Rozwój agroturystyki w działaniach Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego

1. Rozwój agroturystyki w działaniach Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie Górzno 28 - 29.09.2010 rok Laura Maciejewska, K-PODR w Minikowie Oddział Zarzeczewo

2. Turystyka zrównoważona jest przeciwstawieniem skomercjalizowanej turystki masowej. • Turystyka wiejska jest jedną z form turystyki zrównoważonej, w której zasadniczym motywem jest chęć pobytu w środowisku wiejskim z wszystkimi jego przejawami: krajobraz, przyroda, architektura, tempo życia, codzienne zajęcia, świętowanie, itp. • Agroturystyka jest rodzajem turystyki wiejskiej i charakteryzuje się powiązaniem usług turystycznych z gospodarstwem rolnym Podstawowe pojęcia

3. Przedsiębiorczość i agroturystyka na obszarach wiejskich, wg stanu w 2009 r. • Około 7,5 % mieszkańców wsi prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą. • Około 4,5 % rolników prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą. • Na terenach wiejskich zlokalizowanych jest 892,5 tys. przedsiębiorstw prowadzących działalność pozarolniczą, - w tym 115,2 tys. przedsiębiorstw prowadzonych jest w gospodarstwach rolniczych Źródło: Perspektywy rozwoju oraz promocji turystyki wiejskiej i agroturystyki w Polsce, pod red. C. Jastrzębskiego, Kielce 2010

4. AGROTURYSTYKA W LICZBACHPOLSKA stan na 31.03.2010r Źródło: dane GUS pochodzące z „Ewidencji Obiektów Turystycznych”..

5. AGROTURYSTYKA W LICZBACH, WOJ. KUJAWSKO-POMORSKIE stan na 31.12.2009 r. Źródło: opracowania K-PODR, stan na 31.12.2009 r.

6. AGROTURYSTYKA W LICZBACH, CD. Źródło: dane GUS pochodzące z „Ewidencji Obiektów Turystycznych”..

7. Turystyczne obiekty zbiorowego zakwaterowania w 2009 r. – stan w dniu 31 VII Źródło: dane GUS pochodzące z „Ewidencji Obiektów Turystycznych”..

8. Miejsca noclegowe w turystycznych obiektach zbiorowego zakwaterowania w 2009 r. – stan w dniu 31 VII Źródło: dane GUS pochodzące z „Ewidencji Obiektów Turystycznych”..

9. AGROTURYSTYKA W LICZBACH, CD. WOJ. KUJAWSKO-POMORSKIE, stan na 31.01.2009 r. Źródło: dane K-PODR w Minikowie Gospodarstwa przystosowane od przyjmowania osób niepełnosprawnych – 33, tj. 11,8 % Liczba pokoi gościnnych – 1 141 Liczba miejsc noclegowych – ok. 3 555 Dostęp do internetu – 246 gospodarstw, tj. 87,9% Przeciętny czas pobytu – od 2 do 5 dni Koszt pobytu – od 20 do 80 zł/osobodzień

10. AGROTURYSTYKA W LICZBACH, CD. WOJ. KUJAWSKO-POMORSKIE, stan na 31.08.2010 r. Łącznie 243 gospodarstwa

11. Agroturystyka rozwija się szczególności na terenie powiatów: • brodnickiego i tucholskiego (gdzie dodatkowo – z racji dużej lesistości tych terenów, zasobnych w faunę i florę, a także dużej jeziorności - bujnie rozwija się turystyka aktywna, tj, wędkarstwo, myślistwo, turystyka wodna, wędrówki piesze, rowerowe czy konne); • w nieco mniejszym stopniu: bydgoskiego, golubsko-dobrzyńskiego, radziejowskiego, świeckiego; • z wypoczynku na terenie powiatów radziejowskiego i włocławskiego korzystają również mieszkańcy sąsiadujących województw, przede wszystkim jednak mieszkańcy Łodzi. Koncentracja

12. Zatrudnienie w gospodarstwach agroturystycznych na przykładzie finalistów konkursu AGRO - wczasy 2009 Źródło: informacje K-PODR w Minikowie „Stajnia Leźno”, Małe Leźno, gmina Brzozie, powiat brodnicki, prowadzone przez państwa Annę i Marka Michalak – działalność agroturystyczna od 13 lat, od 2009 roku zatrudnia 1 osobę, od 2010 planuje zatrudnić jeszcze jedną osobę. W sezonie na umowę-zlecenie instruktorzy jazdy, kierownicy turnusów (23 miejsca noclegowe, wyżywienie, obozy jeździeckie, całoroczny) Leśne Apartamenty w Bielskiej Strudze, gmina Tuchola, powiat Tucholski, państwa Agnieszki i Piotra Bogdańskich – zatrudnia 2 osoby (16 miejsc noclegowych, pełne wyżywienie, spotkania z twórcami, warsztaty rękodzielnicze) gospodarstwo „Gwiazda” państwa Teresy i Mieczysława Drążkowskich w Szumiącej, gmina Lubiewo, powiat tucholski – w oparciu o zasoby własnej siły roboczej (5 pokoi, 10 miejsc, śniadania, jazdy konne) Pensjonat „Borowa Dolina” prowadzony w Brzeźnie, gmina Osie, powiat Świecki, przez pana Eugeniusza Szczepińskiego – nie zatrudnia (10 miejsc noclegowych 5 pokoi)

13. Zatrudnienie w gospodarstwach agroturystycznych na przykładzie finalistów konkursu AGRO - wczasy 2010 Źródło: informacje K-PODR w Minikowie • Gospodarstwo agroturystyczne państwa Danuty i Krystiana Wańke z Iłowa w gminie Sępólno Krajeńskie – nie zatrudnia (apartament 3-osobowy i 3 pokoje, 12 miejsc noclegowych, posiłki: śniadanie i obiadokolacja) • „AGROFARMA” prowadzona przez panią Ewę Ziółkowską w Gołaszewie, gmina Kowalzatrudnia 4 osoby(10 pokoi, 25 miejsc noclegowych, posiłki, zaplecza konferencyjne, organizacja imprez okolicznościowych) • „Daglezjowy Dwór” w Sąsiecznie, gmina Obrowo, pani Doroty Świstowskiej , 2 osoby (25 miejsc noclegowych, posiłki, konferencje)

14. Stowarzyszenia agroturystyczne działające na terenie woj. kujawsko-pomorskiego • Toruńskie Stowarzyszenie Agroturystyki • Stowarzyszenie Agroturystyczne Powiatu Rypińskiego • Stowarzyszenie Gospodarstw Agroturystycznych „Bory Tucholskie” • Stowarzyszenie Agroturystyczne Pojezierza Brodnickiego • Stowarzyszenie Turystyczne „Ziemia Pałucka” • Stowarzyszenie Agroturystyczne Doliny Drwęcy • Towarzystwo „Rolnictwo – Turystyka”

15. Zatrudnienie w gospodarstwach agroturystycznych na przykładzie informacji uzyskanych z kilku stowarzyszeń Źródło: informacje K-PODR w Minikowie • Agroturystyczne Stowarzyszenie Pojezierza Brodnickiego – zrzesza 22 gospodarstwa, w 4 są zatrudnione sezonowo 4 osoby na ½ etatu • Stowarzyszenie Agroturystyczne Powiatu Rypińskiego – 8 gospodarstw nie zatrudniających pracowników • Stowarzyszenie Gospodarstw Agroturystycznych „Bory Tucholskie” – 51 gospodarstw, nie zatrudniają pracowników • Toruńskie Stowarzyszenie Agroturystyki – gospodarstwa nie zatrudniają pracowników

16. WSPARCIE ROZWOJU AGROTURYSTYKI WOJ. KUJAWSKO-POMORSKIE Źródło: informacje K-PODR w Minikowie • Dofinansowanie w ramach PROW 2007 – 2013, działanie „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej” • W ramach naboru 2008 i 2009 ARiMR przyjęła 432 wnioski na kwotę pomocy 36,271 mln zł • Podpisano 193 umowy na kwotę 17,056 mln zł • Wg szacunku ok. 30% tych środków będzie wspierać rozwój agroturystyki.

17. WSPARCIE ROZWOJU AGROTURYSTYKI ORAZ USŁUG JEJ TOWARZYSZĄCYCH

18. WSPARCIE ROZWOJU AGROTURYSTYKI ORAZ USŁUG JEJ TOWARZYSZĄCYCH Źródło:opracowanienapodstawiemateriałówARiMR

19. Rodzaje działań K-PODR w Minikowie • Porady • Szkolenia stacjonarne i wyjazdowe, przykładowe tematy: • „Przepisy prawne w turystyce wiejskiej”, • „Fundusze unijne do wykorzystania w rozwoju turystyki i agroturystyki”, „Zagospodarowanie zagrody wiejskiej pod potrzeby turystów”, • „Żywienie gości, budowanie produktów markowych”, • „Estetyczne i funkcjonalne zagospodarowanie zagrody wiejskiej, atrakcje w agroturystyce, standard bazy noclegowej i pozostałych usług” • Lustracje • Storna internetowa – www.kpodr.pl (baza, oferty i artykuły)

20. Rodzaje działań K-PODR w Minikowie, c.d. • Konkursy: „Zielone Lato”, AGRO-wczasy” (od 2009 roku) • Seminaria • Konferencje • Opracowania – wnioski, plany, biznes plany • Artykuły • Wydawnictwa

21. Lata 2005 – 2006 K-PODR w Minikowie • Zrealizowaliśmy 3 działania o dofinansowanie ze środków EFS - projekt w ramach Priorytetu 2 – Wzmocnienie rozwoju zasobów ludzkich w regionach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006. Instytucją wdrażającą i nadzorującą realizację był Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu. • „Edukacja rolników i domowników chcących rozpocząć działalność agroturystyczną” 01.03-25.08.2006 • „Edukacja rolników i domowników zainteresowanych dywersyfikacją dochodów” 30.03.2005 r. do 31.03.2006 r. • „Edukacja rolników i domowników w zakresie agroturystyki” 30.03.2005 r. do 31.03.2006

22. Lata 2005 – 2006 K-PODR w Minikowie Przeprowadziliśmy łącznie 31 tygodniowych szkoleń, w których wzięły udział 703 osoby, w tym: • „Zarabiajmy na agroturystyce”, 4 szkolenia dla 73 osób • „Kreowanie produktu lokalnego w gospodarstwach agroturystycznych”, 1 szkolenie dla 31 • ”Przygotowanie kwalifikowanej kadry do świadczenia usług agroturystycznych”, 2 szkolenia dla 56 osób • „Kreowanie produktu lokalnego w gospodarstwach agroturystycznych”,3 szkolenia dla 84 osób • „Komputer źródłem informacji i promocji gospodarstw ekoagroturystycznych”, 2 szkolenia dla 56 osób • „Agroturyzm jako dodatkowe źródło dochodu w gospodarstwie rolnym”,6 szkoleń dla126 osób • „Kreowanie produktu lokalnego w gospodarstwach agroturystycznych”, 6 szkoleń dla 130 • „Sztuka ludowa i rękodzieło szansą różnicowania dochodów w gospodarstwie rolnym”,7 szkoleń dla 147 osób

23. Rok 2005 K-PODR w Minikowie • Opracowaliśmy 35 wniosków na „Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodów” w ramach SPO 2004 – 2006 • Zorganizowaliśmy i przeprowadziliśmy konkurs „Zielone Lato 2005” – wyłoniono 3 gospodarstwa agroturystycznych świadczące usługi turystyczne na najwyższym poziomie. • Promowaliśmy gospodarstwa agroturystyczne podczas Targów Turystyczno – Ogrodniczych „Lato na Wsi” Minikowo 2005 r. – 15 tysięcy zwiedzających • Publikowaliśmy artykuły we „Wsi Kujawsko-Pomorskiej” – nakład 42 000 egzemplarzy

24. Rok 2006 K-PODR w Minikowie • Opracowaliśmy 27 wniosków o pomoc w ramach działania „Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodów” w ramach SPO 2004-2006, • Opracowaliśmy 29 wniosków na refundację w ramach ww działania • Zorganizowaliśmy i przeprowadziliśmy: • 3 szkolenia w Minikowie w zakresie działania 2.4 SPO Rolnictwo „Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa” – Turystyka wiejska, w tym agroturystyka oraz usługi dla ludności wiejskiej • 3 szkolenia w Przysieku dotyczące aktywizacji mieszkańców obszarów wiejskich w oparciu o produkt regionalny • 13 szkoleń na terenie województwa, z zakresu przedsiębiorczości, turystyki i produktów lokalnych, jako dodatkowych źródeł dochodów w gospodarstwach rolnych • 4 szkolenie wyjazdowe, w których wzięło udział 131 uczestników.

25. Rok 2006 K-PODR w Minikowie, c.d. • Przeprowadziliśmy 2 kursy agroturystyczne: w Przysieku i Bobrowie, w których wzięło udział 35 osób • Promowaliśmy działania przedsiębiorcze: • na imprezie wystawowo-targowej „Barwy Lata, Dary Jesieni” - zorganizowaliśmy seminarium „Regionalny produkt agroturystyczny”, w którym wzięło udział 409 osób • przez publikacjęartykułów w miesięczniku „Wieś Kujawsko – Pomorska” - nakład 3.300 egzemplarzy • Przygotowaliśmy, bądź udzieliliśmy wywiadów do audycji radiowych i telewizyjnych (10) • Promowaliśmy gospodarstwa agroturystyczne podczas Targów Turystyczno – Ogrodniczych „Lato na Wsi” Minikowo 2006 r., w targach uczestniczyło 151 wystawców co stanowi wzrost o 17% w stosunku do roku 2005 (125), w tym 9 stoisk gospodarstw agroturystycznych. Około 25 tys. zwiedzających

26. Rok 2006 K-PODR w Minikowie, c.d. Zorganizowaliśmy i przeprowadziliśmy konkurs agro-eko-turystyczny „Zielone Lato 2006”; spośród jedenastu gospodarstw, Komisja Konkursowa wyłoniła trzy najlepsze. Na szczeblu ogólnopolskim wyróżniono aż dwa gospodarstwa z naszego województwa. Państwo Małgorzata i Bogdan Kowalscy otrzymali I Nagrodę Dyrektora Lasów Państwowych, a Państwo Aneta i Mirosław Grzegorczykowie - I Nagrodę Ministra Środowiska. Zaktualizowaliśmy bazę informacyjną gospodarstw agroturystycznych województwa kujawsko – pomorskiego: przeprowadziliśmy ankietyzację gospodarstw agroturystycznych, uzyskaliśmy 232 ankiety, dzięki którym możliwe było utworzenie aktualnej bazy danych. Wydaliśmy informator„Gospodarstwa agroturystyczne województwa kujawsko-pomorskiego”w nakładzie 500 egzemplarzy Prowadziliśmy doradztwo grupowe „Wsparcie finansowe na rozwój agroturystyki i turystyki wiejskiej ze szczególnym uwzględnieniem terenów rekreacyjnych” – przez 3 dni objęto doradztwem 30 osób

27. Rok 2007 K-PODR w Minikowie • Z powodu opóźnienia wprowadzania działań PROW 2007-2013, nie opracowaliśmy wniosków na aplikację o środki unijne („Różnicowanie...) • Zorganizowaliśmy Konkurs „Zielone Lato 2007” - wyłonioniliśmy 5 gospodarstw agroturystycznych posiadających ciekawą ofertę turystyczną oraz świadczących usługi na wysokim poziomie • Wydaliśmy broszurę „Wieś moje miejsce na ziemi – ciekawy pomysł dodatkowym dochodem” – 2000 egzemplarzy • Promowaliśmy gospodarstwa agroturystyczne podczas Targi Turystyczno-Ogrodnicze „Lato na wsi” – 163 wystawców 18 tys. zwiedzających • Wydaliśmy Katalog gospodarstw eko- agroturystycznych z Polski, Niemiec i Włoch. 1.500 z programu Leonardo da Vinci • Publikowaliśmy artykuływ miesięczniku „Wieś Kujawsko – Pomorska”

28. Rok 2008 K-PODR w Minikowie • Przeprowadziliśmy: • 2 kursy agroturystyczne • 20 szkoleń stacjonarnych • 37 szkoleń wyjazdowych • Zorganizowaliśmy i przeprowadziliśmy konkurs „Zielone Lato 2008”, komisja konkursowa wyłoniła 5 laureatów • Publikowaliśmy artykuły we „Wsi Kujawsko-Pomorskiej” • Opracowaliśmy 27 wniosków w ramach działania „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej”. Ważne: na to działanie w województwie w 2008 roku przeznaczono poniżej 3 milionów euro, kwota odpowiadała zapotrzebowaniu zgłoszonemu w stu kilkunastu wnioskach i została wyczerpana w ciągu 2 dni • Promowaliśmy gospodarstwa agroturystyczne podczas Targi Turystyczno-Ogrodnicze „Lato na wsi”

29. Rok 2009 K-PODR w Minikowie • Zorganizowaliśmy i przeprowadziliśmy: • - 1 kurs agroturystyczny • 16 szkoleń stacjonarnych • 33 szkolenia wyjazdowe • Przygotowaliśmy nowy serwis internetowy zawierający bazę danych o gospodarstwach agroturystycznych województwa kujawsko-pomorskiego www.agroturystyka.kujawsko-pomorskie.pl, www.kpodr.pl • W rezultacie przeprowadzonych lustracji posiadamy aktualne informacje o 287 gospodarstwach agroturystycznych • Po raz pierwszy, wspólnie z Urzędem Marszałkowskim Województwa Kujawsko-Pomorskiego zorganizowaliśmy konkurs „AGRO-wczasy” 2009, komisja konkursowa wyłoniła 4 finalistów • Promowaliśmy gospodarstwa agroturystyczne podczas Targi Turystyczno-Ogrodnicze „Lato na wsi” • Publikowaliśmy artykuływ miesięczniku „Wieś Kujawsko – Pomorska”

30. Rok 2010 K-PODR w Minikowie • Organizujemy i prowadzimy szkolenia • Aktualizujemy serwis internetowy zawierający bazę danych o gospodarstwach agroturystycznych województwa kujawsko-pomorskiego www.agroturystyka.kujawsko-pomorskie.pl, www.kpodr.pl • Wspólnie z Urzędem Marszałkowskim Województwa Kujawsko-Pomorskiego zorganizowaliśmy konkurs „AGRO-wczasy” 2009, komisja konkursowa wyłoniła 3 laureatów, 10 finalistów, 41 zgłoszonych) • Promowaliśmy gospodarstwa agroturystyczne podczas Targi Turystyczno-Ogrodnicze „Lato na wsi” w Minikowie • Promowaliśmy gospodarstwa agroturystyczne podczas „Barw Lata, Darów Jesieni” w Przysieku • Publikujemy artykuływ miesięczniku „Wieś Kujawsko – Pomorska”

31. Podczas wizyt i lustracji w gospodarstwach zwracamy uwagę na: • urządzenia i funkcjonowanie gospodarstwa (wrażenie ogólne, stan porządkowy, bezpieczeństwo i komfort wypoczynku, wydzielenie części mieszkalno - wypoczynkowej i gospodarczo - użytkowej) • jakość świadczonych usług (dostępność informacji o gospodarstwie, estetyka pokoi gościnnych, dostępność do węzła sanitarnego, dodatkowe pomieszczenia - kuchnia, pokój wypoczynkowy, itp.) • ekologiczny system oddziaływań środowisko - człowiek (szambo, oczyszczalnia przydomowa, utylizacja ścieków, zabezpieczenie śmietnika, kompostowanie odpadów) • standard gospodarstwa (estetyka otoczenia, higiena żywienia i pomieszczeń, wyposażenie pokoi gościnnych, zagospodarowanie terenu rekreacyjnego dla turystów) • możliwość korzystania z żywności produkowanej w gospodarstwie - "zdrowa" żywność (proekologiczny system produkcji żywności, kultywowanie tradycji kulinarnych regionu)

32. Podczas wizyt i lustracji w gospodarstwach zwracamy uwagę na: • dodatkowe usługi oferowane przez kwaterodawców, np.: możliwość nauki jazdy konnej, nauki wyrobu rękodzieła, przygotowania przetworów domowych, organizowanie wycieczek rowerowych i pieszych, korzystania ze sprzętu rekreacyjnego, itp. • konkurencyjność ceny i jej zgodność ze standardem świadczonych usług; • znajomość języków obcych • aktywność kwaterodawcy w promowaniu własnego gospodarstwa (własne materiały reklamowe, współpraca z biurami turystycznymi i samorządami lokalnymi, indywidualny udział w targach, jarmarkach, wystawach) oraz oznakowanie gospodarstwa • inwestycje przeprowadzone w ostatnim roku oraz planowane w najbliższym czasie, podnoszące standard usług.

33. Dziękuję za uwagę