Unia Europejska – podstawowe zagadnienia tematyczne

1. Unia Europejska – podstawowe zagadnienia tematyczne Europe Direct Katowice Ul. Kościuszki 6, 40-049 Katowice Tel./fax: +48 32 209 17 01 europe-direct@europe-direct.katowice.pl www.europe-direct.katowice.pl

3. Informacja Europejska

4. Sieci informacyjne o UE Wymiana informacji to istotny element każdej demokracji. Unia Europejska nie stanowi tutaj wyjątku. Obywatele mają prawo wiedzieć, co Unia robi, dlaczego to robi i jaki będzie to miało na nich wpływ. Mają również prawo uczestniczyć w procesie politycznym, prowadząc skuteczny, dwustronny dialog z UE i jej instytucjami. Dlatego Unia Europejska stara się być jak najbardziej otwarta i przejrzysta. Jest gotowa pomagać swoim obywatelom poszerzać wiedzę o UE, a także chętnie słucha ich opinii. W tym celu wspiera i nadzoruje różnorodne sieci informacyjne.

5. Regionalne Centrum Informacji Europejskiej w Katowicach Ul. Kościuszki 6, 40-049 Katowice www.rcie.katowice.plcentrum@rcie.katowice.pl Urząd Komitetu Integracji Europejskiej Al. J. Ch. Szucha 23 00 – 580 Warszawa www.ukie.gov.pl

6. Europe Direct Katowice Ul. Kościuszki 6, 40-049 Katowice www.europe-direct.katowice.pleurope-direct@europe-direct.katowice.pl Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce Centrum Jasna Ul. Jasna 14/16 a, 00-41 Warszawa http://ec.europa.eu/polska/index_pl.htm

7. http://europa.eu/

9. Co to jest integracja i czemu służy?

10. Integracja to łączenie się kilku elementów w całość w celu osiągnięcia konkretnych korzyści

11. Najważniejsze aspekty międzynarodowej integracji gospodarczej przed I wojną światową • Interesy państw dobrze rozwiniętych gospodarczo – poszukiwanie nowych rynków zbytu • Przewaga integracji ‘odgórnej’ – ‘złej’ • Zapoczątkowanie integracji ‘oddolnej’ – ‘dobrowolnej’ – ‘dobrej’

12. Najważniejsze aspekty międzynarodowej integracji gospodarczej po II wojnie światowej • Dominacja integracji ‘oddolnej’ – ‘dobrowolnej’ – ‘dobrej’ • Potrzeba produkcji towarów o najwyższej jakości – inwestycja w najnowocześniejszą technologię • Potrzeba produkcji towarów o niskiej cenie – prawo długiej serii (prawo komplementarności i nieustannie rozwijających się gałęzi specjalizacji wszystkich sfer gospodarki) • Potrzeba zmniejszenia nadprodukcji towarów – inwestycja w eksport do innych krajów

13. Etapy współczesnej integracji europejskiej Strefa wolnego handlu – zniesienie ceł oraz innych ograniczeń pozataryfowych w obrotach handlowych miedzy państwami członkowskimi . Bariery w handlu mogą być zniesione na wszystkie lub wybrane grupy towarowe. Unia celna – wszystkie elementy strefy wolnego handlu + ustanowienie wspólnej zewnętrznej taryfy celnej Wspólny rynek – wszystkie elementy unii celnej + ustanowienie swobodnego przepływu siły roboczej, kapitału i usług + organizacja wspólnych polityk (Unia Ekonomiczna Beneluksu i Wspólnota Europejska) Unia ekonomiczna i walutowa – wszystkie elementy wspólnego rynku + ścisła koordynacja polityki budżetowej i harmonizacja polityki fiskalnej, centralizacja decyzji w polityce monetarnej (Unia Europejska) Pełna integracja gospodarcza – jeden wspólny organizm gospodarczy z określonym ośrodkiem władzy o większych kompetencjach w stosunku do narodowych ośrodków + integracja w dziedzinach nieekonomicznych

14. Formy współczesnej integracji europejskiej Forma instytucjonalna Forma ponadnarodowa

16. Historia integracji europejskiej

17. Europejska Wspólnota Węgla i Stali • Przyczyny powstania • Ustanowiona na mocy Traktatu Paryskiego, podpisanego 18 kwietnia 1951 roku ; moc prawna 50 lat • Cele: tworzenie i regulowanie wspólnego rynku węgla, stali i żelaza • Główne organy: Wysoka Władza jako organ wykonawczy (9 przedstawicieli, 6-letnia kadencja), Rada Ministrów EWWiS podejmująca najważniejsze decyzje, Zgromadzenie EWWiS (78 członków), Trybunał Sprawiedliwości (7 sędziów, 6-letnia kadencja) jako wykładnia prawa wspólnotowego • 6 państw założycielskich • Obecnie kompetencje EWWiS przejęła Wspólnota Europejska

18. Europejska Wspólnota Gospodarcza • Przyczyny Powstania • Ustanowiona na mocy Traktatu Rzymskiego, podpisanego 25 marca 1957 roku; moc prawna na czas nieograniczony • Cele: równomierny rozwój gospodarczy państw członkowskich, spójność ekonomiczna, wzrost stopy życiowej, zacieśnianie stosunków między państwami członkowskimi • Realizacja celów: znoszenie ograniczeń celnych, ilościowych i innych w stosunkach handlowych, wspólna zewnętrzna taryfa celna, 4 swobody, realizacja wspólnych polityk, stowarzyszanie się z krajami 3-cimi • Główne organy: Komisja (9 przedstawicieli, 6-letnia kadencja), Rada Ministrów EWWiS podejmująca najważniejsze decyzje, Zgromadzenie Parlamentarne, Trybunał Sprawiedliwości (7 sędziów, 6-letnia kadencja) jako wykładnia prawa wspólnotowego • 6 państw założycielskich • Obecnie EWG nosi nazwę Wspólnota Europejska

19. Europejska Wspólnota Energii Atomowej • Przyczyny Powstania • Ustanowiona na mocy Traktatu Rzymskiego, podpisanego 25 marca 1957 roku; moc prawna na czas nieograniczony • Cele: pokojowa współpraca w dziedzinie rozwoju technologii jądrowych, tworzenie i szybki rozwój przemysłu nuklearnego, przepływ specjalistów, rozwój badań, ustalanie jednolitych standardów i norm bezpieczeństwa ochrony radiologicznej • Główne organy: Komisja (9 przedstawicieli, 6-letnia kadencja), Rada Ministrów Euroatomu podejmująca najważniejsze decyzje, Zgromadzenie Parlamentarne Euroatomu, Trybunał Sprawiedliwości (7 sędziów, 6-letnia kadencja) jako wykładnia prawa wspólnotowego • 6 państw założycielskich

21. Podstawy prawne funkcjonowania Unii Europejskiej

22. Traktaty Europejskie • Traktat Paryski – 18 kwietnia 1951; 21 lipca 1952 • Traktaty Rzymskie – 25 marca 1957; 1 stycznia 1958 • Traktat Fuzyjny – 8 kwietnia 1965; 1 lipca 1967 • Jednolity Akt Europejski – 9 września 1985 – 27 stycznia 1986; 1 lipca 1987 • Traktat o Unii Europejskiej – 7 lutego 1992; 1 listopada 1993 • Traktat z Amsterdamu – 2 października 1997; 1 maja 1999 • Traktat z Nicei – 26 lutego 2001; 1 lutego 2003 • Traktat z Lizbony – 13 grudnia 2007;

24. Instytucje Unii Europejskiej

25. Parlament Europejski

26. Rada Unii Europejskiej

27. Komisja Europejska

28. Trybunał Sprawiedliwości

29. Europejski Trybunał Obrachunkowy

30. Europejski Komitet Ekonomiczno – Społeczny

31. Komitet Regionów

32. Europejski Bank Inwestycyjny

33. Europejski Bank Centralny

34. Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich

36. Modele przyszłości Unii Europejskiej

37. Europa a la carte Metafora restauracyjnego menu służy do zilustrowania praktyki polegającej na wybieraniu przez państwa członkowskie tych dziedzin polityki UE, w których chcą uczestniczyć. Pojęcie Europa a la carte kojarzy się najbardziej ze stanowiskiem eurosceptyków.

38. Wzmożona współpraca Koncepcja pierwotnie wysunięta przez Francję i Niemcy; jej istota polega na tym, że państwa wyrażające chęć szybszego rozwoju (w konkretnych dziedzinach) powinny mieć do tego prawo, bez czekania na pozostałych członków

39. Twardy rdzeń Koncepcja twardego rdzenia zakłada, że państwa o największym potencjale powinny integrować się szybciej, nie czekając na pozostałe. Koncepcja ta nabrała szczególnego znaczenia po sporach związanych z przyjęciem konstytucji europejskiej. Znaczącymi jej zwolennikami są Francja i Niemcy.

40. Zmienna geometria Koncepcja ściśle związana z wyobrażeniem Unii Europejskiej jako Europy a la carte. Jej zwolennicy twierdzą, że wraz z rozwijaniem się UE i wzrostem liczby jej członków coraz trudniej będzie osiągnąć porozumienie we wszystkich dziedzinach polityki. Zgodnie z zasadą zmiennej geometrii każde państwo członkowskie będzie mogło współpracować z niektórymi lub też wszystkimi partnerami w niektórych dziedzinach, nie biorąc udziału w innych przedsięwzięciach.

41. Koncentryczne kręgi Metafora ta jest stosowana głównie po to, by zobrazować, jak może się rozwijać UE jako zintegrowana całość. W środku znajdowałyby się państwa dążące do jak najściślejszej integracji (rdzeń), otoczone kręgami państw tym mniej zintegrowanych, im dalej położonych od środka.

42. Wyłączenie Praktyka zastosowana pierwotnie przez Danię i Wielką Brytanię podczas negocjacji Traktatu z Maastricht. Zgodnie z tym precedensem państwa członkowskie mają prawo nie podpisywać praw, których sobie nie życzą, i jednocześnie pozostawać członkami UE (np. Dania – zakup ziemi, Wielka Brytania – karta socjalna).

43. Stany Zjednoczone Europy Idea Stanów Zjednoczonych Europy była źródłem inspiracji dla zwolenników jedności Europejskiej – od Wiktora Hugo do Winstona Churchilla. Zakłada ona powstanie struktury zmierzającej w stronę ‘superpaństwa europejskiego’ z wzrastającą rolą władzy centralnej w Brukseli i ograniczeniem suwerenności państw członkowskich.

44. Dziękujemy za uwagęEurope Direct w KatowicachUl. Kościuszki 6, 40-049 Katowice Tel./fax: +48 32 209 17 01europe-direct@europe-direct.katowice.plwww.europe-direct.katowice.pl