460 likes | 847 Views
MESLEKİ YETERLİKLERİN BELİRLENMESİ, ÖĞRETİLMESİ VE SINANMASI İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR ÜZERİNDEN GP/AH MESLEKİ EĞİTİM PROGRAMLARI. Bu oturum neden planlandı? Ben bu sunumda neler anlatacağım?. GPE Mesleki Eğitim. Uzmanlık eğitimi? Sürekli mesleki gelişim?. “TRİLOJİ”. TIP EĞİTİMİ.
E N D
MESLEKİ YETERLİKLERİN BELİRLENMESİ, ÖĞRETİLMESİ VE SINANMASI İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR ÜZERİNDEN GP/AH MESLEKİ EĞİTİM PROGRAMLARI
Bu oturum neden planlandı? • Ben bu sunumda neler anlatacağım?
GPE Mesleki Eğitim • Uzmanlık eğitimi? • Sürekli mesleki gelişim?
“TRİLOJİ” TIP EĞİTİMİ SÜREKLİ TIP EĞİTİMİ/ SÜREKLİ MESLEKİ GELİŞİM MEZUNİYET ÖNCESİ TIP EĞİTİMİ TIPTA UZMANLIK EĞİTİMİ
Trilojiye uygun hareket etme çabası • Hızla yükselen uzmanlaşma • Toplum beklentilerinin artması • Yaşam boyu öğrenme kavramı • Hekim yeterliklerinin kanıtlanma ihtiyacı
Geçmişte; Birincil bakım konusunda çalışan uzmanlık dalı: GP/Aile Hekimliği “Aşırı branşlaşma var. Hastalar ortada kaldı. İnsanı bütün olarak ele alacak uzmanlık alanı lazım”. Amerika Tıp Birliği, Milis ve willard Raporları
Uzmanlık eğitimleri • Süreçler Genel: 2 yıl hast., 1 yıl saha Amerika: Tümü hastanede • Mesleki eğitim süreleri 1yıl (Yeni Zelanda) -6 yıl (İsveç) UEMO: 3 yıl hast., 2 yıl saha
Ülkemizde • 1983 Tababet Uzmanlık Tüzüğü- Aile Hekimliği • Gazi Üniversitesi-kürsü • 1985 SB eğitim hastaneleri • 43 tıp fakültesi- AH AD • Eğitim süresi: 3 yıl
GPE; “Tıp fakültesini bitirdikten sonra Genel Pratisyen olarak birinci basamak sağlık hizmetinde çalışmak isteyen hekimlerin standart mesleki eğitiminden sorumlu”
Eğitim programının geliştirilmesi *Vatansever K.
Eğitim programının geliştirilmesi *Vatansever K.
Yetkinlik/yeterlik Kişinin işini yapabilmesi için gerekli iş standartları Olağanüstü performansı ayırt eden bireysel özellikleri
Yetkinlik/yeterlik neden önemli? • Mezun hekimi tanımlaması, rol ve görevlerini belirlemesi , alanda ortak bir dil oluşturmak • Sertifikasyon yada resertifikasyon için karar vermeyi kolaylaştıran standart ve kriterleri ortaya koymak
Profesyonel İletişimci Tıbbi Uzman Araştırmacı İşbirliği kuran Yönetici Sağlığı savunan Kanada
Danimarka Maagaard, 2004
Sınama • Amaç: bireylerin süreçlerini ve başarılarını, belirlenen standart ve kriterlere göre ölçmektir. • Doğru sınama, • hekimin uygulamalarını doğru ve bağımsız şekilde yönetip yönetemeyeceği hakkında bilgi verir • eğitim programındaki eksikliklerin tanımlanmasına da fırsat tanır.
Sınama gerekli mi? • “Sınama stres yaratır, öğrenmeyi olumsuz etkiler” • Nitelikli bir eğitim programına katılım öğrenme için yeterlidir. • Klinik etkililiğin , performansın, yeterliğin sürdürülmesi için garanti mi? ?? • Gelişimsel-geçici- bağlamsaldır.
“Assesmentdriveslearning”Van der Vleuten Sınamanın nasıl olduğu öğrenme içeriğini, öğrenme davranışını belirler. Öğrenmeyi geliştirir, güçlendirir, yönlendirir. “lökomotif”
GPE sınama yöntemleri • Modül değerlendirme • Öntest • Sontest • Performans değerlendirme • Nisbi formatif değerlendirmeler • Modül bittikten sonra izlem – • Formatif değerlendirmeler: program içinde süregelen öğrenenlerin süreç içindeki gelişimleri hakkında bilgi veren, öğrenenlerin ve programın zayıf ve güçlü yanlarını ortaya koyan sınavlar.
Peki ya; • Hekim belirlenen yetkinliklere ulaşabildi mi? • Geçmeli mi kalmalı mı? • Sertifika/diploma verelim mi? vermeyelim mi? • Sumatif /karar verdirici değerlendirme -
Bir başkası; • Uzmanlık/meslek eğitim programı nasıl bir süreç geçirdi? • Başarılı oldu mu? • Olmadıysa neden olmadı ? • Eğitim programındaki olumlu özellikler nelerdi? Programı geliştirmek için neler yapılmalı? • Tanılayıcı program değerlendirme -
Etkin Sınama=Eğitsel Tasarım=Sınama Sistemi • Biçimlendirici/karar verici sınavların birlikteliği • Yetkinlik/yeterliklerin ölçümü • Profesyonalizm, ekip çalışması vs-bütüncül komplex performans • Öğrenme hedefleri-yöntemlerine uyumlu değerlendirme yöntemleri
Etkin Sınama=Eğitsel Tasarım=Sınama Sistemi • Yararlılık= Geçerli güvenilir uygun maliyet kabul edilebilir eğitsel etki • Çokluklar • Geribildirim sistemi
Değerlendirme yöntemleri • Sözlü- yazılı sınavlar • Gözlemsel yöntemler • Mini Clinical Evaluation Exercise (MCEX) • Vakaya dayalı tartışmalar (CbD) • Akran değerlendirme (miniPAT) • Öz değerlendirme • Asistan karneleri
Gizli Simüle Hasta, Video kayıtları… Yapar Davranış alanı OSCE, OSPE, Simüle Hasta Mesleki Yeterlik CRE, KFE, Sözlü, Yazılı, ÇSS… Bilişsel Alan Nasıl olduğunu bilir ÇSS, Sözlü, Yazılı… Bilir Gösterir Sınama tüm piramidi kapsayacak yöntem çeşitliliği Miller GE. The assessment of clinical skills/competence/performance. Ac Med 1990; 65: S63-S7.
STE/SMG • Sağlık çalışanlarının kendi mesleki gelişimleri, kendilerini güncelleştirme, yenileştirme, değiştirme süreci olarak tanımlanmaktadır.
STE/SMG PROGRAM GELİŞTİRME DÖNGÜSÜ Uygulama Hekim Sınama Öğrenme Yeterlik durumu Kişisel gelişim planı Gereksinimler Öğrenim hedefleri Eğitsel strateji ve yöntemler Süreçler Program değerlendirme
Öğrenenlerin gereksinimleri • önceki deneyim ve eğitimleri • var olan ustalıkları (bilgi, beceri ve tutumları) • şimdiki performansları (öğrenme stilleri, öğrenme ihtiyaçları,) • hangi kaynaklara ihtiyaç duydukları • öğrenenlerin öğrenme davranış özellikleri • öğrenmeye/davranış değiştirmeye teşvik eden faktörler
Hekimlerin öğrenmelerini /davranış değişimlerini teşvikeden/engelleyen • Bireysel • Gereksinimlerin farkında olması • Motivasyonel faktörler • Öğrenmeye, öğrenme görevine bakışı • Kendisi ile ilgili yetkinlik/yeterlik düşüncesi • Öğrenmeyi sevme, öğrenmeye açık olma, öğrenme sorumluluğunu alma • Temel çalışma ve problem çözme becerilerini kullanma yetisi • Temel ihtiyaçlarının karşılamış olması- kendini gerçekleştirme ihtiyacının belirmesi
Kurumsal • Teşvikler • Belçika: maaşa %4 zam • Norveç: maaşı %20 kırpma • İtalya, Lüksemburg, Portekiz: sigorta şirketleri/hastanelerle zorunlu kontrat • İngiltere: başarılı hekimlerin listesinin yayınlanması • İş yerinde- iş yeri ihtiyacına yönelik çalışmalar • “Öğrenen örgüt” • Kurumların işbirlikli çalışmaları
Eğitsel • Kaliteli sistematik eğitim programları • Teknolojinin yaygınlaşması
Etkin SMG yapılanması • Öz yönelimli öğrenme programları • Etkin danışmanlık sistemi • Kaynaklar • Etkin çoklu eğitsel yöntemler • Ödev, proje, araştırma, deneyim paylaşımı, vaka tartışmaları,konferans, seminer, kongre vs., uygulamalar • Etkin çoklu sınama yöntemleri • Ödev, proje, araştırmaların değerlendirlmesi,beceri sınavları, konf vs katılımın belgelendirilmesi, öz-akran-360 portfolyo
Portfolyo • belirlenen süreç içinde yapılan çalışmaların ya da verilen görevlerin toplandığı dosya /KOLEKSİYON • Kanada ve İngiltere • Ödev, proje, araştırmaları • Hasta kayıtları, SH uygulama kayıtları • Öz /akran/eğitici değerlendirme not ve raporları • Konferans, seminer,toplantı kredi puanları • Günlükler • Amaç: gelişimi görmek, eksik noktaları saptamak
Diğer.. • Simüle hasta uygulamaları • 360 derece değerlendirme
Sumatif sınav olarak • Board yeterlik sınavları • TAHUD çalışmaları
SMG için Program Değerlendirme • katılanların sayısı • katılımcıların beklenti ve memnuniyet düzey • bilgi, beceri ve/veya tutumlarındaki değişiklikler, yeterliğin gelişimi • uygulama performasında değişikliklikler • uygulama davranışındaki değişikliklere bağlı olarak hastaların ve hasta populasyonun sağlık durumundaki değişiklikler,
Uzmanlık eğitim programı henüz bitmedi. Sınama ve program değerlendirme aşamaları yapılandırılmalı. • SMG EP ‘ları yapılandırılmalı. Yeterlik kurulu . • EP, Eğitici, Dernek, Enstitü var. • Ne yok? Kaynak? Finansman? Destek? İşbirliği? • Motivasyon? • Gizli müfredata karşı cesaret?