PENDIDIKAN MORAL

1. PENDIDIKAN MORAL MDM SITI HAJJAR A. HAMID OLYMPIA COLLEGE 2014

2. Week 1 • Definisietika & moral • Hubungan & perbezaanetikadenganundang-undang • KeperluanKepadaEtika • PerkembanganTeoriEtika • PenyataandalamTeoriEtika • TeoridanAliranPemikiran • Soalan-soalanpengukuhan

3. Pengenalan • KEBEBASAN telahmenjadilumrahsebagaikeinginanmanusia. Bagaimanapununtukmenyekatperbuatanmanusiadaripadabertindakmengikut rasa dantidakpatuhkepadanormakemanusian, perluadanilaisertaadabatauperaturan yang menjadipedoman. Dengankata lain manusiaperlupendedahantentang moral atauakhlakuntukmengawalperilakudalamaspekkehidupanataujugadikenalisebagai ETIKA. • Melihatsuasanaduniahariini, bentukkehidupanmanusiasemakinmencabar, masalahkehidupanakanlebihrumitkeranalebihbersifat global. Masakinifikiranmanusiabukansahajalebihtertumpudalammenyelesaikansatuatauduamasalahsepertiekonomidanpolitik, malahanpelbagaimasalahperadaban yang disebabkanjugaolehkarenahmanusia yang hampirterlupatentangtanggungjawabdanhilangpertimbangannilai. • Olehhal yang demikian, setiapmanusiaperlumengamalkannilai-nilaidanamalanbaikuntukmengekalkankehidupan yang amandandamai. Kita tidakdapatnafikanbahawadenganamalankebaikkan yang diamalkanolehsetiapinsanakanmengwujudkankeamanansejagat.

4. Dari sudut agama, etikatidakpernahterpisahdaripadaajaran agama. Dalamkonteksnegara Malaysia yang terdiridaripelbagaikaum, terdapatempat agama yang besariaitu Islam, Buddha, Hindu danKristian yang berkaittentangetikakeagamaan. Kita akanmenghuraikanhubunganantaraetikadengan agama. Setiap agama menganjurkanpenganutnyamenujukepadakebaikandansetiapkebaikan yang dilakukanakanmendapatbalasan yang baikdaripada yang Mahaberkuasa. • Agama adalahkepercayaankepadaTuhan. Penganut agama yang tulenakanpatuhpadasuruhan agama danmeninggalkanperkara yang dilarang. Jelasbahawa, agama merupakanalatkawalansosial yang sangatberkesan. Iamendidikmanusiasupayamemeliharakeharmoniandankesejahteraanhidup. Agama memainkanperanandalammembentukperaturanhidupmanusia. Secaratidaklangsung, agama telahmenentukanetikapenganutnya. Jelaskepadakitabahawaetikadalamkehidupantidakdapatdipisahkandenganajarankeagamaan.

5. ApaituEtika? • Etikamerupakanteori yang berkaitandengantindakan, hujahdantujuan yang mengarahkepadamaknasesuatutindakan. • Etikaadalahbukan yang bersangkutandenganfaktaataufizikalmanusiatetapimerupakansuatufalsafah moral yang mengambilkiratindakanatautingkahlakumanusia. • Etikajugamerupakansatudisiplinilmu yang mengkajitentangmoral,prinsipmoral,kaedah moral dantindakansertakelakuanmanusia yang betul.

6. Etikaberasaldaripadaperkataan ‘ethics’ yang diambildaripadaperkataan ‘ethos’ yang membawamaksudsikapdanadat yang menentukantingkahlakusesuatugolongan. • Etikabolehdibahagikankepada 2 iaitu ; 1. Normatikyang merujukkepadapanduandanperaturanyang berkaitandengan tingkahlaku yang baikdanjahat. 2. Metaethicpula dibahagikankepadaduaiaituAnalitik yang berkaitandengan menganalisissemuaperaturan yang berkaitantingkahlakubaikdanjahat, danKritikal yang berkaitandenganmengkritikterhadapapa-apa yang telahdianalisis.Dengan lain perkataan,etikadapatdidefinisikansebagaisains moral danprinsip-prinsip moral.

7. DefinisiEtika • EtikamenurutFrench danGranrose (1995) adalah : "A set of normative guidelines directed towards resolving conflicts of interest,so as to enhance societal well-being". • Untukmembentuketika yang baik,tingkahlakuseseorangituadalahpentingdanseseorangituperluadapanduandanperaturan yang berkaitandengantingkahlakubagimengawaldirinyadalamsetiaptindakan yang dilakukan. Denganberasaskankepadaetika yang adamakakonflikterhadapkeinginanbolehdiselesaikandanseterusnyameningkatkanfungsisosialseseorangitu.

8. Buchnolz (1989) pula mendefinisikanetikasebagai: "…… is a systematicalattempt,through the use of reason,to make sense of our individual and social moral experience in such a way as to determined the rules that ought to governed human conduct and the values worth pursuing in life". • Bagimemberimaknakepadaperjalanan moral sosialdanindividu,perluadasatusistem yang bolehmenggunakanalasan-alasandanbertindaksebagaisatupanduan yang bolehmemberikebaikankepadatingkahlakumanusiadanseterusnyamenjadikehidupanitulebihbermakna. • White (1993) pula mengatakanetikaadalahcabangfalsafah yang berkaitandengankebaikanmoral (virtue moral) danmenilaitindakanmanusia. Falsafahetikaadalahberbezadaripadaundang-undang, keagamaan, budayadanpendekatansecaraperibadikepadaetikaadalahmenerusikajiantingkahlakutentangmoralitimelaluirasional yang dilihatkepadakehidupanmanusia.

9. SidiGazalbadalambukubeliauSistematikaFilsafatmerumuskanbahawaetikaialahteorimengenailakuperbuatanmanusiadipandangdarisegibaikdanburukdansejauhmana pula dapatditentukanolehakal. • Menurut Abdul Fatah Hassan (2001) pula, etikamenyelidik, memikirkandanmempertimbangkanmengenaiyang baikdan yang buruk.

10. Apaitu Moral? • Moral merupakancaramelihatdanmenilaisesuatuisuberhubungdengansesuatutingkahlakuberdasarkanpandanganjagatdanbudayasesuatumasyarakat. • Perbuatan yang serupadilihatdarisudut yang berlainanberdasarkannilai yang dipegangolehmasyarakatyang berbeza. Dalamaspekinikerapmoral disamakandenganetika. • Peter BaelzdalambukunyaEthics and Belief menyatakanbahawa “moral danetikaselalunyamempunyaimakna yang sama. Apakahfaedahmembezakandiantarakeduanyakeranaselalunyakitagagaluntukmembezakannya.”

11. Berdasarkankenyataan Peter Baelz, moral danetikamempunyaipersamaan. • Moral bersifatpraktikalkeranaiamerupakandisiplinyang memberitahuapakahsistem moral yang dihayatiolehsesuatumasyarakat. • Manakalaetikabersifatteoretikalkeranaiamengkaji, menganalisisdanmengkritiksistemmoral tersebut.   • = Moral merupakanbahan yang dikajiolehetikamanakalaetikaadalahilmu yang mengkajinya. Moral memandumanusiatentangcarabagaimanamanusiaharusbertingkahlaku (tingkahlakubaik) manakalaetika pula mengenaimengapakahmanusiamestimengikutiarahan moral tersebut.

12. AdakahEtikadan Moral ItuSama? • Etikadan moral seringdisalahfahami. • Misalnya, penggodamanbukanmasalahetikatetapiadalahkesalahan moral untukmendapatkancapaian yang tidakmendapatkebenaran. • Masalahetikaadalahberkaitandengansesuatuyang membuahkanhasil yang salahatausesuatuyang tidakadil. • Ruanglingkupperbincanganetikaadalahlebihluasberbandingdengan moral. • Fokusetikalebihluasmencakupiestetika, etikaprofesional, tingkahlakudanlogik. Etikamempunyaiperanan yang besardalamkehidupanmanusiabagimenyediakanprinsiptanggungjawabdanmenilaitindakan yang berkaitandengankemanusiaan. • Moralmerujukkepadacaraberfikir, bertindakdanbagaimanamerekaharusbertindak,manakalaetikaadalahfalsafah moral berkaitandenganmasalahbetulatausalah. • Moral adalahsebahagiandaripadaetika.

13. HUBUNGAN KEADAAN ETIKA DENGAN UNDANG-UNDANG

14. PerbezaanEtika & Undang-undang

16. KeperluanKepadaEtika • Etikaadalahsatubidangmengenaimelakukanperkara yang betul. • Ahlifalsafahmendapatiiaadalahsubjek yang rumit. • Teorietikadiasaskankepadaandaianbahawamanusia adalah rasional dan bebas membuat pilihan. • Teori etika sebenarnya cuba meningkatkan maruah, keamanan, kegembiraandankesejahteraanmanusia. • Peraturan etika melibatkan semua orang. Ia bertujuanuntukmencapaikeputusan yang baikuntukmanusiasejagat. • Perilaku yang tidakberetika, walaupuntidakmelanggarundang-undangbolehmenjejaskankerjayadanreputasikita. • Etikajugamerupakansatudisiplinilmu yang mengkajitentang moral, prinsip moral, kaedahmoral dan tindakan serta kelakuan manusia yang betul.

17. KepentinganBeretika 1) Fitrah 2) Keamanan 3) Status manusia 4) Survival tamadundunia 5) Kesempurnaanperibadi 6) Penggalakkebaikan 7) Penghalangkejahatan

18. Pengenalan : TeoriEtika • Greek : ethos • French danGranrose (1995) : set panduan/peraturanbertingkahlaku- menyelesaikankonflikterhadapkeinginan. • Buchnolz (1989) : sistem –panduantingkahlaku. • Shea (1988 : 17) : prinsipbertingkahlaku yang mengawalindividuatauprofesion dan sebagaisatu standard tingkahlaku.

19. PerkembanganTeoriEtika Etikabermuladizamanpurba Greek apabilaahli-ahlifalsafahhanyamemberikantumpuankepadakebaikan moral. Socrates (469-399 B.C.) Menggunakanpendekatanyang mencabar dan menggalakkan rakan-rakannya untuk berfikir tentang kebaikan dan kesihatan roh. Idea utama Socrates tentangetikaadalahberhubungdenganmenyakinkanorang agar berakhlakmulia. Socratesmengatakanbahawakebahagianadalahmustahildiperolehtanpamemilikikebaikan moral dantindakan yang tidakberetikaakanmenggangguorang lain malahbeliaumenganggaporang yang tidakberetikasebagaiorang yang lemahdanpsikologi yang tidaksihat.

20. Plato (428-348B.C.) Mengkajihubunganetikadanpersonalitimanusia. Kebaikan moral adalahsuatuimbangandanharmonidikalanganperbezaan yang wujuddalamroh. Kebaikan moral sebagaisuatukeperluanterhadapkesihatanrohtetapikebaikan yang sejatiadalahsukardicapai. • Mengikut Plato kebaikan moral adalahberadadibahagiandalamanintelektual. • Aristotle (384-322B.C.) pula, beliaumelihatkebaikan moral agakberbezadaripada Plato dan Socrates dimanabeliaumenyatakanbahawakebaikan moral mempunyaihubungan yang sedikitdenganintelektualtetapilebihkepadasifat (character) ataupersonaliti. • Plato dan Socrates pula mengatakanberetikaitumempunyaihubungan yang rapatantarakebaikan moral danpersonaliti yang sihat. • Bagaimanapunketiga-tigaahlifalsafahiniberpendapat bahawa kebajikan seseorang itubergantungsepenuhnyadanberadadalamtanganseseorangitu.

21. Sekiranyaetikadahulumenekankankebaikan moral danrasionalnya, etikamodenbanyakmenfokuskankepadamenentukansifat-sifatberetikamenerusitindakan. • Etikamodentelahmembentukduapersainganiaitu : 1. tindakan yang mempunyaisifatetikadalamandanmemerlukan status moral daripada akibat (consequences) yang dibuat. 2. tindakan itu sama ada betul atau salah. • Dahulunya ia dikenali sebagai Teologikal dan sekarang dikenalidenganDeontologikaliaitupendekatankepadaetika.

22. PenyataandalamTeoriEtika • 1. Etikadeskriptif. Merupakansuatudisiplin yang membicarakantentangsejarahsistem moral. • Etikadeskriptifmemberitahubagaimanaahlimasyarakatharus bertingkahlaku, apakah peraturan yang digunakan dandianutidalamsesebuahmasyarakatdansebagainya. • Etikadeskriptifmenyedarkanmanusiabahawaterdapatdanberbagai sistem moral yang bersifat relatif di muka bumi ini : etikaKristian, Buddha, Islam, Yahudi, Hindu etc • Etikadeskriptifmenyatukanbentukataukarektorsesuatusistem moral yang adatanpamembuatpenilaian, pengadilandankeputusanterhadapsistemtersebut.

23. 2. Etikanormatif. Merujukkepadapanduandanperaturan yang berkaitandengantingkahlaku yang baikdanjahat. • Ianyajugamenjuruskepadakenyataan yang memberitahuapa yang mestidilakukandanapa yang betul. • Iamenilai, mengkritikdanmembuatkeputusanterhadapsistem moral yang adadisampingmenerangkansesuatuundang-undang moral yang dianggapterbaik, bukanundang-undang moral yang sedia ada dan sedia diterima. • Etikanormatifmengemukakansistem moral yang piawaiberpandukansistemsediaada. • Etikanormatifmenyedarkankitabahawatidaksemuanilai moral berubahmengikutperubahanmasatetapiada yang teruskekaldipeliharameskipunbudayamengalamiperubahan. • Inilah yang dikatakansebagainilaimutlakdanbiasanyaberkaitrapatdengan agama. • Golden Rule merupakancontohprinsipetikanormatifklasik. Jikamahuorangmelakukanperkara yang baik kepada kita, kita perlu melakukanperkara yang baikjugakepadaorang lain.

24. TeoridanAliranPemikiran • 1. Teologi : Teoriinimelihatkebaikandankeburukan sesuatu tindakan Sesuatu perbuatan itu tidakdiketahuisamaadabaikatauburuksehinggalahmelihatkepadakesannya. Vs • 2. Deontologi atau non consequentialist : Teori deontologiiniberasaskankepadaprinsipasasiaitukewajipanmanusia. Teoriiniberasaldaripadaperkataan Greek, deoniaitu duty yang merujukkepadakewajipanindividu.

25. 3. Subjektif. Penilaianterhadapsesuatuetikaberdasarkan kepada penilaian diri sendiri. Individu berhak meletakkan nilai sama ada baik atau sebaliknya. Perasaanperibaditerlibatdalammenilaidan menentukan baik buruk sesuatu tindakan. Vs • 4. Objektif. Kod moral adalahbebasdarikepentinganindividu. Baikdanburuktidakbersandarkepadasikapindividutetapiwujuddengansendirinya. • 5. Naturalisme. Sesuatuperbuatanitubaikatauburukbergantungkepadapengalamankeseronokan. ‘Baik’ perludijelaskandalambentukkualitifaktaalam seperti memenuhi keperluan manusia, mendatangkankebahagiaan, kenikmatandansebagainyakepadamanusia. Vs • 6. Non Naturalisme. Moral adalahsesuatu yang unik dan tidak boleh dikelaskan. Sesuatu perlakuan itubaikkeranaianyamemangbaik.

26. 7. Relativisme. Sesuatu yang dianggapbaikolehsatumasyarakattidakmungkindianggapsedemikianolehmasyarakat yang lain. (barat-timur) Iniberertimasyarakat yang berlainan memberikan nilai moral yang berbezabagitingkahlaku yang serupa. Vs • 8. Absolutisme. Prinsip moral berbezadarisatubudayadenganbudaya yang lain. Bagaimanapunprinsipasassejagatadalahsama. Misalnya, semuamasyarakatmeletakkannilai yang tinggikepad.akebaikan

27. Sekian TerimaKasih End of week 1