OZON TABAKASI insanoğlu için neden bu kadar büyük bir önem taşımaktadır?

1. OZON TABAKASI insanoğlu için neden bu kadar büyük bir önem taşımaktadır? Serpil kahramantürk Dokuz eylül üniversitesi fen bilgisi öğr. 4. sınıf

2. Çünkü; UV(ultraviyole) ışınlarının dünya girmesini engeller. Yani bu gaz tabakası güneşten gelen öldürücü ışınları filtre eder.

3. Bu sayede yeryüzüne ulaşabilen ışın miktarı canlı varlıklar için yararlı bir şekle dönüşür. Ancak; bu gaz tabakasının incelmesi ya da delinmesi söz konusu olduğunda kendisinden beklenen işlevleri yerine getiremez ve güneş ışınları canlılar için gerçek bir tehlike haline dönüşür…

4. UV-A: En yaygın ve sağlığımız için en az tehlikeli olan ışınlardır. Ozon tabakası bu ışınların geçmesine izin verir. • UV-B: Oldukça tehlikelidir. Bu ışınların büyük bir kısmı, bizlere ulaşmaması için ozon tabakası tarafından engellenir. • UV-C: Sağlık için en tehlikeli ışınlardır. Ozon tabakası bu ışınların bizlere ulaşmasını önler.

5. OZONUN TABAKASININ DELİNMESİNİN YERYÜZÜNE ETKİLERİ

6. İNSANLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ A) CİLT KANSERİ • Cilt kanserinin ana sebebi çok fazla güneş ışığı dır. • Güneş yanığı bir sağlık belirtisi değildir. • 18 yaş öncesi birkaç ciddi güneş yanığı ileriki yaşlarda cilt kanserinin oluşma riskini arttırır. • Açık tenli, açık renk saçlı kişiler cilt kanserine yakalanmakta en yüksek riske sahiptirler. • Tüm cilt tipleri için risk, daha çok UV-B radyasyona maruz kalmakla artar.

7. Bilim teknik aralık 1991

8. EKİM 1997 BİLİM ve TEKNİK B) OZON MU KARACİĞER Mİ? • 1990 yılından buyana Kloroflorokarbon gazlarının kullanımı yasaklanmıştır. • Bu gazların yerlerine kullanılan Hidro-kloroflorokarbon, çevre için zararsız olsa bile karaciğerimiz için zehirleyicidir. • Klimalarda bugün CFC yerine HCFC gazları kullanılmaktadır. • Bir dökümhanede klimadan HCFC sızması sonucu 9 işçide hepatit yani sarılık hastalığı görülmüştür. • Bu nedenle, klima, buzdolabı ve püskürtücü kullanan herkesin daha dikkatli olması gerekmektedir.

9. C) GÖZE OLAN ZARARLARI Uzun süreli güneş ışınlarına maruz kalmak görmeyi azaltıyor! • Güneş ışınları sürekli körlüğün başlıca nedeni olan ve gözbebeklerini örten kataraktı başlatıyor! • Ozon tabakasındaki %10'luk sürekli azalma sonucunda küresel olarak her yıl yaklaşık iki milyon yeni katarakt vakasının ortaya çıkacağı tahmin ediliyor. • Izdırap veren, fakat genellikle tedrici görüş kaybı olan kar körlüğüne de UV ışınları neden olmaktadır.

10. D) BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNE ZARARLARI • Artan UV-B‘ ye maruz kalmak insanların bağışıklık sistemini zayıflatır. • Ve vücutlarımız enfeksiyon hastalıklara karşı çok daha hassas hale gelir.

11. E) VÜCUDUMUZDA ÜRETİLEN OZON DAMAR SERTLİĞİNE YOLAÇAR. SCRİPPS Araştırma Enstitüsü , Zürich Organik Kimya Laboratuarı ve Oxford Üniversitesi araştırmacıları tarafından yapılan araştırmalara göre; Ozon stratosferden başka insan vücudunda da üretiliyor. Bu keşiften bir yıl sonra da insanlarda ateroskleroz denilen damar sertliğine yol açtığını gösterdiler. Laboratuar testlerinde kolesterolün oksitlenmesi sonucu ortaya çıkan yapıların, hastalıklı atardamarlarda hücre hasarlarına yol açabileceği görülmüştür. SCRİPPS 2003 bilim teknik

12. HAYVANLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ • Hayvanlar UV-B‘ ye karşı daha dayanıklıdır. Çünkü kalın derileri vardır ve deri pigmentasyonları insanlara nazaran daha çok koruma içerir. • UV-B evcil hayvanlarda insanlarda görülenlere benzer kanserlere neden olur. • Gözler ve vücudun UV‘ ye maruz kalan pigmentsiz kısımları çok daha fazla risk altındadırlar. • Cilt tümörleri; inekler, keçiler, koyunlar, kediler ve köpeklerde ve göz tümörleri; atlarda, koyunlarda, domuzlarda ve sığırlarda gözlenmektedir. • Artan hava sıcaklığı nedeniyle de bir çok hayan türü yokolma tehlikesi altındadır.

13. BİTKİLER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Aşırı UV-B, hemen hemen bütün yeşil bitkilerin büyüme süreçlerine mani olur. Küresel ozon kayıpları bitki türlerindeki çeşitliliği bitirebilir. Sonuç olarak küresel yiyecek stokları azalacaktır. Deneyler ve araştıırmalar yiyecek üretiminin, dünyaya ulaşan UV-B radyasyondaki her %1'lik artışla, %1 oranında azalabileceğini göstermektedir.

14. Nitrojen kullanan bitkilerin gelişimleri, artan UV-B radyasyonu tarafından bozulur. Çok pahalı aşılama yöntemleri bazı kayıpları telafi etmeye yardım ederken, toprağın verimliliği ciddi olarak azalır. Bitki türlerindeki herhangi önemli bir kayıp, diğer türler ve ekosistemler üzerinde bir etkiye sahip olacaktır. Ormancılık alanında yapılan araştırmalar göstermiştir ki; artan UV-B radyasyonu özellikle fidelerden bitki yetiştirmeyi olumsuz yönde etkilemektedir. Çevre ve orman bakanlığı

15. HAVA KİRLİLİĞİNİN ARTMASI • Uv ışınlarının yüksek miktarları; havada bulunan kirleticiler arasındaki kimyasal reaksiyonları hızlandırarak kentsel hava kirliliğinde bir artışa neden olabilir. • Birçok kırsal alan, aşağı seviye rüzgarlarıyla şehirler ve endüstriyel alanlardan taşınan kirleticilerden en az kentler kadar etkilenebilmektedirler. • Kentsel duman ve yer seviyesindeki ozon, kaynaktan uzak mesafelerdeki ormanlara ve tarlalara da zarar verebilir. • Artan hava kirliliği özellikle astım hastaları ve yaşlılara ciddi zararlar verebilir.

16. SU KAYNAKLARI VE SU HAYATI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ • besin zincirinde balinalar ve insanlar da dahil büyük balıklar, kuşlar ve memeliler tarafından tüketilen küçük balıklar için temel yiyecek maddesi olan ve fotosentezi zayıflattığı görülmüştür. • Okyanus yüzeyi yakınlarındaki hayat UV zararlarına karşı çok hassastır. • Artan UV-B radyasyonu; planktonların büyümesine mani olduğu • Özellikle deniz kestanelerinin duyarlı türlerinde DNA’da öldürücü zararlar ortaya çıktı. • Genç omurgalı balıklar, karides larvası ve yengeç (pavurya) larvası da dahil deniz hayvanları türleri gelişme devrelerinde artan UV-B radyasyon tarafından tehdit altındadırlar. • İnsanların tüketimine sunulan dünyadaki hayvan proteininin %30′undan fazlası denizlerden gelir. Ozon tükenmesinden ötürü denizlerdeki yiyecek zincirinin kayıp kısımları hepimizi etkileyecektir.

17. ENDÜSTRİYEL MATERYALLER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ • UV ışınlara maruz kalmak başta plastik olmak üzere belirli endüstriyel materyallere zarar verebilir. • Plastik; stadyum koltukları, halatlar, evlerin cepheleri ve seraların üzerindeki şeffaf örtü de dahil pek çok değişik amaç için dış dünyada kullanılmaktadır. Bunlar üzerindeki UV zararları kolaylıkla görülebilir. • Örneğin; dış yüzeylerdeki plastik kolaylıkla kırılabilir, sararır ve zamanla çatlaklar oluşur.

18. Güneşin Zararlı Işınlarından Korunma Konusunda Tavsiyeler • Asla Yanmayınız! Gölgeniz sizden daha kısaysa (Güneş tepe veya tepeye yakın demektir) güneş altında kalmaktan kaçının. • Güneşte kalma sürenizi kısıtlayın! • Gölgelik arayın!

19. Geniş çevreli bir Şapka giyiniz! • Koruyucu elbiseler giyiniz! • Güneş gözlüğü kullanınız! • Koruyucu krem kullanınız!

20. 2070 yılında yazılmış bir mektup www ww w www w Wwwwww w w ww w wwwwwwww wwwwwww w w w wwwww ww w w w www wWwwwww w w ww w wwwwwwww wwwwwww w w ww www ww w www wWwwwww w w ww w wwwwwwww wwwwwww w w w wwwww ww w w w www w Wwwwww w w ww w wwwwwwwwWwwwww w w ww w wwwwwwww wwwwwww w w w wwwww ww w w w www wWwwwww w w ww w wwwwwwww wwwwwww w w ww www ww w www wWwwwww w w ww w wwwwwwww wwwwwww w w w wwwww ww w w w www w Wwwwww w w ww w wwwwwwww