panonske nizije stigli 896.god. predvodjeni Arpadom iz istočne Evrope. • Krajem 10.veka Madjari stvaraju državu i primaju hrišćanstvo. • Tačno 1000.god. prvi madjarski kralj postaje Stefan I, koji je krunu dobio od rimskog pape • On je stvorio feudalnu državu, zapadnog tipa.

  25. Stefan I • Kralj (1000-1038) • Pravo ime mu je bilo Vajk (junak), kada je primio hrišćanstvo dobio je ime Stefan (Ištvan) • Kruna Sv.Stefana ima mitski značaj, od tada se ugarske zemlje zovu “zemlje krune Sv.Stefana • U katoličkoj crkvi je svetac od 1083.god. a u pravoslavnoj od 2000.god.

  26. Grb Madjarske

  27. Krajem 11.veka Ugarska počinje da vodi osvajačku politiku, 1102.god. madjarski kraljevi postaju kraljevi Hrvatske i Dalmacije • U većem delu 12.veku bore se sa Vizantijom za prevlast u Podunavlju. • Slabljenje Vizantije, nakon smrti Manojla I Komnina 1180.god., omogućilo je Madjarima osvajanje Srema, Beograda i Braničeva

  28. Madjarska krajem 12.veka

  29. Vremenom je došlo do slabljenja centralne vlasti i jačanja moći plemstva • Plemstvo je 1222.god. primoralo kralja Andriju (Andraš) II, da izda Zlatnu bulu, kojom su garantovana prava i privilegije plemstva, vlasteli je takodje priznato pravo i na otpor kralju u slučaju nepoštovanja povelje

  30. Težak udarac Ugarskoj bila je invazija Mongola, 1241-1242.god. • Mongoli su za sobom ostavili pustoš • Obnavljajući zemlju, kralj Bela IV je gradio kamene tvrdjave i zamkove, medju kojima i srednjevekovnu tvrdjavu u Budimu. • Nakon izumiranja dinastije Arpadovaca 1301.god., na vlast u Ugarskoj dolazi Karlo (Karolj) I Robert iz dinastije Anžujaca • Njegov sin Ludovik (Lajoš) I je, sredinom 14.veka istisnuo Veneciju iz Dalmacije, a 1370.god. izabran je i za kralja Poljske • Prestonica Anžujaca bila je u gradu Višegradu, kod Budimpešte

  31. Višegrad

  32. Nakon smrti Ludovika, izumire dinastija Anžujaca, dolazi do unutrašnjih borbi, a 1387.god. madjarski kralj postaje Žigmund Luksemburški, koji je bio i vladar Svetog rimskog carstva • Posle Kosovske bitke 1389.god. Ugarskoj preti opasnost od Osmanlija, Žigmund je vodio antitursku politiku, ali je doživeo poraz u bici kod Nikopolja 1396.god. • U borbi protiv Turaka tražio je saveznike medju susedima, pa je u dobrim odnosima sa Srbijom (despot Stefan Lazarević)

  33. Posle Žigmundove smrti 1437.god. usledilo je slabljenje kraljevske vlasti. • Sredinom 15.veka najistaknutiju ulogu u Ugarskoj imao je Janoš Hunjadi, koji je bio i namesnik kraljevske vlasti. On se istakao u borbama sa Turcima (turska opsada Beograda 1456.god.) • U srpskoj narodnoj poeziji je poznat kao Sibinjanin Janko

  34. Njegov sin Matija Korvin postao je madjarski kralj (1458-1490) • Njegova vladavina je poslednji period uspona madjarske države • Nakon njegove smrti dolazi do slabljenja madjarske države i konačnog njenog poraza protiv Osmanlija u bici na Mohaču 1526.god.

  35. Kijevska Rusija • Kijevska Rusija je prva istočnoslovenska država • Istočni Sloveni su naseljavali prostor izmedju Karpata, Baltičkog mora i reka Volge, Dona, Dnjepra i Dnjestra • Normansko pleme Varjazi trgovali su sa Vizantijom i osnivali su svoja naselja • Varjaški knez Rjurik pokorio je slovenska plemena polovinom 9.veka i osnovao grad Novgorod, da bi zatim krenuo južnije i proširio vlast do Kijeva • Rjurikov naslednik Oleg je za svoju prestonicu odredio Kijev i tako je nastala Kijevska Rusija, početkom 10.veka

  36. Kijevska Rusija

  37. Tokom 10.veka kijevski vladari su prihvatili većinu slovenskih običaja • U tom periodu kijevski kneževi su porazili Hazare (turska nomadska plemena, koja su živela oko reke Volge) i I bugarsko carstvo

  38. Mapa Hazarskog kaganata

  39. Zlatno doba Kijevske Rusije je period kraja 10. i prve polovine 11.veka u vreme vladavine kneza Vladimira i Jaroslava Mudrog • Za vreme kneza Vladimira I 988.god. Rusi su primili hrišćanstvo iz Carigrada • Jaroslav Mudri, naslednik kneza Vladimira, doneo je prve zakone u Rusiji

  40. Pokrštavanje Rusa u reci Dnjepar

  41. Sredinom 11.veka dolazi do slabljenja centralne vlasti • Ovako razjedinjena zemlja postala je lak plen Mongola • Mongolsko carstvo stvorio je početkom 13.veka Džingis Kan i prostiralo se od istočne Azije do Kaspijskog jezera (drugo najveće carstvo na svetu posle Britanske imperije) • Mongoli su osvojili Kijev 1240.god. i stvorili su državu koja se zvala Zlatna Horda, čiji je centar bio na reci Volgi • Stanovništvo Rusije plaćalo je porez Mongolima, a porez su sakupljali domaći kneževi, zavisni od mongolskog vladara • Ovaj period ruske istorije naziva se “tatarski jaram”

  42. Džingis Kan (1162-1227) • Pravo ime mu je Temudžin

  43. Pustošenjima Mongola bili su izloženi pre svega južni delovi Rusije, dok su severni delovi ostali poštedjeni. • Novgorod je uspeo da odoli napadima Mongola. • U vreme mongolske vlasti počinje uspon Moskve, koja se prvi put spominje 1147.god. • Moskovski kneževi bili su potomci Aleksandra Nevskog, novgorodskog i kijevskog kneza, koji je porazio Švedjane 1240.god. u bici na reci Nevi, dve godine kasnije 1242.god. porazio je Tevtonce u bici na Čudskom jezeru, ali je plaćao danak Mongolima.

  44. Aleksandar Nevski (1220-1263)

  45. Velika Moskovska kneževina uzdigla se u drugoj polovini 13. i početkom 14.veka • U 14.veku Moskva je postala sedište mitropolita, čije je sedište ranije bilo u Kijevu • Knez Dimitrije Donski porazio je Mongole 1380.god. u bici na Kulikovim poljima, ali su se Mongoli oporavili od ovog poraza i još jedan vek vladali Rusijom • Tokom 15.veka moskovski kneževi su nastavili da šire svoj uticaj, tako da je i Novgorod priznao njihovu vlast.

  46. Knez Ivan III Vasiljevič je obustavio plaćanje danka Mongolima i 1480.god. oslobodio Rusiju “tatarskog jarma”. • Nakon pada Carigrada, on je sebe video kao naslednika Vizantije, Moskovsku kneževinu kao zaštitnika pravoslavlja a Moskvu kao “Treći Rim”. • Kao svoj simbol preuzeo je vizantijskog dvoglavog orla. Rekonstruisao je moskovski Kremlj (istorijski kompleks u centru Moskve)

  47. Moskovski Kremlj

  48. Bugarska • Bugari su narod turskog porekla, 681.god. oni su se doselili na Balkan, na prostor izmedju Dunava i planine Balkan • Ovu teritoriju su već naseljavala slovenska plemena, koja su Bugari pokorili • 864.god. bugarski knez Boris je primio hrišćanstvo, što je ubrzalo stapanje Bugara i Slovena i radjanje kulture na staroslovenskom jeziku

  49. Kan Asparuh • On je doveo 681.god. Bugare na Balkan

  50. Njegov sin Simeon stvorio je I bugarsko carstvo (893-927), ali se carstvo posle njegove smrti raspada • Tradicije I bugarskog carstva obnovio je Samuilo, krajem 10.veka, ali je 1018.god. pokoravanjem ovog carstva završena prva faza bugarske državnosti • Vizantijska vlast nad Bugarskom potrajala je sve do kraja 12.veka

More Related