Samen anders – anders samen Het LB onderwijs: hoe verder?

1. Samen anders – anders samenHet LB onderwijs: hoe verder? بسم الله الرحمن الرحيم Sergio AbdusSalâm Scatolini GROEP T – Leuven Education College Professionele BA in het onderwijs - Islam سرجيو سليم عبد السلام سْكاتوليني

2. De werkelijkheid en onsbewustzijn ‘Wat we nodig hebben is een bewustzijnswending die proportioneel is met de verandering in de globale maatschappij.’ (Phil Gang)

3. Ergens in de achtergrond • Heeft Vlaanderen iets aan ons, LB leerkrachten? • Zal het in de toekomst iets aan ons hebben? • Hoe zou men LB kunnen aanpakken en inrichten in een multiculturele maatschappij die ergens een interculturele samenleving zou willen worden?

4. Structuur • What’s in a name? • Contextueleuitdagingen • De bijstelling van de visie op het leren • Aan de toekomstsamenbouwen? • Welk onderwijs in 2030? • Welkuitgangspunt? • Eenmogelijkevertaling in LB termen • UNESCO’s 4 Pijlersalssporen • Zelfevaluatie

5. What’s in a name? • Multi-cultureel • Eenfeit: zijn we al • Inter-cultureel • Eenkeuze: weten we nogniet • Maatschappij • Eenfeitelijkeconglomeratiemensen • Samenleving • met eenzekereeendracht

6. Herdefinitie van ‘confessioneel’ Wanda Alberts (uit Noorwegen) • integrerende (‘integrative’) benadering • Engeland en Zweden • Niet confessioneel • segregerende (‘separative’) aanpak • van Duitsland • Confessioneel

7. Herdefinitie van ‘confessioneel’ Bij ons nu: (Niet-)confessioneel  leerinhouden (bronnen)  openbaring? = confessioneel * Zedenleer: niet-confessioneel

8. Volgens de nieuwe kijk: (Niet-)confessioneel  de aanpak en de motivatie van de leerkracht  afhankelijk van belijdenis? JA: confessioneel • Zedenleer: óók confessioneel NEEN: niet-confessioneel • LB: een soort cultuurstudies

9. Nu zou de leerkrachtzichzelf moeten bewijzen: Op de eerste plaats als: • Interlevensbeschouwelijke competent • Objectief • In staat om de ‘zingeving’ in een LB naar boven te halen • Mogelijk daarna ook als: • Aanhanger van de visie van een LB • Beoefenaar van de principes en tradities van een LB

10. Dat houdt enkele elementen in: • Een boodschap kunnen suggereren (niet ‘preken’) • Zinvragen en andere kritische vragen weten te stellen • Mogelijke negatieve gevolgen van de leer ook kunnen aanduiden en bekritiseren • Inspireren tot het ontdekken van alternatieven en het werken ernaar

11. Nogmaalsconcepten Traditiegeletterdheid • Het leren binnen een LB • Het leren over de eigen LB (Inter)levensbeschouwelijke geletterdheid • Het leren over een LB of meerdere LB’s Spiritualiteit • Het existentieel leren van een LB of meerdere LB’s

12. Contextuele uitdagingen Er kan bij sommigen het gevoel ontstaan dat het is alsof de maatschappij nu met de tweeling van religie en migratie inzit. De oude sociale evidenties zijn niet zo vanzelfsprekend meer: de ‘gedetraditionaliseerde maatschappij of samenleving’

13. De ‘bevalling’ van de identiteit • Anders zijn en toch erbij horend • Op maatschappelijk vlak • Op individueel vlak • Dankzij de LB, maar ook ten koste van de LB

14. De kennismaatschappij en de kenniseconomie • We houden van comfort: Boy does itfeelgood! • Als het geld praat, luisteren we • Banken redden, mensen betalen • De oude modellen (vakbonden) in de nieuwe jassen • Vertrouwensfaillissement: politieke en religieuze leiders • De muur van de privacy lekt • De Big Brother staat • Wikileaks

15. De bijstelling van de visie op het ‘leren’

16. Aan de toekomst samen bouwen? Niet enkel herkomst maar ook toekomst Voorbij aan het slachtoffersyndroom autochtonen: beroofd van hun ‘thuis’ allochtonen: de eeuwige vreemden Geen meerderheidsdwang Geen minderheidsexcuus

17. Welk onderwijs in 2030?

19.  21st century readiness for every studentBereidheid van alle leerlingen voor de 21ste eeuw http://www.p21.org/documents/P21_Framework.pdf

20. Welkuitgangspunt? ‘Vrijzinnigen aanvaarden geen bovennatuurlijke of goddelijke oorsprong voor regels over goed en kwaad. De mens is zelf schepper én drager van zijn moraal. Vandaar dat vrijzinnigen bewust geen godsdienst belijden. Zij huldigen geen enkel godsdienstig geloof. Zij verwerpen elke moraal die steunt op openbaring.’ http://unievrijzinnigeverenigingen.be/nl/Vrijzinnigheid/zingeving/

21. Saamhorigheidwel, maarniet ten koste van geldigeverschillen • We kunnen ons gezamenlijk inzetten voor waardegerichte projecten (bijv. bejaarden opzoeken, stranden schoon houden, vluchtelingen begeleiden en leren recycleren, migranten Nederlands helpen leren enz.) • We mogen echter niet vergeten dat we anders zijn en dat onze motivaties tot actie ook anders kunnen zijn (bijv. uit menslievendheid of uit angst voor het hellevuur)

22. Welkuitgangspunt? (Basis)waardengerichtheid Onsengagement ter bevordering van RECHTVAARDIGHEID

23. Bijbel • ‘Gij zult het recht niet verkrachten, den persoon niet aanzien, noch een geschenk aannemen; want het geschenk maakt de ogen van wijzen blind en verdraait de zaken van wie recht hebben.’ (Deuteronomium 16:19). • ‘Vervloekt zij, die het recht van den vreemdeling, van den wees en van de weduwe buigt! En al het volk zal zeggen: Amen.’ (Deuteronomium 27:19)

24. Qoer’ân • ‘Wee de knoeiers die, wanneer zij zich door de mensen iets laten afmeten, de volle maat verlangen, maar die zelf, wanneer zij afmeten of afwegen, te weinig geven.’ (Q. 83:1-4)

25. Vrijzinnige humanisme • ‘Menselijke maatschappijen zouden economische systemen moeten beoordelen, niet aan de hand van retoriek of ideologie, maar naar mate zij het economisch welzijn van alle individuen en groepen vergroten, de armoede en ontbering doen afnemen, de algemene tevredenheid van mensen doen stijgen, en de kwaliteit van het leven bevorderen.’ Humanist Manifesto II, nr. 10.

26. Welkuitgangspunt? (Basis)waardengerichtheid SOLIDARITEIT EN EMPATHIE

27. Bijbel • ‘Gij zult uw broeder niet haten in uw hart, maar gij zult uw naaste bestraffen. U zult u hem onbewimpeld berispen en geen zonde om hem op u laden. Gij zult niet wraakgierig zijn, noch toorn behouden tegen de kinderen van uw volk; maar gij zult uw naaste liefhebben als uzelf; want Ik ben de Heer.’ (Leviticus 19:17-18) • ‘Behandel de mensen zoals u door hen behandeld wilt worden. Want dat is waar het om gaat in de Wet en de Profeten.” (Matheus 7:12).

28. Hadîth • ‘Niemand van jullie gelooft(werkelijk) totdat hij voor zijn broeder wenst wat hij voor zichzelf wenst.’ (ḤadîtŝNawawî, nr. 13). http://www.scribd.com/doc/18792874/Dutch-40-Hadith-PDF

29. Vrijzinnige humanisme • ‘De rede moet worden getemperd door nederigheid (…). Kritische intelligentie, toegediend door een gevoel van menselijke zorg, is de beste methode die de mensheid heeft voor het oplossen van problemen. Daarom moet de rede gebalanceerd worden met compassie en empathie, en de gehele persoon vervuld’. (Amerikaans Manifesto der Humanisten II) http://www.americanhumanist.org/Who_We_Are/About_Humanism/Humanist_Manifesto_II

30. Het gewicht van het feitelijke • We zijn aan elkaar aangewezen • Het is erop of eronder • Het ‘non-zero sum’ spel • Er valt meer te winnen wanneer iedereen iets wint, dan wanneer duidelijke winaars en verliezers zijn • Dit spel is dat andere spel niet • Vlaanderen is geen Nederland, Frankrijk… • Ook geen Marokko, Turkije…

31. Mogelijkhedenuit het voorgaande Onze LB vakken: • De eigen LB lerenkennen en kansenbiedenom de kennis van de eigentraditieuit te diepen • Andere LB’s verkennen

32. Eenmogelijkevertaling in LB termen

33. Een model? • Twee dagen (4 uren) per maand volledig besteed aan de eigen LB onder de begeleiding van de eigen LB leerkracht B) Twee dagen (4 uren) per maand besteed aan LB overschrijdende, thematische projecten onder de begeleiding van het LB leerkrachtenteam

34. De eigen LB tochnogaanwezig Bang dat de eigen identiteit verwatert of vervaagt? Niet noodzakelijk. Bij ‘component B’ zouden de leerlingen hun eigen LB óók betrekken gezien hun LB overschrijdende, thematische onderzoeksprojecten (bijv. over leven na de dood, rechtvaardigheid, seksualiteit enz.) ook de gegevens van hun eigen LB gemeenschap zou impliceren

35. Eengegeven LB nietbijjou? Suggestie: Scholen die een bepaalde LB niet kunnen aanbieden (bijv. omdat er geen of niet genoeg leerlingen zijn die de LB aanhangen) zouden een beroep kunnen doen op een ‘ambulant interlevensbeschouwelijk leerkrachtenteam’. Die leerkrachten zouden juist in dienst genomen kunnen worden om de leemtes in de scholen van een bepaalde ‘zone’ (bijv. scholenclusters) te vullen.

36. Belangrijkeaandachtspunten

37. De ene LB is de andereniet Elke levensbeschouwelijke gemeenschap heeft: • Haar eigen kernprincipes: basisovertuigingen (geopenbaard of niet geopenbaard) • Haar eigen cultuur: tradities en gewoontes • Een eigen geschiedenis: als beleefde en als interpretatieve uitgangspunt ( identiteit)

38. Verschillendenoden Elke levensbeschouwelijke gemeenschap heeft ook verschillende behoeftes • Vrijzinnigen en katholieken lijken minder ‘vaste’ leerinhouden te behoeven om hun leven op een ‘levensbeschouwelijke’ manier te beleven • Joden en moslims hebben daar warempel een grotere behoefte aan omwille van het rituele leven en de normen omtrent kosjer of halâl-harâm

39. Visionaire praktijken • Vele scholen zijn bijna spontaan nu al deze richting al ingeslagen • Ze hebben zich gerealiseerd dat de toekomst waarvan onze leerlingen deel zullen maken, een onderwijs op maat vergt

40. Nood aan institutionalisering • Nu zou men aan deze visie curriculaire gestalte kunne geven  Institutionalisering is een signaal van herkenning en erkenning

41. UNESCO’s Vier pijlers als sporen Leren kennen • LB geletterdheid: eigen en andere Leren doen • Waardegerichte samenwerking: duurzaamheid, leefbaarheid, eerlijke kansen, verantwoordelijkheid • Aangespoord tot uitmuntendheid: van passieve slachtoffers naar doeners

42. Leren samenleven • Burgerzin breed opgevat: uit LB’s inspiratie puttend • Creativiteit en goede voorbeelden: ‘voor 4 op 5 jongeren is sociaal engagement sexy’ (Klasse, dec. 2010) Leren zijn en worden • Spiritualiteit bevorderend

43. Zelfevaluatie Waarmee zijn wij institutioneel bezig? Volgens mijn stijl in de klas, welk model volg ik meestal? Is dat het beste dat we nu voor onze leerlingen kunnen doen?

44. We zouden onze klassen onze lessen onze leerplannen telkens en op creatievere wijzen niet alleen op onze tradities af moeten stemmen maar ook op het type samenleving dat we willen

45. Al zijn we uiteraard geenmissionarissen in de klas, we zijn wel opvoeders en getuigen van waardevolle inzichten die het individuele en maatschappelijke leven op volwassen, nuchtere en innerlijke manier kunnen verrijken

46. Presentatie online: http://samensterk.wordpress.com