150 likes | 348 Views
Tilfelli. Dagur 1 : 20 mán áður hraustur drengur veikist m.hita um kvöldið
E N D
Tilfelli • Dagur 1: 20 mán áður hraustur drengur veikist m.hita um kvöldið • Dagur 2: Versnar næstu klukkustundirnar. Móðir hringir á Læknavaktina kl 6 v.fölur, stynjandi og m.útbrot obs vírósa, paracetamól supp og vökvun. Einkenni versnandi, 40°C. Hringir á heilsugæslustöð kl 10 svipuð svör. Hringir aftur fær tíma kl 13 Læknir meldar á BMT. • Við komu á BMT: Nokkuð hnakkastífur, skert meðvitund, máttfarinn, stynjandi, útbreiddar petechiur og ecchymosur, seinkuð háræðafylling. Lungu, hjarta og Abd: O
Tilfelli (frh) • Lífsmörk: Púls 150, BÞ 85/35, ÖT 20-30 • Meðferð á BMT: • Súrefni 10L á maska – mettar vel • 2 venflo • Blóðprufur og blóðræktun • RL bólus • Rocephalin 1g i.v. • Mænuástunga • Blóðprufur við komu: Hv 15.5 (neu 12.6), Hgb 107, blfl 208, stafir 34, CRP 98,Na 131, K 4.4, krea33, APTT 38.8, Pt 19, D-dímer 6195, lifrarpr OK.
Tilfelli (frh) • Mænuástunga: • Hvít 94 (neu 99, lymp 1), rblk 1, glúkósi 4.5, prótein 0.13. • Gram neikvæðir kokkar, meningokokkar gr. B ræktast með næmi fyrir pen, ceftriaxone og rifampicin. • ATH. var bólusettur fyrir meningokokkum gr C 6 mán áður. • Blóðræktun: meningokokkar gr. B • Dagar 2-4 Gjörgæsla: Gekk vel að meðhöndla sepsis einkennin, vægt DIC (D-dimer max 13450) taugaskoðun eðl, CT af höfði eðl, Hjartaómun eðl.
Tilfelli (frh) • Dagur 4: Útskrift af GG. Meðferð breytt yfir í Benzyl Pen iv 800.000 ein *4/d • Dagur 11: Útskrift. Væg bólga í hné unilat • Endurkoma eftir 6vi: Heyrnatap (v. vökva?), ör á ganglimum eftir útbrot, skoðun eðl, ekki augljós merki um MTK skaða.
Meningokokka sýkingar • Algengasti orsakvaldur heilahimnubólgu á Íslandi í dag hjá > 3mán • Dánartíðni uþb 9-12% • Gram neikvæðir hjúpaðir diplokokkar sem flokkast í a.m.k 13 ólíkar hjúpgerðir. Algengustu hjúpgerðirnar eru A,B,C og Y. • Ýmsir virulens þættir: kapsúlan, adhesin, LPS, IgA próteasi, járngleypni ofl. • Finnst í nefkoki 5-10% heilbr einstaklinga. • Maðurinn er eini hýsillinn
Meningokokka sýkingar • Af hverju fá sumir sýkingu en ekki aðrir: • Smitast á milli manna, geta komið faraldrar • Mismunandi virulens eftir hjúpgerðum • Vírus sýkingar í loftvegum • Erfðafræðilegir þættir: Skortur á C5-9, C3, properdin, IgG2, MBL, óeðl tjáning bólgumiðla • Asplenismus • Auknar líkur á DIC ef skortur á virku Prótein C • Í uþb þriðjungi tilfella næst að rækta bækteríuna í blóði, 50% fær meningitis en 5-20% fær menigokokkal sepsis (meningococcemia) +/- meningitis
Einkenni og skoðun • Geta verið ólík milli einstaklinga • Skyndilegur hiti, ógleði, uppköst, höfuðverkur, einbeitingarskortur, sárir beinverkir, ljósfælni, hnakkastífleiki, útbrot, útbungandi fontanella • Ef alv þá skert meðvitund, krampar, lost • Skoðun: Lágur BÞ, tachycardia, tachypnea, petechiur og ecchymosur mest á bol og neðri útlimum, einnig í slímhimnum (ath hvað gerist ef þrýst er á útbrotin), jákvæð Kernig og Brudzinski próf, papilledema, focal taugaeinkenni.
Aleiðingar • Snemm/síðkomnar afleiðingar • MTK skaði – ataxia, flog, heilatauga (3,4,6,7,8) paresa, blinda, hemi/quadriparesis, mænu infarct, obstr hydrocephalus, brain abscess, encephalitis • Heyrnartap • Myocarditis, pericarditis • Waterhouse-Friderichsen sx • DIC, pneumonia, lungna abscessar, peritonitis, arthritis, epiglottitis, urethritis, OM, conjunctivitis • Krónísk meningococcemia: Hitatoppar, útbrot, liðverkir og höfuðverkir.
Mismunargreiningar • Vasculitis: • Gram pos sepsis, bakt endocarditis, Rocky mountain spotted fever, echovirus (6,9 og 16), coxsackie • Víral exanthema • Thrombocytopenia
Greining og uppvinnsla • Saga og skoðun: • Bólusetn, fyrri sýkingar, ónæmisbæling, lyfjaofnæmi, ferðalög, höfuðáverki, sýklalyf • Blóðprufur: Status, diff, CRP, krea, blæðingartími,elektrólýtar, blóðræktun • Mænuástunga • CT höfuð • Hjartaómun • Heyrnarmæling
Mænuástunga • Allaf að gera ef minnsti grunur • Mælingar á sýni: • Grams litun og RNT • Hvít (neu, lymp, mono), rblk • Glúkósi, prótein, pH • Skyndipróf? • PCR? • Frábendingar: heila túmor eða abscess og aukin ICP (hætta herniation), sýking við stungustað, blæðingarhneigð (subdural/epidural hematóm- ath fyrst blæðingartíma? OK ef > 50.000?/100.000?)
Meðferð • Emperísk meðferð: • Ceftriaxone (Rocephalin) eða Cefotaxime (Claforan) ef > 4mán. Hugsanlega bæta við vancomycin ef grunur um pen-ónæma pneumokokka. • Staðfestir næmir meningokokkar: • Penicillin • Chloramphenicol?
Sterar • Notkun stera er umdeild • Sannað gildi sitt í pneumokokka og H.infl gr.b meningitis • Minnkar mögulega tíðni á MTK fylgikvillum. Ekki sannað hvort auki lifun • Mögulegar aukaverkanir: GI blæðingar, hyperglycemia, herpes zoster, sveppa sýkingar.
Forvarnir • Bólusett á Íslandi gegn hjúpgerð A,C,Y og W-135 hjá 8 mánaða börnum • Erfiðara að bólusetja gegn B • Meðhöndlun þeirra sem hafa átt í nánum samskiptum við þann sýkta. Rifampicin í 2d, ciprofloxaxcin 1sk, ceftriaxone 1sk.
Bakteríur komast inn um BBB: • Troju aðferðin – Smygla sér með hv.blk • BBB verður lekur vegna áhrifa pro-inflammatory miðlara • Með tjáningu viðloðunarpróteina á frumuhimnu