Download
1 / 44
440 likes | 545 Views
Odległość jako bariera w dostępie do szkolnictwa dla uczniów z Podkarpacia. Plan prezentacji. Odległość do szkoły w literaturze przedmiotu Analiza treści Kluczowe tezy Wynik badań Wnioski.
E N D
Odległość jako bariera w dostępie do szkolnictwa dla uczniów z Podkarpacia
Plan prezentacji • Odległość do szkoły w literaturze przedmiotu • Analiza treści • Kluczowe tezy • Wynik badań • Wnioski
Liczba publikacji z zakresu odległości do szkoły, jej wpływu na partycypację w systemie edukacyjnym oraz na osiągnięcia szkolne
Szkolnictwo podstawowe i średnie na terenach wiejskich • Źródło problemu: postępująca koncentracja szkół i dowożenie uczniów • Efekty: obciążenie czasu ucznia oraz jego rodziny • dowożeniem dziecka • Jeśli są możliwości to • Pojawiają się koszty: czas i pieniądze lub • korzystaniem z transportu szkolnego • konieczność rezygnacji z zajęć dodatkowych ze względu na uzależnienie od transportu zorganizowanego. • dodatkowe ryzyko związanym z nieodpowiedzialnym zachowaniem dzieci i młodzieży w autobusie, • dużo większe straty czasu, w efekcie brak czasu na • sen, zabawę, podtrzymywanie relacji z rodzicami.
Szkolnictwo podstawowe i średnie na terenach wiejskich - cd. • Można także wskazać, że kierowanie się przez samorządy interesem ekonomicznym nie uwzględnia ceny czasu poświęcanego przez młodzież na dojazdy. • Skumulowany czas dojazdu do odległej szkoły przez kilka lat może zabierać dziecku nawet kilka miesięcy (bez przerwy). • Wykazać można również, że wzrost odległości do szkoły podstawowej obniża osiągnięcia uczniów w testach zewnętrznych. • Osobnym problemem jest dostępność przestrzenna szkolnictwa podstawowego w krajach gorzej rozwiniętych. • Efektem wzrostu odległości do szkoły nie jest niewyspanie i niższe wyniki w nauce, lecz zakończenie nauki i podjęcie pracy.
Szkolnictwo podstawowe i średnie na terenach miejskich (i podmiejskich) • W przestrzeni miejskiej problem odległości funkcjonuje przede wszystkim w kontekście segregacji • rasowej i • ekonomicznej Możliwość wyboru szkoły przez rodziców (mająca prowadzić do podniesienia poziomu nauczania) może prowadzić do wyboru bardziej odległych, lecz lepszych szkół jedynie przez uczniów z rodzin będących w lepszej sytuacji ekonomicznej. Uczniowie, którzy uczęszczają do gorszej szkoły i jednocześnie, których nie stać na wybór lepszej szkoły pozostają w placówkach o coraz niższym poziomie.
Szkolnictwo podstawowe i średnie na terenach miejskich (i podmiejskich) –cd. • Problemy w dostępie do szkół na obszarze miejskim w podobnym kontekście jak na obszarze wiejskim. • obszary dużych miast, z których dotarcie do szkoły może zająć nawet kilka godzin (+ wszystkie problemy ze szkół wiejskich, które się z tym wiążą) • Inny problem to zmiana sposobu docierania do szkoły na „bierny” (samochód, autobus), co wpływa na • pogorszenia sprawności fizycznej i • stanu zdrowia młodzieży.
Szkolnictwo wyższe • Nieliczne badania wskazują na pozytywny wpływ niewielkiej odległości do dobrej szkoły wyższej na lepsze wyniki osiągane przez uczniów, które jednocześnie nie byłyby konsekwencją nauki na tej uczelni. • Znaczna odległość od uczelni i konieczność podjęcia nauki poza miejscem zamieszkania może wpływać na znaczne obniżenie poziomu życia studentów. Nie analizowano jednak wpływu tego czynnika na osiągnięcia szkolne.
Szkolnictwo wyższe • Wzrost odległości do szkoły wyższej negatywnie wpływa na podejmowanie studiów. • Wzrost odległości o 10 kilometrów do najbliższej szkoły wyższej obniża prawdopodobieństwo podjęcia nauki w tego typu szkole o kilka procent (w zależności od kraju oszacowania te są różne). • Dotyczy to zwłaszcza osób z rodzin o trudniejszej sytuacji ekonomicznej i kobiet. • Większa odległość do dobrych szkół wyższych przy dostępności szkół gorszych obniża prawdopodobieństwo podjęcia nauki w tych pierwszy, jednak nie wpływa na obniżenie prawdopodobieństwa podjęcia studiów w ogóle.
. Źródło: Badania własne.
Testy efektów międzyobiektowych – wieloczynnikowa analiza wariancji – zmienna zależna: bariera dużej odległości, jako motyw wyboru szkoły / uczelni.
Analiza dyskryminacyjna respondentów ze względu na motywy i bariery wyboru kończonej szkoły (uczelni).
Funkcja czwarta (wyjaśniająca jedynie 1,8% wariancji) pozwala na odróżnienie studentów I stopnia od osób kończących studia magisterskie. Pierwsza ze wspomnianych grup w większym stopniu niż druga w wyborze uczelni kierowała się barierami związanymi z dużą odległością. • Taki wniosek na pierwszy „rzut oka” wydawać się może zaskakujący. Wszak uczelni pozwalających kontynuować naukę na studiach magisterskich jest mniej niż uczelni licencjackich, a co za tym idzie studenci (generalnie), aby podjąć w nich naukę muszą pokonać większe odległości. W tym kontekście postawić kilka hipotez. Najbardziej prawdopodobna tłumaczyłaby mniejszą rolę bariery odległości w przypadku studentów studiów magisterskich niż licencjackich, tym że osoby studiujące na licencjatach, dla których ważnym motywem wyboru szkoły była odległość od miejsca zamieszkania, z tego właśnie powodu nie podejmują studiów magisterskich, z definicji ulokowanych w dalej położonych, większych ośrodkach miejskich. Hipotezę tę określić można jako hipotezę „eliminacji”.
Analiza dyskryminacyjna respondentów uczących się w szkołach / uczelniach zlokalizowanych w różnych obszarach Polski ze względu na motywy i bariery wyboru ukończonej szkoły (uczelni).
Analiza dyskryminacyjna respondentów studiujących na uczelniach zlokalizowanych w różnych obszarach Polski ze względu na motywy i bariery wyboru ukończonej szkoły (uczelni).
Generalnie można powiedzieć, iż osoby studiujących poza województwem nie kierują się motywami ekonomicznymi oraz deklarują, że wyniki w nauce nie były dla nich barierą. Percepcja bariery odległości zwiększa prawdopodobieństwo podejmowania nauki na Podkarpaciu – zwłaszcza poza Rzeszowem. Z kolei w przypadku zróżnicowania wewnątrzregionalnego wybór uczelni rzeszowskiej motywowany jest dobrą opinia o szkole uczelni oraz ułatwieniami finansowo-socjalnymi. Odczuwanie bariery odległości ma minimalny wpływ na wybór uczelni w ramach Podkarpacia.
FGI Uczestnik2 [Politechnika]: Politechnika jest najlepszą uczelnią na Podkarpaciu. Mnie kilometry ograniczały. Został mi ten Rzeszów. A jak już studiować to na najlepszej uczelni.
FGI Moderator: Dlaczego ta szkoła? […] Uczeń 3: Dobry dojazd. Moderator: Czy ma znaczenie odległość od waszego miejsca zamieszkania? […]. Uczeń 5: Ta była najbliższa do której mnie przyjęli. Uczeń 6: W pewnym sensie tak. Moderator: A gdzie pan mieszka? Uczeń 6: Koło Lubaczowa. Moderator: Odległość była tu problemem? Uczeń 6: Tak
FGI Uczeń 1: Dla mnie ważna jest odległość od miejsca zamieszkania, oraz to, że łatwo mi się dostać do Rzeszowa, a potem z dworca do szkoły. Moderator: Czyli braliście pod uwagę odległość od miejsca zamieszkania? Dużo osób było takich? Uczeń 7: Dużo osób jest w ogóle w internacie, bo nie da rady dojeżdżać, np. mamy w szkole dziewczynę z województwa świętokrzyskiego.
FGI Uczeń 5: Ja pochodzę z wioski. Dojazd do Rzeszowa, a jeszcze do drugiej miejscowości byłby ciężki. Takiego kierunku jaki jak chciałam nie ma w Rzeszowie. Trzeba by było dojeżdżać jeszcze połowę tego co dojeżdżam. Moderator: Czyli odległość była problemem? Uczeń 5: Tak. Moderator: A jaki to był zawód? Uczeń 5: A lepiej nie mówić.
Wnioski • Na podstawie powyższych analiz można podjąć próbę pozytywnego zweryfikowania hipotezy mówiącej o tym, że „Większa odległość do dobrych szkół wyższych przy dostępności szkół gorszych obniża prawdopodobieństwo podjęcia nauki w tych pierwszy, jednak nie wpływa na obniżenie prawdopodobieństwa podjęcia studiów w ogóle”. • Można zatem powiedzieć, że wpływ bariery odległości na dostęp do edukacji jest skomplikowany. Nie obniża ona partycypacji w systemie edukacyjnym jednak zmniejsza szansę na to, iż młodzi ludzie będą w pełni realizować swoje możliwości edukacyjne.
Wnioski – cd. • Określenie wpływu tej bariery jest tym bardziej trudne, iż kształtuje ona plany, co do miejsca kontynuowania nauki, również na poziomie szkoły średniej Dodatkowo zauważyć można, że: • Zgodnie z przewidywaniami bariera ta w nieco większym stopniu jest odczuwana przez kobiety • Bariera ta oddziałuje tak samo jak kierowanie się motywami finansowymi co sugeruje, iż dotyczyć może osób o trudniejszej sytuacji materialnej
