340 likes | 816 Views
ONKOLOJİK GİRİŞİMSEL RADYOLOJİ: HCC GÖRÜNTÜLEME VE HASTA SEÇİMİ. Dr. E. Umut Özyer Başkent Üniversitesi Radyoloji AD. HCC. Dünya: insidansta 5. kansere bağlı mortalitede 3. İnsidansı artıyor 1 milyon yeni hasta/yıl Son 3 dekad insidansı (yaşa uyarlanmış) ~ 3x ↑
E N D
ONKOLOJİK GİRİŞİMSEL RADYOLOJİ: HCCGÖRÜNTÜLEMEVEHASTA SEÇİMİ Dr. E. Umut Özyer Başkent Üniversitesi Radyoloji AD
HCC • Dünya: insidansta 5. kansere bağlı mortalitede 3. • İnsidansı artıyor • 1 milyon yeni hasta/yıl • Son 3 dekadinsidansı (yaşa uyarlanmış) ~3x↑ • 1.6 / 100000 4.6 / 100000 • Erken tanısağkalımı için en önemli faktör • Cerrahi ve/veya lokorejyonel tedavi Prognozu iyileşmekte Sağkalım artmakta AASLD guidelines, Bruix J, Hepatology, 2010
AASLD (American Association for the Study of Liver Disease) PracticeGuideline Bruix J, Sherman M. Hepatology 2005, Bruix J, Sherman M. Hepatology 2010 AASLD - Tarama ve takip Tüm siroz hastaları HBV taşıyıcıları Kronik HCV Ailede HCC hikayesi Alkolik karaciğer sirozu Genetik Hemakromatozis PrimerBiliyerSiroz 6 ay USG AFP
TAKİPTE US’de KİTLE (+) • (*)%100 duyarlılık • % 98.8 özgüllük ACR appropriatenesscriteria, 2006
HCC : KONTRASTSIZ BT • hipodens > izodens • İzodens :hipodensrim/ fokal çıkıntı/ ekzofitik • Muhakkak alınmalı • OPAKLAŞMA? X HEMORAJİ? / DEMİR BİRİKİMİ? • *%3 sadece prekontrast imajda(+) Parankimleizodensopaklaşır * Oliver JH III. Radiology 1997
HCC : TRİFAZİK KONTRASTLI BT ERKEN OPAKLAŞIR, ERKEN WASHOUT • (Geç) Hepatikarteryel faz: • Küçük HCC (<2 cm) homojen opaklaşır • Büyük HCC heterojen opaklaşır • %20 izodens • Portal venöz faz: • izo-hipodens kitle • kapsül ve septahiperdens • heterojenite artar • Geç faz: • hipodens kitle • kapsül ve septa daha hiperdens
HCC:MR GÖRÜNTÜLEME • LEZYON SAPTAMA VE KARAKTERİZASYON • *DİNAMİK MRG> KONTRASTSIZ MRG/DİNAMİK BT *ACR appropriatenesscriteria, 2006
HCC:MRG STANDART TEKNİK Itoh K, Radiology 1987 Kadoya M, Radiology 1992
TEDAVİ YÖNTEMİNİN SEÇİMİ H C C
HASTA SEÇİMİNDEANAHTAR NOKTALAR • TÜMÖR • Büyüklük • Sayı • Lokalizasyon • Vaskülarizasyon • Vasküler invazyon • AFP değeri • … • HASTA • KARACİĞER REZERVİ • Child-Pugh skoru • MELD skoru • HASTA PERFORMANSI • ECOG skalası • KO-MORBİDİTELER • DOKTOR/MERKEZ • İmkanlar
HASTA GENEL DURUMU: ECOG PERFORMANS STATUS TEST (PST)
EVRELEME : BCLC EVRELEME SİSTEMİ(BARCELONA CLINIC LIVER CANCER) Prognozu farklı alt gruplar oluştur Tedavi seçeneklerini sınıfla Prognozu belirlemede en güvenilir evreleme sistemi • TÜMÖR • Büyüklük ve Sayı • Vaskülerinvazyon • HASTA PERFORMANS • ECOG PST • KARACİĞER REZERVİ • ChildPugh • ÇOK ERKEN - ERKEN - ORTA - İLERİ - TERMİNAL EVRE 0 A B C D
Güncelleme Tek Tm <5 cm Lobektomi?
ERKEN EVRE HCC:REZEKSİYON Child A, PST 0, SİROZ (-) TEK TÜMÖR<5CM: EN FAYDALI YÖNTEM 5 yıllık HASTALIKSIZ SAĞKALIM: %41-74 • SİROZ (+)/MULTİPL TÜMÖR: EN FAYDALI YÖNTEM ? • KARACİĞER REZERVİ VE PORTAL HT • VASKÜLER İNVAZYON VE DİSEMİNASYON RİSKİ • 5 yıllık NÜKS : %70 • TRANSPLANTASYON
ERKEN EVRE (BCLC – A) HCCREZEKSİYONA ALTERNATİF: RFA ENDİKASYON (BCLC – A) KONTRENDİKASYON YAŞAM BEKLENTİSİ<6 AY SEPSİS REFRAKTER KOAGÜLOPATİ PORTAL HT TERMİNAL EVRE HCC >4 TM? TM>5 CM? RİSKLİ YERLEŞİM? EKSTRAHEPATİK YAYILIM? • TEK TM<5 CM • MAX. 3 TM < 3 CM • NON REZEKTABL • CHILD A-B • POST OP NUKS
ERKEN EVRE (BCLC - A) HCCREZEKSİYONA ALTERNATİF: RFA • ChildA 224hastada 5 yıllık sağkalım: • Rezeksiyon (70.4%) X RFA (76.8%) (P =.561) Takahashi S, ve ark. Dig Dis 2007;25:303–309 Tek HCC <2 cm 1,235 rezeksiyonX 1,315 RFA Hastalıksız sağkalım rezeksiyonda daha iyi (RFA X Rezeksiyon: 1 yıl, %91X%84;2 yıl, %70X%58; P = .001) Takayama T, ve ark. 2008;15:972–978
ERKEN EVRE (BCLC A) HCCREZEKSİYONA ALTERNATİF: TAKE + RFA Yamakado K et al. Radiology 2008;247:260-266
*ORTA EVRE (BCLC - B)ETKİLİ STANDART TEDAVİ : TAKE **ENDİKASYONLAR (BCLC- B) **KONTRENDİKASYONLAR Sepsis Child C ? Bilirubin>2 mg/dl ? AST>100 U/l ? LDH>425 U/l ? Tm> %50 karaciğer ? Arterioportalşant ? Ekstrahepatik tutulum ? ECOG PST>2 ? Ensefalopati ? Trombositopeni ? Portalventrombozu • Büyük (<8-10cm) • Multifokaltm (>3) • Cerrahi / RFA uygun değil • Child A-B / ECOG 0-2 *Lo ve ark., Hepatology 2002. Llovetve ark., Hepatology 2003. **Liapi et al. Techniques in VascularandInterventionalRadiology, 2007
TAKE • IN-OP BCLC-B: *SAĞKALIMI UZATIR • (1,2,3 YIL) TAKE % 57, 31, 26 % 82, 63 DESTEK % 32, 11, 3 % 63, 27 • BCLC A: RFA İLE KOMBİNE KÜRATİF **5 CM *7 CM *Lo ve ark., Hepatology 2002. **Llovetve ark., Lancet 2002.
BRIDGING VE EVRE AZALTMA BCLC A BCLC B BCLC C Tek tm < 5 cm Max. 3 tm<3 cm Vaskülerinvazyon yok Child B Tek tm < 8-10 cm Max. 3 tm, max.3-5 cm 5 tm<3 cm, total<10 cm Vaskülerinvazyon yok Child A-B Tek tm > 10 cm 4 tm Makrovaskülerinvazyon Nüks Child A-B TAKE / RFA / KOMBİNE TAKE RADYO EMBOLİZASYON SORAFENİB BRIDGING TRANSPLANTASYON DOWNSTAGING REZEKSİYON Hilgard P ve ark. HEPATOLOGY. 2010, 52(5):1741-9
SONUÇ - 1 • HCC: değişken görüntüleme spektrumu • Risk altında hastalar USG ile takip edilir • Tanı için DİNAMİK BT /MRG Biopsi • Erken opaklaşır, erken washout olur
SONUÇ - 2 • Hasta seçimi • Tümöral faktörler: boyut, sayı, vaskülarite… • Karaciğer rezervi • Hasta genel durumu • BCLC-erken evre lezyonlarda küratif tedaviler • Rezeksiyon / Transplantasyon / RFA • Orta evre lezyonlarda palyatif tedaviler • TAKE • RFA ve TAKE transplantasyon öncesi bridging veya evre azaltma için kullanılabilirler
ONKOLOJİK GİRİŞİMSEL RADYOLOJİ: HCCGÖRÜNTÜLEMEVE HASTA SEÇİMİ